CHỦNHẬT 7-8-2016
10
SỨCKHỎE
Bộnãocủangười lớntuổi
trên thực tếvẫncònđầyđủ
khảnăng tưduynếuđược
luyện tập thườngxuyên.
Chưađánh
đãthua
Thống kê nóng hổi với 100 đối tượng nam nữ trong độ tuổi 25-40
cho thấy 89% trong số đó không nhớ nổi số điện thoại mới vừa dùng!
BS
LƯƠNGLỄHOÀNG
M
ới hôm qua mua
thuốcởmộtdược
phòng,côbánthuốc
còn trẻmăngphải
dùngmáytínhcho
10viên thuốc,mỗiviên trịgiáđúng
2.000đồng!Cũngmaychongười
mua làmáy tínhcủacôchưahết...
pin!Nói thêmchỉ ngạimích lòng!
Khôngdùngcũnghư!
GSMarkovitschởĐHBielefeld
đãgâynhiều sửng sốt trongygiới
khi côngbốkết quảnghiêncứuvề
trínhớ.Theoôngnày, tínhiệu thần
kinh muốn được ghi vào bộ nhớ
phải được sao chépnhiều lần, qua
đócảmxúcchính làđònbẩyđểkỷ
niệmcàngđậmnét, vui buồncũng
vậy,mau trở thànhkýứckhóphai.
Kẹt chínhở chỗ cókeo tốt cỡnào
cũng có thuốc rửa đối kháng. Hai
loại nội tiết tố của tuyến thượng
thậnđượcphóng thíchmỗi lầngia
chủ hát bài “xì trết qua đi thôi” là
adrenalin và corticosteroid lại có
tác dụng như bức tường cản bước
tínhiệu trênđườngvềbộnhớ.Hậu
quả là “emmuốn nhớ nhưng em
cứquên”!
Nếu chỉ quên cũng còn may.
Điểm bất ngờ trong báo cáo của
Markovitsch và cũng là điều gây
nhiều lo lắng là phát hiện về tình
trạng thoáihóacủanhiềuphần trên
nãobộ, trongsốđócócả tuyếnyên,
trung tâm điều khiển trục cốt lõi
củachất lượngcuộcsống, trục thần
kinh-nội tiết -biếndưỡng, trênnạn
nhâncủa stress.Nói rõhơn, nhiều
ngườikhônghềbị chấn thươngmà
vẫnbịxơnãohay thậmchí teonão
chỉ vì đồnghànhvới stress!
Nhớdai nhờ vừanhớ
vừacười
Theocácchuyêngiakhoathầnkinh
ởĐHBoston,nội tiết tốendorphin,
chấtgâycảmgiác lạcquan,yêuđời,
yêunghề, yêumình, yêu luônđiều
đángghét, làhoạt chất có tácdụng
đốikhángvớiadrenalin.Đừngtưởng
tínhiệucànggaycấncàngdễchen
chân vào trí nhớ. Ngược lại mới
đúng! Cảm giác càng nhẹ nhàng,
càng gây thoải mái khi cảm nhận
tínhiệucàngdễvượtquaràocảndo
chínhbộnãogiăngmắckhắpnơiđể
lọt vàobộnhớ suốt đời.Chỉ cần ít
tiếngcười hảhêđã thừacônghiệu
hơn trămviên thuốcgọi làbổnão.
Ngược lại, uống thuốc bao nhiêu
cũng bằng không nếu gia chủ lúc
nàocũngnhíumày trợnmắt.Cũng
chínhvì thếmàmuốn thùdai phải
tập tha thứ để về sau khỏi nghiến
răngmàvẫnnhớmãi khôngquên.
Haydở tùy liều lượng
Nhưngkhônghẳnđúngnếunhắm
mắtđổ thừacho tuyến thượng thận
vì đã cung cấp quá nhiều nội tiết
tố khiến người quên trước quên
sau…Cũngnhưdùng thuốc, vấn
đề chính làở chỗ liều lượng. Các
nhà nghiên cứu ở ĐH Bremen,
CHLB Đức đã chứng minh là
adrenalin và corticosteroid, nếu
ở liều vừa phải, thậm chí không
hạimàcòncó tácdụngkích thích
khả năng tư duy. Nói cách khác,
chút stress chính là biện pháp
giúp bộ não giữ được phong độ
nhưmongmuốn.
Nhờ vậnđộnggiúp
độngnão
Đừng tưởng ngồi yên thì khỏe
óc.Chínhcác tròchơi đòi hỏi phải
động não như điền ô chữ, đoán
đoạn cuối chuyện trinh thám, học
ngoại ngữ... làbiệnphápnghequa
đơn giản nhưng hữu hiệu để bộ
não đừng ngủ quên rồi ngủ luôn.
