8
THỨ BẢY
23-1-2016
P
hap luat
H
ọa sĩ Nguyễn Văn Lộc là
tácgiảcủa tácphẩm
“Hình
thức thể hiện tranh tết dân
gian”
, đượcCụcBảnquyền tácgiả
(BộVH-TT&DL) cấp giấy chứng
nhận đăng ký quyền tác giả vào
tháng 1-2013.
Có tòa thụ lý
Theo họa sĩ Lộc, cứ vàomỗi dịp
tếtđến, hàng trămcông ty, đơnvịđã
vô tưsửdụng tácphẩm trêncủaông
dướimọihình thức, từquảngcáođến
truyềnhình, trang tríwebsite, trang
trí trụ sở, cửa hàng…Phát hiệnnơi
nàosửdụngkiểuvô tưnhưvậy, ông
gửivănbản thôngbáochohọbiếtvề
việcxâmphạmquyền tácgiảcủaông.
Tuy nhiên, chỉ một đài truyền hình
và vài công ty có hồi đáp, mời ông
đếnxin lỗi và thương lượng, còn lại
hầuhếtđều imhơi lặng tiếng, tiếp tục
sửdụng tráiphép tácphẩmcủaông.
Bức xúc, họa sĩ Lộc đã gửi hàng
trăm đơn khởi kiện đến các tòa nơi
các công ty xâm phạm quyền tác
giả của ông có trụ sở. Phần lớn các
đơn kiện của ông đều được thụ lý.
Trongđó,một số tòađãđưavụkiện
ra xét xử với kết quả cuối cùng là
ông thắng kiện.
Chẳnghạn tạiTANDquận3 (TP.
HCM), họa sĩ Lộc khởi kiện Công
tyCổphầnĐầu tưV. vì đã sửdụng
tácphẩmcủaôngđể trang trí tạimột
nhàhàngởquậnnày.Chứngcứban
đầu của họa sĩ Lộc chỉ là ảnh chụp
bằngĐTDĐvềhiện trạng, hìnhảnh
trướccửanhàhàng.Xử sơ thẩmhồi
tháng5-2015,TANDquận3đã tuyên
buộcCông tyV.phảibồi thườngcho
ông 10 triệu đồng. Sau đóCông ty
V. kháng cáo rằng mình chỉ vô ý
sử dụng tác phẩm trên nên đề nghị
Tácphẩm“Hình
thức thểhiện
tranh tếtdân
gian”của
họasĩLộc.
Ảnh:L.TRINH
Theocácchuyêngia,vớitài liệu,
chứngcứbanđầumàôngLộcđã
nộpchotòa,việctòachorằngông
Lộckhôngcungcấpchứngcứvà
trả lạiđơnkiện làkhôngđúng.
Ngườikhởikiệncóthểnộpchứngcứbanđầu
Thấytácphẩmcủamìnhbịhàngtrămcôngty,đơnvịtựý
sửdụng,mộthọasĩkhởikiệnyêucầunhiềutòaliênquan
giảiquyết.Hầuhếtđơnkiệncủaôngđượccáctòathụlý,
riêngTANDTP.HCMlạitrảđơnvì“chưađủđiềukiệnkhởikiện”...
Tranhbị
"chôm":Tòa
xử,tòakhông
Về nguyên tắc, khi gửi đơn khởi kiện cho tòa án,
người khởi kiệnphải gửi kèm theo tài liệu, chứng cứ
để chứngminh họ là người có quyền khởi kiện và
những yêu cầu củahọ là có căn cứ vàhợppháp. Tuy
nhiên, trong trườnghợp vì lýdo kháchquannênhọ
không thểnộpngayđầyđủ các tài liệu, chứng cứ thì
họphảinộpcác tài liệu, chứngcứbanđầuchứngminh
choviệckhởi kiện là có căn cứ. Các tài liệu, chứng cứ
khác, người khởi kiệnphải tựmìnhbổ sunghoặcbổ
sung theo yêu cầu của tòa án trong quá trình giải
quyết vụ án.
(TheoĐiều6Nghị quyết 05/2012
củaHội đồngThẩmphánTANDTối cao,
hướngdẫnápdụngmột sốquyđịnh củaBLTTDS)
giảmmức bồi thường. Khi TAND
TP.HCM giải quyết phúc thẩm, hai
bên thương lượng thành, thỏa thuận
giảmmức bồi thường xuống còn 7
triệu đồng.
