14
thứBa
4 - 3 - 2014
Phong su-Chuyen de
ĐỖTHIỆN
thực hiện
TS
Vũ Thị Phương Anh
quan ngại rằng dù cố
gắng trao thêm quyền tự
chủ trong tuyển sinh cho các trường
ĐH-CĐ nhưng thực tế Bộ vẫn còn
can thiệp quá sâu vào quá trình đó.
Dùng điểm liệt cũng sẽ
không hiệu quả
.Phóng viên:
Xin tiến sĩ cho biết
thêm cách thức xác định điểm liệt ở Việt Nam?
+ TS
Vũ Thị Phương Anh:
Trong khoa học trắc nghiệm
không có phân biệt điểm sàn hay điểm liệt, mà chỉ xác định
mức điểm “cắt” (cut-off), tức những ai nằm ở dưới mức cắt
thì sẽ bị loại. Có hai phương pháp để xác định mức cắt này:
Phương pháp tương đối, dựa trên việc quy đổi điểm thô kết
quả của kỳ thi theo phương pháp thống kê và phương pháp
tuyệt đối, dựa trên ý nghĩa của từng điểm số. Điểm liệt của
Việt Nam có thể hiểu một cách đơn giản là điểm cắt được
xác định theo phương pháp tuyệt đối, còn điểm sàn của kỳ
thi “ba chung” là điểm cắt được xác định theo phương pháp
tương đối.
Khi Bộ áp dụng “ba chung”, chúng ta đã áp dụng phương
pháp sử dụng điểm tương đối (điểm thống kê) để tìm ra điểm
sàn. Còn điểm liệt thì thường được áp đặt ở mức 3 điểm (trên
thang 10) nhưng tôi cho đó là một cách làm thiếu cơ sở khoa
học. Bởi điểm số đạt được của thí sinh còn phụ thuộc vào
độ khó của bài thi: 3 điểm của một bài thi khó có thể tương
đương với 6 điểm của một bài thi dễ.
. Nếu áp dụng điểm liệt như vậy, liệu có thể mang về hiệu
quả như mong muốn?
+ Về lý thuyết, điểm liệt cũng là một giải pháp để đảm
bảo chất lượng đầu vào tối thiểu. Tuy nhiên, để đánh giá
tính hiệu quả chính là cách thức xác định điểm liệt dựa trên
cơ sở của khoa học trắc nghiệm, điều mà Việt Nam đang
gặp khó. Lấy ví dụ dễ hiểu, khi chọn điểm liệt là 3 điểm thì
cần phải chứng minh được những người đạt từ 3 điểm trở
xuống của một môn nào đó sẽ không thể học được nếu đậu
vào ĐH. Với cách làm đề thi hiện nay ở Việt Nam, tôi tin là
không có ai dám quả quyết điểm rằng điểm liệt đã đưa ra là
hoàn toàn chính xác. Vì vậy theo tôi, không nên đặt vấn đề
điểm liệt hoặc điểm sàn gì cả, mà nên để các trường lấy từ
trên xuống dưới cho đến khi đủ chỉ tiêu.
Bộ cứ giao cho trường tự do tuyển sinh
. Thực tế Bộ có xu hướng giao quyền tự chủ trong tuyển
sinh về cho các trường. Tuy nhiên, nhiều băn khoăn là làm
thế nào chất lượng kỳ thi quốc gia được đảm bảo?
+
Đừng quá nặng nề cụm từ “chất lượng kỳ thi”. Cơ quan
quản lý giáo dục của các nước phát triển chẳng ai quan tâm
về việc này, vì đó là việc của các trường. Thực ra bao giờ các
trường cũng muốn tuyển được người tốt nhất để vào học. Vì
nếu tuyển người kém thì cũng sẽ rất khó đào tạo, sinh viên
vào học sẽ rớt lên rớt xuống rồi bỏ học hoặc học khó khăn và
ra trường với điểm kém, không kiếm được việc làm, trường
cũng mất uy tín. Tuy nhiên, cần phải lưu ý thêm là đối với
các trường công lập có sử dụng ngân sách nhà nước thì để
đảm bảo sự công bằng cho thí sinh, có thể tiếp tục áp dụng
những biện pháp đảm bảo chất lượng kỳ thi theo cách làm
như cũ: thanh tra trong các kỳ thi, hoặc lúc chấm thi, hoặc
giải quyết tốt các khiếu nại hay kiện cáo.
