16
THỨSÁU
17-3-2017
Quốc tế
7
Cụ bà 70 tuổi người Mỹ gốcViệt Chau Smith đã chạy
marathonởbảy lụcđịa trên thếgiới chỉ trongvòngbảy
ngày.Bàđãthamgiamộtchươngtrìnhdu lịchmarathon
cùng chín thành viên khác với quãngđường chạymỗi
ngàykhoảng42km.
TD
ThổNhĩKỳcảnhbáo
“thánhchiến”ởchâuÂu
Ngoại trưởngThổNhĩ KỳMevlut Cavusoglu
ngày 16-3 tuyên bố các cuộc thánh chiến sẽ sớm
bắt đầu ở châuÂu cho dù đảng cực hữu chống
Hồi giáo, chốngEU vì tự do (PVV) của ôngGeert
Wilders thất bại trong cuộc bầu cử ởHà Lan hôm
15-3.
Dùvậy, ôngMevlut cũngkhông hoannghênh
chiến thắng của đảng trunghữuNhândân tự do và
dân chủ (VVD) doThủ tướngMarkRutte lãnh đạo.
Tờ
Hurriyet
dẫn lời ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ:
“Cuộc bầu cử ởHà Lan giờ đã kết thúc. Khi bạn
nhìn vào các đảng này, bạn sẽ thấy không có sự
khác biệt nào giữa nhà dân chủ xã hội và ông
Wilders”. Trong phát biểu của mình, ông cũng
nặng lời chỉ trích đảng của ôngWilders là “phát
xít”.
“Tất cả đều cùng chung tâm lý. Họ đang đưa
châuÂu đến đâu?ChâuÂu đang bắt đầu sụp đổ.
Họ đang kéo châuÂu vào vực thẳm. Cuộc thánh
chiến sẽ sớm bắt đầu ở châuÂu” - ôngMevlut
cảnh báo.
Tờ
Independent
cho hay ôngWilders đã cố
lợi dụng vụ lùm xùm ngoại giao giữaHà Lan và
ThổNhĩ Kỳ gần đây để châm thêm tâm lý kỳ thị
người Hồi giáo, phục vụ cho chiến dịch tranh
cử củamình. Các phát ngôn của ôngWilders đã
góp phần dẫn đếnmột cuộc biểu tình nhỏ nổ ra
bên ngoài Đại sứ quánThổNhĩ Kỳ tại Hà Lan,
chỉ tríchTổng thốngThổNhĩ KỳRecepTayyip
Erdogan là “độc tài”.
Vụ lùm xùm này còn làm dấy lên các cuộc biểu
tình không chỉ ởThổNhĩ Kỳmà còn lan sang
toàn châuÂu. Trong khi đó, phe nổi dậy doThổ
Nhĩ Kỳ hậu thuẫn ởSyria cáo buộc chính phủHà
Lan bị chi phối bởi tư tưởng bài ngoại và phân
biệt chủng tộc của đảng ôngWilders.
NGỌCNHƯ
TrungQuốcdịugiọng
đángngờvềbiểnĐông
DùcácphátngôncủaTrungQuốcvềbiểnĐôngcóphần“nhỏnhẹ”,
cáchànhđộngtráiphéptrênthựctếvẫntiếpdiễn.
THANHDANH
C
ácphátngônchính thức
từ phía Bộ Ngoại giao
TrungQuốc (TQ) đang
thểhiệnsự“nhỏnhẹ”đếnbất
ngờ so với trước kia.
Dịugiọngbất ngờ
Trong tuần qua, hãng tin
Reutersđã tiết lộ thông tin từ
một số quan chứcNhật Bản
khẳng định Tokyo đang lên
kế hoạch điều động tàu sân
bay trực thăng Izumo, chiến
hạm lớnnhấtNhậtBản, thực
hiệnmột sứmệnhkéodàiba
thángvớihải trìnhngangqua
biểnĐôngvàghé thămnhiều
quốc gia trongkhuvực.
Nhiềunhàquan sát đãchờ
đợi sự phản ứng giận dữ từ
TQ.Hồi tháng9-2016 tờTân
Hoaxã từngcảnhbáoTokyo
vượt qua “ranh giới đỏ” vì
có kế hoạch tăng hiện diện
quân sự trênbiểnĐông. Thế
nhưng lầnnày, đáp lại thông
tin chiến hạm lớn nhất Nhật
Bản đến vùng biển khu vực,
bàHoaXuânOánh,phátngôn
viênBộNgoại giaoTQ, chỉ
tuyênbố:“Nếunhưđâychỉ là
một chuyếnviếng thămbình
thường đếnmột số nước, đi
ngangquabiểnĐôngthìchúng
tôi không cógì phảnđối”.
