6
THỨHAI
28-9-2015
Phong su-Chuyen de
Đạoluậttrảlương
côngbằngtạiMỹ
CơquanlâpphapbangCalifornia(Mỹ)đađưaradưluật
vêtralươngcôngbăng.Đolakêtquacuacamôtquatrinh
đâutranhlâudai.
ĐẶNGNGỌCHÙNG
N
gươi tahyvongkhi cođươcchưkycuaThôngđôc
JerryBrown, dư luât “trả lươngcôngbằng” sephát
huy hiệu lựcmanhme trong viêc lâp đi hô sâu vê
tiên lương giưa phu nư va nam giơi.
Vukiên cuaEllenPao
Cuôc bo phiêu trong Thương viên bang California đôi
vơi dư luât tra lương côngbăngdiên ra sauvukiên của chi
EllenPao. Bi đơn la công ty kinh doanh vôn rui roKleiner
Perkins Caufield&Byers. Ellen Pao la ngươi cua Kleiner
PerkinsCaufield&Byers tưnăm2005đênnăm2012.Thang
5-2012, chi đêđơn ra tòa anbangơSanFranciscokiênAjit
Nazre,một cựuđối tácđầu tư cua công ty, đa cohanhđông
quây rôi tinhduc.
Măcdu trưng racacbăngchưngvênhưng trovevan,quây
rôi cuaAjitNazrenhưngPaovẫnbi tòabacđơn.Trongđơn
kiên, Pao cung caobuôcơ công tynơi chi lamviêc,môt sô
nữnhânviên thườngbi loai rakhỏi caccuộchọpdocacđông
nghiêp nam tổ chức. PhiaKleiner Perkins đa phản ứng lai.
ChristinaLee, ngươi phat ngôn cua công ty, cho răng công
ty rất tiếc khi vu viêc bi đưa ra tòa, hy vọng hai bên có thể
đạt đươcmôt sư hòa giải nao đo. Sau đo, Pao kiên công ty
đangăn chăn cơhôi thăng tiên cua chi va trađuabăng cach
sa thai chi. Trong đơn, Pao đoi được bồi thường thiệt hại
kinh tế, trongđó cókhoanđươc cho la tra lương châm, tiền
bồi thườngphân biệt đối xử vì giới tính.
Thênhưng thang3nămnay, saumôtqua trinhkiên tri theo
đuôi vu kiên, Pao lai bi tòa bac đơn. Pao phai tra 276.000
USDánphi.Tra lơibaochi,Paochobiêt chi chấpnhậndừng
kiện tụng đơn gian vi chi không đu kha năng đê tiêp tuc.
Tuy nhiên, theomôt sô tơ bao cuaMy, vu kiên cua Pao đa
lam rung động không ít người trên đấtMỹ. “Tôi cảm thấy
hài lòng khi vu kiên của tôi đã khuyến khích những người
khác lên tiếng về nan phân biệt đối xử. Tôi cam thây đươc
an ủi khi nhiềungười đã dám kiện các công ty vì phân biệt
đối xử với phụ nữ và các nhóm thiểu số” - Pao tra lơi tap
chi phôWall.
Qua thât, vu kiên cua Pao đa lam dây lênmôt lan song
chúýđếnvấnđề củaphụnữ trong các công ty, đặcbiệt các
lĩnhvựcvai tròphụnữ thườngbịmờnhạt.Tuybacđơncua
PaonhưngHĐXXcung thưanhâncáccông ty thuộcngành
công nghê va kinh doanh vôn rui ro thiên vi đan ông đên
nôi thiêu nhân công nư. Theomột nghiên cứu cua Trương
ĐHBabsonnăm2014, chỉ có6%nhâncôngcuacáccông ty
kinhdoanhvôn rui ro làphụnữ.Tơ
USAToday
viêt: “Phan
quyêt cua tòa lam tiêu tanhyvọngcủaPaonhưngphiên tòa
đa phơi bayviêcPaovà nhưngphụnữkhác bi đôi xư tồi tệ
tại các công ty”. Vu kiên cua Ellen Pao đa tac đôngmanh
đênnhưng laphiêu thuân trongThươngviênbangCalifornia
đôi vơi dư luât tra lương côngbăng.
Nhưng con sôbiêt noi
Trongqua trinhsoan thaodư luât, cơquan lâpphapđa tim
hiêu, thu thâpđươc nhưngbăng chưng, con sôkhiênnhiêu
ngươi giâtminh.AileenRizo, 40 tuôi,môt chuyênviênphu
trachmôn toan tai cơquanquan lygiaoduc hat Fresnohôi
năm2012đa phat hiên ramôt đôngnghiêpnamnhânđươc
mưc lương cao hơn chi 12.000USDmột nămmăc du anh
nay đươc tuyên dungvao lamviêc sau chi bốnnăm.
AileenRizođađêđơnkhiêunai vachođênnayvânchưa
đươc giai quyêt. Vi thê chi đa đên tru sơ cơ quan lâp phap
cua bang đê bay to sư ung hô dư luât tra lương công băng.
“Chung tôi rât phân khơi va hanh phuc. Chi em đươc tăng
cương công cu về luật đê chông lai sư phân biêt đôi xư vê
tiên lương” - Rizonoi.
