CHỦNHẬT 24-5-2015
5
TINMỚI NHẬN
Đ.MINH - L.PHI -H.VÂN
“T
òaáncóđược
từchốiyêucầu
giải quyết vụ
việcdân sựvì
lýdokhôngcó
điều luật áp dụng hay không” là
một trongnhữngcâuchuyện tranh
luận chưa cóhồi kết tại cácphiên
thảo luận về dự án luật tố tụng
dânsự (TTDS) sửađổi, sáng23-5.
Xử theo lẽphải?
Báocáo thẩm tracủaỦybanTư
phápđề nghị cơquan chủ trì soạn
thảonghiêncứuhết sức thận trọng
vấnđềnày.Bởi kinhnghiệmquốc
tế cho thấy quy định này chủ yếu
được áp dụng ở các nước theo hệ
thốngán lệ,nơimà tòaáncóquyền
giải thích luật và án lệ là nguồn
luật. Còn ở nước ta, án lệ không
phải là nguồn luật, TAND xét xử
các vụ án, giải quyết các vụ việc
trên cơ sở các quy định của Hiến
pháp và pháp luật.
“Quy định như dự thảo không
phù hợp với thực tiễn nước ta, đa
sốýkiếnỦybanTưphápđề nghị
bỏ quy định này” - báo cáo thẩm
tra nêu.
Trongkhiđó,ViệntrưởngVKSND
TốicaoNguyễnHòaBìnhcho rằng
BLDS (sửađổi)mà tới đâyQH sẽ
thảo luận có gần 500 điều nhưng
điều chỉnh các quan hệ dân sự thì
5.000 điều có khi cũng chưa hết,
bởi đời sốngxãhội rất phongphú,
muônhìnhmuônvẻ, quyđịnhcủa
pháp luậtkhôngbaogiờ theokịp.Vì
vậy, dự thảo luật cũng đã bổ sung
nguyên tắc áp dụng án lệ dân sự.
“Có thực tế là tòađểchonhàn,để
chođỡ rủi ro thìnhữngđiềukhông
có trong luật, họ từ chối xét xử.
Nhưngkhi cơquanquyền lựcnhà
nướcnhư tòa, việnđãvì sựkhiếm
khuyết của pháp luật mà từ chối
xét xử các khiếu kiện dân sự của
dân thì xãhội sẽứngxửbằng luật
rừng. Người ta có thể dùng “đầu
gấu” hay dao, búa để ứng xử với
nhau…” - ôngBình nói.
Ông Bình tiếp: “Tôi thấy thẩm
định củaỦybanTưpháp chỗnào
cũngnói “cần thận trọng”, “nghiên
cứukỹ”.Đọc lại thì thấynhiềuchỗ
thận trọngquá.Quanđiểmcủa tôi
làcầnquyđịnhnguyên tắcnày:dân
đã kiện là tòa phải xử.Nếukhông
có luật thìchúng tavậndụng tương
tự và vậndụng theo lẽ phải”.
ÔngBìnhnêugiảđịnhvợchồng
ly dị nhau, về lý thuyết nhà cửa
chiađôi, tài sảncó10đồng thìmỗi
anhnămđồng, ainuôicon thì thêm
đượcmột đồng nữa. Nhưng cũng
có những trường hợp không thể
chặt chẽđượcnhư thế.Ôngchồng
khả năng hiện tại chỉ kiếm được
10 đồng nhưng trong tương lai có
thểkiếmđượcnhiều tiềnhơn.Khi
ngườivợyếu thế thìngười tacó thể
vận dụng lẽ phải để cho người vợ
được hưởng nhiều hơn.
Tuy nhiên, ông Bình cho rằng
khiếm khuyết của dự thảo là cơ
chế để bảo đảm thực hiện nguyên
tắc này chưa rõ.
