3
THỨNĂM
4-6-2015
Thoi su
TQvàchiếnlược
“loạitrừ”đốithủ
+ Phóng viên:
Trong thời gian 2014 trở lại đây,
Mỹ liên tụcđưa racác loại sángkiếnkhácnhau từđề
nghị đóngbăngcácvùng tranhchấp, tuần trachung,
hợp tác hàng hải và gần đây nhất là sáng kiến an
ninh biển Đông Nam Á. Bắc Kinh cũng có không ít
cáchoạt độngmang tínhđối trọng. Phải chăngđang
cómột cuộc chạy đua chiến lược giữahai quốc gia?
+
TS
TrươngMinh Huy Vũ
: Từ năm 2009 đến
nay, “làn ranh đỏ” củaMỹ tại tranh chấp biểnĐông
là trật tự “đại dươngmở”, lấynguyên tắc tựdohàng
hải làmnguyên tắc tối thượng.Làn ranhđỏnàynhiều
lần bị TQ đe dọa vượt qua, điển hình là các vụ tàu
ImpeccablecủaMỹvới tàu tuần traTQcáchđảoHải
Nam 120 km, haymáy bayP-8 củaHoaKỳ vớimột
máybay J-11 củahải quânTQ.Cácvụđụngđộkhác
vớiViệtNamqua cắt cáp tàuBìnhMinh, giànkhoan
Hải Dương 981 hay với Philippines qua vụ bãi cạn
Scarbourough là những chỉ dấu bổ sung quan trọng
khác vềmối thách thức từ chính sáchbiểnĐông của
TQ.Nóimột cáchngắngọn:Đối đầuvới trật tự “đại
dươngmở” củaMỹ, TQ đang xây dựngmột “trật tự
loại trừ” trong tư thếmột cường quốc đang lên.
. Xinôngcó thểgiải thíchngắngọn là“trật tự loại
trừ” bao gồm những đặc tính gì?
+Đặc tínhquan trọngnhất củamột trật tựnhưvậy
là tính loại trừquyền tựdovàhoạt độngcủacácquốc
gia trongkhônggianhànghải chungcủakhuvực.Một
trật tự như vậy không phải là một trật tự đóng theo
nghĩa đen, mà sẽ “đóng mở” có lựa chọn theo một
phương thức do TQ quyết định và điều phối. Đó là
nhữnggì đangdiễn ra tại biểnĐông trong thời điểm
hiện nay.
.
Nhưvậy trật tựnàyđangđedọa lợi íchvàđặt vị thế
củaMỹcũngnhưcácnước liênquan trong thách thức?
+Quá trìnhnàyđangdiễn ravàchắcchắnkhôngphải
chỉ ảnhhưởng lợi íchcủanướcMỹ.Gầnđây, chúng ta
đangchứngkiếnmột thế trậnmới đanghình thànhvới
sự san sẻ củanhiềunướckhácnhauđể cùngđảmbảo
“tài sản công” của khuvực (mà các quốc gia đó chưa
cómối quan hệ liênminh chính thức với nhau). Ấn
Độ với chính sách hướng đông; Nhật Bản chính thức
được đưa quân đội ra nước ngoài để thực hiện quyền
“phòng vệ tập thể”. Úc cũng đang có ý định tuần tra
trênkhôngchungvớiHoaKỳvàcácnướcĐôngNam
ÁởbiểnĐông,mặcdùchưa“mở lời”vớiWashington.
Cũng không cần nói nhiều về một số quốc gia “tiền
phương” trongmặt trận biển Đông như Philippines,
ViệtNamhay Indonesia.Bảnhiệpđịnh“Đối tácchiến
lược” giữaViệt Nam và Philippines sắp được ký kết
cũngbaohàmnhữngkhảnănghợp tácđểbảovệkhông
gianhànghải chungnhưvậy.
ĐẠITHẮNG
thực hiện
VĂNHOÀN
N
hững động thái trên
biểncủaTrungQuốc
(TQ) đang diễn ra
mỗi lúc một nhanh và dày
đặchơn.Đó lànhậnđịnhcủa
TS Phạm Sỹ Thành, Giám
đốc Chương trình Nghiên
cứukinh tếvàchiến lượcTQ
(VCES) thuộcViệnNghiên
cứuKinh tế và Chính sách,
ĐHKinh tế -ĐHQGHàNội
tại hội thảo“Lợi íchcủaTQ
từ việc chuyển dịch không
gian hàng hải:Một tiếp cận
liên ngành” doVCES phối
hợpViệnKinh tế và Chính
trị Thế giới (IWEP) thuộc
ViệnHàn lâmkhoahọcxãhội
Việt Nam tổ chức sáng 3-6.
