16
Quốc tế -
ThứNăm10-1-2019
Ông Trump gặp rủi ro
nếu xây tường Mexico
ĐĂNGKHOA
C
hính phủ Mỹ hôm nay
bước vào ngày đóng
cửa thứ 20 quanh bất
đồng giữa Tổng thống Mỹ
Donald Trump và Quốc hội
Mỹ về chuyện chi tiền xây
tường ngăn biên giới với
Mexico. 9 giờ tối 8-1 (giờ
địa phương), ôngTrump đăng
đàn phát biểu trước toàn dân
về chuyện xây tường biên
giới, theo
New York Times
.
Ông Trump dành một nửa
thời lượng phát biểu mô tả
tình hình biên giới Mexico
như một cuộc “khủng hoảng
nhân đạo”. Trước toàn dân,
ông Trump chỉ trích chuyện
đảng Dân chủ phong tỏa xây
tường biên giới là đạo đức giả
và gây rủi ro cho an ninh nước
Mỹ. Hiện đoàn người di cư
Trung Mỹ vẫn đang tìm cách
vượt qua biên giới Mexico
vào Mỹ và theo ông Trump
thì các thành phần khủng bố
có thể trà trộn vào người di
cư xâm nhập vào Mỹ.
Tranh cãi quyền
tổng thống
Đến giờ, đảng Dân chủ vẫn
phản đối đề xuất xây tường
biên giới, yêu cầu ông Trump
ngay lập tức chấm dứt tình
trạng đóng cửa chính phủ và
cho phép Quốc hội thông qua
luật chi tiền cho chính phủ hoạt
động. Đảng Dân chủ nói rõ
chỉ khi ôngTrump làmvậy thì
họ mới chấp nhận tranh luận
về an ninh biên giới.
ThếgiằngcogiữaôngTrump
vàQuốc hội chưa biết sẽ ra sao
và còn kéo dài đến đâu. Nhưng
có một điểm chắc chắn là hai
nămqua ôngTrump đã không
thắng được Quốc hội do Cộng
hòa kiểm soát lưỡng viện thì
giờ khả năng ông thắng được
Quốc hội mà Hạ viện do Dân
chủ kiểm soát sẽ mong manh
hơn nhiều. Tình thế này một
lần nữa dẫn đến câu hỏi liệu
ông Trump có tuyên bố tình
trạng khẩn cấp quốc gia để
vượtmặtQuốchội đơnphương
xúc tiến xây tường biên giới
hay không. Phát biểu trước
toàn dân tối 8-1, ông Trump
còn kiềm chế đi tới bước này.
Nhưng trì hoãnkhông cónghĩa
sẽ từ bỏ và đe dọa vẫn còn đó.
Vậy ông Trump có quyền
ban hành tình trạng khẩn cấp
quốc gia hay không? Chủ tịch
Ủy ban Tình báo Hạ viện cho
rằng ông Trump “không có
quyền” vì “nếu (Tổng thống)
HarryTruman không thể quốc
hữu hóa ngành công nghiệp
thép trong thời chiến thì Tổng
thống Trump cũng không có
quyền tuyên bố tình trạng khẩn
cấp và xâymột bức tường biên
giới trị giá nhiều tỉ đô”. Năm
1952, ý định đơn phương quốc
hữu hóa ngành công nghiệp
thép của Tổng thống Truman
đã bị Tòa án Tối cao bác.
Hơn hai thập niên sau, Quốc
hộiMỹchophépcáctổngthống
quyền tuyên bố tình trạng khẩn
cấp và hành động đơn phương.
LuậtTình trạngkhẩn cấpQuốc
gia 1976mở rộng quyền hành
nhiều hơn cho
tổngthốngcũng
như cho phép
tuyên bố “tình
trạngkhẩn cấp
nhậpcư”đểđối
phó với “dòng
người nước
khác” tràn vào
Mỹ.Từlúcluật
đượcthôngqua
đã có 30 lần các tổng thống
tuyên bố tình trạng khẩn cấp
quốcgia.Trongbàiviếttrên
The
Hill
, GS luật Jonathan Turley
tại ĐH George Washington
và từng là luật sư tại Hạ viện
Mỹ cũng khẳng định theo hiến
pháp thì tổng thống có quyền
ban hành tình trạng khẩn cấp
quốc gia.
