16
Thế giới 24 giờ
Quốc tế -
Thứ Tư29-8-2018
Ai thay ông McCain làm chủ tịch
Ủy ban Quân vụ Thượng viện?
Sau khi thượng nghị sĩ John McCain qua đời, dư
luận Mỹ đang đồn đoán về người sẽ thay thế vị trí
chủ tịch Ủy ban Quân vụ Thượng viện. Nhân vật
tiềm năng nhất cho vị trí này được cho là thượng
nghị sĩ Cộng hòa James Inhofe, 83 tuổi.
Ông Inhofe là thành viên cấp cao thứ hai, sau ông
McCain, trong Ủy ban Quân vụ Thượng viện. Ông
đã phụ trách kiêm nhiệm vị trí chủ tịch, điều hành
các cuộc họp và điều trần của ủy ban kể từ khi ông
McCain vắng mặt để điều trị ung thư.
Sự thay đổi này sẽ tác động đến cả Bộ Quốc phòng
Mỹ khi Ủy ban Quân vụ Thượng viện quyết định
chính sách cho hơn 700 tỉ USD chi tiêu quốc phòng
hằng năm, ngăn chặn các chi tiêu lãng phí, xem xét
hàng loạt vị trí quân sự.
Một điểm tương đồng giữa ông Inhofe và ông
McCain là cùng ủng hộ củng cố, mở rộng quy mô
quân đội. Chính hai ông là những người đã đề nghị
tăng chi tiêu quốc phòng tài khóa 2019 lên thêm hàng
tỉ USD so với mức ông Trump đề nghị.
Theo
Reuters
, khác với ông McCain, ông Inhofe
ủng hộ mạnh mẽ ông Trump. Nghị sĩ Inhofe đại
diện bang Oklahoma, nơi ông Trump đã thắng hơn
65% phiếu bầu trong cuộc bầu cử tổng thống 2016.
Khả năng sẽ ít có chuyện Ủy ban Quân vụ Thượng
viện ngâm hàng tuần liền các đề cử của ông Trump
với các vị trí quân đội và Bộ Quốc phòng như ông
McCain đã từng làm hồi năm ngoái.
Theo thông tin từ
Reuters,
chuyện xúc tiến chọn
người thay thế ông McCain sẽ chưa diễn ra đến sau
khi ông được an táng vào ngày 2-9 tới và dự kiến
quyết định chính thức sẽ có trong vài tuần tới.
THIÊN ÂN
Mỹ, Nga không thể
đẩy Iran khỏi Syria
DùMỹ nói Nga đồng ý đẩy Iran khỏi Syria nhưng Nga thừa nhận
không đủ khả năng làmđược việc này.
Đẩy toàn diện Iran
khỏi Syria là không
thực tế.
ĐĂNGKHOA
S
au cuộc
gặp với
phía Nga
tuần trước, Cố
vấn an ninh
quốc gia Mỹ
John Bolton
cho biết Nga
đã đồng ý về
chủ trương với
Mỹ sẽ đẩy Iran
ra khỏi Syria.
Cho rằng có
sự đồng lòng
giữa Israel,Mỹ,
Nga và các nước Ả Rập hàng
đầu trong khu vực rằng Iran
phải rời khỏi Syria. Nhưng
điểm mấu chốt là làm sao
làm được điều này khi hầu
như chưa thấy được kế hoạch
nào khả dĩ.
Không thực tế
Israel vẫn xem việc đẩy
Iran ra khỏi Syria là nhiệm
vụ của Nga. Nga và Iran đã
giúp chính phủ Tổng thống
Syria Bashar al-Assad thắng
thế trong cuộc nội chiến bảy
năm. Không thể phủ nhận
Iran đóng một vai trò quan
trọng trong chiến thắng này.
Nhưng Israel vẫn tin với vai
trò trội hơn của mình, Tổng
thống Vladimir Putin có thể
đẩy Iran bật ra khỏi Syria.
Tuy nhiên, Nga từng nhiều
lần nói với Israel rằngMoscow
không thể. Có thời điểm ông
Putin chia sẻ với ông Bolton
rằng bản thân ông cũng muốn
Iran rời khỏi Syria nhưngmột
mình Nga không đủ sức. Tới
giờ này, những gì mà Nga có
thể làm là giữ Iran cách xa
biên giới Israel 85 km.
