4
THỨSÁU
15-9-2017
Thời sự
“Tàinguyênquốcgia
phảiđượcgìngiữ!”
BíthưTỉnhủyBìnhThuận,ôngNguyễnMạnhHùng,đãnêuquanđiểmnhưthếsaukhi
kiếnnghịcáccơquantrungươngtháogỡcác“điểmnghẽn”củaquyhoạchtitan.
Thủphủ titan
kêucứu -Bài cuối
PHƯƠNGNAM
thựchiện
S
au cuộc họp giữa lãnh đạo tỉnh Bình
ThuậnvớiBanKinh tếTrungươngcùng
cácbộ,ngành liênquanđể tìmhướng ra
cho tình trạng “thủ phủ titan kêu cứu” hiện
nay,
PhápLuậtTP.HCM
đãcócuộc traođổi
vớiôngNguyễnMạnhHùng,ỦyviênTrung
ươngĐảng, Bí thưTỉnhủyBìnhThuận.
ÔngHùngnói: “Chúng tôi đãcócuộchọp
vớiôngCaoĐứcPhát,PhóbanThường trực
BanKinh tếTrungương, cùng đại diện các
cục,vụcủaBộTN&MTvàcácbộ,ngành liên
quan để xem xét toàn diện quy hoach titan
trênđịabàn tỉnhBìnhThuận theoQuyếtđịnh
số1546/QĐ-TTg củaThủ tướngChínhphủ
năm2013.Tại cuộchọp, tỉnhBìnhThuậnđã
đề nghị BanKinh tế Trung ương kiến nghị
Ban Bí thư có ý kiến với Ban cán sự đảng
Chínhphủ về vấn đề này”.
Phải lochodânvàbảovệmôi trường
.
Phóng viên:
Thưa ông, mục tiêu đặt ra
cao nhất của tỉnh Bình Thuận trong cuộc
làm việc trên là gì?
+Ông
NguyễnMạnhHùng:
Mục tiêucao
nhất là phải lo cho dân
sinhvàmôi trường.Như
anhđãbiết,BìnhThuận
làmột trongnhững tỉnh
khôhạnnhấtViệtNam.
Nước là tài nguyênđặc
biệtquan trọng, là thành
phần thiết yếu của sự
sống,quyếtđịnhsựphát
triển và đi lên của tỉnh
trong khi titan tại Bình Thuận lại phân bổ
trong tầngchứanước rấtnghèovề trữ lượng.
Thực tế cho thấynước là nguồn cung cấp
chonhu cầudân sinh, sảnxuất nôngnghiệp
và phát triển du lịch ven biển. Do đó cần
phải cân nhắc, sử dụng và phải ưu tiên cho
dânsinh, sinhkếcủangườidânvàphát triển
kinh tế, xã hội ở địa phương trước.
Việc cung cấp nước cho hoạt động khai
thác titancũngđượcxemxét nhưngphải sau
khi cânđối cácnhucầuđãnói ở trên.Đây là
thời điểmphải nhìnnhận thật sựnghiêm túc,
toàndiện lạiquyhoạch titannàybởiviệckhai
thácnướckhôngcóquyhoạchsẽgây ranguy
cơcạnkiệt vàônhiễmnguồnnước, tácđộng
xấuđếnmôi trườngvàđờisốngcủanhândân.
Lãnhđạo tỉnhBìnhThuậnnhiềunhiệmkỳ
qua luônđauđáu,quan tâmnhất là làmsao tạo
rađượcnhiềunguồnnướcđểphụcvụdânsinh
và phát triển, đưaBìnhThuận đi lên. Do đó
cầnphải cócơchếbảovệ, quản lý tài nguyên
nước,kểcảnướcmặtvànguồnnướcngầm- tài
nguyêndưới lòngđấtđểsửdụngmộtcáchhợp
lý, lâudài vàbềnvững.
.
Thưaông,hiệnnay trên thếgiới,chỉnhững
nước có công nghệ tiên tiến, tiềm lực kinh
tế lớn mới có thể tạo ra các sản phẩm giá
trị cao từ quặng titan trong khi quy hoạch
titan lại đặt ra mục tiêu chế biến sâu đến
mức tạora titankim
loạivàhợpkim titan.