TSĐặngHồngSơn(khoaLịch
sửTrườngĐHKHXH&NV,
ĐHQuốc gia Hà Nội) cho
hayTQ phát triểnmạnhmẽ
ngànhkhảocổhọcdướinước
trongnhiềunăm trở lại đây.
Theo đó, ở vùng duyên hải
đôngvàđôngnam,TQđã tìm
kiếmvàphụcdựnghàng loạt
con tàu cổ đại bằng những
kỹ thuậtvàmáymóc rấthiện
đại. Bên cạnh đó, nước này
cũng đang ra sức đẩymạnh
khảocổhọcdướinướcởven
biểnĐông.
Để làm được những điều
đó,TQđã rất “bạo tay” trong
việc chi tiền. Điển hình,
theo ông Sơn, Bắc Kinh
đã không ngần ngại chi tới
45 triệuUSD để khai quật
tàu Nam Hải 1, đồng thời
bỏ ra 30 triệuUSD để xây
Bảo tàngConđường tơ lụa
Quảng Đông, đưa con tàu
này vào trưng bày.
Đâu là động cơ chính để
TQchú trọngphát triển lĩnh
vựcnày?Thựcchất,TQđầu
tưvàokhảo cổhọc là nhằm
tạo ra một nhận thức phổ
thôngđối với người dânTQ,
rằng nơi nào có dấu vết vật
chất nhưgốm sứ, tiềnđồng,
vỏ tàu thuyền,… có nguồn
gốcTQ thì đó là lãnh thổvà
lãnh hải của nước này. Ông
Sơnnhậnđịnhviệckiến tạo
kiến thức đó sẽ là bệ đỡ dư
luận cho những chính sách
và hành động của giới lãnh
đạo TQ trong việc chuyển
dịch không gian hàng hải.
Nhậnđịnhvềvấnđềnày,
TS Trương Minh Huy Vũ,
GiámđốcTrung tâmNghiên
cứu Quốc tế (SCIS) (ĐH
KHXH&NVTP.HCM), cho
rằng TQ đang nỗ lực kiến
tạo lại lịch sử, nói cáchkhác
là tự tạomột hệ thống kiến
thức, chuẩn bị các bằng
chứng và tri thức (theo tư
duy và lý lẽ của họ) để bảo
vệquanđiểm của nước này
mà trọng điểm là duy trì,
thực hiện yêu sách đường
chín đoạn.
Trước sự chuyển dịch
nhanh chóng trongviệc cải
tạo, xâydựngđảocủaTQ từ
năm 2014 đến nay, TS Vũ
đưa ra khái niệm về trật tự
“loại trừ”màTQ đang tiến
hành trên biểnĐông. Theo
TSVũ, có thểnhận thấymột
thách thức rõ ràng rằngTQ
sẽ liênkết cácđảo thànhmột
thế trận, cắt các đường tiếp
vận của các đảo thuộc chủ
quyền của các nước láng
giềng, trongđócóViệtNam.
Trật tự “loại trừ”mà TQ
đưa ra nhằm chống lại trật
tự “bao hàm” mà Mỹ và
cácđồngminhđangbảovệ,
đồng thời đe dọa an ninh
của Việt Nam. Vì vậy, ông
Vũ cho rằngViệt Nam cần
cùngbảovệmột trật tự“bao
hàm”, trongđó tập trungvào
cảbốn chiềukích trênbiển,
khônggianbiển, khônggian
dưới lòng biển và công tác
thông tin.
▲
TrungQuốctựtạocứ
liệulàmbệđỡdưluận
TQsẽliênkếtcácđảothànhmộtthếtrận,cắtcácđườngtiếpvậncủacácđảo
thuộcchủquyềncủacácnướclánggiềng,trongđócóViệtNam.
Sánghômqua,tintrêncácbáovềviệclãnhđạoUBND
TP.HCMchỉđạokhảosátxâydựngtourdu lịchđến
TrườngSađãkhiếnnhiềubạnđọcchúývàxúcđộng.
Tôinhớ lầnđầuđếnTrườngSatrongmộtchuyến
công tác.Khi trởvề,bạn tôi,mộtgiámđốccông
tyxâydựngnói:MìnhmuốnđếnTrườngSaquá!
Mơướccủangười bạnấycũng làcủa rấtnhiều
người Việt, muốnmột lần đặt chân đến phần
Tổquốcgiữa trùngkhơi,ngắmmặt trờimọc lên
vàhoànghônbuôngxuốngđều từbiển, ngắm
nhữngđàn cá chuồnbay, cáheonhư khiêu vũ
trướcmũi tàu. Họmuốnđược thảneobênđảo
SinhTồn,đượcngắmmộtgócquêvớidànmướp
hoa vàngởđảo Trường SaĐông, thắphương
viếngĐứcThánhTrầnởđền thờ trênđảoSong
Tử Tây vànghe tiếng chuông chùabuông trên
đảoSinhTồn.
