6
Pháp luật
&
cuộc sống -
ThứHai 25-2-2019
Tiêu điểm
Khối tài sản khổng lồ
Vợ chồng ông Vũ - bà Thảo là những doanh nhân nổi tiếng tạo thương
hiệu cà phê Trung Nguyên và cà phê hòa tan Trung Nguyên (G7).
Tại tòa, phía bị đơn cho biết Tập đoàn Trung Nguyên hoạt động trên
nhiều lĩnh vực như kinh doanh cà phê, bán lẻ, nhượng quyền thương hiệu,
du lịch và bất động sản. Trong đó, Công ty CP Tập đoàn Trung Nguyên
(Trung Nguyên Group) có vốn điều lệ 1.500 tỉ đồng chi phối hầu hết
doanh nghiệp còn lại.
Ngoài ra, Tập đoàn Trung Nguyên còn có hệ thống nhà máy và dự án
bất động sản có giá trị đầu tư khoảng 2.800 tỉ đồng.
Tất cả cổ phần, dự án bất động sản, nhà máy của doanh nghiệp dựa
trên kết quả thẩm định của công ty thẩm định tài sản do tòa trưng cầu
có trị giá 5.654 tỉ đồng.
Theo số liệu phía ông Vũ đưa ra thì tổng số tài sản chung bao gồm cổ
phần, tiền mặt và bất động sản có tổng trị giá gần 8.400 tỉ đồng…
Vấn đề
pháp lý trong
vụ ly hôn
Trung Nguyên
Vụ ly hôn của vợ chồng ông chủ cà phê
Trung Nguyên có nhiều khía cạnh pháp
lýmà tòa đã và đang xemxét trước khi
có phán quyết cuối cùng.
VŨMẾN-MINHVƯƠNG
P
hiên tòa xét xử sơ thẩmvụ án ly
hôn và tranh chấp tài sản chung
vợ chồng giữa nguyên đơn là bà
Lê Hoàng Diệp Thảo (46 tuổi) và bị
đơn là ông Đặng Lê Nguyên Vũ (48
tuổi, Chủ tịch kiêmTổng Giám đốc
Công tyCPTập đoànTrungNguyên)
diễn ra trong suốt hai ngày 20 và
21-2. Phiên tòa đã kết thúc phần
tranh luận và hiện đang tạm nghỉ.
Dự kiến chiều nay (25-2), đại diện
VKSNDTP.HCMsẽ phát biểu quan
điểm giải quyết vụ án, sau đó tòa sẽ
nghị án và tuyên án.
Tại sao tòa không xử kín?
Phiên tòa xử vụ ly hôn này đã và
đang diễn ra công khai. Có ý kiến
thắc mắc rằng tại sao tòa không xử
kín mà phải xử công khai, để những
chuyện tế nhị của gia đình họ bị phơi
bày một cách không cần thiết?
Thực ra việc xử kín hay công khai
đều phải tuân thủ quy định pháp luật,
tòa không thể tự tiện muốn làm sao
thì làm.
Theo khoản 2 Điều 15 BLTTDS
2015 thì “Tòa án xét xử công khai.
Trường hợp đặc biệt cần giữ bí mật
nhà nước, giữgìn thuần phongmỹ tục
của dân tộc, bảo vệ người chưa thành
niên hoặc
giữ bí mật nghề nghiệp, bí
mật kinh doanh, bí mật cá nhân, bí
mật gia đình của đương sự theo yêu
cầu chính đáng của họ
thì tòa án có
thể xét xử kín”.
Trong vụ ly hôn này, do đương sự
hai bên đều không có yêu cầu xử kín
để “giữ bí mật nghề nghiệp, bí mật
kinh doanh, bí mật cá nhân, bí mật
gia đình” nên theoĐiều 15 BLTTDS
2015, tòa chỉ có thể xét xử công khai
chứ không thể quyết định xử kín.
Cấp dưỡng nuôi con bằng
cổ phần hay tiền?