Ngoài ra,quyhoạch
nàycònđặtmục tiêu
pháttriểnBìnhThuận
thànhmột trung tâm
khai thác, chế biến
quặng titan quymô
lớn nhất Việt Nam. Có ý kiến cho rằng nếu
chưacócôngnghệchếbiếncao thì nênđưa
titan vào dự trữ?
+Đây cũng chính là vấn đềmà tỉnhBình
Thuận đã có nhiều khảo sát, đánh giá, họp
bànvàđưa radự thảođểđềxuất.Thực tếkhai
thác titanhiệnnaychỉ tập trungvàoviệckhai
thác, tận thuquặng thôvàchưanângcaođược
giá trị thươngphẩm của titanqua chếbiến.
Tôi nghĩ trungương sẽxemxét, đối chiếu
với tìnhhình thực tếởđịaphươngđểcóchính
sáchphùhợp.Làmsaođểdùdự trữhaykhai
thác cũng không ảnh hưởng, tác động đến
cộng đồngdân cưở tỉnhBìnhThuận.
Sẽcócơchếdự trữ tàinguyên titan
.
Quy hoạch titan trên hiện chồng lấn 33
dựánphát triển kinh tế, xãhội với diện tích
lên đến hơn 4.500 ha. Những doanh nghiệp
đã“lỡ” đầu tư nhưng khôngmay lại vướng
vàokhuvựcchồng lấnvớiquyhoạch titanđã
mất nhiều cơ hội và tiền bạc, công sức, thời
gian. Họ đang trong tình cảnh “đi cũng dở,
ởkhôngxong”.Điều
nàyđanggâykhókhăn
gìchophát triểnkinh
tế, xã hội của Bình
Thuận và tỉnhđãđề
xuất hướng tháo gỡ
ra sao?
+Cám ơn anh đã
đặt câuhỏinày, tỉnhcũngchiasẻvà tính toán
rất cụ thể câuhỏi anhvừa đề cập.
Đúng là tỉnh đang đề xuất tháo gỡ khó
khănchonhữngdoanhnghiệpđãđượcchấp
thuận đầu tư nhưng vướng quy hoạch titan
nên phải dừng lại.
Trướcmắt, cầnphảiđềxuấtđiềuchỉnhquy
hoạch cho phù hợp với địa phương và tháo
gỡ khó khăn cho các dự án đang bị chồng
lấnvìquyhoạch titan.Thực tếnhiềunhàđầu
tưđã rất nản lòngkhi dự án của họđã được
chấp thuậnđầu tưnhưng theoLuậtKhoáng
Tiêu điểm
“BanKinhtếTrungươngcũngkiếnnghịBan
Bíthư,Chínhphủ,cácbộ,ngànhliênquan
cầncócơchếdựtrữkhoángsảntitanbởitài
nguyêncủaquốcgiacầnphảiđượcgìngiữ.”
BíthưTỉnhủyBìnhThuậnNGUYỄNMẠNHHÙNG
Tháng 12-2017, báo cáoThủ tướng
Traođổi với
PhápLuậtTP.HCM
,một lãnhđạo
Cục Côngnghiệp (BộCôngThương) chobiết
BộCôngThương sẽ rà soát quyhoạch titanvà
cóbáocáogửiThủ tướngvào tháng12-2017.
sản thì những khu vực quy hoạch khai thác
titankhông được thực hiện các dự ánkhác.
Trước mắt, Ban Kinh tế Trung ương đã
đồngýsẽkiếnnghịvớiBanBí thư,vớiChính
phủ và các bộ, ngành liên quan áp dụng cơ
chếmở, tạo điều kiện tốt nhất cho các nhà
đầu tưnàyhoạt động tốt đểgiảmbớt những
thiệt hại trong thời gian qua.
.
Như vậyBanKinh tếTrungương và các
bộ, ngành đã đồng ý với đề xuất, kiến nghị
củaBìnhThuậnvàquyhoạch titannăm2013
củaThủ tướngChínhphủsẽđượcđiềuchỉnh?
+Trướcmắt,BanKinh tếTrungươngđãcó
kết luậnvới nội dung sẽkiếnnghị nhữngđề
xuất của tỉnhBìnhThuậnđể tháogỡnhững
khókhăn thời gianqua cho tỉnh.
