11
Kinh tế -
ThứNăm10-10-2024
Hoàn thuế giá trị gia tăng: Không
thể “trăm dâu đổ đầu tằm”
MINHTRÚC
N
ói về những vướng
mắc trong việc hoàn
thuế giá trị gia tăng
(GTGT) tại Diễn đàn Pháp
luật và kinh doanh năm 2024,
tổ chức sáng 9-10, bà Nguyễn
Thị Cúc, Chủ tịch Hiệp hội
Tư vấn thuế, cho hay hoàn
thuế vẫn là vấn đề nóng dù
cơ quan thuế hiện nay đang
rất cố gắng khai, nộp thuế
điện tử.
Không “cắt lớp”
sẽ khó giải quyết
vấn đề hoàn thuế
Theo báo cáo của ngành
thuế, tỉ trọng hoàn thuếGTGT
năm nay tăng 2% so với cùng
kỳ năm ngoái. Tuy nhiên,
trong thực tế, một số vấn đề
của các ngành gỗ, sắn... vẫn
chưa được xử lý và gặp khó
khăn trong việc hoàn thuế.
Nguyên nhân của việc hoàn
thuế khó khăn theo bà Cúc là
do hệ thống thể chế và quản
lý. Lấy ví dụ về thể chế, bà
Cúc cho biết khi doanh nghiệp
sản xuất mua gỗ của doanh
nghiệp thương mại, bên bán
đã cung cấp hóa đơn, chứng
từ đầy đủ và bên sản xuất đã
thực hiện xuất khẩu đúng quy
định của hải quan. Hàng đã
xuất khẩu, kê khai đủ thuế.
Xét vềmặt thủ tục, việc doanh
nghiệp xuất khẩu là có thực và
cơ quan thuế phải hoàn thuế.
Nhưng thanh tra, kiểm tra
thì phát hiện doanh nghiệp
thương mại chuyên về xử lý
gỗ đã mua gỗ đầu vào của
doanh nghiệp sản xuất hoặc
nông dân nhưng không có
hóa đơn, chứng từ. Từ đó,
cơ quan thanh tra, kiểm tra
loại trừ hoàn thuế GTGT cho
đơn vị xuất khẩu. Nếu lỡ hoàn
thuế rồi thì cơ quan thuế sẽ bị
kết luận là thiếu trách nhiệm
gây hậu quả nghiêm trọng...
“Rõ ràng về mặt pháp lý,
cơ quan thuế hoàn thuế khi có
hóa đơn xuất khẩu và người
sản xuất có sản phẩm xuất
khẩu thì phải hoàn. Nhưng
trong luật không có quy định
là phải truy thu tất cả khâu
trước đó. Điều này làm cơ
quan thuế hết sức băn khoăn,
lo lắng” - bà Cúc nói.
Do đó, theo bà Cúc, để giải
quyết vấn đề này trước hết
cần làm rõ về mặt pháp lý.
“Theo tôi, cần cắt khúc ra,
khi hoàn thuế GTGT bên sản
xuất có sản phẩm xuất khẩu,
đủ thủ tục theo quy định. Và
bên bán hàng đã kê khai nộp
thuế GTGT đầu vào thì là
đủ điều kiện hoàn thuế. Cơ
quan thuế hoàn thuế là đúng
và doanh nghiệp được hoàn
theo đúng chế độ”.
Còn nếu cơ quan khác truy
ra đầu vào F1, F2, F3…không
có hóa đơn, mua bán trôi nổi
thì đó là trách nhiệm bên
thương mại chứ không thể
đưa trách nhiệm tất cả khâu
đổ dồn lên doanh nghiệp xuất
khẩu và cơ quan thuế.
“Có như vậy thì cơ quan
thuế mới yên tâm hoàn thuế
và doanh nghiệp mới được
đảm bảo quyền lợi”.
Tâm lý lo ngại
sau nhiều vụ án
Đồng tình, ôngNguyễnVăn
Phụng, nguyênVụ trưởngVụ
Quản lý thuế doanh nghiệp
lớn (Tổng cục Thuế), cho hay
một số cơ quan thuế đang sợ
trách nhiệm trong việc xác
định hoàn thuế GTGT.