. Không có Bộ can thiệp, liệu chất lượng người trúng tuyển
đầu vào có được đảm bảo?
+
Các trường ĐH-CĐ biết họ cần đầu vào là những học
viên như thế nào. Nhà nước cứ để họ tự do chọn lựa.
. Nhưng thực tế có nhiều trường cố lấy thật nhiều chỉ tiêu
để được lợi, thưa tiến sĩ?
+
Chỉ tiêu không phải dựa trên mong muốn của trường, mà
phải được căn cứ vào điều kiện đảm bảo chất lượng hay năng
lực đào tạo của các trường… Đây là một cách để kiểm soát
chất lượng. Trong điều kiện còn có nhiều trường thiếu thầy,
thiếu cơ sở vật chất… như hiện nay thì việc cấp chỉ tiêu cho
các trường phải được Bộ thẩm tra chặt chẽ, minh bạch. Không
thả lỏng việc cấp chỉ tiêu cho đến khi hệ thống kiểm định
chất lượng thực sự đi vào hoạt động hiệu quả và đáng tin cậy.
. Theo bà, với các trường chọn phân khúc học viên đầu
vào chất lượng thấp, Bộ nên ứng xử thế nào?
+
Nếu là trường tư, Bộ cứ hãy để thị trường sàng lọc và
đào thải. Nếu trường đào tạo kém, chất lượng đầu ra không
đạt nhu cầu xã hội thì tỉ lệ có việc làm sẽ thấp vì chẳng ai bỏ
tiền ra thuê người không đủ năng lực về làm việc. Cũng chẳng
ai dám vào học một nơi mà ra trường không xin được việc.
Mặt khác, quyền học là quyền tự do của người ta, Bộ không
nên tạo rào cản. Kinh nghiệm cho thấy khoảng 10%-20%
trong số những trường bị xem là chất lượng thấp vẫn có
những sinh viên khẳng định được năng lực và có việc làm
đàng hoàng. Nếu “bít cửa” đối với 100% học sinh tốt nghiệp
THPT có điểm thi ĐH-CĐ thấp thì chúng ta đã làm mất đi
một lượng lớn nguồn lao động đã qua đào tạo.
. Nếu Bộ
đã
không can thiệp phương án tuyển sinh của
các trường, nên chăng bỏ luôn kỳ thi ĐH-CĐ?
+
Thi hay không là do các trường quyết định, Bộ không
nên can thiệp. Trước đây nhiều trường ĐH cũng không tổ
chức thi mà họ xét, kết quả đào tạo vẫn tốt. Tuy nhiên, các
trường đào tạo ra nghề đòi hỏi trình độ cao như bác sĩ, kỹ
sư, luật sư, giáo viên… thì phải thi, mặc dù thi thế nào thì
vẫn do các trường quyết định. Điều quan trọng là đảm bảo
chất lượng đầu ra chứ không phải là chất lượng đầu vào. Bộ
hiện nay thì chỉ quản đầu vào còn đầu ra thì bỏ ngỏ.
Xây dựng hội nhà nghề “đo” chất lượng
đầu ra
. Vậy theo tiến sĩ, kiểm soát chất lượng đầu ra của các
trường bằng cách nào?
+
Phải sử dụng phương pháp kiểm định. Tuy nhiên, cần
lưu ý rằng cơ quan kiểm định không phải là Bộ GD&ĐT,
mà là các hiệp hội nghề nghiệp. Mỗi ngành nghề đều có
mỗi thang năng lực nhân sự, người lao động riêng do hội
nghề nghiệp đặt ra. Ví dụ, để đánh giá chất lượng một sinh
viên ngành báo chí thì Hiệp hội Nghề báo sẽ là tổ chức gồm
những nhà báo có đầy đủ năng lực về chuyên môn và các
yếu tố khác để kiểm định. Nhiệm vụ của Bộ là làm sao liên
kết được các hội nghề nghiệp tham gia vào việc đánh giá
chất lượng của sinh viên tốt nghiệp, từ đó có những điều
chỉnh hợp lý trong công tác quản lý chung, định hướng các
trường điều chỉnh chương trình đào tạo, xây dựng chuẩn đầu
ra hợp lý và thực tế.