Thêm vào đó, không đến độ quá
phức tạp để bộ nhớ đừng ngưng
hoạt động. Đánh dấu đoạn quan
trọng trên trang sách hay văn bản
bằngmàuvàng,màucam, tập trung
cố nhớ vài câu quảng cáo hay tin
tóm lược lướt nhanh trênmànảnh
máy truyềnhình, nhẩm thuộc lòng
vài sốđiện thoại... làphươngpháp
thổi nhẹ luồng sinhkhí vàobộnão
đangmuốnnghỉ việc.
Không thựckhó vực
đượcđạo
Cũng từa tựa như chuyện trả
lương. Muốn não làm việc đừng
quên tiếp hơi cho não với chế độ
dinhdưỡngcần thiết choquy trình
dẫn truyềnvà lưu trữ tínhiệu thần
kinh. Chất béo 3-Omega trong
cá biển, trong cá ba sa, sinh tố
B1 trong gạo lức muối mè, hoạt
chất tăng dưỡng khí não bộ từ
cây thuốc..., tất cả đều là trợ thủ
đắc lực để kỷ niệm như dán keo
vào ký ức. Ngược lại, muốn “tẩy
não” có khó gì đâu khi rượu bia,
thuốc lá, cà phê, dược phẩm an
thần và thậm chí ma túy là món
hàng không khó kiếm!
Ngậmđắngnuốt cay
thếnào!
Xem thường chức năng tư duy
của người lớn tuổi là một quan
điểmnặngphầnđịnhkiến.Tệhơn
nữa là cái nhìn theo kiểu đợi già
mới hoạt huyết dưỡng não. Trên
thực tế, bộnãokhôngmaugiànhư
nhiều người lầm tưởng. Ngược
lại là khác, nhiều bộ não chắc
chắn hãy còn rất trẻ cho dù tuổi
đời chồng chất. Xét vềmặt chiến
thuật thì kỹ thuật độngnão chẳng
khác nào thuật dùng người. Biết
tạocơhội trong tìnhhuốngbế tắc
và hiểu cách tận dụng cơ hội, dù
chỉmongmanh, chính làbí quyết
đểhuyđộng tiềmnăngbỏ sót đâu
đó.Đáng tiếc là chỉ vì stress,một
nguyên nhân oan uổngmà nhiều
bộnãođành chịuvềgiàquá sớm.
Cố gắng đánh nhưng vẫn thua vì
lựcbất tòng tâm, thua tuycóbuồn
nhưngkhôngcógì đáng trách.Tệ
hơnnhiều làkhichưađánhđã thua,
thuaquáđậm, thuaquá sớmngay
trên sân nhà!
Ăncá làtốtnhấtchotuổidậythì
Theo chuyên gia dinh dưỡng Jaee Khamkar tại BV Fortis (Ấn
Độ) thì cá, thịt gà là những thực phẩm lý tưởng cho sự phát triển
của trẻ đang lớn.
Cá được xem là loại thực
phẩm lý tưởngcho trẻđang lớn
vì giàuđạm cógiá trị sinhhọc
cao, chứanhiều loạivitaminvà
khoángchất.Quantrọngnhất,cá
cóacidbéoOmega3vàDHA.
Cáhồi,cángừ,cá thu,cá tuyết...
đều rất tốt cho trẻ. Tại sao cá lý tưởng cho trẻ?
Cá tốtchonãovàmắt.CáchứarấtnhiềuacidbéoOmega3,vitamin
AvàDHA, thiếtyếucho tăng trưởngvàphát triển tếbàonão.Không
những thế chúng cònnuôi dưỡngvõngmạcvàgiúpduy trì thị lực.
Cácải thiệnkhảnăng tập trung,giúp trẻgiữsựđiềm tĩnh,phát triểnkhả
năngđọc,ngănngừachứng rối loạn tăngđộnggiảmchúý (ADHD).
Mộtloạiaminoacidđặcbiệttrongcáhồicótêntryptophanhoạtđộngnhư
mộtloạithuốcanthầntựnhiên,giúptrẻngủngonvàthưgiãnđầuóchơn.
Hormonecalcitonintrongcáhồigiúpduytrìsứckhỏexương,tăngmậtđộ
vàsứcmạnhcủaxương,ngănngừabệnhvềxương,khớpnhưviêmkhớp.