Vụ khác, họa sĩ Lộc khởi kiện
Công tyCPXNKvàDVÔ tôM. ra
TAND quận Tân Bình vì sử dụng
tác phẩm của ông trang trí chomột
cửa hàng ô tô. Chứng cứ ban đầu
màôngnộp cho tòa cũng chỉ là ảnh
chụp tại cửa hàngnày.Xử sơ thẩm,
TANDquậnTânBình tuyênbácyêu
cầucủahọa sĩLộcvì nhậnđịnhcác
hìnhảnh trong tácphẩmgốccủahọa
sĩLộccónguồngốcđược lưu truyền
từ lâu trongdângian.HọasĩLộcchỉ
thay đổimột số đường nét, sắp xếp
theo một bố cục và hình thức thể
hiện để tạo nên tác phẩm riêng của
mình.HọasĩLộckhángcáo.Sauđó,
trongquá trìnhTANDTP.HCMgiải
quyết phúc thẩm, các bên đã thỏa
thuậnđượcmứcbồi thườnghợp lý.
Có tòa trảđơn
Gần đây, họa sĩ Lộc rất bất ngờ
khi TAND TP.HCM ra thông báo
trả lại năm đơn khởi kiện của ông.
Tòa này cho rằngông “không cung
cấp được chứng cứ để chứngminh
cho yêu cầu khởi kiện củamình là
có căn cứ và hợp pháp” nên thuộc
trường hợp “chưa có đủ điều kiện
khởi kiện” theoquyđịnh tại điểmd
khoản 1Điều 168BLTTDS.
Cũnggiốngnhưkhi nộpđơnkiện
tạinhiều tòakhác, chứngcứbanđầu
mà họa sĩ Lộc cung cấp choTAND
TP.HCMkèmvớiđơnkhởikiệncũng
chỉ làgiấychứngnhậnđăngkýquyền
tác giả về tác phẩm
“Hình thức thể
hiện tranh tết dân gian”
cùng với
ảnhchụphiện trạng,hìnhảnh tại các
nơi sửdụng trái phép tác phẩm của
ông.Tuynhiên, trongkhihầuhếtcác
tòa khác đều thụ
lý, giải quyết thì
TAND TP.HCM
lại từchối thụ lý,
trả đơn kiện.
HọasĩLộcbức
xúc:“Hiệntại,các
công ty,đơnvịmà
tôikhởikiện raTANDTP.HCMvẫn
đang sửdụng trái phéphìnhảnh tác
phẩm của tôi. Để chứngminh điều
này, tôichỉcócáchlàchụplạiwebsite,
hình ảnh tại nơi mà tác phẩm của
tôi bị họ sử dụng trái phép. Tôi in
ra, gửi kèm đơn khởi kiện nộp cho
tòa từ tháng 7-2015, đến tháng 11
thì tòa ra thông báo trả đơn. Tôi đã
cóđơnkhiếunại vềviệcnàynhưng
hơn hai tháng nay vẫn chưa được
tòa trả lời. Trong khi đó, Điều 170
BLTTDSquyđịnh trong thờihạnba
ngày làmviệckể từngàynhậnđược
đơnkhiếunại, kiếnnghị vềviệc trả
lại đơn kiện, chánh án tòa án phải
ramột trongcácquyết địnhnhưgiữ
nguyênviệc trả lạiđơnkiệnhaynhận
lạiđơnkiệnvà tài liệu,chứngcứkèm
theođể thụ lývụ án. Sắp tết rồi, tôi
ra đường, vào siêu thị, nhà sách…
thấynhiềunơi sử
dụng tráiphép tác
phẩmcủamìnhmà
chánnảnquá!Con
đườngđi kiệnđể
bảovệ quyền tác
giả chính đáng,
hợppháp saomà
nhiềugian nanquá!”.
“Đủđiềukiện
khởi kiện”!
Về mặt pháp lý, trao đổi với
PhápLuật TP.HCM
, ThSNguyễn
ThươngTín (giảngviênkhoaLuật
dân sựTrườngĐHLuậtTP.HCM)
nhận xét: Họa sĩ Lộc cho rằng tác
phẩm củamình bị xâm phạm bản
quyền. Để chứng minh cho điều
này, đươngnhiênôngLộcphảinghĩ
ngayđếnviệc chụp ảnh, quay clip
lại. “Đây được xem là chứng cứ
ban đầu của hồ sơ khởi kiện. Còn
việc đánh giá các chứng cứ đó có
đủ để tòa chấp nhận yêu cầu của
ông Lộc hay không lại là chuyện
khác trong giai đoạn xét xử. Nếu
xét thấy chứng cứ không thuyết
phục được thì tòa bác yêu cầu
chứ sao lại trả đơn? Theo tôi với
những tài liệu, chứng cứ ban đầu
mà ông Lộc nộp cho tòa như vậy
mà tòa cho rằng ông Lộc không
cung cấp chứng cứ và trả lại đơn
kiện làkhôngđúng” -ThSTínnói.