. Làm sao để có thể phát triển mô hình kiểm định này tại
Việt Nam?
+ Tôi thấy mô hình kiểm định theo kiểu hiệp hội nhà nghề
là một điều mà Việt Nam hoàn toàn chưa có. Vậy nên, phải
quan tâm ngay lập tức, nếu không thì sẽ không thể nào cạnh
tranh được với các nước trong khu vực khi bắt đầu cộng
đồng kinh tếASEAN - AEC vào năm 2015. Phải tăng cường
vai trò của Bộ GD&ĐT trong việc kết nối với các hội nhà
nghề để đánh giá chất lượng nguồn nhân lực đầu ra của các
trường. Đồng thời, Nhà nước nên quan tâm, khuyến khích
xây dựng phát triển các hội nhà nghề trong nước, phục vụ
việc đánh giá năng lực sinh viên ra trường.
.
Xin cảm ơn tiến sĩ.
s
GIÁODỤC Đại học
Chỉnên
kiểmsoátđầura
Điểmsànhayđiểmliệt cũngcùngmụcđíchnhưnhau.Vậy
nên, Bộnênđểcác trườngtựdotuyểnsinh.ViệccủaBộ là
chútrọngkiểmsoát chất lượngđầuracủasinhviên.
Bộ GD&ĐT vừa ban hành quyết
định bỏ điểm san trong kỳ tuyển
sinh ĐH-CĐ năm 2014.
Pháp
Luật TP.HCM
xin giới thiệu
những trao đổi của
TS Vũ Thị
Phương Anh
-
Phó Giám đốc
Trung tâm Bồi dưỡng chất lượng
của Hiệp hội Các trường ĐH,CĐ
ngoài công lập xung quanh
vấn đề này.
Các nước tính điểm liệt
ra sao?
Ở các nước không có điểm liệt mà chỉ có điểm "cắt” (cut-
off point). Cách tính điểm "cắt” theo phương pháp tuyệt
đối: Cần phải có thang điểmmô tả (rubrics), theo đó từng
điểm số sẽ kèm theomột bảnmô tả về ý nghĩa của điểm số
dựa trên thang năng lực của người học. Loại thang điểm
này được dùng khá phổ biến trong các kỳ thi ngoại ngữ của
các tổ chức khảo thí quốc tế.
Có thể lấy ví dụ là thangđiểm9 củaphầnngữpháp trong
bài thi Writing của kỳ thi IELTS, như sau:
1 điểm=hoàn toàn không viết được thành câu; 2 điểm=
chỉ viết được những câuquen thuộc do thuộc lòng; 3 điểm=
câu viết có nhiều lỗi ngữ pháp và chấmcâu làmảnh hưởng
nặngđến ý nghĩa của câu; 4điểm=chỉ sửdụngđượcmột số
mẫu câu đơn giản, hầu như không dùng được câu phức…
Dựa trên thang mô tả này, có thể chọn mức năng lực tối
thiểu cần có để có thể học, nếu dưới mức đó thì sẽ không
thể học được. Năng lực ngoại ngữ cần có để theo học ở bậc
ĐH chắc chắn phải từ 6 điểm IELTS trở lên, vậy có thể xem6
điểm IELTS chính là mức cắt, dưới 6 điểm thì không thể có
đủ khả năng để học.
Bộ GD&ĐT chỉ nên tập
trung phương án đảm bảo
chất lượng đầu ra. Trong
ảnh: Sinh viên khoa Quan
hệ quốc t ĐH KHXH&NV
TP.HCM tốt nghiệp và
được các đơn v tuy n
dụng đánh giá năng lực.
Ảnh: GIANG PHẠM
