CHỦNHẬT 13-11-2016
6
THỜI ĐẠI
ViệcôngTrumpthắngcử
như
gửiđi thôngđiệpnướcMỹđang
hoàinghi thếgiới, thúcđẩyphân
biệtchủng tộc.
ÔngTrumpsẽ
“đưanướcMỹ
vĩđạitrở lại”?
Các học giảMỹ lo ngại các vấn đề chính sách củaNhà Trắng dưới
thời tân Tổng thốngDonald Trump có thể khoét sâu sự chia rẽ bên
trong nướcMỹ.
ĐỖTHIỆN
C
hiếnthắnglịchsửtrước
bàHillaryClintonđưa
ông Donald Trump
chínhthứcđặtchânvào
lịchsửnướcMỹ trong
vai trò“ôngchủNhàTrắng”.Trao
đổi với
Pháp Luật TP.HCMChủ
nhật
vềdựbáochính sáchcủaông
DonaldTrump,một sốhọcgiảMỹ
bày tỏ sự lo ngại về khả năng bất
ổn nếu ôngTrump vẫn theo đuổi
tất cả tuyênbốchính sáchnhưkhi
ông ấy tranh cử.
Chínhsáchmơhồ,
giải phápchưakhả thi
.
Phóng viên:
Ông nghĩ rằng
ôngTrump sẽ làm gì để thực hiện
khẩuhiệu tranhcử“đưanướcMỹ
vĩ đại trở lại”?
+
GS
Heather Stur
(ĐHNam
Mississippi
)
:ÔngTrump chưa bao
giờnóirõràngôngấymuốngìkhinói
“đưanướcMỹvĩ đại trở lại”, ngoại
trừnhữngđiềumơhồnhưđảmbảo
việc làm,bảovệnướcMỹmàkhông
cóbất kỳbiệnphápnào. Cáchông
Trump thể hiện chủ yếu bày tỏ sự
không hài lòng với các chính sách
củaôngObama trongsuốt támnăm
tạiNhàTrắng.NếuôngTrumpkhông
cócáckếhoạchcụ thểvàkhảdĩ để
đảmbảo thựchiệncácmục tiêu,ông
ấysẽkhông làmđượcbấtkỳđiềugì
để có thể tạo ranhững chuyểnbiến
thực tếchonướcMỹ.
+
PGS
David G. Embrick
(ĐHConnecticut): Tôi chắc rằng
chỉ có những cử tri ủng hộ ông
Trump mới bị thuyết phục rằng
nước Mỹ “không còn vĩ đại” và
thếnênôngấy sẽ làmnướcMỹvĩ
đại trở lại. Nếu nhìn vào các chỉ
số kinh tế sẽ thấy rằng nướcMỹ
đang vào thời điểm có chỉ số thất
nghiệp thấp nhất trong suốt thời
gian qua; thâm hụt quốc gia đã
được cắt giảmvà người dânđang
chứng kiến nền kinh tế phát triển
hơn.DùvậyôngTrumpđã thuyết
phụccử tribỏphiếu rằngnướcMỹ
đang gặp nhiều vấn đề và ông ấy
làgiải pháp.Tất nhiên sự thật làở
Mỹvẫn tồn tại nhiềuvấnnạnkinh
tế xuất phát từ lòng tham của các
tậpđoàn lớnvànhững thànhphần
câu kết nhau trục lợi. Nhưng nếu
đề cập đến vấn đề này thì tôi cho
rằngôngTrumpcũng làmột phần
nguyênnhân.Tôinghingờ lờihứa
củaôngấy rằng sẽ làmmọi thứvì
người nghèo, người lao động và
tầng lớp trung lưu. Tôi đoán là
người nghèo rồi sẽcònnghèohơn
và người giàu lại càng giàu hơn.
NướcMỹcó thểbị
thụt lùi vài thậpniên
.
Ông kỳ vọng như thế nào về
những chính sáchmà ông Trump
sẽ thựchiện vớiMỹ thời gian tới?