Với chính phủ Trump, Iran
phải rút khỏi Syria làmột trong
hơn chục điều kiệnmàMỹ đưa
ra cho Iran để hai bên có thể
đạt thỏa thuận mới thay thế
thỏa thuận hạt nhân Iran mà
Mỹ đã rút. Mỹ thời gian qua
tăng áp lực trừng phạt kinh
tế lên Iran với hy vọng buộc
nước này ngồi vào bàn đàm
phán và đồng ý rời Syria,
hoặc ít nhất buộc Iran giảm
can thiệp quân sự ở các nước
khác trong đó có Syria.
Haaretz
(Israel) dẫn ý kiến
nhiều nhà phân tích cho rằng
chuyện đẩy toàn diện Iran
khỏi Syria là không thực tế.
Iran có hàng ngàn binh sĩ và
dân quân Shiite trên đất Syria.
Iran lập tức hành động
Ba ngày sau phát ngôn của ông Bolton về ý định của Nga,
ngày 26-8, Bộ trưởng Quốc phòng Iran Amir Hatami dẫn
một phái đoàn quân sự cấp cao sang Syria gặp Tổng thống
Bashar al-Assad, Bộ trưởng Quốc phòng Ali Abdullah Ayoub
và ký một thỏa thuận quân sự. Tại Syria, ông Hatami nói Iran
có thể giúp Syria mở rộng kho khí tài quân sự, khẳng định sẽ
không một “bên thứ ba” nào có thể xen vào sự hợp tác giữa
hai nước. Rõ ràng chuyến thăm của ông Hatami sẽ thúc đẩy
hơn nữa sự gắn kết và hợp tác giữa hai nước.
Tổng thống Syria Bashar al-Assad
(phải)
tiếp phái đoàn quân sự Iran do Bộ trưởngQuốc phòng
Amir Hatami
(trái)
dẫn đầu tại Damascus, Syria ngày 26-8. Ảnh: REUTERS
4,7
tỉ USD sẽ được Bộ Nông nghiệpMỹ chi hỗ trợ các nông
dân khắc phục tổn thất liên quan đến làn sóng trả đũa
đánh thuế nhập khẩu lênhàngMỹ từ các nước thời gian
này. Phần lớn trong số này, 3,6 tỉ USD sẽ được chi cho
các nông dân trồng đậu nành, sản phẩm chịu tổn thất
nặng nề nhất khi điểm đến của 60% đậu nành xuất
khẩu Mỹ là Trung Quốc.
THIÊN ÂN
l
Hòa đàm giữa chính
phủAfghanistanvàTaliban
bị hoãn
, Văn phòng Tổng
thốngAfghanistanAshraf
Ghani cho biết ngày 27-8.
Hòa đàm dự kiến diễn ra
ngày 4-9 tới tại Nga. Thông
tin hoãn có chỉ saumột tuần
Taliban chấp nhận lời đề
nghị hòa đàm nhưng phía
chính phủAfghanistan và
Mỹ từ chối lời mời.
l
Mỹ và Mexico đồng
ý đàmphán lại NAFTA
-
Hiệp định Thương mại tự
doBắcMỹ. Theo đó, thành
viên còn lại Canada đang
chịu áp lực phải đồng ý các
điều khoản mới về thương
mại ô tô và các quy định
giải quyết bất đồng mới để
tiếp tục là thành viên của
NAFTA. Tổng thống Mỹ
Donald Trump dọa vẫn sẽ
đánh thuế nhập khẩu lên
xe Canada nếu nước này
không chấp nhận các điều
khoản mới của NAFTAvà
giảm bảo hộ các mặt hàng
từ sữa.
THIÊN ÂN
Ông Inhofe được xem làmột trong những người ủng hộ
mạnhmẽ ông Trump. Ảnh: REUTERS
Nước này đang nóng lòng chờ
được hưởng lợi ích từ công
cuộc tái thiết Syria sau khi nội
chiến kết thúc, đặc biệt trong
bối cảnh Iran đang rất cần tiền
vì áp lực kinh tế của Mỹ. Nếu
toàn bộ lực lượng này bị đẩy
ra khỏi Syria, mong chờ này
sẽ bị ảnh hưởng nặng và Iran
sẽ không để điều đó xảy ra.
