14
thứnăm
31-7-2014
VõSỹHùng,33tuổi,mồcôi từnhỏ,mấtmộtchân,phải
dùngchângiả, sốngbằng thunhập từcắt tócchongười
làng. Nghèoquá, lànggóp lại dựng choHùng cái quán
nhỏ ven lộ. Chị Lan cùng thônmiễn choHùng không
đónggóp. Ngày làmđường, Hùng cũng xungphong ra
đầmbêtông.Hùngnói:“EmđượcoLanthươngmàmiễn,
miễnthìmìnhcũngcóchiđóvới làng.Emkhôngtrộnvữa,
trộnhồđượcthìđầm,đầmchochắcđểđườngđichotốt”.
MINHQUÊ
T
rong khi một số người dân xã TânThủy, huyện Lệ
Thủy (Quảng Bình) tủi buồn với sức ép nộp tiền
làm nông thônmới thì ở thôn Thống Nhất, xãMỹ
Thủy cùng huyện cómột trưởng thôn không cần thúc ép
màcôngviệccủa thôn làngcứchạybăngbăng.Người dân
làngThốngNhất nói về trưởng thônNguyễnThịNgọcLan
với sự trìumến và nể trọng.
Conđườngcủa sựđồng thuận
LàngThốngNhất thamgiaphong tràonông thônmớibằng
sự tựnguyệnvà đồng thuận. Ít tiền, khi làmđường chị Lan
xin ý kiến xã cho dân thi công để bớt đi công thuê mướn
nhà thầu, thiết kế, giám sát và thuêmướnmáymóc. Chị đi
hỏi kinhnghiệm làng khác, thiết kế định hình cứ theo cách
làmcác thôn.Vềmở rộngđường, chị kể: “Nhà tui hiếnmột
ít đất, xóm làng hiếnmột ít đất, ai cũng hiếnmột ít đất để
mởđường.Hiến làphảiđồngđều, độngviênbàcon, ai cũng
vuimừng làm.Nhưngphải côngbằng, không côngbằng là
cóngười hỏi ngay, khógiải thíchnênđườngmở rộng ra thì
phải cả hai bên chứ không thểmột bên được”.
Do làng thi công nên các khoản tư vấn giám sát, thiết
kế... được tiết kiệm là rất lớn.Dân tự làm từgiải phóngmặt
bằng đến các khâu cuối cùng của con đường. Người làng
nghèo, tiềnkhông có sẵnđểnộpmột lúc.Vậy là chị Lan lại
racácđại lýcát sạn, ximăng, sắt thépcủaxãkýnợcùngbà
con.Mỗi hộnộp từ từvài tháng, ứng trước vật liệuvề làm,
khi đườngxong, dân trong làng tựnguyệnđếngóp tiền, đủ
hòm hòm, chị lại đi trả dần từng đại lý. Chả ai phiềnhà gì.
Ngày làng ra làm đường, không khí phấn khởi phủ khắp
làng. Mệ Nguyễn Thị Hách, neo đơn, 90 tuổi vẫn ra động
viên: “Oa chà, conLan hắnmiễn chomệ không phải đóng
góp thìmệ ranấunước, làmbánhchongười làng làmđường
ănuốnggiữabuổi.Mệ tra (già) ri đâynhưng cònnấuđược,
còn đi được thì tham gia với xóm làng cách ni”.
Thươngdân thì đượcdân tin
Người ta nói trưởng thônNguyễnThị Ngọc Lan thương
dân, giảmhoặcmiễnchocáchộnghèokhócũng làcáchhuy
động sứcdân.Vậynênchỉmột thời gian sauđườngbê tông
trong làng đã hòm hòm. Cứmỗi lần có thêm đoạn nào làm
mới, cả làng lại chộn rộn ra cùng làm. Cómột trưởng thôn
truyền cảm hứng thương yêu, mọi người vì nhau nên làng
ThốngNhất không hề có chuyện cãi vã haymất cắp, xóm
trênngõdưới thuậnhòa.Ai cũngvunvéncho thônxómcủa
mình, ai cũng tin làng họ sẽ vượt qua tất cả.
Người làng kể cứ có ai thắcmắc bất cứ chuyện gì từ hạt
lúa, củ khoai chị đều giải thích. Có ai đau ốm, thiếu thốn,
chị đều tìmcáchgiúpđỡ.Khi thì vậnđộng làngcùngchung
tay tiếp sức bằng gạo, khi thì tận tình chắt chiu từng ngàn
lẻđể thămhỏi xómgiềng. Chị nói: “Đó làdân làng của tui,
dânkhỏe thì người làngngười xómkhỏe.Khỏe thì làmviệc
chi củaxóm, của làngcũngxong”.Quêchị nghèo, làngvốn
làhợp tácxãgạchngói thời bao cấp, côngnhân làngười từ
QuảngNam,ThừaThiên-Huế,QuảngTrị ra, ngườiHàTĩnh,
NghệAn... vô rồi cả người các huyện của Quảng Bình tụ
về. Thếnênnhữngnăm1990, hết bao cấp, côngnhânở lại,
làng được lập ra cái tên làngThốngNhất.
Làng có 103 hộ, 415 nhân khẩu. Khi người trưởng thôn
tuổi cao, xinnghỉ, người làngnhìnmãi, chọnđược chị Lan
bởi tínhchị xôngxáo, nết chị thươngdân.Chị đượcbầu làm
trưởng thôn khi vừa qua tuổi 30.
