36
Xuân
Giáp Thìn 2024
C
húng có ba, bốn con cả thảy, tạm gọi là
một “đàn voi” (bốn tượng). Những cái
chân dài khẳng khiu sải bước dài trên
mặt biển, sau lưng chúng bình minh và
hoàng hôn đã đi qua cũng như sẽ đi qua và trong
đêm dưới một vạt trăng cùng sao trời lấp lánh,
“đàn voi” vẫn di chuyển trong sự bất động của
chúng.
“Đàn voi” với những đôi chân như tan chảy ra
theo thời gian, một thứ thời gian đã tuần tự tuôn
chảy suốt hàng tỉ năm nay trên hành tinh này.
Biển hiện hữu trên hành tinh này như một thế
lực thiên nhiên mà dù khoa học kỹ thuật có tiến
bộ đến đâu, con người cũng không thể khám
phá đến tận cùng. Những ngọn núi có thể bị san
bằng, những cánh rừng có thể biến thành bình
địa nhưng đến bao giờ con người mới hút trọn
nước đại dương kia? Ở những vực nước thẳm sâu
con người vẫn không đến được, cũng như trong
lòng biển khôn cùng kia có sinh vật kỳ lạ nào mà
ta chưa biết?
Câu hỏi lớn ấy đã kích thích trí tưởng tượng của
bao người. Nhà văn Pháp chuyên viết truyện
khoa học viễn tưởng Jules Verne với cái nhìn
của thế kỷ 19, ông chỉ dám mơ về hai vạn dặm
dưới đáy biển với vị thuyền trưởng cùng con tàu
ngầm tiên tiến quyết lao vào vòng tay của đại
dương để trốn cõi người ta đang thống trị đất
liền. Nhà văn Đan Mạch Andersen đã mơ trong
biển khơi những nàng tiên cá đang ca hát.
Cũng trong thế kỷ ấy, có gã đàn ông giong buồm
ra biển mang theo khát vọng điên rồ muốn báo
thù con cá voi trắng đã làm ông mất một chân.
Con cá voi trắng thần thánh, sinh vật gần như
siêu nhiên mang tên Moby Dick, vĩnh viễn là
tượng đài của văn học, vĩnh viễn là tấm bia ghi
dấu sự thất bại của con người trước sức mạnh của
biển khơi.
Nhưng không phải lúc nào biển cũng phô trương
quyền năng khủng khiếp của mình. Biển thường
nhân từ và độ lượng cung cấp cho con người biết
bao tài nguyên, nhiều khi là nguồn nuôi sống của
cảmột vùng. Ta lấy từ đó sản vật, cảnh quan…thế
nhưng rất hay trả lại biển những gì bẩn nhất, dai
dẳng nhất, những thứ rác không thể phân hủy
trong hàng trăm, hàng ngàn năm. Như con rùa
biển mang chân chèo bị mắc vòng sắt vỏ lon cứ
thế bơi từ vùng biển này qua vùng biển khác, bơi
qua năm tháng, bơi qua cuộc đời như một cái án
trăm năm không kết.
Trong trường liên tưởng về những cái án trăm
năm, tôi nhớ đến Gabriel García Márquez. Ông
từng viết một truyện ngắn mang tên
Biển của thời
đã mất
vẽ nên một thế giới huyền ảo với hương
hoa hồng từ biển thổi vào, biển của ngàn xưa, với
ngôi làng chìm sâu dưới đáy, nơi những người nằm
chồng chất lên nhau ngủ giấc yên bình.
Truyền thuyết kể rằng có một TP mang tên
Atlantis, TP văn minh bậc nhất thời cổ đại, đã bị
thần linh nhấn chìm và vẫn còn nằmnơi vùng biển
nào đó trên hành tinh của chúng ta. Một hành tinh
đang già đi, ốm ho và lên cơn sốt, giữa tháng 12
vẫn còn cảm nhận được cái nóng bức của mùa hè.
Một hành tinh với những xẻo đất lần hồi lấn ra
biển, nơi những biệt thự, những công trình giành
giật với mặt nước đại dương xanh từng chút một
trong cuộc tranh đua như Sơn Tinh với Thủy Tinh.
Cứ thế đómà đất sẽ đổ ra để lấp biển và biển cũng
chẳng rón rén gì mà không liếm lấy bờ.
Một bức tranh phong cảnh rực rỡ, thi thoảng
đường chân trời như bị xóa nhòa, xanh ngắt của
trời và biển chảy tràn chồng lấn lên nhau. “Biển
của thời đãmất” nhưGarcíaMárquez chắc hẳn đã
rất xanh. Vàomột ngày lặng gió, hãy thử đi thuyền
hướng thẳng ra biển, nhớ là đi đủ xa đến khi đất
liền nằmngoài tầmmắt, để tận hưởng cái cảmgiác
nhỏ nhoi giữa đại dương. Nhỏ nhoi chứ không cô
lẻ, vì ta đang ở giữa những sinh vật biển đang nói
bằng thứ ngôn ngữ, mơ giấc mộng thiên đường
đầy nước.
Sy Montgomery, một nhà tự nhiên học, đã bỏ
thời gian “lặng sâu vào ý thức của một giống loài
xa lạ” để viết cuốn sách
Tâm tư của bạch tuộc,
để
cho ta biết loài vật này cũng có khát khao, cũng
mơ mộng và cũng phức tạp không kém gì đời
sống của con người.
Rừng rậm, biển khơi, các sinh vật sống trong
môi trường đó và chính cả con người đều thuộc
về một đại mệnh. Chừng nào con người còn
nhận ra mình thuộc về đại mệnh đó rằng hễ
làm tổn thương thiên nhiên cũng tức là tổn
thương chính bản thân.
Biển vẫn nằm yên ở đó, tiếp tục là một bí ẩn, tiếp
tục là một vẻ đẹp, tiếp tục là sự quyến rũ mời gọi
bao thủy thủ, bao con người yêu biển và tiếp tục
trở thành một thứ thiêng liêng cần phải giữ gìn,
dẫu tương lai có hoang đường đến nỗi chẳng ai
nhắc về biển hay mọi thứ liên quan đến biển như
trong tiểu thuyết
Quán bar trong bụng cá voi
của
Hiền Trang.
mãi
màu
Còn “đàn voi”, chúng sẽ tiếp
tục đi trên mặt biển trong bao
lâu? Càng lớn hơn chúng ta
càng băn khoăn với những
điều tưởng như thường ngày.
Chinh phục đại dương, khám
phá biển sâu, tắm mình trong
vùng nước xanh mặn mòi,
đánh cá hay chụp ảnh ở khu
nghỉ dưỡng sang trọng nằm sát
biển…
Tất cả điều đó chưa hẳn quý
giá bằng khoảnh khắc đối diện
với biển khơi mà biết rằng dù
ta đứng đúng cái vị trí ta đang
đứng nhưng mỗi khoảnh khắc
trôi qua cảnh vật trước mặt
chúng ta đang không ngừng
biến đổi.
Tôi nhớ đã ngắm nhìn “đàn voi”
đi trên biển rất lâu trong một ngày
bão giông ở một hòn đảo nọ…
Huỳnh Trọng Khang
Biển luôn là một thứ thiêng liêng cần phải gìn giữ.
Ảnh: Freepik
PW LWf
•