+
GS
HeatherStur:
Dù tuyênbố
táobạo rằngsẽxâydựngbức tường
biêngiớiMỹvàMexico, trụcxuất
ngườinhậpcưHồigiáo, rútkhỏicác
hiệpđịnh thươngmại nhưngcóvẻ
ôngTrump chưa thực sự thấu đáo
giải phápđể hoàn thànhnhữngkế
hoạchnày.Nênnhớrằng tổng thống
không thể “một tay che trời” mà
phải được sự thông qua củaQuốc
hộiMỹ. DùQuốc hội hiện nay đa
sốnghiêngvềpheCộnghòanhưng
tôi tin rằngnhiềuđại biểu tỉnh táo
sẽ ra sức ngăn cản nhữngý tưởng
“lậpdị”củaôngTrump.NgườiMỹ
vàMexico phải qua biên giới hai
nướcmỗi ngàyđể làmviệc.Hàng
hóavàcácdịchvụ traođổi qua lại
thường xuyên. Vậy nên xây bức
tường biên giới sẽ ảnh hưởng cực
kỳ nghiêm trọng với kinh tếMỹ.
Với vấn đề nhập cư và các hiệp
định thươngmại, đông đảo người
Mỹhyvọng rằngnhững thànhviên
lý trí trongQuốchội sẽngăn chặn
chính sách nhập cư phân biệt đối
xử,đồng thờinhận thứccáchậuquả
kinh tế to lớnnếuMỹ rút khỏi các
hiệpđịnh thươngmạinhưHiệpđịnh
Mậudịch tựdoBắcMỹ (NAFTA)
hayHiệpđịnhĐối tácxuyênThái
Bình Dương (TPP). Ông Trump
cho rằnghệquảcủa thiếuviệc làm
xuất phát từhiệpđịnh thươngmại
nhưng ông ấy chưa lý giải được
làm thế nào có thể tạo ra việc làm
thu nhập ổn định cho người dân.
Ông ấy chống lại việcnâng lương
tối thiểu, vậy thì tại saoông ấy lại
nghĩ đến việc tìm kiếm việc làm
chongười thất nghiệp.Chính sách
thuếcủaôngTrump tươngđốihợp
với kế hoạch của đảngCộng hòa,
gồmviệcgiảm thuếvàkéo theo là
cắt giảm chi tiêu giáo dục, người
nghèo, trẻemvàngười thấtnghiệp.
Việc ông Trump bổ nhiệm thẩm
phánmới nếu theohướngbảo thủ
cũng sẽ ảnh hưởng rất lớn, ví dụ
khả năng sẽ lật ngược phán quyết
liên quan quyền phá thai, quyền
sinhconcủaphụnữMỹ,đồng thời
có thể bác bỏ luật hôn nhân đồng
giới, điều mà cộng đồng LGBT
(đồnggiới, songgiới, chuyểngiới)
đang rất lo lắngvềchiến thắngcủa
ôngTrump.
+PGS
DavidG.Embrick:
Tôi
nghĩ thời ôngTrump sẽ cómột số
thứ thayđổi, có thể là theohướng
xấuvàcónhữngvấnđềvẫnduy trì
nhưcũ.Liênquanđếnkếhoạchxây
dựng bức tườngMexico, tôi nghĩ
Trump sẽ tiếp tục thực hiện chính
sáchtrụcxuấtngườinhậpcư.Vềvấn
đề thấtnghiệp,vấnđềkhôngphải là
có thêmviệc làmhaykhôngmà là
liệuôngTrump có thể tạo ra công
ăn việc làmmới với thu nhập tốt
hơnchonềnkinh tếMỹhaykhông.
Tôi đoánông ấy sẽkhông thể làm
được. Các vấn đề chính sách còn
lại tôi nghĩ sẽ gặp nguy hiểm, ví
dụ giảm thuế cho người giàu; coi
thườngngườinghèo, côngnhânvà
trung lưu; giảm chi phí đầu tư đại
học; bác bỏ các hiệp định thương
mại; dung túngbạo lựcvới phụnữ
và thànhphần thiểusố.VớiTòaán
Tối caoMỹ, ông Trump sẽ đề cử
một thẩmphánbảo thủhơn.Nước
Mỹ dưới thời của ông Trump có
thể sẽ phải thụt lùi vài thập niên
về các chính sáchphúc lợi tiếnbộ
cho người dân.
ÔngTrumpkhócó thể
“một taychebầu trời”
.
Dù có những tranh cãi về tư
tưởng, kinh nghiệm và năng lực
củaôngTrumpnhưnghệ thốngMỹ
sẽ có những cơ chế nào để ngăn
nhữngcuộckhủnghoảngđượcdự
báo có thể xảy ra?