Môt nghiên cưu cuaHiêphôiYkhoaHoaKy cho thâyy
tanam co tiên lương caohơnđôngnghiêpnư11.000USD/
năm. Trong khi 50% các trường hợp chênh lệch này được
giải thích bằng sự khác biệt về kinh nghiệm, chuyênmôn
thì 50% còn lại chỉ có thể được lý giải bằng việc phân biệt
đối xử giữa namvà nữ.
Nămngoai, tacgiacủadư luât trả lươngcôngbằng, thương
nghi si Hannah-Beth Jackson, trich dânmôt sô nghiên cưu
đê chi ra răng: Tai bang California, tinh trung binh môt
ngươi đanôngnhân1USD thi phunư chi đươcnhân84xu
(tỉ lênay trên toannươcMy la76%).Khoang cachnay con
lơnhơnơphunưdamau. Chănghan, phunưgôcLatin chỉ
nhânmưc lương băng 44% so vơi đan ông da trăng. Tổng
thể, môi năm công nhân nư ơ bang California nhân đươc
it hơn đông nghiêp nam 33,6 tỉ USD. Tinh trên toan nươc
My, phunư chỉ đươc tra lươngơmưc 78% sovơi đanông.
Ngươi laođôngphấnkhởi
Theo cac nha lam luât, dư luât trả lương công bằng đam
baongươi laođôngnamvanư lamnhưngcôngviêcnhưnhau
seđươc tramưc lươngcôngbăng, ngaycakhi têncôngviêc
không giông nhau. Bên cạnh đó, người lao động có quyền
đàmphán lương trêncơsởsosánhvớiđồngnghiệpmàkhông
bị bất kỳ ai trả đũa như trườnghợp củaPao.
“Điêumadư luât nay lamđươcchính là làm rõkhai niêm
vê sư côngbăng trong tiên lương” -HinaShah, Chunhiêm
bômônquyênvêviêc lam cua phunư thuôc khoaLuât cua
Trương ĐHGolden Gate, nhận định. Đạo luât nhân đươc
sưunghô cua ca hai đang lơnva thâm chi conđươcPhong
Thươngmai bangCalifornia tan thanh. PhongThươngmai
bangCalifornia chobiêt ho tin rằng sư tươngminh cua luât
se khiến chủ các công ty sẽ phải “thay đôi câu truc, chê đô
tiên lương cua ho” va “tranh tranh châp không cân thiêt”
khi đối xử với nhânviên nữ.
Mặc dù đạo luật trả lương công bằng khiến ai nấy đều
phấn khởi, đặc biệt là phụ nữ nhưng theo Noreen Farrell,
GiamđôcđiêuhanhTôchưcỦnghôquyênbinhđăngva la
ngươi đông đơ đâu dư luât, phaimâtmôt thơi gian dai nưa
đê bộ luât mơi về trả lương công bằng phát huy hiệu quả
thật sự tại California.
Ngoài phụnữ, cònnhiêungươi chơđơi
Đạo luật trả lương công bằng khiến không ít người lao
động phấn khởi, tuy nhiên nhiều người vẫn cho rằng luật
chưamang tính toàndiện. PhânhôiCalifornia cuaTô chưc
PhunưQuôcgiaMy (NOW) cho rằngđạo luật phải bổ sung
thêmmột sốđối tượngkhác trongxãhội, nhưnhữngngười
đồng tính, lưỡng tính, những ngươi chuyên giơi, ngươi tan
tâtvanhưngngươibiphânbiệtđốixửdochung tôc, săc tôc.
Theo ba Patricia Bellasalma, Chu tich NOW, dư luât
chưa đưa ra nhưngđiêukhoanđê câpđênđanôngdamau,
nhưng ngươi đang đôi măt vơi tinh trang bât binh đăng vê
tiên lương. Thương nghi si Jackson cho biêt ba hy vong se
co nhưng thay đôi đươc tao ra khi đao luât tra lương công
băng ra đơi. “Đây lamôt bươc đi đâu tiên rât tôt va rât lơn
lao” - ba noi.Vị này cho biết thêm: “Tôi tin tươngmôt khi
chung takhiênnhữngnhà lãnhđạocáccông typhảidựavào
luật phápđể xemxet tra lương, côngnhân sẽ được đềnđáp
một cách công bằng với những gì họ phải bỏ ra, cống hiến
hếtmình cho công ty”.
Ba Jackson noi răng luât nay khi đươc ban hanh se đươc
thihanhbơiCucThihanh tiêuchuân laođôngcuabang, nơi
giai quyêt nhưng yêu sach vê tiên lương va điêu tra nhưng
khiêu kiên vê phân biêt đôi xư. Săp tơi, ngươi lao đông co
thê nôp đơn tại đây, Cuc Thi hanh tiêu chuân lao đông se
điêu tra nhưng giữ kín danh tính người khiếu kiện. Nêu co
yêu cầu chinh đang, người lao động sẽ được đáp ứng theo
đạo luật trả lương công bằng.
▲
EllenPao
(giữa)
rơi tòaan
hôi thang3nămnay.
Ảnh:GETTY IMAGES
ThôngđôcJerryBrownsẽ
đivao lichsử lâpphapcua
bangCaliforniakhiôngky
thôngquadư luât.
Ảnh:MARKETPLACE