Mâu thuẫn việc chi tiêu
Tình trạng khẩn cấp quốc
gia cho phép tổng thống
nhiều quyền lực hơn để đối
phó nhanh chóng với các vấn
đề đe dọa an ninh khẩn cấp.
Theo GS luật Noah Feldman
tại ĐH Harvard và là thư ký
của Chánh án Tòa án Tối cao
David Souter, giải quyết xong
chuyệntuyênbốtìnhtrạngkhẩn
cấp quốc gia, ông Trump lại
phải tính tới một thách thức
lớn hơn là tìm nguồn tiền
xây tường ngăn biên giới.
Theo luật Mỹ,
ông Trump có
thể huy động
tiền từ các quỹ
không ràng
buộc nghĩa vụ
được thiết kế
cho các dự án
xâydựngquân
sự,hoặcchuyển
đổi mục đích
sử dụng các nguồn quỹ từ các
dự án có liên quan đến quân
đội. Tuy nhiên, việc sử dụng
tiền từ các nguồn quỹ này có
nhiều hạn chế.
GS Feldman khẳng định
ông Trump không thể qua
mặt được Quốc hội về tài
chính. Theo ông, Hiến pháp
Mỹ không có điều khoản tình
trạng khẩn cấp quốc gia nào
cho phép tổng thống chi tiền
vì các mục đích không được
Quốc hội đồng ý. Hơn nữa,
bên cạnh chuyện không duyệt
chi tiền, Quốc hội cũng đã nói
rõ ràng là mình không đồng
ý với kế hoạch này.
Hiến pháp ghi rõ Quốc
hội chi tiền và giám sát việc
chi tiêu số tiền này. Không
có luật nào cho phép tổng
thống chi tiền cho mục đích
mà Quốc hội không duyệt.
Như thế, nếu ông Trump cố
tình xây tường ngoài sự đồng
thuận của Quốc hội thì ông
sẽ vi phạm hiến pháp và chắc
chắn sẽ bị các tòa án phong
tỏa lại. Ông Trump có thể
bị quy phạm tội và có thể bị
luận tội vì việc này. Nói đơn
giản, sự phân chia quyền lực
khiến ôngTrump phải chịu rủi
ro nếu quyết làm điều Quốc
hội từ chối. Nếu ông Trump
quyết định đấu lại hiến pháp
coi như ông đấu lại với luật
pháp. Lúc đó tòa án sẽ vào
cuộc. Và Quốc hội sẽ phải bắt
đầu suy nghĩ nghiêm túc về
việc sử dụng quyền lực của
mình, vận dụng hiến pháp đấu
lại vị tổng thống đã vi phạm
nó - quyền lực luận tội. •
9
phút là thời lượngbài phát biểu
trước toàn dân của ôngTrump
được truyền hình trực tiếp vào
khung giờ vàng.
Tiêu điểm
Tình trạng khẩn
cấp quốc gia cho
phép tổng thống
nhiều quyền lực hơn
để đối phó nhanh
chóng với các vấn
đề đe dọa an ninh
khẩn cấp.
20
học sinh tiểu học ở quận Tây Thành, Bắc Kinh (Trung
Quốc) đã bị tấn công bằng hung khí giống búa tại
trường, trong đó có ba em bị thương nặng vào trưa
hôm qua (8-1). Nghi phạm được xác định là một
người đã từng làm việc tại trường, theo
Tân Hoa Xã
.
Nghi phạm sau đó đã bị cảnh sát bắt giữ. Nhiều phụ
huynh sau khi biết sự việc đã đổ xô tới trường yêu
cầu nhà trường cung cấp thông tin về hung thủ cũng
như yêu cầu nhà trường giải thích.
ĐT
Một người
di cư Trung
Mỹ nhảy
qua hàng
rào biên giới
TP Tijuana
(Mexico) để
vào TP San
Diego, bang
California
(Mỹ) ngày
1-1. Ảnh:
BLOOMBERG
Theo hiến pháp, Tổng thốngMỹ Donald Trump có quyền ban hành
tình trạng khẩn cấp quốc gia nhưng việc này không giúp ông đạt được
mục tiêu xây tường biên giới.
