8
THỨNĂM
4-6-2015
P
hap luat
lần triệu tập hợp lệ nhưng bà vẫn
không đến tòa để tham gia vụ án.
Nguyênđơnkhôngvềnước, bị đơn
khôngchịuđến tòa,mọi thủ tụcnhư
lấy lời khai, yêu cầu các bên cung
cấpchứngcứ, hòagiải…đềukhông
thể thực hiện.
Cuối cùng, tòa ra
quyết địnhmở phiên
xử vắng mặt cả hai
vợ chồng, tuyên bác
yêucầuxin lyhôncủa
ôngT. vì khôngcógì
chứng minh là tình
trạngcủahaingườiđã
trầm trọng, đời sống
chung không thể kéo dài... Bản án
này sauđóđãcóhiệu lựcpháp luật.
Hai luồngquanđiểm
Vềmặtpháp lý, luật sưChâuQuý
Quốc (ĐoànLuật sưTP.HCM) cho
biết khoản 1 Điều 202 BLTTDS
quyđịnh tòavẫnxét xửvụán trong
trường hợp “nguyên đơn, bị đơn
hoặc người có quyền lợi, nghĩa vụ
liên quan vắngmặt tại phiên tòa có
đơnđềnghị tòaánxétxửvắngmặt”.
Tuy nhiên, điều luật này chỉ cho
phép tòaxửvắngmặtđươngsựkhihọ
cóđơnxinvắngmặt.Cònviệcđương
sựxinđượcvắngmặt từđầuđếncuối
trongquá trìnhgiải quyết vụán trước
khimởphiên tòa thì luật lại chưanói
rõ.Mặtkhác,đây làánhônnhân -gia
đình, ôngT. phải tựmình giải quyết
chứ không thể ủy quyền cho ai giải
quyết thay các vấn đề liên quan đến
nhân thânnhư lyhôn.ViệcôngT. (và
cảbàH.)khôngcómặt
trongsuốtquá trình tòa
giảiquyếtánmàtòavẫn
mởphiênxửlàviphạm
tố tụngbởi ảnhhưởng
đếnviệc tòa thực hiện
cácthủtụcbắtbuộctrước
đónhưlấylờikhai,yêu
cầucungcấpchứngcứ,
hòagiải…
Đồng tình, luật sưNguyễnHồng
Hà (Phó Chủ nhiệmĐoàn Luật sư
tỉnhKhánhHòa)cũngchorằng trong
trườnghợpnày, tòakhôngđượcmở
phiênxửmàphải raquyếtđịnhđình
chỉ giải quyết vụ án.
Ngược lại, luật sư Nguyễn Đức
Chánh (ĐoànLuật sưTP.HCM)nói
đúng là theo quy định tại khoản 3
Điều73BLTTDS thì đối với việc ly
hôn,đươngsựkhôngđượcủyquyền
chongườikhác thaymặtmình tham
gia tố tụng.Tuynhiên,giaiđoạnnộp
đơn khởi kiện và nộp tiền tạm ứng
án phí chưa được xem là tham gia
tố tụng (khoản3Điều171BLTTDS
quyđịnh tòa thụ lývụ ánkhi người
khởi kiện nộp cho tòa biên lai nộp
tiền tạmứng ánphí).Vì vậy, ôngT.
vẫncóquyềnnhờngườikhácnộpđơn
khởi kiện, nộp tiền tạmứng ánphí.
Về quá trình tố tụng sau đó, luật
sưChánh cho rằng lời khai của các
bênđươngsựchỉ làmột trongnhững
chứngcứđểgiảiquyếtvụán.Không
nhất thiếtphảicóđầyđủ lờikhaicủa
đươngsựmớicó thểgiảiquyếtđược
vụ ánmà còn tùy thuộc vào chứng
cứ khác do đương sự cung cấp như
HỒNGTÚ
T
rước đây, ông T. đăng ký
kết hôn với bà H. và được
UBND tỉnhKhánhHòa cấp
giấy chứng nhận. Sau đó, ông T.
định cư ở nước ngoài, cuộc sống
gặpnhiềukhókhăndo thất nghiệp.
