13
“Dù chúng tôi biết
rằng đi chiến trường
thì phải đối mặt với
cái chết, không có gì
hối hận nhưng ngày
trở về, thiếu bóng
dáng của các anh,
lòng thấy trống trải
nhiều lắm.”
“Cánhđồng chết” và
bộđội nhàPhật
Ngày 7-1 hằng nămđược ghi nhận trong lịch Campuchia
là ngày chiến thắng chế độ diệt chủng. Năm 2019 là năm
thứ 40 kỷ niệmngày Phnom Penh và Campuchia được giải
phóng khỏi chế độ diệt chủng. Đất nước chùa tháp hồi sinh
như thế nào, người dân nghĩ gì về quá khứ, về tội ác diệt
chủng của chế độ Pol Pot, về vai trò của Việt Nam, đó là
những ẩn số đối với tôi khi bắt đầu chuyến công tác tại đất
nước này vào cuối năm 2009. Với nhiều người, có cả những
điều hé mở và ẩn số nhưng chắc chắnmột điều là đất nước
chùa tháp đã hồi sinh trông thấy.
Khi tôi đặt chân tới Campuchia, 30 năm đã trôi qua sau
khi thoát khỏi chế độ diệt chủng nhưng thế giới vẫn nói
tới đất nước này bằng những ngôn từ kích thích sự hiếu
kỳ như hòa giải, hận thù. Phe đối lập ở Campuchia vẫn
tiếp tục định nghĩa về sự “chiếm đóng” của Việt Nam trong
mười năm, từ năm 1979 đến 1989 và kích động sự chia rẽ
giữa Campuchia với Việt Nam.
Bạn bè, đồng nghiệp Campuchia của tôi đều nói rằng
hiệu ứng tuyên truyền của phương Tây ở đất nước này đã
làm tôi quá lo ngại, rằng sự thật vốn không thể che đậy
được. Tôi cũng mong như vậy. Cho tới một ngày tôi giúp
hướng dẫn du lịch cho Minh Đức, một cậu sinh viên Việt
Nam thuộc thế hệ 8x từ ĐH Đà Lạt, lần đầu tiên muốn tự
tìm hiểu về đất nước này qua tiếp xúc với người bản địa.
Trải nghiệm của Minh Đức đã giúp hé mở một số ẩn số.
Trong một buổi lân la trò chuyện với những người bán
hàng rong tại đền Bayon ở khu di tích Angkor, Đức nói
chuyện với một cụ bà Khmer, khó đoán tuổi, từng sống
qua thời “Campuchia trở về zero”. “Cậu từ nước nào tới?”.
“Dạ cháu từ Việt Nam”. “Ồ, thật may mắn, không có bộ đội
nhà Phật tới cứu thì tôi đã chết rồi...”. Cậu sinh viên Đà Lạt
không hiểu tại sao lại là may mắn? Bộ đội nhà Phật là ai?
Cụ già ám chỉ bộ đội Việt Nam chăng?
Đem sự băn khoăn về “bộ đội nhà Phật” hỏi tôi khi về
tới Phnom Penh, tôi dẫn Đức tới thămnhà Sim Perdu, một
chuyên gia trồng rừng, nhà ở Phnom Penh. Sim từng là
cậu bé 16 tuổi khi hồi hương về Phnom Penh sau ngày giải
phóng. Simhào hứng giải thích: 31 nămqua đi, số người
còn sống sót qua thời Khmer Đỏ tới nay không còn nhiều.
Số người đó thường gọi bộ đội Việt Nam là quân nhà Phật,
quân của trời phái xuống, vì đúng lúc cơ cực nhất của chế
độ Angkor địa ngục trần gian thì đội quân này xuất hiện.
Những người sinh ra hoặc trở về Campuchia sau năm 1979
cũng không hiểu xuất xứ của cách gọi này: không hề có chữ
Việt Namnhưng là cách gọi ám chỉ bộ đội Việt Nam.
40 năm hòa bình và bồi đắp thịnh vượng của đất nước
chùa tháp đã hồi sinh đất nước này từ đống tro tàn, từ
những trang vấy máu của những cánh đồng chết, người
dân Campuchia trọng hiện tại và hướng về tương lai, họ
không muốn nhắc lại quá khứ bi thảm, cũng rất ít sách
lịch sử do người Campuchia viết về quá khứ nhưng quá
khứ không thể quên trong số ít những người là nạn nhân
của chế độ diệt chủng; quá khứ cũng bị các đảng đối lập
xuyên tạc để tuyên truyền tranh phiếu bầu.