Tránhchuyện “tòachỉ
tuyênchơi chơi”
Mộtvấnđềquan trọngkhácđược
TANDTối caoxinýkiếnQH làcó
quyđịnh trongdự thảoviệcápdụng
biệnphápkhẩncấp tạm thời không
gắn liền với việc khởi kiện hay
không?Quan điểm củaTANDTối
cao là“chưaquyđịnh”màmộttrong
nhữngnguyênnhânđược lýgiảido
điềunàycó tácđộng tiêucựcrất lớn
chongườibịyêucầuápdụng, trong
khiđây làvấnđềchưađượcnghiên
cứu thấuđáovề phạmvi cũngnhư
hậuquảcủaviệcápdụng…
ỦybanTưphápcũngđánhgiáquy
địnhnàyđápứngyêu cầu thực tiễn
vàthônglệquốctế.Tuynhiên,đâylà
vấnđềmới,phức tạp, chúng tachưa
cónhiềukinhnghiệmnênủybanđề
nghị cơ quan chủ trì soạn thảo cần
nghiên cứu làm rõ các căn cứ, điều
kiện áp dụng và trình tự, thủ tục ra
quyết định ápdụngbiệnphápkhẩn
cấp tạm thờikhônggắn liềnvớiviệc
khởikiệnđểbảođảm tínhkhả thi.
ÔngNguyễnHòaBìnhmột lần
nữa đề nghị “cầnđưa vào” và cần
quy định cụ thể hơn. “Có đơn vị
của ta nợ nần nhiều khiến tàu của
họphải trốn, thậmchí phải đi thuê
cờ nước ngoài bởi chỉ cần lộ ra là
tàu của đơn vị đó thì cập cảng sẽ
bị thu giữ luôn để cấn trừ nợ. Tàu
củađơnvị nàycũngđãbị bắtmấy
cái ởnướcngoài vì nợnhiềuquá”
- ôngBình thông tin.
“Quốc tế bắt, còn ta thì thận
trọngkhôngquyđịnhquyềnkhẩn
cấp giải quyết các vấn đề dân sự.
Cácdoanhnghiệpnướcngoài đầu
tư vàoViệt Nam nhiều, có trường
hợp nợ lương, nợ bảo hiểm, nợ
thuế…nhưngxuất cảnhmột cái là
xong” - ôngBìnhphân tích.
Vìvậy,theongườiđứngđầungành
kiểmsát,việcápdụngcácbiệnpháp
nhưtạmdừngxuấtcảnh,giữmáybay,
giữ tàu thủy, phong tỏa tài khoản…
(khônggắn liềnvới việckhởi kiện)
nhằmbảođảmthihànhán,tránhđược
thực tế“tòachỉ tuyênchơichơi,chả
giải quyết đượcchuyệngì”.
◄
Tòatừchối
thụ lý,dân
xửbằng
luậtrừng
Viện trưởng VKSND Tối caoNguyễnHòa
Bình: Cần quy định nguyên tắc dân đã kiện
là tòa phải xử. Nếu không có luật thì
chúng ta vận dụng tương tự và vận dụng
theo lẽ phải.
“Cóthựctế làtòađể
chonhàn,đểchođỡ
rủi rothìnhữngđiều
khôngcótrong luật,
họtừchốixétxử.
Nhưngkhicơquan
quyền lựcnhànước
nhưtòa,việnđãvì
sựkhiếmkhuyếtcủa
pháp luậtmàtừchối
xétxửcáckhiếukiện
dânsựcủadânthìxã
hộisẽứngxửbằng
luậtrừng.Người tacó
thểdùng“đầugấu”
haydao,búađểứng
xửvớinhau…”.
ViệntrưởngVKSNDTối
caoNGUYỄNHÒABÌNH
“Tòa làmthayđươngsựnhiềuviệcquá”
Bảndự thảonàymới chỉ sửanhững tiểu tiếtchứchưađổimới căn
bảnvề thủ tục tố tụng.Ándânsựhiệnnay rấtphức tạp,bìnhquân
xảy ra100.000vụ tranhchấp/nămvàngàycànggia tăng.Hiện
hàngchụcngànđơnkhiếunại còn tồnđọng, nhiềuvụ lòngvòng
xửđi xử lại 10, 20nămmàcông lýkhôngđạtđược...Ởnướcmình
thủ tụchànhchínhđã rườm rà, thủ tục tưphápcòn rườm ràhơn.
Thủ tụcnhư thếnàyđốt tiềnNhànướcvôcùng, giốngđốt1 lítdầu
chomộtquediêmvậy.