Đây cũng không phải là
lần “dịugiọng” duynhất của
TQđối với động thái cácbên
trong vấn đề biểnĐông thời
gianqua.Giữa tháng2-2016,
nhóm tác chiến tàu sânbay1
(CSG1) với siêu tàu sânbay
lớpNimitzUSSCarlVinson
tiếnhành tuần tra“tựdohàng
hải” trênbiểnĐông.Đáp lại,
phátngônviênBộQuốcphòng
TQNhậmQuốcCườngcũng
tuyênbốchừngmực:“Chúng
tôi hy vọngMỹ có thể chân
thành tôn trọngchủquyềnvà
lợi ích an ninh của các nước
trongkhuvực.Chúng tôicũng
sẽ tôn trọngquyền tựdođi lại
củacácnướcquakhuvực,miễn
là tuân thủ luậtphápquốc tế”.
Mớiđâynhất,bàHoaXuân
Oánhcũng trấnanPhilippines
rằngTQ“hoàn toàn tôn trọng
cácquyềncủaPhilippinesđối
với biển Benham Rise” và
khẳng định không có thách
thức chủ quyền. Tuyên bố
được đưa ra sau khiManila
phát hiện hoạt động của tàu
thămdòTQsátvùngbiểnnày.
Vẫnngangnhiên
vi phạm
Thế nhưng sự hòa dịu ở
bềmặt các phát ngôn ngoại
giao củaTQkhông thayđổi
được thực tế rằng nước này
vẫn có các động thái ngang
ngược và vi phạm luật pháp
quốc tế trênbiểnĐông, trang
tin
Quartz
phân tích.
MặcdùphánquyếtcủaTòa
Trọng tàivào tháng7-2016đã
bácbỏcáigọilà“quyềnlịchsử”
củaTQ trênbiểnĐông, tháng
trướcnướcnàyngangnhiênra
lệnhcấmđánhbắtcá trênbiển
Đôngmùahènày-ápdụngđối
với tàubècủa tấtcảcácnước.
TQcũngđangxâydựngdựthảo
sửađổi luậtan toàngiao thông
hànghải, đòi tất cả tàungầm
nướcngoài tạibiểnĐôngphải
nổi lênmặtnướcvàgiươngrõ
quốckỳ -một động thái khác
cũngđi ngược lại phánquyết
củaTòaTrọng tài.
Liên tiếp các ảnh chụp vệ
tinh được công bố thời gian
qua cho thấy TQ vẫn đang
tiếp tục các hoạt động cải
tạo đảo và quân sự hóa trái
phép trên biển Đông. Mới
đây nhất, ảnh vệ tinh chụp
đảoBắcởHoàngSacho thấy
có dấu hiệuTQ đang san ủi
làm sạch mặt bằng, có thể
chuẩnbị xâydựng trái phép
mộtbến tàuphụcvụquânsự.
Trướcđó,TổchứcSángkiến
MinhbạchHànghải châuÁ
(AMTI) cũngnhậnđịnhTQ
gầnhoàn thànhbố trí tên lửa
phòngkhông trênba thực thể
đảonhân tạo làđáChữThập,
đáVànhKhăn và đá SuBi.
Những động thái này cho
thấydườngnhưcácphátngôn
cóvẻ “tuân thủpháp luật và
trấnan”chỉđơn thuần làmột
sựbổ sungchocách tiếpcận
hunghăngcủaTQ trongvấn
đề biểnĐông, trang
Quartz
nhận định.■
Trướcthôngtinchiếnhạm IzumocủaNhậtBảnsẽđếnbiểnĐông,phátngônviênTrungQuốcđã
phảnứng“nhỏnhẹ”đếnbấtngờ.Ảnh:REUTERS
Đài Loan longại
Theodự thảobáocáoquốcphòngđịnhkỳbốnnămcủa
chínhphủĐàiBắc, việcTQgia tăngphát triểnquânsựcũng
như các hoạt độnggầnđây của tàu chiến vàmáy bayTQ
trongvùngbiển lâncậnđang làmộtmốiđedọangàycàng
lớnđối với hònđảoĐài Loan.