Ngoài ra, ăn cá còn giúp hạn chế rủi ro ung thư.Acid béoOmega
3, khoáng chất selenium trong cá tạo ra enzyme giúp tăng sức bảo
vệcơ thểkhỏi cácbệnhung thư thựcquản, khoangmiệng, ruột kết,
vú, tuyến tiền liệt, cổ tử cung.
Lời khuyên của chuyêngiadinhdưỡng JaeeKhamkar làưu tiên
ăn cá thường xuyên, ít nhất ba lần/tuần. Ngoài cá, thịt gà cũng là
một nguồn thựcphẩm tốt phụcvụnhucầu tăng trưởngvàphát triển
cơ thể trẻ đang lớn vì chứa đạm loại 1, rất nhiều amino acid. Thịt
gà giúp trẻ cao và khỏe hơn.
Theo chuyên gia JaeeKhamkar, các loại thịt đỏ như thịt bò, thịt
cừu, thịtheochứa rấtnhiềumuối, có thểgâyhại chosứckhỏevề lâu
dài.Vì thế nó không phải là thực phẩmưu tiên, khuyến khích cho
trẻ đang lớn, tuy nhiên trẻ vẫn có thể ănởmức độ ít.
THIÊNÂN
Châmcứutốtchotrínhớ
Châmcứucó thểgiúp íchchongười bị suygiảm trí nhớ, dĩ nhiên
chưa đếnmứcmất trí, các nhà nghiên cứu TrungQuốc tổng hợp
nămnghiên cứu trước đó củaĐHVũHán (TrungQuốc) thực hiện
trong các năm2012, 2013, được côngbố trên tạp chí
Acupuncture
inMedicine
.
Các dữ liệu tổng hợp từ năm nghiên cứu cho thấy những người
điều trị bằng châm cứu phục hồi tốt hơn bằng thuốc nimodipine.
Nhữngngười đượcđiều trị bằngcảchâmcứuvà thuốcnimodipine
hồi phục tốt hơn chỉ điều trị bằng thuốc nimodipine.
Tuy nhiên, theo các nghiên cứu, biện pháp châm cứu có phản
ứng phụ, như người được châm cứu có thể bị choáng, chảymáu
nơi đâmkimvào.Phảnứngphụcủa thuốcnimodipine làbuồnnôn,
táobón, đauđầu nhẹ.
Nhiều nhà khoa hoc phương Tây không tin tưởng lắm về kết
luận này. PGSRemy Coeytaux đồng thời làmột nhà nghiên cứu
về châm cứu tại ĐHDuke (Mỹ) cho rằng cần phải có nghiên cứu
quymôhơn, kháchquanhơnđểxácđịnh ích lợi của châm cứuvới
ngăn chặn suygiảm trí nhớ.
TSSamGandy,GiámđốcTrung tâmSứckhỏenhận thức tạiBV
Mount Sinai (Mỹ), cũng cho rằng cần cómột nghiên cứu độc lập
khác để chứngminh điềunày.
ĐĂNGKHOA
Đóntuổigiàbằngnụcười
Đón tuổi giàbằng thái độ lạcquan có thểgiúpngười có tuổi nhẹ
nhànghơn trongđối phócăng thẳng, theonghiêncứucủaĐHbang
NorthCarolinacôngbố trên tạpchí lãokhoa
JournalofGerontology:
Psychological Sciences
.
Nghiên cứu được thực hiện
trên43người tuổi từ60đến96.
Họđược hỏi cảm thấy thế nào
khingàycàngnhiều tuổi.Trong
támngày liên tụchọphải trả lời
một bảng câu hỏi để đo lường
mức độ căng thẳng, nỗi lo sợ,
dễ cáu bẳn, buồnkhổ.
Kếtquảcho thấynhữngngười
có thái độ tích cực khi đón tuổi già thường có sức chịu đựng căng
thẳngdẻodai hơn, ít phải chịuđựng cảmxúc tiêu cực hơn.Ngược
lại, nhữngngười có thái độ tiêu cực với tuổi già thường chịuđựng
nhiều cảm xúc tiêu cực và căng thẳng hơn. Từ đó dẫn tới rủi ro
bệnh tật cũng nhiều hơn, vì thường xuyên chịu đựng cảm xúc tiêu
cực, căng thẳng có thể gia tăng rủi ro bệnh tim.
ĐĂNGKHOA
Khảnăngtưduy
|củaconngườichodù
trướcđóhầunhưbị tê
liệtvẫnđượcphụchồi
nhanhchóngsaukhi
đối tượngtrởvềvới
bài toáncửuchương
tínhnhẩm.
Chỉcầnthiềnđịnh10phútmỗingàyđãđủđểcảithiện30%trínhớ.