Vậyphải cải cách thủ tục tưphápnày theohướngnhư thếnào?
Trongdựán luật, tôi thấychưacósựphânbiệt thờihạn tố tụng,
thủ tục tố tụng, trình tự tố tụnggiữavụándânsựphức tạpvới
việcdânsựđơngiản.Có rấtnhiềuvụánđơngiản thì phải rútgọn
trình tự,một thẩmphánxử lý làđược rồi chứcứđểkéodài trình
tự làmgì cho tốnkém, rườm rà ra...
Thứnữa, theo luậtTTDShiệnhành, tòaán làm thayđươngsự
nhiềuviệcquá.“Việcdânsựcốtởhaibên”nghĩa làquyềnđịnh
đoạt làcủahaibên.Cácbên tựđưa rachứngcứ, tài liệugiấy tờđể
chứngminhquyền, lợi íchhợpphápcủamình... nhưng lâunay, tòa
ánvừa làngườiđi xácminh thu thậpchứngcứ, làmhồsơđồng
thời làngười xétxử.Như thếkhôngkháchquan...
Thường trựcỦybanTưpháp
ĐỖVĂNĐƯƠNG
ViệntrưởngVKSNDTốicaoNguyễnHòaBình
(trái)
đangphátbiểutạiphiên
thảo luậntổvềdựán luậtTTDSsửađổivàosáng23-5.Ảnh:Đ.MINH
Chiều23-5,cácđạibiểuQuốchội
đãnghe tờ trìnhvàbáocáo thẩm tra
về dự ánLuật Tạm giữ, tạm giam
(TGTG). Bộ trưởng Bộ Công an
TrầnĐạiQuangchohaydựánLuật
TGTGgồmcó11chương,87điều.
Nhiều ý kiến cho rằng cần phải
cócơchếđểgiảiquyết trong trường
hợpngười bịTGTGkhôngnhất trí
với quyết địnhgiải quyết khiếunại
củaVKS có thẩm quyền. “Chính
phủ thấy kiến nghị bổ sung quyền
khởi kiện của người bị TGTG là
hợp lý để bảo đảm tốt hơn lợi ích
hợp pháp của họ trong điều kiện
họ đang bị TGTG khó có thể tự
mình thực hiện được quyền khiếu
nại khi thấyquyền lợi củamìnhbị
xâm phạm” - Bộ trưởngTrầnĐại
Quangnói.
Cũng theo bộ trưởng Bộ Công
an, ngoài nhữngquyềnbị hạnchế,
ngườibịTGTGvẫncònquyềncon
người, các quyền khác theo quy
định củaHiếnpháp.
Trong khi đó, trình bày báo cáo
thẩm tra về dự án luật này, Chủ
nhiệmỦy ban Tư pháp (UBTP)
Nguyễn Văn Hiện cho hay: Các
quy định của dự án luật cần phải
đượcxâydựng trêncơ sở tổngkết
thực tiễn, bảo đảm khắc phục cơ
bản các hạn chế, vướngmắc, bất
cập đã phát sinh trong công tác
TGTG thờigianqua.Cụ thể là tình
trạng giam giữ quá tải, chết, bức
cung, nhục hình, vi phạm quyền
con người, trốn trại, đưa vật cấm
vàobuồnggiam...UBTPcho rằng
tình trạngbứccung,nhụchình trong
thờigianquađãgâybứcxúc trong
dư luận nhân dân. Tình trạng này
chủyếuxảy ra trongquá trìnhđiều
tra, nhất là giai đoạn tiền khởi tố
đối với người bị TGTG.
Cũngcóýkiếnkhácchorằngviệc
giải quyết khiếu nại thông qua cơ
chếphánquyết tòa án là cần thiết.
“Cầnnghiêncứuquyđịnh trongdự
thảo luậtquyềnkhởikiệncủangười
bị TGTG đối với các quyết định,
hànhvicủacơquan,ngườicó thẩm
quyền trong thihànhTGTG” -Chủ
nhiệmUBTPNguyễnVănHiệnđề
nghị.
LÊPHI
Khắcphụctìnhtrạngchếttrongnhàtạmgiữ,tạmgiam
