16
mặt dân cư với HQ, là một
việc hết sức cần thiết. Đây
là nước đi VN cần tính tới vì
chắc chắn nếu quan hệ kinh
tế hai miền được khôi phục,
các công ty HQ sẽ chuyển
bớt đầu tư lắp ráp, sản xuất
ở nước ngoài (trong đó VN
đang là nước nhận được
nhiều đầu tư nhất) về quốc
gia láng giềng Triều Tiên.
Do vậy, để tránh phải cạnh
tranh với Triều Tiên trong
việc giành lấy các nguồn
đầu tư từ HQ, Nhật Bản
(một trong những nhà đầu tư
lớn nhất của Triều Tiên giai
đoạn đầu thập niên 1990),
VN cần linh hoạt phối hợp
với Triều Tiên để giúp cả
hai nước có chỗ đứng trong
chuỗi sản xuất, cung ứng
của các công ty lớn của HQ,
Nhật Bản.
Đối với chính sách kinh
tế, về trung hạn VN có thể
chia sẻ với Triều Tiên các
bài học về thu hút vốn đầu
tư, quản lý các dự án có vốn
đầu tư nước ngoài từ HQ,
Nhật Bản. Đây là bài học
Triều Tiên đang rất muốn áp
dụng, nhất là khi VN đang
được coi là trọng điểm đầu
tư của cả HQ và Nhật Bản
với nhiều cơ sở sản xuất có
quy mô hàng đầu khu vực
của Samsung, Canon.
Về dài hạn, VN nên tích
cực chia sẻ các bài học về
cải cách kinh tế, mở cửa
xã hội. Bởi vì nếu thực sự
ông Kim Jong-un có thể
thành công trong việc triển
khai chính sách cải tổ theo
mô hình VN thì người dân
Triều Tiên sẽ có cơ hội nâng
cao chất lượng cuộc sống.
Ở bình diện khu vực Đông
Bắc Á và châu Á-Thái Bình
Dương nói chung sẽ có thêm
một quốc gia chủ động, tích
cực trong phát triển kinh tế,
đảm bảo an ninh, ổn định
khu vực. Nếu kịch bản này
thực sự thành hiện thực thì
đây sẽ trở thành một trong
những đóng góp lớn nhất
của VN trên trường quốc
tế trong thế kỷ mới.
Cuối cùng, cần khẳng định
rằng tuy bị chỉ trích trên
góc độ pháp lý hay nhân
đạo nhưng chương trình hạt
nhân, tên lửa, hay khả năng
tấn công mạng của Triều
Tiên đã chứng tỏ năng lực
khoa học kỹ thuật thực sự
của quốc gia này. Vì vậy,
hợp tác về khoa học - công
nghệ và giáo dục cũng là một
hướng khác mà VN cần khai
thác trong quan hệ với Triều
Tiên. Tất nhiên, luôn phải
đảm bảo các hợp tác dạng
này phải nằm trong khuôn
khổ cho phép của luật pháp
quốc tế và các quyết định
của Hội đồng Bảo an Liên
Hiệp Quốc.•
Quốc tế -
ThứBa19-2-2019
ĐỖTHIỆN
ghi
C
ộng hòa Dân chủ Nhân
dân Triều Tiên vẫn luôn
được coi là quốc gia “anh
em” với Việt Nam (VN) nhờ
sự tương đồng về ý thức hệ
giữa hai nước. Tình thân này
còn xuất phát từ sự hỗ trợ tích
cực của nhà lãnh đạo Triều
Tiên Kim Nhật Thành trong
chiến tranh VN với VN Dân
chủ Cộng hòa.
Kể từ khi Chiến tranh
lạnh kết thúc, Triều Tiên
phải đối mặt với hàng loạt
cuộc khủng hoảng kinh tế
trong suốt những năm 1990
đến 2000. Mặc dù vậy, mối
quan hệ giữa hai nước vẫn
được duy trì ổn định nhờ
các chuyến thăm chính thức.
Tuy nhiên, giữa VN và Triều
Tiên không có thành tựu nào
đáng kể trong hợp tác kinh
tế, văn hóa hoặc giáo dục
như những thập niên trước.
