14
THỨNĂM
27-8-2015
Phong su-Chuyen de
ĐẠITHẮNG -TRUNGNHÂN
T
heoReuters, ShanghaiComposite Index chốt phiên
hômqua (26-8)mất giá1,27%, bất chấpđộng thái hạ
lãi suất để kích thích kinh tế củaTrungQuốc (TQ)
một ngày trước đó. Chỉ số Shenzhen Composite trên sàn
chứngkhoánThâmQuyếnmất hơn3%. HangSeng Index
(HongKong,TQ) cũngkhôngkhágì hơn sànThượngHải,
thậm chí là tệ hơnkhi giảm1,5%. Thê thảmhơn, cổphiếu
ngành thép, bất động sản rớt giámạnh nhất khi nhiềumã
giảm đếnmức 10%.
BắcKinhđiều tra“kẻgian lận”
chứngkhoán
Trang Bloomberg liên tục hai ngày 25 và 26-8 cập nhật
bài viết với nội dung “Các nhà chức tráchTQ tăng cường
hoạt động nhằm tìm người để đổ lỗi cho sự bốc hơi tồi tệ
giá chứngkhoán trongnhữngngàyqua”.Thực tế là từ cuối
tháng6-2015,khiTQ“bốchơi”3.000 tỉđồngvìchứngkhoán
rớt giámạnh, bên cạnh các chính sách can thiệp “gỡ gạc”,
cácnhàchức tráchđã tunggiả thuyết “có sựcan thiệp thiếu
lànhmạnh từbênngoài”màhọgọi là“thao túng thị trường”.
Hiện tại, cácquanchứcTQchobiết họđang tiếnhànhđiều
tra sự“gian lận”, làm sai cácnguyên tắc trên thị trườngchứng
khoán. Trong khi đó, TânHoa xã lên tiếng kêu gọi các hoạt
động “làm trong sạch” thị trường vốn. HãngBloomberg dẫn
bài viết từTânHoaxãchobiết cảnh sátTQđangđiều tramột
số cánhânvà tổ chức có liênquanđếnỦybanChứngkhoán
TQ, công tychứngkhoánđìnhđámCiticSecuritiesvà tạpchí
Caijing.
Ngànhchứcnăngđặtranghivấngiaodịchcổphiếubất
hợppháp, làmgiảgiấy tờvà tung tinđồn thất thiệt để trục lợi.
“Chúng ta hoàn toàn có lý khi tin rằng ngành chức năng
sẽ truy ra nhiềukẻ phạm tội. Chúng ta cũng tin rằng các cơ
quan luật pháp sẽđiều trakỹ lưỡng, ápdụnghìnhphạt đích
đángbất chấpnhữngkẻ phạm tội là ai” - TânHoa xã trong
một bài tuyên truyền thực thi pháp luật liên quan “bê bối”
chứngkhoánchobiết.Chưadừngởđó,hãng thông tấn thuộc
chínhphủTQnói trêncòndẫn lờimộtnhànghiêncứu thuộc
Ngân hàng Trung ương nhận định sự bất ổn tồi tệ của thị
trường tài chính toàncầu trongnhữngngàyquaxuất phát từ
lòng tin rằngCụcDự trữLiênbangMỹ tăng lãi suất.
Chỉ là“tròđổ lỗi”
Cũng trên trangBloomberg,GSkinh tếHuXingdou thuộc
Học việnCông nghệBắcKinh nhận định: “Chính các nhà
chức tráchđãcan thiệpquá sâuvào thị trườngchứngkhoán
và giờ thì họ đang đẩy trách nhiệm cho người khác”. Cho
đếnhiện tại, cácchỉ sốchứngkhoánchủchốt củaTQ rớt giá
“khốc liệt”, điển hình như Shanghai Composite Indexmất
đến40%kể từ tháng6-2015. Tuynhiên, phải nhắc lạimức
suygiảmnàyvẫn chưa thểhạgiá cổphiếuTQxuống chạm
mức “bình thường” theo quy luật thị trường. Mức giá hầu
hết cácmã chứngkhoánhiệnnayvẫn caohơnkhoảng80%
sovớimứcgiá cùngkỳnămngoái. Sự tănggiánày rõ ràng
là ảo, bởi nódiễn ra trongbối cảnh tăng truởngnềnkinh tế
TQ đã chững lại, thậm chí là giảm.