Tháng trước, chuyên gia về
Trung Đông Tamara Cofman
Wittes tại Viện Brookings
(Mỹ) từng viết trên Twitter
rằng bà không tin Mỹ, thậm
chí cả Nga có thể đẩy được
Iran khỏi Syria khi liên minh
này đã bền vững hơn 30 năm.
Trong khi đó, chuyên gia
Hussein Ibish tại Viện Các
nước Ả Rập vùng Vịnh (Mỹ)
nói với
Haaretz
rằng với ba
đối thủ lớn của Iran trong khu
vực - Saudi Arabia, Các Tiểu
vương quốcẢRập thống nhất,
Bahrain - hiện tại chỉ nhắm
mục tiêu kiềm chế sự hiện
diện của Iran ở Syria. Theo
chuyên gia Ibish, thực ra ba
nước này cũng muốn Iran bị
đẩy khỏi Syria nhưng biết
điều này rất khó thực hiện.
Một quan ngại với các nước
này lẫn Israel là Iran có thể
lập một hành lang quyền lực
quân sự và chính trị kéo dài
từ Iran qua Iraq, Syria và đến
Lebanon. Israel xemđó làmột
đe dọa và tuyên bố sẽ không
chần chừ hành động ngăn
chặn điều này. Tuy nhiên, việc
ngăn chặn viễn cảnh này và
đẩy hoàn toàn Iran khỏi Syria
không giống nhau.
Mỹ, Israel sẽ kéo
ông Assad về
phía mình?
Theo
Haaretz
, nhiều quan
chức Israel đang nói đến khả
năng vận động ông Assad
đứng về phe mình, đẩy Iran
khỏi Syria. Các quan chức này
nhận định ông Assad không
cần đến sự hiện diện của Iran
nếu ông chắc chắn chiến thắng
trong cuộc nội chiến. Thậm
chí Iran có thể gây nguy hiểm
cho ông Assad với nguy cơ
đối đầu với Israel. Tuy nhiên,
thực tế thì ông Assad tháng
trước nói rõ ôngmuốn Iran và
Hezbollah duy trì hiện diện ở
Syria thời gian dài, giúp ông
ổn định đất nước.
Cựu cố vấn Trung Đông
Aaron David Miller, từng
làm việc nhiều đời chính
phủ Mỹ, cho rằng Mỹ và các
nước trong khu vực trước sau
không tránh khỏi phải bình
thường hóa quan hệ với ông
Assad khi đà thắng thế của
ông trước phe nổi dậy ngày
càng tăng. Theo ông Miller,
ôngAssad có thể là một phần
giải pháp, không chỉ Mỹ mà
cả Israel, Lebanon, Thổ Nhĩ
Kỳ, Jordan sẽ đều phải tính
tới giải pháp này.
Một nhà ngoại giao cấp cao
châu Âu cũng từng nói với
Haaretz
rằng nhiều lãnh đạo
châu Âu cũng đã nghĩ tới khả
năng Mỹ bình thường quan
hệ với ôngAssad để đẩy Iran
khỏi Syria. Cũng theo nhà
ngoại giao châu Âu này, khả
năng là “rất thấp”, lý do “ông
Assad cần Iran và sẽ tiếp tục
cần Iran ít nhất trong tương
lai gần”. Ông Assad cần ổn
định và củng cố quyền lực
một khi kiểm soát hoàn toàn
đất nước và sự hiện diện của
Iran chặn được nguy cơ nội
chiến nhen nhóm trở lại.
Cần nhớ rằng trong các lực
lượng Iran bảo hộ chiến đấu
bên cạnh ông Assad ở Syria
có các nhóm dân quân Shiite
đến từ Iraq, Afghanistan,
Pakistan. Bất cứ khả năng
nào cho Iran trong tương lai
đều liên quan đến các nhóm
dân quân này. Hiện chưa có
dấu hiệu gì cho thấy chính
phủ ông Assad muốn các
nhóm này rời đi. Thậm chí
theo chuyên gia về Iran Ali
Alfoneh, từng nghiên cứu về
hoạt động của các nhóm dân
quân này ở Syria, các nhóm
này sẽ vẫn ở Syria về dài hạn.•
