CHỦNHẬT 19-6-2016
2
TUẦN THỜI SỰ
Muốnthayđổiviệcdạythêm,họcthêmthìphảithayđổitừgốcrễ.Ảnhminhhọa:HTD
Muốn“cắt”
dạythêmphải
đổicáchđánh
giáhọcsinh
Việc học ở thế kỷ 21 không còn là “anh học được gì”mà là
“cách anh tư duy vấn đề như thế nào”.
QUỲNHNHƯ
thựchiện
M
ớiđâytạicuộchọp
vớiđoàncông tác
củaBộGD&ĐT,
Bí thưThành ủy
Đinh La Thăng
khẳng định nhất quyết trong năm
nay phải dứt khoát bỏ dạy thêm,
học thêm.Mổxẻvềnhữngvấnđề
sâuxa trongdạy thêm, cô
TôThụy
DiễmQuyên
,cựugiáoviênTrường
THCSĐứcTrí (quận1,TP.HCM),
từng làmột trong250người được
Microsoft chọn là chuyên gia cố
vấn giáo dục toàn cầu, cho rằng:
“
Đánh giá học sinh (HS) theo
thang giỏi, đánh giá qua điểm,
qua bài thi... là nguyên nhân
của nạn dạy thêm, học thêm
.
Muốn chấm dứt dạy thêm, học
thêm, phải thay đổi từ gốc rễ là
cách đánh giáHS”.
Thayđổi quanđiểm về
“họcsinh”
.
Phóng viên:
Thưa cô, khi đặt
vấn đề cấm dạy thêm, học thêm,
nhiềuýkiếnchorằngchương trình
Dạychohọcsinhđốiphóvớicáccuộc
thichứkhôngdạytưduy
KhiHSđihọc thêmvới chính thầycôcủamình thườngcácem
sẽđượchọc tủ.Dođóđiểmsốnàykhôngđánhgiáđúngnăng
lựcHS.
Nhiềunơiđề thimang tínhđánhđốnhau làchính, chưa thực
sựkhơigợiđược tưduy, tínhsáng tạovàkhảnăng tổnghợp
kiến thứccủaHSdẫnđếnviệcgiáoviênphảidạychoHScủa
mìnhđốiphóvới cáccuộc thi, vượtquacácđề thi,dạymẹo,
dạykỹ thuật làmbài chứkhôngdạy tưduy.
Cáckỳ thiHSgiỏihiệnnayđượcgiáoviêngọi là“luyệngà”:
Muốngiảiđượcđề thihọcsinhgiỏi củacấp IIgiáoviênphải lấy
bài cấp III xuốngdạychocácem.Dạykiểuđócảgiáoviênvà
HSđều rấtđuối.Tấtcảkỳ thiHSgiỏiđềuchỉ làmbài viết, kểcả
nhữngmônkhoahọc thựcnghiệm.ĐiềunàydẫnđếnHSchỉ
giỏi lý thuyếtvàkém thựchành.
họcrấtnhiều, rấtnặng, khônghọc
thêm thìHSsẽkhông theokịp.Quan
điểm của cô như thế nào?
+Cô
TôThụyDiễmQuyên
:Tôi
cho rằng vấn đề không chỉ nằm ở
chương trình học. Tệ nạn của dạy
thêm, học thêm nằm ở ba vấn đề:
tiền lương, chương trình
và
cách
đánh giáHS
.
Muốn thay đổi việc dạy thêm,
học thêm thì phải thay đổi từ gốc
rễ. Chúng ta sẽ bàn về “chiếc rễ”
thứba trướcbởinónguyhiểmnhất.
Đó làcáchđánhgiágiáoviên,HS
hiện nay. Nếu thay đổi được điều
này thìnhucầuhọc thêmsẽ tựgiảm
đáng kể (chỉ giảm vế học, vế dạy
chưa giảm).