Ông Phụng cho hay trước
đây ngành thuế triển khai việc
hoàn trước kiểm tra sau rất
tốt. Nhưng sau nhiều vụ án
xảy ra, cán bộ ngành thuế rất
sợ trách nhiệm. “Có những
vụ án khi cơ quan thuế đã
thu hồi đủ tiền thuế đã hoàn
nhưng vẫn bị quy là thiếu trách
nhiệm gây hậu quả nghiêm
trọng. Chính từ việc đó, tâm
lý của cán bộ ngành thuế rất
dè dặt, rất nhiều cán bộ thuế
của Cục Thuế TP.HCM xin
nghỉ việc” - ông Phụng nói.
Ông Phụng cho rằng việc
truy xuất từ F0 đến F3, F4…
xongmới hoàn thuế, trong khi
đó mỗi khâu truy xuất phải
chờ 45 ngày thì không doanh
nghiệp nào có thể chờ đợi tiền
hoàn thuế được.
Do đó để giải quyết vấn đề
“trăm dâu đổ đầu tằm”, ông
Phụng kiến nghị trướcmắt cần
có chỉ đạo xuyên suốt giữa
các bộ, địa phương; thống
nhất giữa cơ quan lập pháp,
hành pháp và tư pháp trong
nhìn nhận sự việc. “Tôi cũng
cho rằng cần cắt lớp vấn đề
này để chia rõ trách nhiệm
giải quyết”.
Theo ôngPhụng, trong hoàn
thuế, một là đẩy mạnh hoàn
trước kiểm sau. Hai là thực
hiện nhưđề xuất củaTP.HCM.
Đó là yêu cầu doanh nghiệp
cam kết, cơ quan thuế hoàn
theo cam kết đó. Nếu sau này
phát hiện cam kết sai thì sẽ
xử lý sau.
Và khi thực hiện rà soát
rủi ro thì chỉ truy xuất từ
F0 đến F1 và dừng ở đó để
hoàn thuế. Từ F2, F3, F4…
là khâu kinh doanh nội địa,
lúc này cơ quan thuế bằng hệ
thống quản lý sẽ chỉ đạo cơ
quan thuế địa phương tổng
rà soát các doanh nghiệp có
nghi vấn.
Tiếp theo, ông Phụng cho
rằng khi sửa Luật Quản lý
thuế cần giới hạn rõ trách
nhiệm của công chức thuế,
cán bộ thuế trong việc hoàn
thuế. Tức là cán bộ thuế chỉ
chịu trách nhiệm về hồ sơ mà
doanh nghiệp gửi đến.•
Cũng tại phiên thảo luận thứ nhất của Diễn đàn Kinh
doanh và pháp luật năm 2024, một vấn đề mấu chốt trong
pháp lý về dự án đầu tư có sử dụng đất được các đại biểu
thảo luận chính là thủ tục hành chính và giải phóng mặt bằng
đang là gánh nặng đối với các doanh nghiệp bất động sản.
Theo ông Nguyễn Quốc Hiệp, Chủ tịch Hiệp hội Nhà
thầu xây dựng Việt Nam, pháp luật quy định tổng thời gian
cho các thủ tục hành chính đối với các dự án đầu tư có sử
dụng đất là 310 ngày nhưng thực tế dài hơn rất nhiều.
Còn khâu giải phóng mặt bằng, có những dự án cần đến
38-40 con dấu, từ thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư,
quy hoạch, định giá. Việc điều chỉnh quy hoạch liên quan
rất nhiều cấp, sở, ngành, tốn rất nhiều thời gian. Vậy nên
có dự án mất tới 14 năm cho vấn đề mặt bằng.
Về mặt pháp lý, lĩnh vực bất động sản chịu sự điều
chỉnh của 15 luật nhưng các luật với nhau lại thiếu tính
đồng bộ. Vừa qua, Chính phủ đã dùng một luật sửa ba
luật, gồm Luật Đất đai, Luật Kinh doanh bất động sản và
Luật Nhà ở để khắc phục tính thiếu đồng bộ đó.
Ông Nguyễn Quốc Hiệp cho rằng cần phân cấp cho chủ
đầu tư trong một số khâu điều chỉnh quy hoạch để tăng
tính chủ động và tiết kiệm thời gian, đồng thời nên có quy
trình kiểm tra, giám sát thủ tục hành chính, có chế tài để
đảm bảo quy trình mẫu được thực thi hiệu quả.
