16
Bảo an Liên Hiệp Quốc ngày
18-4, không chỉ Ngamà cảMỹ
cũng từ chối ủng hộ một dự
thảo nghị quyết kêu gọi các
bên Libya ngừng bắn, yêu
cầu các nước có ảnh hưởng
đến các bên ở Libya tuân thủ
nghị quyết. Nghị quyết này
do Anh soạn thảo, đổ lỗi cho
tướng Haftar gây ra làn sóng
bạo lực mới này. Mỹ không
đưa ra lý do cho quyết định
không ủng hộ của mình.
Báo
Guardian
nhậnđịnhviệc
lực lượng LNA tăng cường
không kích Tripoli có liên
quan đến cuộc điện đàm của
ông Trump với tướng Haftar.
Theo các nhà quan sát, Mỹ
dường như chấp nhận quan
điểm của các đồng minh lớn
ở Trung Đông ủng hộ cuộc
tấn công của tướng Haftar về
Tripoli. SaudiArabia, CácTiểu
vương quốc ẢRập thống nhất
(UAE), Ai Cập, Pháp, những
nước ủng hộ tướngHaftar đều
là đồng minh của Mỹ.
Một tuần trước khi phát
động đánh Tripoli, tướng
Haftar qua Saudi Arabia,
gặp vua Salman cùng thái
tử Mohamed bin Salman và
được đề nghị hỗ trợ hàng
chục triệu USD để trang trải
cho chiến dịch đánh Tripoli.
Báo
Wall Street Journal
từng
đưa tin Saudi Arabia ủng hộ
và hỗ trợ tài chính cho chiến
dịch của tướng Haftar.
Nhà phân tích Harchaoui
lo ngại: “Việc Mỹ có tiếng
nói thiện chí với ông Haftar
là một sự kiện lớn, có thể góp
phần làm nhụt tinh thần phe
GNAhoặc làm suy yếu, chia
rẽ liên minh chống LNA và
điều này làm tăng nguy cơ
mở rộng cuộc xung đột nội
đô phi nghĩa”.•
Thế giới 24 giờ
Quốc tế -
ThứNăm25-4-2019
THIÊNÂN
T
ướngKhafifaHaftar tuyên
bố bắt đầu giai đoạn 2
của chiến dịch tấn công
Tripoli, hãng tin
Sputnik
đưa
tin ngày 23-4. Tướng Haftar
chỉ đạo lực lượng Quân đội
quốc gia Libya (LNA) ở
TP Benghazi và miền Đông
Libya đánh về thủ đô Tripoli
do chính quyền Hòa hợp dân
tộc (GNA) do Thủ tướng
Fayez al-Sarraj lãnh đạo từ
ngày 4-4.
Ngày 23-4, người phát ngôn
LNAAhmedAl-Mismari cho
biết lực lượng LNAđã bắn rơi
một chiếc máy bay chiến đấu
cố gắng tấn công căn cứ không
quân al-Jufra do LNA kiểm
soát. Theo người phát ngôn
LNAAl-Mismari, có tất cả ba
chiếcmáy bay cố tấn công căn
cứ al-Jufry, một chiếc bị lực
lượng phòng không ở căn cứ
không quân này bắn rơi, hai
chiếc thoát được. Đáp lại, lực
lượng GNA nói mình không
mất máy bay quân sự nào.
Được ông Trump
bật đèn xanh?
Đáng lưu ý, việc lực lượng
LNA tăng cường tấn công
Tripoli từ đầu tuần cũng như
chỉ đạo bắt đầu giai đoạn
2 đánh Tripoli của tướng
Haftar đến không lâu sau
khi Nhà Trắng ngày 19-4
thông báo Tổng thống Mỹ
Donald Trump có cuộc điện
đàm với tướng Haftar. Cuộc
điện đàm diễn ra từ ngày
15-4 và chưa rõ tại sao Nhà
Trắng phải đợi đến gần cả
tuần mới ra thông báo.
Theo thông cáo của Nhà
Trắng, ông Trump “công
nhận vai trò quan trọng của
nguyên soái Haftar trong
chống khủng bố, bảo vệ các
nguồn dầu của Libya và hai
bên đã chia sẻ tầm nhìn về
việc Libya chuyển tiếp lên
một hệ thống chính trị ổn
định, dân chủ”.
