16
Trung Đông trước nguy cơ
xung đột toàn diện
Những đòn tấn công ănmiếng trảmiếng với mức độ ngày càng tăng giữa Israel và Hezbollah làmgia tăng
nguy cơ bùng nổmột cuộc xung đột toàn diện.
THẢOVY
T
hời gian gần đây, xung đột
giữa Israel và nhóm vũ
trangHezbollah(Lebanon)
leo thang phức tạp khiến
nhiều người lo ngại về nguy
cơ bùng nổ một cuộc xung
đột toàn diện.
Diễn biến mới nhất là vụ
Israel ngày 27-7 cáo buộc
Hezbollah nã “khoảng 30 quả
rocket” vào một sân bóng đá
ở cao nguyên Golan do Israel
kiểmsoát khiến 12 người chết,
44 người bị thương (hầu hết
là trẻ em 8-5 tuổi). Israel nói
rằng đây là vụ tấn công đẫm
máu nhất kể từ khi hai bên bắt
đầu các cuộc đụng độ xuyên
biên giới vào tháng 10-2023.
Bất chấp việc Hezbollah
“kiên quyết phủ nhận” có liên
quan vụ tấn công, Lực lượng
Phòng vệ Israel ngày 28-7 cho
biết đã không kích vào các
mục tiêu của Hezbollah “sâu
bên trong lãnh thổ Lebanon”.
Tình hình hiện tại đặt ra
câu hỏi rằng liệu Israel và
Hezbollah có đi đến bờ vực
chiến tranh hay không và có
thể làm gì để ngăn chặn cuộc
chiến tiềm tàng này.
Israel và Hezbollah
đều “đi trên dây”
Ngay sau vụ sân bóng trúng
rocket, nội các an ninh Israel
ngày 28-7 đã ủy quyền cho
chính phủ của Thủ tướng
Benjamin Netanyahu quyết
định “cách thức và thời điểm”
đáp trả Hezbollah.
Dù căng thẳng giữa Israel
và Hezbollah leo thang sau
các đòn ăn miếng trả miếng,
giới quan sát cho rằng cần cân
nhắc thêm các yếu tố khác để
đánh giá nguy cơ xung đột
vượt tầm kiểm soát, theo tờ
The Conversation
.
Đầu tiên chính là quyết tâm
của giới lãnh đạo Israel với
cuộc chiến. Từ lâu, Hezbollah
luôn được xem là “cái gai”
trong mắt Israel. Israel đã
nhiều lần cố gắng làm suy yếu
hoặc loại trừ Hezbollah kể từ
khi lực lượng này nổi lên như
một lực lượng chính trị và bán
quân sự lớn ở Lebanon vào
đầu những năm 1980.
“Tôi có thể nói rằng Nhà
nước Israel sẽ không im lặng
về vấn đề này. Chúng tôi sẽ
không gạt vấn đề này ra khỏi
chương trình nghị sự” - ông
Netanyahu nói sau vụ tấn
công ngày 27-7.
Yếu tố tiếp theo có thể
tác động căng thẳng Israel -
Hezbollah chính là xung đột
Israel - Hamas. Israel đang
mắc kẹt trong cuộc chiến ở
Dải Gaza khiến nước này
khó có thể đối đầu hiệu quả
với Hezbollah. Có thông tin
rằng các tướng lĩnh Israel đã
bày tỏ lo ngại về tình trạng
thiếu đạn dược và kiệt sức của
lực lượng Israel ở Dải Gaza.
Các tướng lĩnh này kêu gọi
ông Netanyahu chấp nhận
lệnh ngừng bắn với Hamas
để dồn sức cho cuộc chiến ở
biên giới phía bắc.
Bên cạnh đó, việc Israel
không đạt được hai mục tiêu
chính trong cuộc chiến (bao
gồm loại bỏ hoàn toàn Hamas
và giải cứu các con tin Israel)
cũng như các hoạt động bắn
phá của Israel trên toàn bộ
Dải Gaza đã đe dọa vị thế của
nước này trên trường quốc tế.
Nếu nổ ra một cuộc chiến với
Hezbollah lúc này, Israel nhiều
khả năng sẽ không nhận được
sự ủng hộ từ đồng minh Mỹ,
đặc biệt là khi Mỹ sắp bước
vào cuộc bầu cử quan trọng.