Theo bà Phạm Thị Ngọc Thủy, Giám đốc Văn phòng
Ban Nghiên cứu phát triển kinh tế tư nhân, vướng mắc
về thủ tục hành chính luôn nằm trong top 3 vướng mắc
doanh nghiệp gặp phải. Tuy Chính phủ đã có nhiều nỗ lực
giải quyết nhưng vẫn còn nhiều nội dung khó, nhất là liên
quan đến dự án đầu tư nước ngoài. Vì vậy cần tập trung
cao độ giải quyết bài toán cải cách thủ tục hành chính
cũng như minh bạch thông tin tiến độ của các dự án.
Thứ trưởng Bộ KH&ĐT Nguyễn Thị Bích Ngọc cho biết
trong thời gian qua, Chính phủ đã có nhiều nỗ lực trong
việc đơn giản, cắt giảm thủ tục hành chính để cải thiện môi
trường đầu tư kinh doanh, giúp doanh nghiệp gia nhập thị
trường. Mới đây nhất, Chính phủ đã thành lập Ban chỉ đạo
rà soát, xử lý vướng mắc trong hệ thống văn bản quy phạm
pháp luật. Trong đó Bộ KH&ĐT được giao nhiệm vụ tổng
hợp vướng mắc của cộng đồng doanh nghiệp.
Luật Đầu tư tiếp tục phân cấp thẩm quyền chủ trương
đầu tư với một số dự án sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho địa
phương và tăng tính chủ động. Đối với các dự án PPP, thủ
tục đấu thầu cũng tiếp tục được phân quyền. Đối với những
dự án đầu tư trong khu công nghiệp, khu kinh tế, lĩnh vực
công nghệ cao… Bộ đang kiến nghị thực hiện theo quy
trình đặc biệt không phải thực hiện một số thủ tục để tiếp
tục thu hút đầu tư, tháo gỡ vướng mắc.
BÙI TRANG
Gỡ rối pháp lý cho bất động sản: Cónhữngdựán cần38-40 condấu
Nhiều chuyên gia cho rằng cần giới hạn rõ trách nhiệm của công chức thuế, cán bộ thuế trong việc hoàn thuế
giá trị gia tăng. Có như vậy việc hoàn thuế mới diễn ra thuận lợi, nhanh chóng.
“Ông Phụng cho
rằng việc truy xuất
từ F0 đến F3, F4…
xong mới hoàn
thuế, trong khi đó
mỗi khâu truy xuất
phải chờ 45 ngày
thì không doanh
nghiệp nào có thể
chờ đợi tiền hoàn
thuế được.”
Kết luận hội nghị, PhóThủ tướng LêThành
Long yêu cầu các cơ quan, đơn vị thực hiện
tốt quan điểmđổi mới tư duy trong xây dựng
và hoàn thiện thể chế, chuyển từ tư duy quản
lý sang tư duy khơi thông nguồn lực; phân
cấp, phân quyền một cách thực chất; đảm
bảo đủ khả năng để những người được phân
cấp, phân quyền thực hiện được công việc.
Phó Thủ tướng đề nghị Bộ Tư pháp tổng
hợp các ý kiến; đồng thời tham mưu Chính
phủ giao việc cho các bộ, ngành rà soát, trình
sửa đổi các cơ chế, chính sách phù hợp với
thực tiễn. Các bộ, ngành cầu thị, xem những
cái gì tiếp thu được thì chỉnh lý đưa vào văn
bản, cái gì không được thì giải trìnhmột cách
thỏa đáng và nghe được”. Đồng thời, PhóThủ
tướngmongmuốn các doanh nghiệp, doanh
nhân thựchiệnnghiêmtúc các yêucầu, nhiệm
vụ trong quá trình sản xuất, kinh doanh theo
quy định của pháp luật.
Rà soát, trình sửa đổi các cơ chế, chính sách phù hợp
với thực tiễn
Phó Thủ tướng Lê Thành Long chủ trì Diễn đàn Kinh doanh và pháp luật năm2024. Ảnh: VGP
Thứ
trưởng
Bộ
KH&ĐT
Nguyễn
Thị Bích
Ngọc.
Ảnh:
CTV