Tạp chíNhật xin lỗi vì
xếphạng“quanhệ tình
dục” trườngđại học
Một tạp chí dành cho phái nam của Nhật Bản đã
phải đưa ra lời xin lỗi sau khi công bố danh sách
xếp hạng các trường đại học có nữ sinh viên dễ
dàng chấp nhận quan hệ tình dục trong các bữa
tiệc rượu.
Danh sách các trường được đăng trên một tạp
chí
Spa
hằng tuần, số ra ngày 25-12-2018. Bài
báo viết về “gyaranomi” - những bữa tiệc rượu
nơi đàn ông trả tiền cho phụ nữ tham dự. Bài báo
đã đề cập đến năm trường đại học có các nữ sinh
viên dễ dàng chấp nhận quan hệ tình dục trong
các bữa tiệc rượu, đồng thời mô tả cách “dụ dỗ”
phụ nữ và đánh giá xem liệu một phụ nữ có sẵn
sàng quan hệ tình dục dựa trên trang phục và
ngoại hình.
“Chúng tôi xin lỗi vì đã sử dụng ngôn ngữ giật
gân để thu hút độc giả nhằm giúp đàn ông gần gũi
hơn với phụ nữ và tạo ra một bảng xếp hạng tên
các trường đại học. Điều này thực sự xúc phạm
độc giả. Về các vấn đề liên quan đến tình dục,
chúng tôi sẽ làm những gì có thể trong vai trò của
một tạp chí để lắng nghe nhiều ý kiến khác nhau”
- tạp chí viết.
Kazuna Yamamoto đã phát động một chiến
dịch kêu gọi xin lỗi công khai và xóa bài viết.
Người phụ nữ này phát động phong trào trên trang
Change.org và được hơn 33.000 người ủng hộ
vào thứ Ba (8-1). “Nhật Bản sẽ tổ chức hội nghị
thượng đỉnh G20 đầu tiên trong năm 2019 và thật
nực cười khi một bài báo như thế này được xuất
bản. Thật không vui chút nào!” - cô viết. Vị này
nói thêm: “Tôi muốn đấu tranh để vấn đề tình dục
và đối xử thiếu tôn trọng đối với phụ nữ sẽ chấm
dứt, đặc biệt là trên các bài báo công khai như bài
này. Chúng tôi yêu cầu tạp chí
Shuukan Spa
xóa
bài, xin lỗi và hứa sẽ không sử dụng những từ ngữ
phiến diện để nói về phụ nữ”.
Nhật Bản xếp hạng thấp trong bảng xếp hạng
bình đẳng giới toàn cầu và vẫn chậm chạp trong
việc nắm bắt phong trào #MeToo. Năm ngoái, một
cuộc điều tra của chính phủ cho thấy ít nhất chín
trường y khoa Nhật Bản đã thao túng việc tuyển
sinh, một phần lý do là để loại bớt nữ sinh viên.
Các báo cáo cũng ghi nhận các mối lo ngại nhiều
phụ nữ sẽ không tiếp tục hành nghề y.
KIM NGUYÊN
Bài báo đã điểmtênmột số trường đại học có nữ sinh viên
“dễ dàng” đồng ý quan hệ tình dục. Nguồn: BBC
Phản ứng lại phát ngôn của ông Trump, tối 9-1, Chủ tịch
Hạ viện Nancy Pelosi và lãnh đạo phe thiểu số Dân chủ tại
ThượngviệnChuckSchumer cũngđăngđàn trênsóng truyền
hình trực tiếp cáo buộc ông Trump gieo rắc sự sợ hãi. Hai
lãnh đạo Dân chủ này chỉ trích ông Trump đòi người đóng
thuế Mỹ chi tiền xây tường trong khi trước đó ông từng nói
Mexico sẽ là bên phải chi khoản tiền này. Ông Trump đòi
Quốc hội phải chi 5,7 tỉ USD xây tường trong khi bà Pelosi
nói sẽ không chi choôngTrumpđồngnàođể làmcái chuyện
xây tường “phi đạo đức” này.
Theo kế hoạch, ngày 10-1, ông Trump sẽ đến biên giới
bang Texas-Mexico. Ông Trump ngày 9-1 họp với các lãnh
đạo Quốc hội lưỡng đảng tiếp tục khôi phục thương lượng.