Ởphía ngược lại, cách Israel
xử lý cuộc chiến ở Dải Gaza
đã thúc đẩy tâm lý chống lại
Israel của Hezbollah và các
nhóm Hồi giáo khác ở Trung
Đông. Ngoài việc đồng cảm
với người Palestine ở Dải
Gaza, Hezbollah hiểu rõ khó
khăn của Israel và cũng hiểu
rõ lợi thế của mình.
Hezbollah là mắt xích quan
trọng bậc nhất trong “trục
kháng chiến” của Iran ởTrung
Đông. Ngay sau khi đắc cử hồi
đầu tháng 7, tân Tổng thống
Iran Masoud Pezeshkian đã
tái khẳng định sự ủng hộ với
Hezbollahnếu Israel phát động
cuộc tấn công toàn diện vào
nhóm này.
Tuy nhiên, theo tạp chí
ForeignAffair
,Hezbollahđang
đối mặt với tình thế lưỡng nan
trong lựa chọn “tất tay với
Israel”. Một mặt, Hezbollah
muốn “răn đe” Israel sau các
cuộc đụng độ ở biên giới, vì
cuộc chiến của Hamas ở Dải
Gaza và mới đây là cuộc tấn
công của Israel vào nhóm vũ
trang Houthis ở Yemen (một
thành viên khác của “trục
kháng chiến”. Mặt khác, tình
Khói bốc lên tại biên giới Lebanon - Israel sau các cuộc giao tranh xuyên biên giới giữa Israel
vàHezbollah. Ảnh: REUTERS
Ngày 28-7, bộ trưởng Bộ Quốc phòng Mỹ - Nhật
- Hàn Quốc đã ký kết thỏa thuận về Khung hợp tác
an ninh ba bên (TSCF) nhằm củng cố mối quan hệ
hợp tác an ninh giữa ba nước, theo hãng thông tấn
Yonhap
.
Theo đó, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin,
Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Nhật Minoru Kihara và Bộ
trưởng Bộ Quốc phòng Hàn Quốc Shin Won-sik đã ký văn
bản trên tại Tokyo (Nhật) trong bối cảnh hợp tác an ninh
ba nước ngày càng sâu sắc nhằm ứng phó với các mối đe
dọa hạt nhân và tên lửa.
Theo Bộ Quốc phòng Hàn Quốc, đây là văn bản
đầu tiên thể chế hóa những nỗ lực chung về hợp tác
an ninh ba bên giữa các cơ quan quốc phòng, đưa ra
định hướng và nguyên tắc chính sách cho các lĩnh
vực tham vấn chính sách cấp cao, chia sẻ thông tin
và tập trận ba bên.
“Theo đó, các bộ trưởng của ba nước đã tái khẳng
định bản chất không lay chuyển của kỷ nguyên hợp
tác ba bên mới” - theo thông cáo báo chí đưa ra sau
buổi ký kết.
Mỹ - Nhật - Hàn dự kiến sẽ tăng cường hợp tác để vận
hành hiệu quả việc chia sẻ dữ liệu tên lửa của Triều Tiên
theo thời gian thực và thường xuyên tiến hành các cuộc
tập trận chung.
VĨNH KHANG
Mỹ - Nhật - Hàn Quốc ký kết hợp tác an ninh ba bên
Ông Erdogan cảnh báo Thổ Nhĩ Kỳ
“có thể tiến vào Israel”
Ngày28-7,Tổng thốngThổNhĩ KỳRecepTayyipErdogan
nói rằng Thổ Nhĩ Kỳ có thể tiến quân vào Israel để hỗ trợ
người Palestine chống lại Israel, theo hãng tin
Reuters
.
“Chúng ta phải rất mạnh mẽ để Israel không tiếp tục
làm những điều vô lý với Palestine. Giống như chúng ta
đã tiến vào vùng Nagorno-Karabakh, tiến vào Libya” -
ông Erdogan nói.
Theo
Reuters
, ông Erdogan nhắc lại việc Thổ Nhĩ Kỳ đã
cử quân tới Libya để hỗ trợ Chính phủThống nhất Quốc
gia (GNU) Libya vào năm 2020.
Đáp lại, Ngoại trưởng Israel - ông Israel Katz đáp trả
phát ngôn của ông Erdogan, so sánh tổng thống Thổ
Nhĩ Kỳ với cựu độc tài Iraq Saddam Hussein.
