14
THỨBA
14-11-2017
Hồ sơ - Phóng sự
Reuters
đã tốn hơnmột năm tìm hiểu hoạt động của
ngành côngnghiệpphân xác, cho thuê và bán xác người
đượchiến. Cáccông tymôi giớimuabánxác thu thậpcác
thi thểhiếnchokhoahọc,phâncác thi thểnày thành từng
bộphậnvàbánvớigiá trungbình từvài trămđếnvàingàn
USD/bộphận. Bênmuaphần lớn là các nhànghiên cứu y
học, các công typhát triển-sảnxuất thiết bị y tế, các cơ sở
đào tạobác sĩ.
ĐĂNGKHOA
(theoReuters)
C
hỉ sauvài email traođổi qua lại, cácnhàbáocủahãng
tin
Reuters
đãmua đượcmột cột sống cổ và hai đầu
người.Cột sốngcổđược lấy từxácmột thanhniên trẻ
mà cha mẹ không có tiền mai táng và không hề biết xác
conmình bị đem đi bán.
Chóng vánh vàdễdàng
Trong năm 2016, nhà báo BrianGrow gửi thư đến năm
công tymôi giới. Hai trong số đó không trả lời. Hai công
tyhỏi thêm thông tinvềmụcđíchmuaxác.Công ty còn lại
Restore Life USAở TPElizabethton, bang Tennessee với
ngườimôi giới tên JamesByrd không hỏi nhiều và đồng ý
giaodịch.
Lúc bắt đầu liên lạc, nhà báoBrianGrow dùng tên thật
và địa chỉ email của
Reuters.
Ông cung cấp cho ôngByrd
địa chỉ giao hàng ởMinneapolis, cáchĐHMinnesota chỉ
vài cây số. Địa chỉ này làmột văn phòngmamà
Reuters
thuêvới giá101USD/tháng.Vănphòngnàynằm trên tầng
19củamột caoốcvănphòngởTPMinneapolis, chỉ cómột
tiếp tânvàmột phònghọp.Tất cả thông tinnàycó thểđược
kiểm tra dễ dàng trênmạng và ôngBrianGrowmuốn thử
xem thếgiới ngầmnàycókiểm tranghiêmngặt haykhông.
“Chúng tôi muốn biết về giá hàng, giá vận chuyển
để mua một cột sống cổ với mục đích nghiên cứu liên
quan đếnmô không cấy ghép” - thư của ôngBrianGrow
gửi ông Byrd viết. Cụm từ “mô không cấy ghép” chỉ
các bộ phận thi thể như đầu và xương sống, những bộ
phận không thể cấy ghép vào cơ thể người sống. Chỉ
một giờ sau, người môi giới đã phản hồi: “Cám ơn ông
đã quan tâm và viết thư, tôi không nghĩ chúng ta từng
hợp tác với nhau trước đây. Làm sao ông nghe về công
ty chúng tôi?”.
Chỉmột câu trả lời đơngiản: “Chúng tôi tìm thấy thông
tin về công ty ông qua mối quan hệ trong ngành này”,
nhà báo của
Reuters
đã được cho “qua truông” dễ dàng.
Byrd ra giá 300 USD cho một cột sống cổ hoàn chỉnh
(gồm các đốt sống với phần mô và cổ, ngay dưới đầu)
lấy từ thi thể củamột thanh niên 24 tuổi, thêm 150USD
phí giao hàng. Việc chốt đơn hàng diễn ra chóng vánh
ngay sau khi ông Brian Grow chấp nhận giá cả. Người
môi giới chỉ hỏi thêm vài câu hỏi qua loa về hóa đơn,
tình trạng giao hàng có đông lạnh hay không và liệu cột
sống cổ có được sử dụng cho nghiên cứu hay giáo dục y
khoa hay không. Chỉ cầnmột câu trả lời: “Sẽ được dùng
cho nghiên cứu y học” của ôngBrianGrow, không kèm
giấy tờ chứngminh gì, là đủ cho James Byrd.
Thi thểgiao chunghànghóabình thường
Trước khi thâm nhập vào thế giới ngầm,
Reuters
đã
tham vấn ý kiến của chuyên giaAngelaMcArthur nhằm
đảm bảo việc mua các bộ phận thi thể của mình không
phạm luật, không vi phạm đạo đức cũng như cân nhắc
đến tính an toàn. BàMcAthur làmột trongnhững chuyên
gia hàng đầu về hiến xác tại Mỹ, chủ nhiệm chương
trình hiến xác tại trường y thuộc ĐHMinnesota. Ngày
27-9-2016, hãng chuyển phát nhanh FedEx đã giaomột
thùng giấy đến văn phòng ma ởMinneapolis. Nhà báo
Brian Grow nhanh chóng giao chomột công ty chuyên
vận chuyển thi thể người để chuyển đếnĐHMinnesota
cho bàMcAthur.
Nữchuyêngiachỉ ramột loạt vấnđềvềkiệnhàng:Thùng
hàngkhônghề cónhãnbáobên trong là thi thểngười.Các
văn bản kèm theo gồm kết quả thử máu cho thấy người
hiến không bị bệnh truyền nhiễm và một tờ giấy viết tay
ghi lại lịch sử bệnh tật của người hiến. BàMcAthur đánh
giá các văn bản này quá hời hợt, không có tiêu đề cũng
chẳng có số điện thoại. BàMcAthur dẫn ra sự không nhất
quángiữa sốnhậndạngcột sốngcổnàyđượcghi phía trên,
phía dưới của tờ giấy và cả với mẩu nhãn đính ngoài bao
chứa cột sống cổ. Lịch sử bệnh tật rõ ràng, đầy đủ cùng
hệ thốngnhậndạngnhất quán là thông tinkhông thể thiếu
cho nghiên cứu y học.