“CáchoạtđộnggầnđâycủamáybayvàtàuchiếnTQxung
quanhĐài Loancho thấysựgia tăngvềkhảnăngTQđedọa
quânsự”-bảnbáocáonhậnđịnh. Báocáoquốcphòngcủa
Đài Loan cũng đồng thời bày tỏ lo ngại trước tiềm năng
“khủnghoảngxungđột”tại biểnĐông.
“NếunhưTrungQuốc kiểm
soát được biển Đông, họ sẽ
điều chỉnh được dòng chảy
thươngmại hànghải tại châu
Á” -JamesJayCarafano,chuyên
giaanninh tạiQuỹHeritage.
Tiêu điểm
SắclệnhcủaôngTrumpbịchặn:“Gậyôngđậplưngông”
Sắc lệnh cấm tạm thời côngdân của sáunướcHồi giáonhập
cảnhMỹcủaTổngthốngDonaldTrumpvừabịthẩmphán liênbang
DerrickWatson tạiHawaii chặnđứnghôm15-3, chỉ vài giờ trước
khi chính thứccóhiệu lực.Điều thúvị là trongphánquyếtdài 43
trang từ tòaán, nguyênnhânkhiến sắc lệnhbị chặndườngnhư
lạibắtnguồn từchínhnhữngngườiđề ranó: Tổng thốngDonald
Trumpcùngêkípvànhữngphátngôn “kỳ thịHồigiáo”củahọ.
ÔngTrump từ khi bắt đầu chiếndịch tranh cử chođến khi trở
thànhtổngthốngMỹ luônnổi tiếngvớinhữngphátngôngâysốc.
Đặcbiệt,nhữngphátngôncủaôngvềHồigiáođãbịnhiềungười
lênánmạnhmẽbởivìmangtưtưởng“kỳthịHồigiáo”.Ngaycảhai
sắc lệnhvềviệc cấmngười của cácnướcHồi giáonhập cảnhMỹ
màôngđề racũngđượccho làxuấtphát từ tư tưởngnày.
TheothẩmphánWatson, thoạtnhìnthì sắc lệnhnàykhôngphân
biệtđối xửhaychống lạimột tôngiáocụ thểnào.Nhưngkhi đánh
giákháchquan,xemxétbốicảnhcụthể,gộpcảcácphátngônvàsự
kiệndẫnđếnviệcbanhànhnó thìvẫncó thểkết luậnsắc lệnhđãkỳ
thịHồigiáo.Đểchứngminh,vị thẩmphánđãdẫncác tuyênbốcủa
ôngTrumptừtháng12-2015như“Tôi,DonaldJ.Trump,sẽkêugọicấm
hoàntoànngườiHồigiáonhậpcảnhMỹ”haytrongmộtcuộcphỏng
vấnvào tháng3-2016, ôngTrumpđãnói: “Tôi nghĩ rằngHồi giáo
ghétchúngta.Chúngtaphảicảnhgiác.Chúngtaphảirấtcẩnthận”.
Các cố vấn củaông Trump cũngđược cho làgópphần khiến
sắc lệnhbị chặn. ÔngWatsondẫn lời ôngRudyGiuliani, cố vấn
thân cận củaôngTrump, hồi tháng1-2017 tiết lộôngTrumpđã
yêu cầuđưa ramột lệnhhợpphápđể cấmngười Hồi giáo vào
Mỹ. “Khiôngấy lầnđầu tiên tuyênbố, ônggọiđó là lệnhcấmHồi
giáo” - ôngGiuliani nói. Trongkhi đó, cốvấn cấp caoNhàTrắng
StephenMiller hồi tháng2-2017 cũng thẳng thắn tuyênbố sắc
lệnhmới sẽmang lại cùngmộtkếtquảchínhsáchcơbảnnhưsắc
lệnh thứnhất. Chínhphát ngônnàyđãkhiếnTòaánHawaii cho
rằngsắc lệnh thứhaicủaTổng thốngTrumpvẫnkhôngcógì thay
đổi vàvẫnvihiếnnhư trước.
Tổng thốngMỹDonald Trumpdườngnhưđang rơi vào tình
huống“gậyôngđập lưngông”,khimànhữngphátngônthiếucân
nhắcvềHồi giáocủabản thânôngvàđội ngũcốvấn lại chính là
một trong cácnguyênnhân khiếnhai sắc lệnhmàônghết lòng
muốn thôngquabị chặnđứng.
ANMIÊN
Phân tích&Bình luận
Ngoại trưởngThổNhĩKỳMevlutCavusoglu.Ảnh:REUTERS
