16
Quốc tế -
Thứ Tư6-3-2019
Tiêu điểm
THÙYANH-ĐẠI THẮNG
H
ãng tin
BBC
hôm qua
(5-3) đã có bài phóng
sự lý giải vì sao nhiều
người ủng hộ cựu tổng thống
Hugo Chávez đang đứng về
phía chính quyền nhà lãnh
đạo Nicolas Maduro, trong
bối cảnh đương kim tổng
thống đang ngày càng mất
uy tín trong nước và bị nhiều
quốc gia khác cô lập về kinh
tế lẫn chính trị-ngoại giao.
Biểu tượng Chávez
trong lòng dân
Venezuela
“Tổng thống Hugo Chávez
đã mất được sáu năm nhưng
ông ấy vẫn đang nhìn về phía
thủ đô Venezuela. Bất kể nơi
nào bạn qua cũng có thể nhìn
thấy hình ảnh thấp thoáng đôi
mắt của ông ấy được phác họa
trên các tòa nhà” -
BBC
mở
đầu bài phóng sự của mình.
Phóng viên của hãng tin này
đã đến vùng ngoại ô của TP
23 de Enero, nằmở phíaĐông
thủ đô Caracas. “Sự hiện diện
của ông ấy (Chávez) ở đây
thậm chí còn mạnh mẽ hơn
rất nhiều. Chính tại nơi này,
cựu tổng thốngChávez đã tiến
hành một cuộc đảo chính vào
năm 1992 nhằm lật đổ tổng
thống Venezuela bấy giờ là
Carlos Andres Perez nhưng
không thành công. Nơi này
cũng được biết đến như một
thành trì của những người
theo chủ nghĩa Chavez hay
còn gọi là Chavista.
Marcos Lobos (58 tuổi),
một trong những người cuồng
nhiệt nhất đối với cựu tổng
thống Chávez, sống cùng gia
đình trong một tòa nhà với
bức tường phía trước ghi rõ
“Chávez, trái tim của quê
hương tôi”.Trongphòngkhách
của ông Marcos thậm chí có
hẳn một “góc Chávez” - nơi
trưng bày rất nhiều hình ảnh
của vị cựu lãnh đạo.
“Ông ấy (Chávez) còn
hơn cả một biểu tượng. Ông
trước đây và cho đến bây giờ
vẫn là đại diện cho niềm hy
vọng, bởi lẽ những ý tưởng
của ông ấy đậm tính cách
mạng” - ông Marcos nói với
phóng viên
BBC
- “Ông ấy
là hiện thân cho công lý và
công bằng xã hội. Ông ấy
khai sáng cho chúng tôi, tạo
ra chuẩn mực quốc gia trong
việc đưa các vấn đề chính trị
Cuộc chiến giữa lợi ích và bản sắc
ở Venezuela
Tổng thống VenezuelaNicolasMaduro
(trái)
và lãnh đạo phe đối lập JuanGuaido. Ảnh: MERCOPRESS
Ước tính đến nay ít nhất 50
quốc gia phảnđối chínhquyền
ôngMadurovàủnghộnhàlãnh
đạo phe đối lập. Dù vậy, giới
quan sát lo ngại rằng sự trở về
của ông Guaido cũng có thể
dẫnđếnnguy cơôngbị bắt giữ.
Những gia đình
ủng hộ chính quyền
Maduro cũng ngày
càng bị cô lập hơn.
Mức ủng hộ đối với
ông Maduro cho đến
nay chỉ dao động
khoảng 20%.
Mỹ dọa ông Maduro khi lãnh đạo phe
đối lập quay về Venezuela
Hôm4-3, lãnh đạo phe đối lậpVenezuela Juan Guaido trở
về thủđôCaracas sau khi thămmột sốquôc gia trong khu vưc
bất châp lệnh câm xuât cảnh cua chính quyền Tổng thống
Maduro. Ông Guaido đã được đám đông ủng hộ và các nhà
ngoại giao châu Âu chào đón khi trở về thủ đôVenezuela. Vị
này tuyên bố: “Chúng ta đang ở Venezuela. Chúng ta mạnh
hơn bao giờ hết. Bất chấp rủi ro, chúng ta sẽ không dừng
lại”. Hàng ngàn người ủng hộ đã tụ tập ở quảng trường Plaza
Alfredo Sadel để nghe ông Guaido phát biểu.