Một tuần saukhi nhận cột sống cổ, nhà báo của
Reuters
lại liên hệ tiếp James Byrd để đặt mua hai đầu người. Trả
lời thư, Byrd ra giá 300 USD/cái và còn gợi ý… giảm
giá bán thêm đầu gối và bàn chân để “làm trống bớt kho
lạnh”.Giábán thấp, theo JamesByrd, cho thấy chính sách
hoạt động “từ thiện công - phi lợi nhuận” củaRestoreLife
USA (?!).Khoảngba tháng sau, RestoreLifeUSAgiao lô
hàng thứ hai cũng tới địa chỉ văn phòng ma không mảy
may nghi ngờ.
Nữ chuyên gia McAthur cho biết tình trạng lô hàng
thứ hai cũng có vấn đề. Thùng chứa bị nứt, gây nguy cơ
nhiễm khuẩn, ảnh hưởng sức khỏe người vận chuyển và
những cá nhân tiếp xúc. Các tài liệu gửi kèm cũngmông
lung như lần trước. Bà cho biết về phần đầu người nam
giới “cácmụcmô tả nhậndạngmẫu, hình thức bảoquản,
ngày và giờ bảo quản… đều bị trống”. Tương tự, tài liệu
liên quan đến đầu nữ giới cũng không được chuẩn bị
chuyênnghiệp. BàMcAthur chobiết không lạ gì chuyện
bán thi thể của các công ty môi giới nhưng tình trạng
cẩu thả của lô hàng này khiến bà bị sốc: “Tôi không thể
tin điều tôi nhìn thấy này được cho phép và hợp pháp”.
Bi kịch chàng trai 24 tuổi
RestoreLifeUSAkhông cung cấp chi tiết gia đình hiến
cũngnhư tênngười chết, chỉ cungcấp tuổi vàngày tửvong.
Reuters
gặp khó khăn trong việc xác định nguồn gốc hai
đầu người. Sau một thời gian tìm kiếm,
Reuters
đã xác
định được chủ nhân cột sống cổ là Cody Saunders. Cuối
tháng 8 vừa rồi, nhà báo Brian Grow đã đến nhà cha mẹ
anh ở bangTennessee và thông báo: RestoreLifeUSAđã
phânxác conhọvà cột sống
cổcủaanhđãđượcbánđi dễ
dàng.Kết quảkiểm traADN
với chamẹcủaSaunderscho
kết quả khớp nhau.
Cody Saunders sinh năm
1992, bị suy thận và có lỗ
thủng trong tim. Ngày 2-8-
2016, anh Saunders chết vào đúng sinh nhật thứ 24 sau 66
lần lênbànmổvàhơn1.700 lần lọcmáu.Cạnkiệt tiềnbạc,
khôngcònkhảnăngmai tángcon, chamẹanhhiếnxácanh
choRestoreLifeUSA.KhinhàbáoBrianGrowbáo tin, cha
mẹ Saunders ngồi như hóa đámột lúc lâu rồi cho biết nếu
biết trước Restore Life USA sẽ phân xác conmình, họ đã
khônghiếnxác con.Người cha nói trongđaukhổ rằng con
trai ôngđã chịuđựngquá nhiều cuộc phẫu thuật trong suốt
cuộcđời ngắnngủi, khôngđành lòngkhi biết conphải chịu
tình trạngphânxácngaycả saukhi chết.Đầu tháng10, theo
mongmuốncủagiađình, hãng tin
Reuters
đãhỗ trợchi phí
hỏa táng cột sống cổ củaSaunders ởMinnesota.■
Bài 2:
Liênminh kinhdoanh cơ thể người
Hiếnxácchokhoahọc
vẫnbịđembán
MỗinămcóđếnhàngngànngườiMỹhiếnxácchođiểmđếnmàhọtinlàkhoa
học.Thựctế,rấtnhiềutrongsốcácxácnàybịdùngvàomụcđíchthươngmại,bị
muabánnhưmộtloạihànghóamàkhôngbịphápluậtkiểmsoát.
Thếgiới ngầmmuabánxácngười ởMỹ -Bài 1
Cácnhàbáocủahãng
tinReutersmuađượcbộ
phậnthithểngườichỉsau
vàiemailhờihợtvớicông
tymôigiới.
ChamẹSaundersvàbìnhđựngtrocốtcủaanhđượcReuterstrao lại.Ảnh:REUTERS
CodySaunderschếtvàođúngsinhnhật24tuổisau66 lần lênbàn
mổ.Khôngcótiềntrảchiphímai táng,chamẹanhquyếtđịnh
hiếnxácanhchoRestoreLifeUSA,côngtysauđóđãbáncộtsống
cổcủaanhchoReuters.Ảnh:REUTERS
ÔngJamesByrdthuộcCôngtyRestoreLifeUSA,bên
báncácbộphậnthi thểchonhàbáocủaReuters.
Ảnh:REUTERS