Triển vọng hợp tác
Việt-Triều
Việc Triều Tiên trực tiếp
lựa chọn hoặc ít nhất là đồng
ý với quyết định củaMỹ chọn
Hà Nội làm địa điểm gặp gỡ
lần thứ hai giữa ông Donald
Trump và ông Kim Jong-un
cho thấy Triều Tiên thực sự
muốn học tập kinh nghiệm
cải cách và mở cửa kinh tế
của VN. Điều này đúng như
những tuyên bố của Ngoại
trưởng Triều Tiên Ri Yong
Ho trong chuyến thăm VN
cuối tháng 11 và đầu tháng
12-2018.
Việc lựa chọn VN là điểm
đến nước ngoài thứ ba của
ông Kim Jong-un (sau Bắc
Kinh và Singapore) trong
vòng hai năm trở lại đây
cũng cho thấy Triều Tiên tin
tưởng vào mức độ an ninh,
ổn định của VN. Bởi vậy đây
là cơ hội cực kỳ thuận lợi
để VN và Triều Tiên củng
cố hơn nữa quan hệ ngoại
giao bằng những động thái
khác nhau. Ví dụ như trao
đổi kinh nghiệm về phát triển
kinh tế; gia tăng mật độ các
chuyến thăm song phương
của quan chức hai bên.
Tuy nhiên, hợp tác của VN
phải nằm trong giới hạn cho
phép của Hội đồng Bảo an
Liên Hiệp Quốc trong bối
cảnh các lệnh trừng phạt
kinh tế nhằm vào Triều Tiên
vẫn đang còn hiệu lực. Hiện
chưa có dấu hiệu cho thấy
Mỹ sớm vận động dỡ bỏ các
lệnh cấm vận.
Vì vậy, kịch bản khả dĩ
nhất cho quan hệ hai bên sẽ
chủ yếu dừng lại ở các hoạt
động xã giao mang tính chính
trị, hay các hợp tác về giáo
dục, văn hóa chứ không thể
tiến xa hơn đến việc hợp tác
kinh tế, hợp tác khoa học kỹ
thuật, tăng kim ngạch thương
mại song phương, hay đưa
các nhà đầu tư VN vào xâm
nhập thị trường còn nhiều
tiềm năng của Triều Tiên.
Thậm chí đến Hàn Quốc
(HQ) cũng chưa thể đẩymạnh
chính sách “Ánh dương” hòa
giải, hợp tác với Triều Tiên
trong lĩnh vực kinh tế cũng
là vì vấp phải rào cản cấm
vận Liên Hiệp Quốc và sự
phản đối từ phía Mỹ. Vì vậy,
quan hệ Việt-Triều có khả
năng thực sự bước sang một
giai đoạn mới hay không phụ
thuộc rất nhiều vào kết quả
đàm phán của ông Donald
Trump và ông Kim Jong-un
tại Hà Nội sắp tới.
Hứa hẹn chính sách
dài hơi
Trong kịch bản lạc quan
khi Mỹ nới lỏng, tiến tới gỡ
bỏ cấm vận đối với Triều
Tiên, VN đặc biệt có nhiều
lợi thế trong việc tiếp cận
thị trường còn nhiều tiềm
năng của nước này, nhất là
về các lĩnh vực như viễn
thông hay sản xuất hàng
tiêu dùng.
Ví dụ, Triều Tiên hiện có
nhu cầu phát triển dịch vụ di
động, Internet và viễn thông
rất lớn. Vì vậy, Viettel - tập
đoàn với nhiều kinh nghiệm
xây dựng hạ tầng viễn thông
cho các quốc gia đang phát
triển sẽ có rất nhiều lợi
thế tại thị trường này. Do
Triều Tiên là nước có trữ
lượng khoáng sản và tiềm
năng khai thác hải sản lớn
nhưng lại yếu về sản xuất
nông sản, quan hệ thương
mại, xuất nhập khẩu cũng
sẽ là một hướng mà VN có
thể đẩy mạnh với Triều Tiên.
Ví dụ, VN có thể gia tăng
nhập khẩu than, khoáng sản,
hay hải sản từ Triều Tiên và
đổi lại xuất khẩu các mặt
hàng nông sản sang quốc
gia Đông Bắc Á này.