.Thayđổi cáchđánhgiánhư thế
nào thìHS sẽ không cònphải học
thêm, thưa cô?
+Hiệnnay,HSgiỏi phải đạt các
mônđều trên8,0.Trongđóhọcsinh
chỉ được phép có một trong hai
môn toán hoặc văn trên 6,5. Điều
này dẫn đến việc các em phải cố
lấyđiểmcaocho tấtcảmôn.Chính
cáchđánhgiáHSkiểunàyđãphạm
phải triết lýgiáodụcmàEinsteinđã
từng nói:
“Nếu bạn bắtmột con
cá leocây thì suốtđời nó sẽnghĩ
rằngnó làkẻ ngudốt”
.
Cónhữngemkhông thểgiỏi toán
hayhóanhưngcácemlạirấtxuấtsắc
mônvănhay tiếngAnh.Thếnhưng
chỉ cầnbị 6,4mộtmônhọcnàođó
làHS ấymất danh hiệu.
Đầu vào
là nhữngHS với năng lực khác
nhaunhưnggiáodụcvàđánhgiá
đầuracùngmộtcáchvớiyêucầu
sảnphẩmgiốnghệtnhau,không
chấpnhận sựkhác biệt về năng
lực vàphủnhận rằng trẻ có thể
cónhữngcách thôngminhkhác
nhaumà thuyếtđa trí tuệđãchỉ
ra
.Cáchđánhgiánàyphải thayđổi
đểcó thểpháthuy tốtnhấtnăng lực
HS, đồng thời chấp nhận sự khác
biệt của các em.
Tôicóbaconvàkhônghề lo lắng
về điểm số nên đã không cho các
conđihọc thêmmặcdùcáccon tôi
chỉ đạtHS tiên tiến.Thậmchí con
trai lớnnhất của tôi từnhỏ từngbị
giáoviênxem là“tựkỷ”.Cháuhọc
chỉxếp trungbình trongsuốtnhững
năm phổ thông nhưng tôi tin con
mình thôngminh theo cách riêng
củacháu.Và tôiđãđúngvìbâygiờ
khiđượchọcđúngngànhnghềphù
hợpcháuđãpháthuynăng lựccực
tốt và thành công.
Con gái tôi thường bị làm kiểm
điểm vì môn hóa điểm quá thấp
trongkhi tôi làgiáoviênhóavàcó
nhiềuHS giỏi cấp thành phố. Tôi
không hề lo lắng về việc này bởi
nếu tôimắngnhiếc cháu thì chính
là tôi lochosĩdiệncủamìnhnhiều
hơn là lo cho tương lai conmình.
Lýdocon tôi điểmkémchỉ có thể
bởi cháu là con cávà cá thì không
thể leocây.Hoặc lýdokháchquan
làbởi giáoviêndạycháuchưa tạo
được hứng thú của môn học mà
điềunàyquyết định90%hiệuquả
việchọc tậpcủaHS.Tôichủ trương
đểcáccon tựhọc, tự thất bại và tự
đềxuất chamẹgiúpđỡ.Dođó tôi
khônghềépconhọc.Mônnàocon
tôi tựhọcsẽcóđiểmcao rõ rệt.Tôi
không đặtmục tiêu cho conmình
là phải đạt bất kỳ danh hiệu nào.
Tôi chỉ đưa các conđi họcbóng
rổ,bóngbàn, cờvua, vẽ... vàdạy
connấu ăn, sắp xếpnhà cửa, tự
lênkếhoạch.Vớiquanđiểmdạy
con thànhNhânquan trọnghơn
thànhTài
nên tôi rất yên tâm về
nhân phẩm các conmình. Chúng
còn cả đời để học kiến thức.
Khôngcầnđiểmcao
màcầnphát triểnđược
cách tưduy
. Thưa cô, nếu không đánh giá
bằngdanhhiệu,bằngđiểm thìđánh
giábằng gì ạ?
