11
Kinh tế -
ThứSáu29-3-2019
PCI 2018: Tham nhũng vặt đã
giảm rõ rệt
Dàn nhạc cải cách ở các địa phương đã đồng thanh, đồng điệu hơn so với trước đây.
Tiêu điểm
Đề xuất bỏ quyđịnh coi phươngángiáđiện là tài liệumật
Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI)
vừa có văn bản gửi Cục Điều tiết điện lực (Bộ Công
Thương) góp ý về dự thảo Quyết định quy định sửa đổi,
bổ sung một số điều của Quyết định số 24/2017 của Thủ
tướng Chính phủ quy định về cơ chế điều chỉnh mức giá
bán lẻ điện bình quân.
Điều 4.1 của dự thảo quy định các chi phí “để đảm bảo
khả năng vận hành, cung ứng điện” sẽ được tính vào giá
điện. Điều 4.5 của dự thảo quy định: Tổng các chi phí
khác… bao gồm chênh lệch tỉ giá… và các chi phí khác
hợp lý, hợp lệ theo quy định hiện hành.
Tuy nhiên, VCCI đặt vấn đề không rõ “các chi phí khác
hợp lý, hợp lệ theo quy định hiện hành” là chi phí gì, được
thực hiện theo những quy định nào. Bởi theo VCCI, trên
thực tế, việc xác định chi phí nào được tính hoặc không
được tính vào giá điện không đơn giản vì Tập đoàn Điện
lực Việt Nam (EVN) có rất nhiều khoản chi ứng với các
hoạt động rất đa dạng. Trong quá trình kiểm tra chi phí
sản xuất, kinh doanh điện các năm đã có trường hợp tranh
luận giữa các thành viên đoàn kiểm tra về việc chi phí nào
được tính vào giá điện. Ví dụ, chi phí cho tạp chí
Điện
Lực
có được tính vào giá điện hay không.
Do đó, để tránh việc có những chi phí không phục vụ
sản xuất, kinh doanh điện được tính vào giá điện, VCCI
đề nghị cơ quan soạn thảo minh định rõ nguyên tắc chỉ
những chi phí phục vụ việc vận hành, cung ứng điện thì
được tính vào giá điện. Các khoản chi phí cho những công
việc mà nếu không có công việc đó thì cũng không ảnh
hưởng đến việc vận hành, cung ứng điện trong ngắn hạn
và dài hạn thì cần được loại ra khỏi giá điện.
Một điểm đáng chú ý được VCCI nêu ra là hiện nay,
các phương án giá điện vẫn được coi là tài liệu mật trước
khi công bố. Thông thường việc tăng giá điện chỉ được
thông báo rộng rãi vào đúng thời điểm quyết định tăng giá
có hiệu lực. Điều này khiến nhiều doanh nghiệp sử dụng
điện gặp khó khăn trong việc lên kế hoạch kinh doanh, kế
hoạch tài chính.
VCCI cho rằng việc đưa phương án giá các mặt hàng
Nhà nước điều hành giá vào diện thông tin mật có thể xuất
phát từ lo ngại tình trạng đầu cơ, găm hàng trước mỗi lần
thay đổi giá. Tuy nhiên, việc đầu cơ, găm hàng đối với
mặt hàng điện gần như là điều không thể.
Do đó, VCCI đề nghị cơ quan soạn thảo bổ sung quy
định về việc công khai phương án giá điện trước khi tăng.
Cụ thể, các phương án giá điện được công khai ít nhất 10
ngày trước khi được ban hành. Các quyết định tăng giá điện
chỉ có hiệu lực sau ít nhất 15 ngày kể từ ngày ban hành.
TRÀ PHƯƠNG
Đạt 70,36/100 điểm, lần thứ hai liên tiếp
tỉnhQuảngNinhđoạt“quánquân”trongbảng
xếphạngPCI. Khảo sát PCI 2018 cho thấy 60%
DN cho rằng thời gian thực hiện thủ tục hành
chính của Quảng Ninh được rút ngắn hơn so
với quy định và 74% DN nói thủ tục giấy tờ
của Quảng Ninh đơn giản.
Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ninh Nguyễn
Đức Long
(ảnh)
cho hay:“Qua PCI, chúng tôi
đã thu hút được nhiều DN, có nguồn lực đầu
tư rất lớn trong những năm qua. Năm 2018,
tỉnh tiếp nhận 70.000 tỉ đồng dòng đầu tư
thựchiệntrênđịabàn,
tăng 11,4% so với
năm trước. Đặc biệt,
chúng tôi thu hút
được nguồn lực đầu
tưcông tư trongđầu
tưhạtầng,năm2018
khánh thành đường
caotốcnốiHảiPhòng
và TP Hạ Long, khai trương cao tốc Hạ Long -
Vân Đồn, trong đó 3/4 là vốn tư nhân” - ông
Long cho biết.
Quảng Ninh tiếp tục là “quán quân”
CHÂNLUẬN
N
gày28-3, PhòngThương
mại vàCôngnghiệpViệt
Nam (VCCI) phối hợp
với Cơ quan Viện trợ phát
triển Hoa Kỳ tổ chức công
bố báo cáo xếp hạng năng
lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI)
năm 2018. Ngoài những chỉ
số đánh giá chất lượng điều
hành cấp tỉnh, PCI năm nay
dành một thời lượng lớn của
báo cáo để làm rõ những tác
động của tranh chấp thương
mại Mỹ-Trung cũng như
những khó khăn mà cộng
đồng doanh nghiệp (DN)
đang gặp phải.
Áp dụng chiến lược
“Trung Quốc + 1”
BáocáoPCI2018doTrưởng
ban Pháp chế VCCI ĐậuAnh
Tuấn trình bày nhấn mạnh
rằng: Các DN đầu tư nước
ngoài (FDI) tạiViệt Namđang
tận dụng cơ hội từ tranh chấp
thươngmạiMỹ -Trungđểnâng
cao chất lượng lao động. Bởi
khi Tổng thống Mỹ Donald
Trump đánh thuế lên hàng hóa
TrungQuốc vào năm2018 thì
cũng chính là lúcViệt Namcó
cơ hội tuyệt vời để tạo ra việc
làm với mức lương cao cho
lao động có tay nghề.
“Việc hàng hóa của Trung
Quốc bị Mỹ đánh thuế được
nhiều nhà bình luận cho rằng
sẽ thúc đẩy xuất khẩu của
Việt Nam vào Mỹ và là cú
hích để các DNViệt Nam gia
nhập các chuỗi giá trị toàn
cầu” - PCI 2018 cho hay.
Bởi lẽ khi tranh chấp
thương mại Mỹ-Trung xảy
ra, các công ty nước ngoài,
đặc biệt là các công ty từ
Nhật Bản, Hàn Quốc và Đài
Loan áp dụng chiến lược
“Trung Quốc + 1”. Nghĩa là
họ đặt hầu hết các nhà máy
trong chuỗi giá trị toàn cầu
của họ tại Trung Quốc và
duy trì một cơ sở tại Việt
Nam như một phương án
dự phòng rủi ro tại Trung
Quốc và đặt cược vào sự
tăng trưởng của Việt Nam
trong tương lai.
Khi thực hiện điều này,
các DN FDI nhắm đến việc
chuyển các mặt hàng mà họ
xuất khẩu vào thị trường Mỹ
sang Việt Nam để tránh bị
đánh thuế. “Có nhiều nhà
đầu tư Nhật Bản và Hàn
Quốc hiện đang hoạt động
tại Trung Quốc đến tìm hiểu
về các địa điểm đầu tư tại
Việt Nam” - ông Đậu Anh
Tuấn trích báo cáo PCI
thông tin.
Tuy vậy, khó khăn lại nằm
ở chỗ các DN FDI tuyển
dụng lao động phổ thông
thì dễ nhưng lao động có kỹ
năng, các cán bộ kỹ thuật,
quản lý, giám sát giỏi lại
là… một thách thức.
“Các DN được điều tra
cho biết họ sẵn sàng dành
trung bình 12% chi phí vận
hành cho việc nâng cao điều
kiện lao động tại DN” - báo
cáo PCI 2018 cho hay và coi
đây là sự lạc quan của DN
về nền kinh tế Việt Nam.
Nhiều DN vẫn phải
trả phí bôi trơn
Chủ tịch VCCI Vũ Tiến
Lộc nhận xét PCI 2018 đã
có những cải thiện đáng kể
so với những năm trước đây.