Trong dài hạn, VN cần
xem xét đến việc biến hợp
tác kinh tế với Triều Tiên trở
thành một cấu phần của hợp
tác kinh tế chung với bán đảo
Triều Tiên. Bởi vì hiện HQ
đã có quan hệ thương mại
rất tốt với VN, vì vậy việc
mở rộng quan hệ này sang
Triều Tiên, một quốc gia
gần gũi về mặt địa lý và có
nhiều điểm tương đồng về
Phó Thủ tướng, Bộ trưởngNgoại giao VNPhạmBìnhMinh
(phải)
và Bộ trưởngNgoại giao Triều Tiên
Ri YongHo cuối tháng 11-2018. Ảnh: MOFA
Việt Nam “kín đáo”, Mỹ-Triều
đánh giá cao
Cho đến thời điểm này VN đã chứng tỏ rằng mình hoàn
toàn có thể là chủ nhà đáng tin cậy của một sự kiện có tầm
quan trọng đặc biệt như cuộc gặp Trump-Kim lần thứ hai.
Giới chứcVN trước saunhưmột đã luôn tỏ thái độ thận trọng
trongphát ngôn, khôngđể lộ các thông tin liênquan tới việc
tổ chức hội nghị thượng đỉnh cho báo giới hoặc bên thứ ba
khác. Cụ thể là toàn bộ các thông tin liên quan tới việc lựa
chọnHàNội làmđịa điểmtổ chức, hay các chi tiết về chương
trình nghị sự của hội nghị thượng đỉnh Mỹ-Triều đều được
“tiết lộ” cho báo giới thông qua các nguồn từ Mỹ hay HQ.
Trong khi đó, Bộ Ngoại giao VN hay các cơ quan chức năng
khác của VN chỉ phát ngôn sau khi đã có thông tin chính
thức từ chínhquyền tổng thốngTrump (chínhphủTriềuTiên
đến nay vẫn tương đối im ắng về sự kiện này). Thái độ thận
trọng, kín đáo này của phía VN chắc chắn đã và sẽ được cả
Mỹ và Triều Tiên đánh giá cao như một cầu nối tin cậy cho
quá trình đàm phán của hai bên. Đây cũng sẽ là tiền đề để
VN đăng cai tổ chức các sự kiện quốc tế có đòi hỏi cao về
mặt bảo mật thông tin trong tương lai.
VN trong tương lai gần hoàn
toàn có thể đóng vai trò tích
cực hơn trong việc giúp Mỹ và
TriềuTiên tiến tới bình thường
hóa quan hệ hai nước.
TS
NGUYỄNVIỆT PHƯƠNG
Tiêu điểm
Trong kịch bản lạc
quan khi Mỹ nới
lỏng, tiến tới gỡ bỏ
cấm vận đối với
Triều Tiên, VN đặc
biệt có nhiều lợi
thế trong việc tiếp
cận thị trường còn
nhiều tiềm năng
của nước này.
Kỳ vọng Việt-Triều sau cuộc gặp
Trump-Kim
Việt Namhiện đã chứng tỏ rằngmình hoàn toàn có thể là chủ nhà đáng tin cậy củamột sự kiện
có tầmquan trọng đặc biệt như thượng đỉnhMỹ-Triều lần thứ hai.
LTS: Tổng thốngMỹ DonaldTrump và
Chủ tịchCộng hòaDân chủNhân dân
TriềuTiênKimJong-un sắp có cuộc gặp
lần thứ hai trong vòng chưa đầymột
năm tại HàNội vào cuối tháng này. Sự
kiện này không chỉ có ý
nghĩa với an ninh bán đảo
TriềuTiên, quan hệ giữa
TriềuTiên với Mỹ, Hàn
Quốc, TrungQuốcmà
cònmở ra nhiều triển vọng đối với ngoại
giao Việt Nam.
Pháp Luật TP.HCM
xin giới thiệu bình luận của TS
Nguyễn
Việt Phương
(ảnh),
nghiên cứu viên tại
Trung tâmBelfer, ĐHHarvard (Mỹ).