+Người ta nói rằng: “Nếu bạn
được làm điều bạn thích thì suốt
đời bạn sẽ không cảm thấy đó là
lao động”. Giáo dục đang bắt đầu
có định hướng đánh giá năng lực
HS và trong thời kỳ “quá độ” này
mọi người phải bình tĩnh chờ đợi
các chuyêngia đưa ra các tiêu chí
đánh giá phù hợp với khung năng
lực thế kỷ 21. Về phía phụ huynh
phải bình tĩnh và thay đổi quan
điểmvề“HSgiỏi”.Phụhuynhnào
cũngmuốnconmìnhgiỏivà thành
đạt nhưngnếunăng lực trẻcógiới
hạn thì chúng ta phải nhìn nhận
điều ấyvà chọn cho conhướngđi
phù hợp nhất để tránh gây áp lực
cho trẻ, đồng thời áp lựcchochính
chúng ta.
Quay lại với vấnđềđịnhhướng
học tập, ở các nước khi HS học
xong lớp 9 và rẽ sang học nghề
thì điềuấyhoàn toànbình thường.
Trong lúc học nghề và đi làm các
em vẫn tiếp tục học tiếp. Chamẹ
các em không ngại việc conmình
không vào được đại học. Lương
của người học trung cấp hay đại
học chẳng chênh lệch bao nhiêu.
Hiện nayởViệt Nam cũng không
có sự chênh lệch về học hàm học
vị, không hiểu phụ huynh có biết
điềunày không.
. Cô nói vấn đề chính không ở
chương trình. Vậy thì vì saonhiều
phụ huynh nói rằng con họ nhờ
học thêm mới theo nổi chương
trình, thưa cô?
+Đó làdo cáchgiảngdạy, cách
đánhgiá giáoviênmà ra.
BộGiáodục chophépgiáoviên
thốngnhất nội dung chương trình,
chọn lọcnộidung thànhcácchủđề
nhằmgiúpviệc triểnkhaikiến thức
cóhệ thốngvàgiảmbớtgánhnặng
chươngtrình.Tuynhiên,vìlýdonào
đó (giáo viênmáymóc trong việc
sửdụngsáchgiáokhoa,ngườiđánh
giágiáoviênkhôngchophép sáng
tạo,nhà trườngkhôngủnghộ...)mà
hiệnnaygiáoviênvẫn luônchorằng
chương trình quá nặng và không
đủ thời gian chuyển tải.Dođó cần
dạy thêmđểđảmbảochương trình.
Ngoàiracáchrađềkhôngkhaithác
tưduy tổnghợpvàsáng tạocủaHS,
chỉđánhđốhoặcchọnnhữngchi tiết
nhỏ trong chương trìnhđể kiểm tra
khiếngiáodụcđangđitheohướng“thi
gìhọcnấy”rấtbấtcập.Nếukhôngcó
thời gian luyện thi thìHSkhông thể
làmnổibài thi.
Mới đây đề thi vào lớp 10 của
TP.HCM rất hay đã được các thầy
côgiáo lẫnHSủnghộ. Tôi tinviệc
thay đổi cách ra đề, cách đánh giá
đang dần làm giảm áp lực của việc
học tập,đồng thờikhai thácđượcsự
sáng tạocủaHS.
.Xincámơncô.
◄
Cô
TôThịDiễmQuyên
:Vớiquanđiểmdạy
con thànhNhânquan trọnghơn thànhTài
nên tôi rấtyên tâmvềnhânphẩmcáccon
mình.Chúngcòncảđờiđểhọckiến thức.
Hiệnnay,HSgiỏiphải
đạtcácmônđềutrên
8,0.Trongđóhọcsinh
chỉđượcphépcómột
tronghaimôntoán
hoặcvăntrên6,5.Điều
nàydẫnđếnviệccác
emphảicố lấyđiểm
caochotấtcảmôn.