Đồngquanđiểm, luật sưNguyễn
Thị Phương Thi (Đoàn Luật sư
TP.HCM) bổ sung: Việc tòa từ
chối thụ lý đơn kiện của ông Lộc
là không thuyết phục vì kể cả khi
đương sự không thu thập được
chứng cứ thì vẫn cóquyềnyêu cầu
tòa thu thập giúp. Bên cạnh đó,
luật sưThi cũng cho rằngôngLộc
nên cân nhắc việc mời thừa phát
lại lập vi bằng để sau này người
xâm phạm bản quyền không thể
chối cãi được.
Để làm rõ hơn vụ việc, chúng
tôi đã liên hệ với TANDTP.HCM
và được cán bộ tòa cho biết thẩm
phán ra các thông báo trả lại đơn
kiện củahọa sĩ Lộchiệnđangnghỉ
phép, lãnh đạo tòa sẽ sắp xếpmột
buổi làm việc trong thời gian tới.
Chúng tôi sẽ tiếp tục thông tin
tới bạn đọc khi vụ việc có diễn
tiếnmới.
s
(PL)-Đó làchỉđạocủaPhóChánhánTANDTối caoNguyễn
Sơn tạihộinghị triểnkhaicông tácnăm2016củaTANDTPCần
Thơngày22-1. TheoôngSơn, TANDTPCầnThơ cần chỉ đạo
thựchiệnnghiêm túcNghịquyết109/2015củaQuốchộivềviệc
thihànhBLHS2015vàCôngvăn326củaTANDTốicaohướng
dẫn thựchiệnnghịquyết trên.Cụ thể,khôngápdụnghìnhphạt tử
hìnhngười trên75 tuổi,nếuđãkếtánrồi thìchuyểnsang tùchung
thân.Đối với nhữngngười cóhànhvimàBLHSnăm1999quy
địnhcótội,naytheoBLHS2015khôngcònlàtộiphạmvàhọđang
chấphànhán thìmiễnphầnhìnhphạtcòn lại,nếucóyêucầuxóa
án tích thì xóangay…“Nói chung, nhữngquyđịnhgì có lợi cho
ngườiphạm tội thìràsoátđểápdụngngay”-ôngSơnnhấnmạnh.
ÔngSơn cũng đánh giá cao những kết quảmà tòa hai cấpở
CầnThơđạt được trongnămqua, đồng thời yêu cầu trongnăm
nay, tòahai cấpởCầnThơphải thựchiện tốthơnviệc tranh tụng
tại tòa,khôngđểxảy raoansai,giảmánhủy, sửado lỗichủquan;
giải quyết dứt điểmđơnkhiếunại, nhất làđơnkêuoan có án từ
20năm tù trở lên.Bêncạnhđó,TANDTPCầnThơcũngphải tổ
chức tậphuấnngaynhữngbộ luật, luậtvừasửađổicóhiệu lực từ
ngày1-7-2016 liênquanđếnquyềnconngườivàbảođảmquyền
conngười.
Dịpnày,TANDTối caođã tặngcờ thiđuađơnvịxuất sắccho
TANDquậnBìnhThủyvàTANDhuyệnVĩnhThạnh; tặngdanh
hiệuThẩmphángiỏi choPhóChánhánTANDquậnBìnhThủy
PhạmThịÁnh(cảnướccó67
thẩm phán đạt danh hiệu
này).
NHẪNNAM
Ràsoátthựchiệnngayquyđịnhcólợichongườiphạmtội
PhóChánhánTAND
Tối caoNguyễnSơn
(giữa)
traocờ thiđua
choTANDquậnBình
ThủyvàTANDhuyện
VĩnhThạnh.
Ảnh:CTV
LỆTRINH
HọasĩNguyễnVăn
Lộccùnggiấychứng
nhậnđăngkýquyền
tácgiả.Ảnh:L.TRINH