Nhà nghiên cứu Jalel
Harchaoui tại Viện Quan
hệ quốc tế Clingendael (Hà
Lan) nhận định cuộc điện
đàm giữa ông Trump có thể
được xem tương đương với
sự ủng hộ chiến dịch đánh
Tripoli của tướng Haftar.
Ngày 21-4, một số nguồn
tinMỹ cho biết ông Trump có
vẻ đã thể hiện sự đồng thuận
của mình hay nói cách khác
là bật đèn xanh cho tướng
Haftar. Theo thông tin từ
báo
Haaretz
, gần đây Cố vấn
An ninh quốc gia Mỹ John
Bolton cũng có nói chuyện
với tướng Haftar.
Tướng Haftar có lịch sử
quan hệ lâu dài với Mỹ.
Từng là sĩ quan dưới thời
lãnh đạo Muammar al-
Gaddafi, tướng Haftar sau
đó đoạn tuyệt quan hệ với
ông Gaddafi từ thập niên
1980 và nhận được sự ủng
hộ của Cục Tình báo Trung
ương Mỹ (CIA) trước khi
sang sống lưu vong ở bang
Virginia (Mỹ). Sau hai thập
niên sống ở Mỹ, ông Haftar
quay về Libya tham gia cuộc
nổi dậy chống ông Gaddafi.
Có hai lý do để Mỹ bị thu
hút về phía tướng Haftar.
Libya được xem là kho dự trữ
dầu lớn nhất châu Phi và với
chính phủ Trump, sản lượng
dầu khai thác từ Libya là một
yếu tố quan trọng giúp kìm
giữ giá dầu toàn cầu. Ngoài
ra, tướng Haftar còn thể hiện
vai trò quan trọng của mình
trong cuộc chiến chống khủng
bố, nhận được thiện cảm từ
nhiều cơ quan quân đội và
tình báo Mỹ. Tướng Haftar
còn cho phép CIA lập một
trụ sở ở TP Benghazi.
Phe Tripoli thất thế
Theo đài
Al Jazeera
, cuộc
điện đàm giữa Tổng thống
Trump và tướngHaftar dường
như khẳng định thêm thiện ý
của Mỹ với phe LNA. Dù về
chính thức Mỹ vẫn ủng hộ
chính quyền GNA ở Tripoli
được thành lập theo thỏa thuận
chính trị Libya để thống nhất
đất nước này.
Nhiều nhà quan sát lo ngại
cuộc điện đàmcủa ôngTrump
sẽ khiến bạo lực leo thang hơn
đồng thời cản trở các nỗ lực
của Liên Hiệp Quốc tìm kiếm
một lệnhngừngbắn choLibya.
Trong phiên họp củaHội đồng
Lực lượng LNAbắt đầu giai đoạn 2 của chiến dịch đánh Tripoli theo lệnh của tướngHaftar.
Ảnh: REUTERS
Nhiều phản ứng về cuộc điện đàm
của ông Trump
Thông tin về cuộc điệnđàmgiữa ôngTrump và ôngHaftar
nhận nhiều phản ứng gay gắt từ nhiều bên: Các nghị sĩ cả
Dân chủ lẫnCộng hòa tại Quốc hội Mỹ, nhiều cựu quan chức
Mỹ. TrênTwitter, Chủ tịch Ủy banTình báo Hạ việnMỹ - nghị
sĩ Dân chủ Adam Schiff không tiếc lời chỉ trích ông Trump:
“Ông Trump đã công nhận tướng Haftar ở Libya, một nhà
độc tài tấn côngmột chính quyền được LiênHiệpQuốc bảo
trợ. Tương tự việc đảo ngược trừng phạt Triều Tiên vài tuần
trước, quyết định của ông Trump đi ngược lại các tuyên bố
của chính nội các mình. Đánh giá sai lầm và thiếu năng lực
là một tổng hòa đầy nguy hại”.
Thượng nghị sĩ Cộng hòa Lindsey Graham bình thường
vốn bảo vệ ông Trump lần này lên tiếng lo ngại hành động
của vị tổng thống Mỹ này“tạo ra sự mất cân bằng”giữa các
bên xung đột ở Libya, sẽ hủy hoại các nỗ lực ngăn nước
này rơi vào nội chiến mất kiểm soát. Ông Jeffrey Feltman,
cựu trợ lý ngoại trưởng Mỹ, cho rằng động thái điện đàm
cho thấy ông Trump thừa nhận tướng Haftar và việc này
đi ngược lại chính sách của Mỹ. Cùng quan điểm với ông
Feltman, cựu đại sứ Anh tại Libya Peter Millett chỉ trích việc
Mỹ không xem chiến dịch đánh Tripoli của tướng Haftar là
nhằm chiếm quyền lực chứ không phải chống khủng bố
như ông Haftar nói.