Nhưnghơnhết,khaokhátđếnTrườngSađược
thôithúctừcảmxúcchủquyền,từnhữngtìnhcảm
thiêng liêngvàmãnh liệtnhất,muốnđếnnơi:“Tổ
quốcneomìnhnơi sóngcả/Nhữngchàng trai ra
đảođãquênmình” .Đếnđểhiểuhơnnhữnggian
khổhysinhvàtrởvềsẽthấytrong lòngmìnhtình
cảmấyđượcnhân lêngấpbội.
Một tour du lịchđến Trường Sa là cơhội để
nhữngngười dânhiểu thêmđất nướcmình, là
conđườngđưađất liềnravớiđảothêmngắn lại.
Trênđó, tiềnnhânđãđến từnhiều thếkỷ, cưdân
đãđếnsinhsống,đãcóchùachiền,cótrườnghọc
cho trẻem,mai này lại đón thêmbước chându
khách. LàmdukháchởTrườngSa là sự thểhiện
tìnhcảm tự tinvà tựhàovềchủquyềnđấtnước.
Tour du lịchTrườngSa là sựbiểu thị thànhquả
bảovệbìnhyênđấtnướcmình.Đếnđó,dukhách
sẽđượcnghevàkhámphákhôngchỉnhữngcâu
chuyệnvà thiênnhiênmàcòn là lịchsửgiữphên
dậugiữabiểnĐôngcủanhiều thếhệngườiViệt.
Sẽmấtmộtthờigianđểýtưởngnàycósựchuẩn
bị tốtnhấtvà thànhhiện thực.Du lịchTrườngSa
chắc khôngphải làmột tour nghỉ dưỡngmà là
sựtrảinghiệmcuộcsống, trảinghiệmcảmxúcvà
nhữnghiểubiết lịchsử.ĐượcđếnTrườngSa trên
những chuyến tàuđi ngangnhữnggiànkhoan
dầukhí,nhàgiànDK1,đượcgặpgỡngườidânvà
línhđảovànghehọkểvềcuộcsốngởTrườngSa,
chắcchắnsẽ làấntượngkhóquênvớidukhách.
Tìnhcảmấysẽđượcchiasẻvànhân lênvớingười
thân, vớibạnbè.
Tourdu lịchđếnvớiTrườngSa, làngườiViệt,ai
chẳngmongmột lầnđược làmdukhách!
ĐỨCHIỂN
DukháchởTrườngSa
ĐảoSinhTồnĐôngnhìn từbiển.Ảnh:ĐỨCHIỂN
DùTQcó tự tạodựngnhữngchứngcứ theo lý lẽcủamìnhđếnđâunữa thìmộtsự
thật lịchsửkhông thểphủnhậnđược làquầnđảoHoàngSa,TrườngSa làcủaViệt
Nam.Trongảnh:Trẻemđangvui chơi trênđảoSinhTồnĐông (thuộcquầnđảo
TrườngSacủaViệtNam).Ảnh:ĐỨCHIỂN
Nămbộtrưởngsẽđăng
đàntrả lờichấtvấn
Ủy ban Thường vụ Quốc hội (QH) vừa
thôngbáodựkiếnchương trìnhchấtvấn - trả
lời chất vấn trực tiếp tại QH ngày 11-6 tới
đây. Theo đó, người đứng đầu năm bộ: Tài
chính, Nông nghiệp, Công Thương, Khoa
học và Công nghệ, GD&ĐT, LĐ-TB&XH
sẽđăngđàn trả lời chất vấncủacácđại biểu
(ĐB)QH.
Sauphần trả lờichấtvấncủacácbộ trưởng,
Thủ tướng hoặc cấp phó được ủy quyền sẽ
phát biểu làm rõ thêmmột số vấn đề liên
quanvà trực tiếp trả lời chấtvấncủaĐBQH.
TheobáocáocủaỦybanThườngvụQH,
đếnchiều1-6, đãcó61câuhỏibằngvănbản
của cácĐBQHgửi đếnThủ tướngvà15bộ
trưởng, trưởng ngành. Trong đó Bộ trưởng
NôngnghiệpCaoĐứcPhát nhậnđược chín
chất vấn. Các bộ trưởng Công Thương,
GD&ĐT, LĐ-TB&XH, Tài chínhđều nhận
được íthơn,bachấtvấn.Cònngườiđứngđầu
Chính phủ nhận được tám chất vấn.
Phiên chất vấn kéo dài hai ngày rưỡi sẽ
được truyềnhình trực tiếp.
NGHĨANHÂN