Phiên tòa của Liên Hiệp Quốc tháng 11-2018 đã chính
thức khép lại bản án về các tội ác chống lại nhân loại, tội
ác chiến tranh và diệt chủng của chế độ Pol Pot trong thời
gian từ ngày 17-4-1975 đến ngày 6-1-1979. Những ẩn số
đã hé mở dần về bộ đội nhà Phật.
CHÍ DŨNG
Đời sống xã hội -
ThứHai 7-1-2019
Ông Võ Văn Phúc, Chủ tịch UBND thị trấn Ba Chúc,
cho biết đến nay hệ thống điện, đường, trường, trạm của
thị trấn về cơ bản đã đáp ứng được nhu cầu của người dân
nên Ba Chúc đạt được đô thị loại 5. Điều đáng mừng hơn
nữa là Ba Chúc đã có trạm y tế đạt chuẩn quốc gia, phục
vụ tốt nhu cầu khám chữa bệnh của người dân. “Với vị trí
là điểm nút về giao thương hàng hóa, Ba Chúc có đủ điều
kiện để phát triển theo hình thức du lịch homestay tại thị
trấn Ba Chúc. Du khách tham gia vào tuyến du lịch này sẽ
được hòa mình vào cuộc sống của nông dân, thưởng thức
đặc sản ẩm thực miền núi kết hợp ghé thăm một số làng
nghề truyền thống của địa phương như làng nghề làm bánh
phồng mì, đan đệm bàng, làm tàu hũ… Mục tiêu trước
mắt của địa phương là phát triển điểm du lịch Nhà mồ Ba
Chúc trở thành nơi thu hút khách du lịch đến thăm viếng
để hiểu hơn về sự mất mát, đau thương của chiến tranh” -
ông Phúc khẳng định.
Còn ông Võ Tiến Dũng, Bí thư Đảng ủy phường Mỹ
Đức, TP Hà Tiên, Kiên Giang, cho biết sau 40 năm, Mỹ
Đức từ một xã nghèo ven biên đã vươn lên đạt chuẩn
nông thôn mới vào cuối năm 2013. Mục tiêu hướng tới
mà phường Mỹ Đức đặt ra là khai thác tốt tiềm năng lợi
thế theo hướng phát triển thương mại - dịch vụ - du lịch.
- ông Dũng nói.
THẤT SƠN
Du lịch homestay kiểu nông dân Ba Chúc. Ảnh: ĐẶNGCÔNGMẠO
TRANH BIÊN GIỚI TÂY NAM
“Họ vẫn đón tiếp mình
như ngày còn chiến đấu, coi
mình như một người con đi
xa trở về. Cả xóm cùng í ới
gọi nhau báo tin mình đến,
mỗi nhà mang đến một món
ăn rồi cùng quây thành vòng
tròn bên gốc cây xoài, liên
hoan, ca hát với nhau rất vui.
Họ uống rượu, nắm tay mình
kể chuyện xưa rồi còn chụp
hình để làm kỷ niệm” - ông
Kim bồi hồi nhớ lại.
Vốn là một họa sĩ, phóng
viên ảnh và là người đưa tin
cho tờ tin của Sư đoàn 7, suốt
nhữngnămcủachiến tranhbiên
giới Tây Nam, ông Nguyễn
Công Vẻ đã chụp và vẽ lại
hàng trăm bức ảnh, tranh về
thời kỳ này. Ông không thể
giữ hết được những tấm ảnh
đó vì khói lửa chiến tranh
đã thiêu rụi, đốt cháy chúng
qua ngần ấy thời gian. Nhưng
với ông Vẻ, bức ảnh khiến
ông nhớ mãi đến hôm nay
dù đã bị thất lạc là hình ảnh
những người phụ nữ, người
mẹ Campuchia ngồi khâu
từng chiếc áo cho quân tình
nguyện Việt Nam.
“Hôm đó, tôi đang đi hành
quân cùng mọi người thì bắt
gặp hình ảnh những bà má,
những người phụ nữ ngồi
một góc khâu từng chiếc áo
cho bộ đội ta. Bên cạnh, các
anh bộ đội đứng chăm cho lũ
ngựa, họ nói cười rôm rả. Đó
là hình ảnh đẹp nhất mà tôi
nhìn thấy, nó ấm áp và tự do
tự tại, không có sự chết chóc,
đau buồn của chiến tranh” -
ông Vẻ nhớ lại.•
Sắt son tìnhnghĩa thủy chung
ViệtNam- Campuchia
Góc nhìn
Sáng 6-1, tại TP.HCM, Thường vụ
Đảng ủy, Bộ Tư lệnh Quân khu 7 tổ
chức buổi họp mặt kỷ niệm 40 năm
Ngày chiến thắng chiến tranh bảo
vệ biên giới Tây Nam và cùng quân
dân Campuchia đánh đổ chế độ diệt
chủng (7-1-1979
–
7-1-2019).