Trước đó một ngày, ông Guaido cảnh báo chính quyền
ông Maduro nếu có bất cứ điều gì bất trắc xảy ra với ông thì
đó sẽ là “sai lầm cuối cùng” của họ. Cố vấn an ninh quốc gia
Mỹ John Bolton viết trên mạng Twitter ủng hộ ông Guaido,
rằng nếu có bất kỳmối đe dọa nào xảy ra trong lần trở về này
của ông Guaido thì ông Maduro sẽ đối mặt với “phản ứng
mạnh mẽ và đáng kể từ Mỹ cũng như cộng đồng quốc tế”.
đến với người dân”.
Vợ của ông Marcos - bà
Mirna tiếp lời: “Trước đây,
chỉ có người giàu và người
có quyền lực chính trị có tất
cả, còn chúng tôi không có
gì. Chávez yêu thương chúng
tôi”. Bà cho biết thêm khi nhà
lãnh đạo Chávez qua đời vào
năm 2013, ông Maduro lên
thay và được xem là “con
trai” của ông Chávez. Vì thế,
nhiều người như vợ chồng
ông Marcos sẽ chiến đấu để
bảo vệ đương kim tổng thống
hiện nay.
Di sản đã không còn
Bộđôi “giảmxuất khẩudầu”
và “giá dầu giảm” khiến nền
kinh tế Venezuela bắt đầu tổn
thương.Từnăm1980đến1990,
GDPbình quân đầu người của
Venezuela tuột dốc thê thảm,
ước tính giảm đến 46%. Nhà
lãnh đạo đình đám Chávez
tìm cách vực dậy nền kinh tế
đất nước bằng cách quốc hữu
hóa các ngành công nghiệp,
đồng thời đổ một lượng tiền
lớn của chính phủ vào các
chương trình xã hội.
Dưới thời lãnh đạo của
Tổng thống Chávez, giai
đoạn 1999-2013, tỉ lệ thất
nghiệp giảm đi một nửa, thu
nhập bình quân đầu người
tăng gấp đôi, tỉ lệ nghèo đói
giảm hơn một nửa, giáo dục
được cải thiện đáng kể trong
khi tỉ lệ tử vong ở trẻ sơ sinh
cũng giảm nhiều, theo thông
tin của
Vox
.
Carmen Ruiz, người dân
Venezuela sống ở thủ đô
Caracas, nói với tờ
The New
Yorker
rằng: “Mọi thứ dưới
thời ông Chávez đều trở nên
tốt hơn. Nhiều khu cư trú tạm
bợ ở vùng El Calvario mọc
lên những ngôi nhà mới. Mẹ
tôi, người vốn rất thông minh
nhưng chưa bao giờ được đến
trường, cuối cùng cũng được
học chữ khi bà ấy đã ngoài
70 tuổi”.
George Ciccariello-Maher,
một học giả Venezuela tại
Trường ĐHDrexel (Mỹ), nói
trên tờ
Vox
rằng ông Chávez
là một lãnh đạo vĩ đại, một
chính trị gia xuất sắc. “Ông
ấy có những khả năng mà rất
nhiều người không sở hữu
được. Năng lực của ông ấy
khiến nhiều người phải kinh
ngạc” - tờ
The Week
dẫn lại
lời của Ciccariello-Maher.
Tuy nhiên, tình hình hiện
nay của nền kinh tếVenezuela
thật tồi tệ. Trong năm 2017,
tỉ lệ lạm phát của quốc gia
Nam Mỹ này đã vượt quá
2.600% và theo dự báo của
Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF)
thì năm 2018 có thể lên tới
1.000.000%.
Hệ thống giao thông công
cộng, đặc biệt ở các TP nằm
ngoài thủ đô Caracas, trở nên
yếu kém và không đáp ứng
nhu cầu người dân. Phóng
viên Alex Vasquez của tờ
AFP
đã đến thămSan Juan de
los Morros, TP ở miền Trung
Venezuela, đã rất nhanh chóng
phát hiện ra rằng “không có
bất kỳ thứ gì đang hoạt động”
ở nơi này. Một giáo viên tại
đây nói với Vasquez rằng
người dân chỉ nhận được nước
sinh hoạt một lần mỗi tháng.