+
GS
HeatherStur:
QuốchộiMỹ
sẽkiểm tra,giámsátquyền lựccủa
tổng thống ngay cả khi phe Cộng
hòa chiếm đa số. Tôi hy vọng sẽ
có đủ đại biểuCộng hòa sẵn sàng
liên kết với đại biểu Dân chủ để
giữ vững lợi ích của Mỹ. Sẽ rất
thú vị để chờ xem điều gì diễn ra
ở cuộcbầu cửgiữanhiệmkỳdiễn
ra vàonăm2018:ĐảngCộnghòa
vẫn chiếmđa sốhoặcQuốchội sẽ
dođảngDânchủkiểmsoát.Nếu là
đảngDân chủ, khả năng tác động
đến ông Trump ở nửa nhiệm kỳ
sau tăng lên.
+
PGS
DavidG.Embrick:
Mỹ
có những cơ chế ngăn chặn tổng
thống cónhững chính sáchkhông
hiệuquả,nguyhiểm, làm tổnhạiđến
lợi íchcủaquốcgia.Tôivídụ, ông
Trump phải giải trình trướcQuốc
hội trong trường hợp phát động
chiến tranh. Dù vậy, ông Trump
đang có sự ủng hộ từ lưỡng viện
trongQuốchội.Bất kỳchính sách
nàocủaMỹkhôngchỉxuấtphát từ
ôngTrumpmàcòn là từ tập thểvới
pheCộnghòachiếmđa số - cảhai
giữ quyền hành pháp và lập pháp
củaMỹ.NướcMỹđangđứng trước
giai đoạn thiếu ổn định trong thời
gian tới. Tiếc là tôi không thể tự
hào xưng danh người Mỹ trong
thời buổi bâygiờ.
Ngầmphát thôngđiệp
Mỹhoài nghi cả thếgiới
.
Ôngđánhgiáuy tíncủaMỹ thế
nào khi ôngTrumpđắc cử?
+PGS
DavidG.Embrick:
Tôi
lo lắng uy tín củaMỹ trên trường
quốc tế khi ông Trump dọa thay
đổi NATO - đồngminh suốt gần
70 năm củaMỹ; sử dụng vũ khí
hạt nhân và xây dựng quan hệ
đồngminhvới cácnướcnhưNga.
ViệcôngTrump thắng cửnhưgửi
đi thông điệp nướcMỹ đang hoài
nghi thế giới, thúc đẩy phân biệt
chủng tộc và người Mỹ sẵn sàng
bầumột người nổi tiếngkhông có
kinh nghiệm chính trường để dẫn
dắt đất nước hùngmạnh nhất thế
giới. Với các vấn đề nội bộMỹ,
chiến thắng của ông Trump cho
thấy người Mỹ đang chia rẽ trầm
trọngvà đangvật lộnđể tìmkiếm
điểm chung. Một phần cũng xuất
phát từviệc thúcđẩy sựnghi ngờ,
phân biệt giới tính, chủng tộc và
tâm lýbàingoại củaôngTrump.
◄
GiảimãchiếnthắngcủaôngTrump
Một làkhiôngTrumpnhậpcuộcchơi chính trịởđảngCộnghòa,
rấtnhiềungườiMỹcho rằngđó làmột“tròđùa”.Họnghĩ không
cócáchgìôngTrumpcó thểchiến thắngvì thiếukinhnghiệm
quản trịđấtnước lẫn thâmniênquânsự.Họnghĩôngấyhợpvới
chương trình truyềnhình thực tế
TheApprentice
(Người tậpsự).
Nếunhìn lại thànhcôngcủaôngTrump trong tranhcửsơbộở
đảngCộnghòa thì sẽkhôngngạcnhiênvới việcôngấy trở thành
tổng thống.Hai là, nếunhìnvàonhững thông tingầnđâycóảnh
hưởngxấuđếnhìnhảnhcủaôngTrump, nhưviệcôngấynhậnxét
vềphụnữ; chếgiễuphóngviênkhuyết tật;phânbiệtchủng tộc;
kỳ thịngườiHồigiáo, ngườiMexicohayngườinhậpcư... rấtnhiều
ngườiMỹ tin rằngchínhngườipheCộnghòasẽchống lạiông
Trump.Cuối cùng,dùcácphương tiệndựbáocho rằngbàClinton
sẽ thắngnhưnghọđãkhông thểghinhận rõ ràngvề tháiđộcủa
cử triMỹ.
GSHEATHERSTUR
(ĐHNamMississippi)
NướcMỹdưới thờicủa
ôngTrumpcóthểsẽ
phải thụt lùivài thập
niênvềcácchínhsách
phúc lợi tiếnbộcho
ngườidân.
DướinhiệmkỳcủaôngTrump,rấtcóthểngườinghèorồisẽcònnghèohơnvàngườigiàu lạicànggiàuhơn.