Phát biểu tại buổi lễ, Phó Đô đốc
Trần Hoài Trung, Bí thư Đảng ủy,
Chính ủy Quân khu 7, khẳng định
chiến thắng ngày 7-1-1979 có ý
nghĩa hết sức trọng đại đối với sự
tồn vong và phát triển thịnh vượng
của dân tộc Campuchia; là thắng lợi
chung của hai dân tộc Việt Nam và
Campuchia; thắng lợi của chân lý vì
lương tâm và phẩm giá con người,
khép lại một trang sử đau thương ở
Campuchia, mở ra một thời kỳ mới
ổn định, hòa bình, hợp tác và phát
triển.
Thay mặt Chính phủ Hoàng gia
và nhân dân Campuchia, ông Im
Hen, Tổng lãnh sự Campuchia tại
TP.HCM, bày tỏ lòng biết ơn sâu
sắc đối với Đảng, Chính phủ, cựu
chuyên gia và các chiến sĩ quân
tình nguyện Việt Nam anh hùng đã
giúp đỡ trong sáng, vượt qua muôn
vàn gian khó, hy sinh xương máu
giúp giải phóng nhân dân và tổ quốc
Campuchia thoát khỏi chế độ diệt
chủng Pol Pot.
Ông Im Hen khẳng định sự phát
triển tiến bộ trên nhiều lĩnh vực
của Campuchia trong 40 năm qua
không thể tách rời sự hợp tác gắn
bó giữa Đảng, nhà nước và nhân
dân hai nước, đặc biệt là sự giúp đỡ,
ủng hộ của Việt Nam đối với nhân
dân Campuchia trong giai đoạn khó
khăn của thập niên 1980-1990 cũng
như giai đoạn xây dựng và phát
triển Campuchia sau này. Nhân dân
Campuchia mãi mãi ghi nhớ “ngày
7 tháng Giêng là ngày sinh lần thứ
hai của mình. Nếu không có ngày
7 tháng Giêng thì cũng không có
những gì của ngày hôm nay” - đây
là chân lý lịch sử mà không một thế
lực phản động nào có thể lay chuyển
được.
Giữ từng tấc đất phêndậu
Trung tướng Lê Nam Phong,
nguyên Tham mưu trưởng Quân
đoàn 4, nhớ lại khi Pol Pot xua
hàng loạt sư đoàn ra sát biên giới,
chúng ta cũng huy động các lực
lượng chủ lực gồm Quân khu 7,
Quân khu 9, Quân đoàn 4, Quân
khu 5… để hành động đáp trả, bảo
vệ chính nghĩa của mình trước sự
xâm chiếm biên giới, tàn sát dân
lành Nam bộ.
Tuy nhiên, đến khi bạn đề nghị
thì ta mới hành động và chúng
ta đã tấn công giải phóng thủ đô
Phnom Penh, giải phóng đất nước
Campuchia khỏi chế độ diệt chủng
Pol Pot. Ta cũng giúp bạn thành lập
lực lượng vũ trang, xây dựng lực
lượng, phát động cơ sở, hỗ trợ đời
sống nhân dân.
Ngần ấy năm nằm gai nếm mật,
người dân Campuchia rất chân
chất và có tình cảm sâu nặng với
quân dân chúng ta. Chúng ta đồng
cam với nhân dân Campuchia, về
tận nhà của họ sắm từ cái bát, đũa,
chăn chiếu, các cháu sinh ra được
quân ta cùng chăm sóc. Rồi chúng
ta giúp nhân dân Campuchia khôi
phục phum sóc, khôi phục sản xuất,
chia lại đất đai sản xuất, chốn ăn ở.
Ngót 40 năm sau cuộc chiến, ông
chưa có dịp quay lại chiến trường
xưa - nơi ông một thời chinh chiến,
có nhiều ân tình với nhân dân xứ
Angkor. Nhưng với ông, ân tình với
đồng bào Campuchia thì vẫn đậm
sâu như thuở đi thực địa chứng kiến
những cảnh tàn sát tàn khốc của bè
lũ Pol Pot.
PHONG ĐIỀN
Quân tình nguyện Việt Nam- bộ đội nhà Phật trong tình
thương yêu, kính trọng của người dân Campuchia yêu
hòa bình. Ảnh: TƯ LIỆU