Ngày 28-7, Ngoại trưởng
Lebanon Ben Wedeman cảnh
báorằngnếuIsraelđáptrảbằng
cách tấn công Lebanon thì có
thể sẽ đẩy toàn bộ khu vực vào
chiến tranh. “Sẽ không phải là
Hezbollah chống lại Israel mà
cònHouthis, dânquân Iraq, dân
quânSyria,Pakistan,Afghanistan.
Tất cả họ sẽ thamgia vào cuộc
chiến đó”- ôngWedeman nói.
Tiêu điểm
Nếu nổ ra một
cuộc chiến với
Hezbollah, Israel
nhiều khả năng sẽ
không nhận được
sự ủng hộ từ Mỹ,
đặc biệt là khi Mỹ
sắp bước vào cuộc
bầu cử quan trọng.
hình trong nước “mongmanh”
ở Lebanon khiến Hezbollah
vẫn muốn tránh một cuộc
xung đột toàn diện với Israel.
Có giải pháp nhưng
không dễ dàng
Giải pháp khả dĩ nhất để
ngăn chặn xung đột Israel
- Hezbollah leo thang chính
là một lệnh ngừng bắn vĩnh
viễn giữa Israel và Hamas ở
Dải Gaza, tiến đến giải quyết
vấn đề Palestine, theo
The
Conversation.
Hezbollah camkết sẽ ngừng
các hành động thù địch nếu
Israel đạt được thỏa thuận
ngừng bắn với Hamas. Tuy
nhiên, ông Netanyahu cho
đến nay vẫn phản đối điều
này, thế nên một thỏa thuận
ngừng bắn ở Dải Gaza khó
có thể đạt được trước khi
căng thẳng ở biên giới Israel
- Lebanon tăng thêm.
Một kịch bản khác là Israel
và Hezbollah tiến tới thỏa
thuận ngừng bắn nhưng đây
sẽ không phải là một lựa chọn
dễ dàng choHezbollah. Trong
các cuộcđàmphánnhằmchấm
dứt thế bế tắc với Hezbollah,
Israel đã yêu cầu Hezbollah
rút lui về phía sau vùng đệm
10 km từ biên giới với Israel.
Đây là một yêu cầu khó chấp
nhận với Hezbollah thế nên
nhómnày đã từ chối đàmphán
với Israel cho đến khi xung
đột ở Dải Gaza chấm dứt, tờ
The Times of Israel
đưa tin.
Ngoàira,vịthếcủaHezbollah
ởcảLebanonvàkhuvựcTrung
Đông phụ thuộc vào vai trò
lãnh đạo của nhóm này trong
“trục kháng chiến” do Iran
hậu thuẫn. Thế nên việc chấp
nhận đàm phán với Israel mà
không quan tâm số phận của
người Palestine ởDải Gaza và
Bờ Tây có thể ảnh hưởng vị
thế của Hezbollah ở Lebanon
cũng như toàn bộ cộng đồng
Hồi giáo ở Trung Đông.
Giới quan sát hy vọng rằng
nếu hai kịch bản về thỏa thuận
ngừng bắn ở trên không đạt
được, Israel và Hezbollah
sẽ tiếp tục các hoạt động tấn
công mang tính kiềm chế như
trước nay. Vài tháng qua, ông
Amos Hochstein - đặc phái
viên của tổng thống Mỹ đã
thực hiện nhiều chuyến công
du đến Lebanon và Israel để
xoa dịu tình hình.
Chuyên gia cho rằng ông
Hochstein cũng như các nhà
trung gian hòa giải cần tập
trung vào việc kiềm chế các
cuộc tấn công của Israel vào
các trung tâm đô thị phía
nam Lebanon vì các cuộc tấn
công kiểu này có thể thúc đẩy
Hezbollah leo thangphảnứng.•
Từ phải sang: Bộ trưởng BộQuốc phòngMỹ LloydAustin, Bộ
trưởng BộQuốc phòngNhậtMinoru Kihara và Bộ trưởng BộQuốc
phòngHànQuốc ShinWon-sik). Ảnh: BỘQUỐC PHÒNGNHẬT/X
Quốc tế -
Thứ Ba 30-7-2024