Chúng ta cần củng cố thông
điệprằngchúngtakhôngđứng
về bên nào và chúng ta bác bỏ
sửdụng sứcmạnhquân sựnhư
một giải pháp giải quyết các
vấn đề ở Libya.
ThượngnghịsĩMỹ
LINDSEYGRAHAM
lên tiếng sau khi ông Trump
điện đàm với tướng Haftar
Tiêu điểm
Việc Mỹ có tiếng nói
thiện chí với ông
Haftar có thể làm
nhụt tinh thần phe
GNA, tăng nguy cơ
xung đột.
139
nhân viên kiểm phiếu và cảnh sát đã tử vong vì làm
việc quá sức trong cuộc bầu cử Indonesia hôm 17-4,
được đánh giá là cuộc bỏ phiếu trong một ngày có độ
phức tạp và quy mô lớn nhất trên thế giới, Ủy ban Bầu
cử Quốc gia nước này cho biết hôm 24-4. Trước đó, cơ
quan này đã thảo luận với các quan chức Bộ Tài chính
về việc bồi thường tài chính cho những trường hợp tử
vong hoặc ốmmà không có bảo hiểm. Ngoài số tử vong,
gần 500 người khác cũng bị ốm. Được biết có gần 6 triệu
người đã được tuyển dụng nhằm hỗ trợ công tác kiểm,
phát phiếu. Những người này gần như làm việc không
ngừng trong 48 giờ, chỉ được nghỉ khi tới bữa ăn và giờ
cầu nguyện Hồi giáo.
VĨ CƯỜNG
Tướng Haftar đánh tiếp Tripoli
nhờ ông Trump bật đèn xanh?
Phe tướng Haftar nói bắn rơi một chiếc máy bay chiến đấu.
Phe Tripoli nói mình khôngmất máy bay quân sự nào.
• Sri Lanka
: Mới đây, Tổ chức
Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS) đã
lên tiếng nhận trách nhiệm cho loạt
đánh bom liên hoàn tại Sri Lanka
hôm 21-4, báo
The Guardian
cho hay.
Tổ chức này đồng thời công bố bí
danh những kẻ đứng sau vụ tấn công
và một bức ảnh gồm tám người đàn
ông mà IS tuyên bố tham gia đánh
bom. Chuyên gia về IS, Rukmini
Callimachi nhận định: “Nếu đúng là
có sự liên quan giữa IS và vụ việc tại
Sri Lanka, đây có lẽ là vụ tấn công
đẫm máu nhất của chúng bên ngoài
lãnh thổ Iraq và Syria”.
• Saudi Arabia
: Hôm 23-4 (giờ
địa phương), chính quyền nước này
bất ngờ tiến hành tử hình tập thể 37
công dân vì những tội liên quan đến
khủng bố, theo hãng tin
AP.
Đây
là lần hành quyết nhiều người nhất
trong vòng một ngày ở đây kể từ sau
vụ xử tử 47 người vào tháng 1-2016
cũng với tội danh khủng bố. Được
biết phần lớn những người bị xử tử
là người thiểu số Shiite.
• Triều Tiên
: Sáng 24-4, Chủ tịch
CHDCND Triều Tiên Kim Jong-un
(ảnh)
đã lên tàu hỏa đi Nga để tham
dự cuộc thượng đỉnh với Tổng thống
Vladimir Putin. Được biết tàu của
ông sẽ cần ít nhất 20 giờ để đến TP
Vladivostok, nơi hai lãnh đạo sẽ gặp
mặt ngày 25-4. Nội dung cuộc gặp dự
kiến sẽ tập trung vào nỗ lực hòa bình
trên bán đảo Triều Tiên, hợp tác kinh
tế hai bên và quan hệ song phương.
Chuyến đi này sẽ là chuyến thăm Nga
đầu tiên của ông Kim và lần gặp đầu
tiên giữa lãnh đạo hai nước trong tám
năm gần đây.
VĨ CƯỜNG