BanKinh tếTrungươngcũngkiếnnghịBan
Bí thư, Chính phủ, các bộ, ngành liên quan
cầncócơchếdự trữkhoáng sản titanbởi tài
nguyên củaquốcgia cầnphải đượcgìngiữ.
. Xin cámơnông.
■
BìnhThuận làtỉnhcónhiềunắng,nhiềugió
vàkhôngcómùađông.Dựatrênsố liệuđogió
tínhđượcnăng lượnggió của tỉnhđạt được
7÷9,8 tỉ kWh/năm. Bên cạnhđó, năng lượng
mặttrờicũngrấtcao,đạtđược1,0÷3,0tỉkWh/
năm.DođóBìnhThuận rất thuận lợi choviệc
phát triển thành trung tâmnăng lượngsạch.
Ngoài ra,vớicảnhquanthiênnhiênvenbiển,
BìnhThuậncũngrấtthuận lợi trongviệcphát
triểndu lịch.
Vềkhai thác titan, consốgần559 triệu tấn
quặng theoquyhoạch là con sốảodựavào
những tính toán thiếu cơ sở khoa học. Nếu
thămdòbài bản và tính toánđúngphương
pháp thì quặng titan ở Bình Thuận không
nhiều, hiệuquảkhai tháckhôngcao.
Đó là chưa nói đến việc khai thác quặng
titan cầnmột lượng nước rất lớn trong khi
BìnhThuận làđịaphươngkhôhạnnhấtnước.
TôichorằngnướcngọtởBìnhThuậncònquý
hơn cả titan nên không thể hy sinh nguồn
nước ngọt và các cảnhquanmôi trườngđể
phụcvụcácdựánkhai thác titan.
Vì thế, thay vì phát triển thành trung tâm
titan, BìnhThuậnnênphát triển thành trung
tâmdu lịchvànăng lượng sạch.
TS
NGUYỄNTHÀNHSƠN
,
nguyênTrưởngban
Chiến lượcTậpđoànThan-KhoángsảnViệtNam
Không thểhysinhnguồnnướcngọt cho titan
Quatheodõi loạtbài
“Thủphủtitankêucứu”
,
tôi thấy từquyhoạchnguồn tài nguyênđến
cấpphép,giámsátcácdoanhnghiệpkhaithác
titanđềucónhữngvấnđềrấtđáng longại,đặc
biệt làhệquảvềmôi trườngsinh thái.Docác
khâunày không thựchiện theoquyđịnh về
bảo vệmôi trường, không lường trướcđược
hậuquả tổn thất về tài nguyênmôi trường,
gây thất thu tiền thuế ngân sách…Thực tế
hiệnnayviệckhai thác titankhôngđónggóp
nhiềuchongânsáchBìnhThuận, trongkhiđó
hệquảmôi trườngvề lâudài làkhánặngnề.
Tôichorằngcầnphải làmrõnhữngthiệthại
vềmôitrườngvàcảnhữngthiệthạivềkinhtế,
xãhộidonhữngbấthợp lýtừquyhoạchcũng
nhưsaiphạmmàcácdựánkhai thác titanđã,
đangvà sẽgây rachoBìnhThuận. Từđó truy
tráchnhiệmcácđơnvị liênđới.Vìtàinguyên là
nguồn lợichungcủaquốcgia,dođónếukhai
tháckhônghiệuquảthìphảicóaiđóchịutrách
nhiệmchứ!Nếukhôngcóđơnvịnàochịutrách
nhiệm thì nguồn tài nguyên sẽ tiếp tụcbị“xà
xẻo”,cònmôitrườngthìbịtànphá.Đâykhông
phải làcâuchuyện riêngcủa tỉnhBìnhThuận
mà làvấnđềchungcủaquốcgia.
TS
PHẠMVIẾTTHUẬN
,
Viện trưởngViệnKinh tế
tàinguyênvàmôi trường trực thuộc
LiênhiệpCáchội khoahọcvàkỹ thuậtTP.HCM
TRUNGTHANH
ghi
Hệquảnhư thếphải cóngười chịu tráchnhiệmchứ!