Tại tòa, bà Thảo đề nghị được trực
tiếp nuôi dưỡng bốn con chung. Về
cấp dưỡng, bà cũng đề nghị ông Vũ
cho cả bốn con, trong đó có người
trên 18 tuổi.
Theo Điều 110 Luật Hôn nhân và
Gia đình (HN&GĐ), chamẹ có nghĩa
vụ cấp dưỡng cho con chưa thành
Bà Lê HoàngDiệp Thảo và ôngĐặng Lê Nguyên Vũ tại tòa. Ảnh: CHUNGVƯƠNG
3 điều để lại cho con
Tại tòa, ôngĐặng LêNguyênVũ nói
ông muốn để lại cho con ba điều khi
hôn nhân tan vỡ. Cụ thể, ông nói:“Có
thể thời gian vật lý của ba dành cho
con không nhiều nhưng lớn lên con
sẽ thấy ba để lại cho các con ba điều.
Thứ nhất, ba đặt cho các con một bệ
phóng, một nền tảng để phát triển.
Thứ hai, sống phải có chí lớn vượt
thượng, vượt qua cả tầmtậpđoànnày,
có trách nhiệm với xã hội chứ không
đơn thuần chỉ là buôn bán kiếm lời.
Thứ ba, các con sẽ luôn luôn tự hào
về người cha của mình”.
niên… Ở đây bà Thảo yêu cầu cấp
dưỡng cho cả người con trên 18 tuổi
là không phù hợp. Tuy nhiên, do ông
Vũ đồng ý cấp dưỡng luôn cho người
con này nên tòa có thể ghi nhận sự
tự nguyện này.
Về số tiền cấp dưỡng, bà Thảo
đề nghị ông Vũ chi 20% cổ phần
để hoán đổi tiền cấp dưỡng cho bốn
con, để các con kế nghiệp sản nghiệp
lâu dài của cha mẹ. Về việc này, ông
Vũ trình bày ban đầu ông chỉ đồng ý
cấp dưỡng 5% cổ tức/con nhưng bà
Thảo cho rằng cổ tức liên quan đến
lời lỗ của tập đoàn và việc điều chỉnh
sổ sách kế toán nên ông Vũ đưa ra
con số sẽ cấp dưỡng 10 tỉ đồng/năm/
bốn con. Và tại phiên tòa, ôngVũ giữ
nguyên ý kiến này.
Vấn đề đặt ra là việc đòi trợ cấp
nuôi con tính theo cổ phần có được
không? Theo TS Nguyễn Văn Tiến,
giảng viên khoa Luật dân sự, ĐH
Luật TP.HCM thì việc bà Thảo yêu
cầu cấp dưỡng cho con bằng 5% cổ
phần của ông Vũ sẽ gây khó khăn
cho cơ quan thi hành án, bởi việc
xác định giá trị rất phức tạp, rắc rối.
Cấp dưỡng cho các con theo đề xuất
của ông Vũ là hợp lý và rõ ràng nên
nhiều khả năng tòa sẽ ghi nhận sự tự
nguyện này.
Vấn đề nan giải:
Chia tài sản
Khối tài sản tranh chấp gồmvàng,
tiền mặt, ngoại tệ và vốn góp trong
các công ty, ông Vũ đưa ra đề nghị
tòa phân xử chomình nhận 70%, còn
30% được chia cho bà Thảo. Về các
bất động sản, ôngVũđề nghị chia đôi.
Vợ chồng ông chủ cà phê Trung
Nguyên xác định có tổng cộng 26
bất động sản. Tuy nhiên, cả hai thống
nhất chỉ tranh chấp 13 bất động sản
đã có đủ điều kiện pháp lý để tòa xử.
Hiện ông Vũ đang nắm giữ sáu bất
động sản trị giá khoảng 350 tỉ đồng;
bà Thảo đang nắm giữ bảy bất động
sản trị giá khoảng 375 tỉ đồng.
Ngoài ra, theo trình bày của ông
Vũ tại tòa thì số tiền được xác định
tại ngân hàng chỉ là bề nổi.