Hiện tượngchứngkhoánảo tại thị trườngTQphần lớn là
doBắcKinhđã tung rahàng loạt chính sáchưuđãi cho các
nhà đầu tư, đặc biệt các đầu tư cá nhânvà hộgia đình. Các
chính sách cho vay dễ dãi trong bối cảnh ngành bất động
sản cũng “tăng ảo” và tăng trưởng kinh tế luôn ởmức hai
consốcáchđâynhiềunămđãkích thíchngườidânđuanhau
mua cổ phiếu, từ những người giàu có đến những hộ gia
đìnhneođơnđược chínhphủhỗ trợvốn.Giá cổphiếu tăng
vùn vụt trong khi của cải vật chất sản xuất ra trong xã hội
lại giảmđángkể.Đếnkhi “bàn tayvôhình”củanềnkinh tế
“kíchnổ”quảbóngbất động sản, sauđó làquảbóngchứng
khoán thìBắcKinh tiếp tục ra taycan thiệp thị trườngbằng
nhiều chính sách hỗ trợ “thô bạo”. Điển hình như giảm lãi
suất cựcmạnh, chi quỹ lương hưu, cấp vốn cho ngân hàng
khuyến khích dân vay đểmua cổ phiếu, cấm bán cổ phiếu
haydừng các hoạt động IPO - những chính sáchmà tạiMỹ
vàchâuÂu,ngaycả tổng thốnghayQuốchội cũngkhôngcó
quyền“quyết liệt”và“bẻcong thị trường”nhưBắcKinhđã
làm.Trênhãng tinReuters,AndyMukherjeebình luậnBắc
Kinh có thể “bẻ cong” những định luật kinh tế nhưng cuối
cùnghọcũngkhông thểphávỡđượcquy luật của thị trường.
HuXingdou cho rằng chính sự khuyến khích của chính
phủTQđãgópphầnkhiến thị trườngchứngkhoánTQ“căng
phồng”đếnmứckhôngbềnvững.Thếnênchínhphủphảichịu
tráchnhiệm lớnnhấtchocuộckhủnghoảngnày.“Chínhquyền
đangxoayxở theokiểuvừađábóng, vừa thổi còi”đểđá trái
banh tráchnhiệm sangngười khác,HuXingdounhậnđịnh.
Bế tắc trước“bộbabất khả thi”
Nguồndự trữngoại tệkhổng lồcủaNgânhàngTrungương
TQ trong suốt một thời gian dài đã giúp choBắcKinh ung
dung thoảimái tunghoànhgiữacảbamục tiêu: lãi suất thấp,
mộtđồngnhândân tệổnđịnhvàkiểmsoát luânchuyểndòng
vốn tư bản. Thế nhưng việc dung hòa cùng lúc cả ba yếu tố
này -mà theocácnhàkinh tếhọcgọi là“bộbabất khả thi” -
vượtngoài sức lựccủamọinềnkinh tế,kểcảgãkhổng lồTQ.
Vào ngày 26-8, những nhà đầu tư trên thị trường chứng
khoánTQvẫnkhông thểnàoquyếtđịnhđược liệuchăngđộng
tháibơm tiền, cắt lãi suất củaNgânhàngTrungươngTQvào
đêm trước đó là “thuốc tiên” hay là “thuốc độc”. Sự lo lắng
củacácnhàđầu tưđangvẽnênconđườngđầychônggai trước
mắt cho thị trường chứng khoánTQ. Nếu như các nhà đầu
tư cho rằngmức lãi suất đại lục thấp hơn và các ràng buộc
chovayđượcnới lỏnghơn làbáohiệumột đợt tăngvề cung
tiền,họsẽquyếtđịnh rút thêmvốn tưbảnkhỏi thị trườngTQ.