Làngvốngốcgác côngnhân thành ra chẳng có thướcđất
nào làm ruộng. Cảmấy trăm con người có 13 ha đất dựng
làng.Không tấcđất làm lúa, chịđộngviêncả làngđi lấpmấy
hố nước từng lấy đất làm gạch quanh làng được 14 sào, ai
có sức thì làm, khôngphân chia gì vì không nhiềunhặngì.
Người khác bĩ cực, chị lao vào đi tìm hiểu cách chăn nuôi
gàvịt, heobòởnơi khác rồi vềđộngviênbà con cùng làm.
Mỗi ngàymỗi ít, mỗi thángmỗi chăm lo cho dânmà theo
năm, người dân trong làng có buôn có bán, có thu hoạch
nhất địnhđể cuộc sốngkhá hơn. Tất cả họđều cảmơn chị.
Có gia đình chăn nuôi thất bát, chị nhờ làng bên cho học
hành nghề gặt hái. Tập tànhmột mùa, đã có nhiều cặp vợ
chồng thành thợ gặt thuê, có được thu nhập để thoát cảnh
túngbấnbĩ cực.Mỗi năm làng cũng có2-3 cháuđỗđại học
và đềuđược làngphát học bổng trích từ củkhoai củ sắn.
Miễn chongười khó cũng làgiúp làng
Thực tế, xây dựng đường giao thông nông thôn bây giờ
ở đâu cũng phải vận động dân nộp tiền, làng Thống Nhất
không ngoại lệ. Nhưng làng của chị Lan lại có được ngoại
lệ nhân văn từ tấm lòng của cán bộ thôn. Chị họp dân, họp
nhiều ngày, nhiều phiên, để người dân thảo luận, bàn bạc.
Từnhữngýkiếnđầu tiênđếnnhữngýkiến cuối cùngđược
tậphợp, rađượcnhiềuphương án.Tiếpnữa chị đưa ragiữa
dânmột sốphươngánphùhợpvới làng.Rồi dân lại tiếp tục
bàn đếnkhi nào thốngnhất thì thực hiện.
ÔngNguyễnQuangHuy,một cưdân làng, nói: “ChịLan
chobànhếtmọi thứ, bànxonghỏi ai cóýkiếnkhác, ai cóý
kiến chi thêm để bổ sung rồi chị thống nhất ý kiến với dân
làng”. Nguyên tắc của chị là làng nghèo nhưng đoàn kết,
đoàn kết thì khó khăn vượt qua, không ép dân nộp bổ đầu
từngnhânkhẩumà làm theoýngười dân, tính theo từnghộ,
mỗi hộ nộp 1,5 triệu đồng để làm đường. “Những hộ neo
đơn, nghèokhó, người giàhết tuổi laođộngởmộtmình thì
tuiphân tíchcùngdân làng, rồimiễnnộp” -chịLanchobiết.
Theo chị, việcmiễn chonhữnghộdânnhư thế này cũng là
cách để làm cho làngxóm thươngyêunhau thêm.
ÔngNguyễnCôngMinhnói rằng: “Nhiềungười lúc đầu
nghĩmiễnnhiều ri thì tiềnmô làmđườngnhưngkhôngngờ
sức làng vẫn không thay đổi, lại mạnh hơn, vui hơn vì có
nhânvăn, nhân ái.Người khỏe lo chongười ốm, người khá
giúp thêm cho làng, rứa thì động viên nhau vô cùng, giúp
đỡ nhau vô cùng. Công oLan với làng lớn lắm”. Tìm hiểu
mới biết những hộ đượcmiễn cũng khá nhiều, bởi làng thì
khókhăn.Nhưnghộkháhoặc cóhộgiàu thì ngoài góp tiền
họcònủnghộ thêm.Chẳngnhữngủnghộ thêmmàkhi thôn
làmđườnghọ còngóp thêm sứcđể cùng làm lối đi chobản
quán thân thuộc.
ÔngNguyễnQuangNăm,Chủ tịchUBNDhuyệnLệThủy,
đánhgiávới thônThốngNhất, cách làmnông thônmới của
người dânvà ban cán sự thôn làmột cách làm andân, sáng
tạo.Sứcdânđượchuyđộngđúngcáchđó làbiếtmiễn, giảm
chohộkhókhăn, neođơn, giàcả, đối tượngchínhsách.Làm
như thế làbiết huyđộng sứcdânmột cáchnhânvăn, người
dânđược thamgiađềuphấnđấuvì làngxómbảnquáncả.
s
Nữtrưởngthôn
nhânvăn
Ngườinghèokhóđượcmiễnnộptiềnđónggóp,ngườidân
tựthicôngđườngsáthayvìthuêmướn.Côngbằng,dân
chủvàtìnhnghĩalà“bíquyết”củanữtrưởngthôn
mớingoài30tuổi.
Phong su-Chuyen de
Ảnh trên:
Huyđộngdân
làmđường,giảmđược
nhiềuchiphí.
Ảnhdưới
:ChịLanchuyện
tròvềcách làmđường
nông thônở làngchị.
Ảnh trongbài:MINHQUÊ
AnhHùngđượcmiễnnộp tiềnnhưngkhi làng
làmđườngvẫn raphụgiúp.