Theo Luật HN&GĐ 2014, tài sản
chung của vợ chồng gồm tài sản do
vợ chồng tạo ra, thu nhập do lao động,
hoạt động sản xuất, kinh doanh, hoa
lợi, lợi tức phát sinh từ tài sản riêng
và thu nhập hợp pháp khác trong thời
kỳ hôn nhân.
Trong trường hợp không có căn cứ
để chứng minh tài sản mà vợ chồng
đang có tranh chấp là tài sản riêng
của mỗi bên thì tài sản đó được coi
là tài sản chung.
Luật sư (LS) Nguyễn Văn Hồng,
Đoàn LSTP.HCM, phân tích: Khi ly
hôn thì tài sản chung của vợ chồng cơ
bản là phải chia đôi, trừ khi có thỏa
thuận khác. Của chồng công vợ, dù
chồng đi ra ngoài kinh doanh thành
đạt, vợ ở nhà nội trợ thì khi chia tài
sản, đóng góp của vợ được coi ngang
bằng đóng góp của chồng.
Việcchiatàisảnchungcủavợchồng
phải tính đến các yếu tố như: a) Hoàn
cảnh của gia đình và của vợ, chồng;
b) Công sức đóng góp của vợ, chồng
vào việc tạo lập, duy trì và phát triển
khối tài sản chung. Lao động của vợ,
chồng trong gia đình được coi như
lao động có thu nhập; c) Bảo vệ lợi
ích chính đáng của mỗi bên trong
sản xuất, kinh doanh và nghề nghiệp
để các bên có điều kiện tiếp tục lao
động tạo thu nhập và d) Lỗi của mỗi
bên trong vi phạm quyền, nghĩa vụ
của vợ chồng.
Theo LS Hồng, nếu ôngVũ muốn
được chia phần tài sản chung nhiều
hơn bà Thảo thì ông Vũ phải chứng
minh mình có công sức đóng góp
nhiều hơn.
LS Nguyễn Hoàng Trung Hiếu,
Đoàn LS TP.HCM, phân tích thêm:
Để được chia phần hơn trong khối tài
sản chung thì một bên phải có đóng
góp nổi bật cho thấy công sức nhiều
hơn rõ rệt và phân biệt được với công
sức đóng góp của bên kia.
“Người vợ chỉ làm công việc nội
trợ hoặc chăm sóc con cái cũng có
thể được tòa án đánh giá có đóng
góp tương xứng với công sức của
người chồng đang làm chủ doanh
nghiệp, cho dù quá trình hình thành,
tầm nhìn, bước đi của doanh nghiệp
đó không có hình bóng của người vợ
phía “hậu phương”. Đó là nguyên tắc
vận dụng trong giải quyết tranh chấp
tài sản chung của vợ chồng, nghĩa
là cần phải xét hoàn cảnh gia đình,
xuất phát điểm tạo lập tài sản.” - LS
Hiếu nhận xét.
Theo LS Hiếu, giả sử một doanh
nghiệp do người chồng thành lập và
có lợi nhuận trước thời điểmkết hôn;
hoặc nếumột doanh nghiệp do người
chồng thành lập, báocáo tài chínhkhai
lỗ trước thời điểm kết hôn nhưng lại
có lãi trong thời kỳ hôn nhân thì tòa
án có thể dựa vào các yếu tố rõ rệt đó
để xem xét công sức đóng góp của
vợ, chồng. Tuy vậy, điều này cũng
còn tùy thuộc vào rất nhiều yếu tố.•
Do hai bên đều không có
yêu cầu xử kín để “giữ
bí mật nghề nghiệp,
bí mật kinh doanh, bí
mật cá nhân, bí mật gia
đình” nên theo Điều 15
BLTTDS 2015, tòa chỉ
có thể xét xử công khai
chứ không thể quyết
định xử kín.
Tài sản hình thành trong hôn nhân
là tài sản chung của vợ chồng, thuộc
sở hữu chung hợp nhất, được dùng để
bảo đảm nhu cầu của gia đình, thực
hiện nghĩa vụ chung của vợ chồng.