“Dàn nhạc cải cách ở các địa
phương đã đồng thanh, đồng
điệu hơn” - ông Lộc nhận xét.
Chủ tịch VCCI cũng nhấn
mạnh các xu hướng nổi bật
đáng mừng của năm 2018
là chi phí không chính thức
giảm, đặc biệt là tham nhũng
vặt đã giảm rõ rệt so với thời
kỳ trước. Môi trường kinh
doanh cũng trở nên bình đẳng
hơn. Các cấp chính quyền
tỉnh nhìn chung đã trở nên
năng động và sáng tạo hơn.
Cải cách hành chính tiếp tục
có bước tiến.
Tuy nhiên, ông Lộc cũng
cho rằng bức tranh tổng thể
của môi trường kinh doanh
vẫn còn nhiều điểmđáng quan
ngại. Chi phí không chính
thức giảm nhưng vẫn còn ở
mức cao. Cụ thể, 58% DN
trong nước vẫn còn bị nhũng
nhiễu, 54% DN vẫn phải trả
chi phí bôi trơn.
“Môi trường kinh doanh
bình đẳng hơn nhưng vẫn còn
không ít gập ghềnh. Vẫn có
tới 40%DN cho biết các tỉnh
còn ưu tiên, ưu ái DN nhà
nước và FDI hơn các DN tư
nhân” - ông Lộc nói.
Bên cạnh đó, việc gia nhập
thị trường vẫn còn nhiều khó
khăn. Thủ tục hậu đăng ký
kinh doanh vẫn là gánh nặng.
Có tới trên dưới 30%DN cho
biết gặp nhiều khó khăn khi
xin các giấy chứng nhận đủ
điều kiện kinh doanh và các
giấy phép phù hợp với tiêu
chuẩn và các giấy tờ quy định
khác. Thủ tục hành chính còn
nhiều phiền hà, nhất là trong
các lĩnh vực đất đai, thuế,
bảo hiểm xã hội, quản lý thị
trường, giao thông vận tải.
Vì vậy, theo ông Lộc, cần
đẩy mạnh xã hội hóa, đẩy
mạnh phân cấp, thực hiện
định hướng các bộ, ngành
tập trung làm thể chế; hoàn
thiện hệ thống pháp luật về
kinh tế để tiếp tục mở đường
cho những nỗ lực cải cách ở
cấp địa phương đang là một
nhu cầu cấp thiết đặt ra cho
làn sóng cải cách lần thứ hai
trong nền kinh tế Việt Nam.•
Thủ đô đã vượt khỏi
nỗi ám ảnh “Hà
Nội không vội được
đâu” để tiến lên
phía trước.
Các cấp chính quyền tỉnh nhìn chung đã trở nên năng động và sáng tạo hơn.
Trong ảnh: Các đại biểu tại lễ công bố PCI năm2018.
Những ngôi sao cải
cách đang chững lại
Chủ tịch VCCI Vũ Tiến Lộc
nhấn mạnh đã có những tín
hiệu rất tích cực từ Hà Nội khi
lần đầu tiên lọt vào nhóm 10
tỉnh/TPđượcđánhgiá caonhất
về chất lượng điều hành và sự
thông thoáng của môi trường
kinh doanh.
“Đây là thứhạngcaonhấtmà
HàNộicóđượctừtrướcđếnnay.
Điều này đã đưa Hà Nội vượt
khỏi nỗi ámảnh“HàNội không
vội được đâu” để tiến lên phía
trước”- ông Lộc bình luận.
Tuy vậy, chủ tịch VCCI cũng
bày tỏ lo âu khi chỉ số PCI mấy
năm qua cho thấy sự chững
lại của các ngôi sao cải cách
và sự gian nan của những nỗ
lực bứt phá, đột phá của nhóm
dẫn đầu. Điểm số PCI của các
nhà vô địch vẫn chỉ mới qua
ngưỡng 70/100 điểm kỳ vọng.
Điều này cho thấy một mặt
dư địa cải cách vẫn còn nhiều,
mặt khác cũng cho thấy những
khâu, những việc cải cách dễ
dàng các tỉnh/TP đều đã triển
khai.Nayđụngđếnnhữngkhâu,
nhữngviệckhókhănhơn,thậm
chí là cốt lõi cầnphải được tháo
gỡ từ trần thể chế, từ cấp trung
ương, từ các bộ, ngành.