Trong thực tế, chínhquyềnTQgiờđây sẽcòn rất ít sự lựa
chọn.Nếunhưhọvừamuốngiảm lãi suất vàgiữ lời hứacủa
Thủ tướngLýKhắcCườngvềmộtđồngnhândân tệổnđịnh,
TQ buộc phải cân nhắc khóa dòng vốn tư bản lại. Cảnh sát
MaCau hôm 25-6 vừa qua đã tiến hành bắt giữ hàng chục
đối tượngbuônbán tiền tệbất hợppháp từđại lục.Điềunày
thểhiệnquyết tâmBắcKinhmuốn thắt chặtdòngvốn tưbản
trái phép ra khỏi đất nước. Tuynhiên, bất kỳmột động thái
thắt chặt đồngnhândân tệnàomàBắcKinhđưa ra cũng sẽ
tác động xấu đến tham vọng đưa đồng tiền này chen chân
vào rổ tiền quyền rút vốn đặc biệt - nhóm những đồng tiền
có tính thanhkhoản cao - củaQuỹTiền tệQuốc tế IMF.
Một sự“hồi sinh” trongmức tăng trưởngkinh tế trongnước
có thểgiúpxoaychiềudòngchảyvốn tưbản rakhỏiTQ.Tuy
nhiên, với sựảmđảmcủanềnkinh tế thếgiới hiệnnay, cộng
với nỗi lo kép củaTQ là dư thừa năng suất và nợ phình to,
mụcđíchhồi sinhmức tăng trưởnghai con số trongquákhứ
làvôcùngkhókhăn.Nói cáchkhác, hyvọng tốtnhất củaTQ
lúcnày lạichính làcơnácmộngkinh tếcủahọ tiếp tục lan tỏa
ra thị trườngkinh tế thếgiới, buộcCụcDự trữLiênbangMỹ
khôngdám tăng lãi suất củaphíabênkiaTháiBìnhDương.
Trong khi đó, Bắc Kinh chỉ có thể tiếp tục bảo vệ đồng
nhândân tệ,duy trìhìnhảnhcủamộtđồng tiềnổnđịnh trước
mộtđồngđôlaMỹđangvựcdậybằngcáchbắtđầubánđidự
trữngoại tệcủamình.Nhưngđiềunàycũngkhônggiúpkéo
lại đượcniềm tin thị trườngđanggiảm sút không thắng.Với
dự trữ ngoại tệ lên đến 3,65 triệu tỉ đôla vào cuối tháng 6,
TQ có thể ungdung cùng lúc kiểm soát “bộba bất khả thi”
một thời gian. Nhưng cuối cùng rồi nguồn dự trữ ngoại tệ
nàycũngkhôngđủđểxoaychuyểndòngvốn tưbản rakhỏi
thị trườngTQ sau khi các nhà đầu tư đãmất niềm tin.
▲
Chứngkhoánsụp,
BắcKinhbếtắc
và“chạylàng”
BắcKinhđangtìmcáchđổlỗivềkhủnghoảngthịtrường
chứngkhoánsangngườikhác.
Mộtnhàđầu
tưngồi thất
thần trước
bảngđiện
tửhiển thị
giácổphiếu
tại sàngiao
dịchchứng
khoánThượng
Hải.Ảnh:
REUTERS
ÔngTậpCậnBìnhgặpnạn
Tờ
TheEconomist
bình luậncùngvớicuộckhủnghoảng
trênthị trườngchứngkhoánTQ,đồngnhândântệbịphá
giávànhữngbiệnphápgiảiquyếtbấtcậptrongthảmhọa
ThiênTân tháng8này, tìnhhìnhkinh tếTQ sẽđặt thêm
vô sốáp lực lênchínhquyềncủaôngTậpCậnBình, vốn
cũngđangphảiđauđầuvớinhiềubài toánkhóvàáp lực.
Vàongày19-8trêntrangmạngcủakênhtruyềnhìnhnhà
nướcTQCCTV,một bài viết dưới bút danhGoupingđã
khẳngđịnh“mứcđộcáckhókhăn (trongviệc thực thicải
cách),mứcđộ chốngđối công cuộc cải cáchđãvượt xa
nhữnggìmàmọi người tưởng tượng”. Nhữngkhókhăn
vàbấtđồngmàchínhquyềnôngTậpCậnBìnhđangphải
đốimặtchắcchắn làcóthật.ThủtướngTQLýKhắcCường
giờđây đangđứng trước nhiều chỉ tríchgay gắt trong
hàngngũ lãnhđạokhi phầnnàophải chịu tráchnhiệm
cho cuộc khủnghoảnghiệnnay trên thị trường chứng
khoáncũngnhưviệcphágiáđồngnhândân tệ.ÔngTập
cũngkhó lòng thoát khỏi búa rìuchỉ trích.