Thời gian còn lại họ phải tự
tìm cách mua. “Có những lúc
chúng tôi không có điện để
dùng trong suốt 24 giờ đồng
hồ” - cô giáo này nói thêm.
Chiến đấu vì bản sắc
“Đó không phải là lỗi của
Tổng thống Maduro” - bà
Mirnanói với
BBC
khi nhắc tới
cuộc khủng hoảng kinh tế tồi
tệ đang xảy ra ởVenezuela. Cả
gia đình bà Mirna là đại diện
cho một số người “sống hết
mình” vì nhà lãnh đạoChávez,
đồng thời cho rằng hệ lụy mà
Venezuela đang đối mặt là do
các cường quốc, trong đó có
Mỹ và phe đối lập - do tổng
thống tự xưng Juan Guaido
đang lãnh đạo. “Phe đối lập
đang lấy đi tất cả của chúng
tôi” - bà Mirna nói.
Tuy nhiên, theo ghi nhận
của
BBC
, những gia đình ủng
hộ chính quyềnMaduro cũng
ngày càng bị cô lập hơn. Mức
ủnghộđối với ôngMadurocho
đến nay chỉ dao động khoảng
20%. Ngay cả những người
đứng ra bảo vệ ông Maduro
(vì ông ấy là người được nhà
lãnh đạo Chávez chọn kế
nhiệm) cũng khẳng định rằng
không thể so sánh ông với
người tiền nhiệm. “Maduro
làMaduro, còn Chávez lại rất
đặc biệt. Nhưng… chúng tôi
phải ủng hộ Maduro bởi vì
ông ấy là người kế thừa của
ông Chávez” - mẹ của ông
Marcos nói.
Heinz Dieterich, cựu cố
vấn của nhà lãnh đạo Chávez,
nhận định ông Maduro đang
hủy hoại di sản của người tiền
nhiệm. Dieterich là người ủng
hộ khái niệm“chủ nghĩa xã hội
thế kỷ 21”, một thương hiệu
mà nhà lãnh đạo Chávez đã
áp dụng vào sự nghiệp chính
trị của mình. “Điều mà ông
Maduroquan tâmnhất chính là
nắmquyền lực. Ông ấy không
chỉ thiếu trí tuệ của nhà lãnh
đạo Chávez mà còn cả chuẩn
mực đạo đức” - Dieterich nói.
Dù vậy, phải thừa nhận rằng
đến nay những người theo chủ
nghĩaChavezvẫncònđủnhiều
để ông Maduro tiến hành các
hoạt động chính trị của mình
nhằm chống lại phe đối lập.
Thậm chí rất nhiều người đã
xuống đường để chống lại điều
mà họ gọi là “chủ nghĩa đế
quốc”. Tại khắp các thị trấn
và khu ổ chuột ở TP Petare,
phía Đông thủ đô Caracas, rất
đông người dân xuống đường
ủng hộ ôngMaduro và chống
lại chủ nghĩa đế quốc.
“Chúng tôi không muốn
trở thành thuộc địa của Bắc
Mỹ” - đám đông lên tiếng.
Những người biểu tình mặc
áo có in hình nhà lãnh đạo
Chávez; nhiều người hô
vang khẩu hiệu ủng hộ ông
Maduro và cũng có những
người mặc quân phục. “Có
những nữ chiến binh ở đây
sẵn sàng chiến đấu để bảo
vệ cuộc cách mạng và Tổng
thống Maduro của chúng
tôi” - cô Ivonne Bravo, một
trong những người tham gia
biểu tình, nói.
Venezuela đang chia làm
hai. Có người đang chiến
đấu vì nền kinh tế và xã hội
đang khủng hoảng trầm trọng.
Nhưng cũng có những người
đang chiến đấu vì bản sắc
mang tên Hugo Chávez. Liệu
bản sắc của nhà lãnh đạo tiền
nhiệm có giúp đương kim
Tổng thốngMaduro vượt qua
sóng gió lần này hay không,
đó là một câu hỏi khó cho
đến lúc này.•
Ước tính đến nay ít nhất 50 quốc gia phản đối chính quyền ôngMaduro và ủng hộ nhà lãnh đạo
phe đối lập.