Vì vậy, ông đã không thể chu cấp
tiền bạc cho vợ và cũng không đủ
cácđiềukiệnbảo lãnhvợsangđoàn
tụ gia đình.
Phiên tòavắng cảhai
đương sự
Từnướcngoài, ôngT. đãgửi đơn
nhờngười thânmangđếnTAND tỉnh
KhánhHòađểxin lyhôn.Trongđơn,
ông chỉ nêumột yêu cầu là xin tòa
cho lyhôn, còncácvấnđềkhácnhư
con chung, tài sản chung, nợ chung
củahai vợ chồngđềukhông cónên
khôngđề nghị tòa giải quyết.
Tòađã liên lạc, triệu tậpôngT. về
nước thamgia tố tụng.Tuynhiên,ông
T. cho biết do điều kiện khó khăn,
ôngkhông thể về nước để thamgia
vụánnênxin tòacứgiảiquyếtvắng
mặt ông. Các thủ tục ban đầu như
đóng tiền tạmứngánphí,nhận thông
báo thụ lý…đềudongười thân của
ôngở trong nước đi làm thay.
VềphíabàH., dù tòađã rất nhiều
Cầnbổsungquyđịnh
BLTTDShiệnhànhchophép tòaxétxửvắngmặtnguyênđơn,bịđơn,
người cóquyềnvànghĩavụ liênquannếuhọ cóđơn xinvắng. Đối với
việc vắngmặt đương sự trongquá trìnhgiải quyết trước khimởphiên
tòanhư lấy lờikhai, tiếnhànhhòagiải, cungcấpchứngcứ… thì luậtquy
định tòaphải đình chỉ giải quyết vụánnếunguyênđơnđược triệu tập
hợp lệ lần thứhaimàvẫnvắngmặt.Hoặc tòa tiếnhànhxửvắngmặtbị
đơnnếuđãđược triệu tậphợp lệđến lần thứhaimàvẫnvắngmặt.Tuy
nhiên,BLTTDS lạikhôngnói rõnguyênđơnxinvắngmặtxuyênsuốtquá
trìnhgiải quyết án thì cóđượchaykhông?
Theo tôi, việc thamgia thựchiệncác thủ tục trong thờigian trướckhi
mởphiên tòa làquyềncủanguyênđơnnhằmchứngminhyêucầucủa
mình làcócăncứ,hợppháp.Việcnguyênđơnxinvắngmặt làtựnguyện
từbỏthựchiệnquyềncủamình.Lúcđó,việcxemxétchấpnhậnhaybác
bỏyêucầukhởikiệnsẽdo tòaquyếtđịnh.Dovậy, tôi cho rằng trong lần
sửađổiBLTTDSnàycầnbổsungquyđịnhđểcáctòaápdụngthốngnhất.
TS
NGUYỄNVĂNTIẾN
,
TrưởngbộmônLuậtTố tụngdânsự
TrườngĐHLuậtTP.HCM
Xửlyhôn
vắngmặt
haivợchồng,
đượckhông?
Từnướcngoài,ngườichồnggửiđơnxinlyhôn,xintòagiải
quyếtvắngmặt,ngườivợthìkhôngchịuđếndùtòatriệu
tậpnhiềulần.Tòaphảiđìnhchỉgiảiquyếtvụánhayvẫn
mởphiênxửvắngmặthaingười?
Nguyênđơnkhôngvề
nước,bịđơnkhôngđến
tòa,cácthủtụclấylờikhai,
yêucầucungcấpchứng
cứ,hòagiải…đềukhông
thểthựchiện.
đơn khởi kiện, tài liệu khác kèm
theo…Việc đương sự vắngmặt tại
buổihòagiải thì tòacăncứvàoĐiều
182BLTTDSđể lậpbiênbảnvềviệc
không tiến hành hòa giải được. Do
đó, trong trườnghợpôngT. cóđơn
đềnghị tòagiảiquyếtvắngmặt, còn
bịđơnđãđược triệu tậphợp lệnhiều
lầnmà không đến, vụ án lại không
cóngười liênquannàokhác thì tòa
vẫnmở phiên xử được chứ không
phải đình chỉ giải quyết vụ án.
▲
Ngày3-6, anhNguyễnBáKết (ngụhuyệnĐứcLinh,Bình
Thuận) báo tin sau khi
Pháp Luật TP.HCM
phản ánh về vụ
áncủaanh,CụcĐiều traVKSNDTối caođãmời anh lên làm
việc. Nội dungbuổi làmviệc là để làm rõ cóhaykhôngviệc
anh bị hai điều tra viên NHH và NXT (Công an tỉnh Bình
Thuận) đánhđập trongquá trình lấy lời khai.
Theomột nguồn tin, Cục Điều traVKSNDTối cao đang
làmviệcvới cáccơquan tố tụng tỉnhBìnhThuậnđểxácminh
vụ án của anhKết. VKSND tỉnh Bình Thuận cũng cho biết
là cơ quan điều tra (CQĐT) củaVKSNDTối cao đang tiến
hành làm việc theođơn tố cáo của anhKết.
Như
PhápLuậtTP.HCM
đã thông tin, tháng5-2013, tạinhà
anh trai củaanhKết xảy ramột vụxôxát làmmột người chết.
AnhKết bị CQĐTCông an huyệnĐức Linh khởi tố về tội
gây rối trật tựcôngcộng. Saukhi rút vụán lên, tháng8-2013,
CQĐTCông an tỉnhBìnhThuậnđổi tội danhkhởi tố anhkết
thành tội giết người.
Tháng9-2013,TAND tỉnhBìnhThuậnxử sơ thẩmđãphạt
anhKết cùngba bị cáokhácmỗi người 10năm tùvề tội giết
ngườidùanhKếtkêuoan.Tháng1-2014,TòaPhúc thẩmTAND
Tốicao tạiTP.HCM
đã hủy phần quyết
định của bản án sơ
thẩm đối với anh
Kết để điều tra, xét
xử lạivì thiếuchứng
cứbuộc tội.
Tháng 10-2014,
VKSND tỉnhBình
Thuận đã hủy bỏ
quyết định thayđổi
tộidanhkhởi tốvới
anhKết củaCQĐT
Công an tỉnh Bình
Thuận.Cùng tháng
này, CQĐT Công
anhuyệnĐứcLinh
có kết luận điều tra lại với nội dung anhKết có hành vi gây
rối trật tự công cộng nhưng đề nghị VKSND huyện miễn
trách nhiệm hình sự theo khoản 1 Điều 25 BLHS. Sau 18
tháng bị tạm giam, anhKết mới được trả tự do.Anh đã gửi
đơn tới các cơ quan tố tụng yêu cầu bồi thường vì bị kết án
giết người oan.
Khi chúng tôi tìmhiểuvụ án, đại diệnVKSNDhuyệnĐức
LinhvàVKSND tỉnhBìnhThuậnđềukhẳngđịnhTAND tỉnh
BìnhThuậnphảibồi thườngoan.ThếnhưngTAND tỉnhBình
Thuận lại cho rằng anh Kết có hành vi gây rối trật tự công
cộng nhưng đượcmiễn trách nhiệm hình sự chứ không phải
anhkhông thực hiệnhànhvi vi phạmpháp luật hoặc hànhvi
đókhôngphải làhànhviphạm tộiđượcquyđịnh trongBLHS
để từ chối bồi thường.
Nhiều chuyên gia, trong đó có nguyên Chánh Tòa Hình
sựTANDTối caoĐinhVănQuế đã khôngđồng tìnhvới lập
luận củaTAND tỉnhBìnhThuận. Bởi lẽ việcmột người chỉ
có hành vi gây rối trật tự công cộng nhưng lại bị truy tố, kết
án về tội giết người là đã bị làm oan rất rõ ràng (về tội giết
người).TheoLuậtTráchnhiệmbồi thường củaNhànước thì
trách nhiệm bồi thường oan trong trường hợp này thuộc về
TAND tỉnhBìnhThuận.
NGÂNNGA
VỤ“KẾTÁNOANNHƯNGKHÔNGCHỊUBỒITHƯỜNG”
CụcĐiềutraVKSNDTốicaođãvàocuộc
AnhNguyễnBáKếtbịkếtánoan10
năm tùvề tộigiếtngườinhưngkhông
đượcxin lỗi,bồi thường.Ảnh:N.NGA
