16
Quốc tế -
Thứ Tư12-6-2019
Tiêu điểm
Thế giới 24 giờ
l
Mỹ
: Một trực thăng cất cánh từ
một bãi đáp ở TP New York đã đâm
vào mái một tòa cao ốc 54 tầng ở quận
Manhattan hôm 10-6 (giờ Mỹ), theo
CNN
. Tai nạn khiến phần mái tòa nhà
bốc cháy và ít nhất một người chết. Toàn
bộ người bên trong đã phải sơ tán khẩn
cấp. Nhân chứng kể lại cảm giác lúc đó
giống như vụ khủng bố kinh hoàng ngày
11-9-2001 khi hai máy bay lao thẳng
vào tòa tháp đôi ở New York. Cảnh sát
không tìm thấy có dấu hiệu khủng bố.
l
Trung Quốc
: Ít nhất năm người
chết và nhiều khu vực bị cô lập khi mưa
Dự luật dẫn độ Hong Kong:
Nguồn gốc, tranh cãi và thách thức
Việc thi hành luật dẫn độmột khi được thông qua không hề đơn giản với các vấn đề chính trị giữa Hong Kong -
Đài Loan - Trung Quốc đại lục và căng thẳng quốc tế.
ĐĂNGKHOA
D
ù được Anh trao trả về
Trung Quốc (TQ) năm
1997nhưngHongKong
vẫn được giữ quyền tự trị và
quyền có hệ thống tòa án
riêng biệt. Hiện chính quyền
Hong Kong đang chuẩn bị
thông qua một dự luật cho
phép dẫn độ nghi phạm, tội
phạm sang TQ đại lục.
Người dân Hong Kong lo
dự luật này sẽ giúp TQ đại
lục dễ dàng bắt giữ người tại
Hong Kong với nhiều lý do,
kể cả lý do chính trị, đồng
thời làm suy yếu sự độc lập
của hệ thống tư pháp Hong
Kong. Trái lại, chính quyền
Hong Kong cho rằng dự luật
dẫn độ sẽ góp phần hoàn thiện
hơn hệ thống pháp luật hiện
tại của Hong Kong.
Ngày 9-6, hơn 1 triệu người
HongKong xuống đường biểu
tình phản đối dự luật. Cuộc
biểu tình theo đánh giá của
hãng tin
Reuters
là có quy mô
lớn nhất Hong Kong trong
nhiều năm nay đã kết thúc
vào tối cùng ngày và không
đủ sức làm cho chính quyền
đặc khu thay đổi quyết định.
Sáng 10-6, bà Lâm Trịnh
Nguyệt Nga, Trưởng đặc khu
Hong Kong, nói bà không có
kế hoạch rút điều khoản cho
phép dẫn độ nghi phạm, tội
phạm sang TQ đại lục ra khỏi
dự luật đang bị tranh cãi. Theo
bà Lâm, “đây là điều khoản
Nhiều nước lo ngại
dự luật sẽ ảnh
hưởng đến danh
tiếng là một trung
tâm tài chính quốc
tế của Hong Kong.
Chínhsách“mộtđấtnước,hai
hệ thống” giữa Hong Kong và
TQđại lụcmột khi bị tổn hại có
thểgây rủi rochovị thếđặcbiệt
lâu nay của Hong Kong trong
các vấn đề quốc tế.
Bộ Ngoại giao Mỹ
Chuyện biểu tình quy mô lớn ở Hong Kong không mới.
Năm 2014, phong trào ủng hộ dân chủ đã biểu tình làm tê
liệt nhiều khu vực TP trong 79 ngày. Năm 2003, cuộc biểu
tình phản đối một dự luật an ninh đã thu hút khoảng 500.000
người tham gia.
Tuy nhiên, cuộc biểu tình ngày 9-6 có số lượng người tham
gia cực lớn, chưa từng thấy ở Hong Kong kể từ sau cuộc tuần
hành năm1989. Khoảng 1,03 triệu cư dân Hong Kong, già trẻ
lớn bé, thuộc mọi thành phần trong xã hội đã xuống đường
biểu tình. Con số này là rất lớn so với dân số chỉ 7 triệu người
của Hong Kong. Hãng
Reuters
cũng đánh giá đây là cuộc biểu
tình có quy mô lớn nhất Hong Kong trong vài năm gần đây.
Chính quyềnHong Kong đã phải huy động hơn 2.000 cảnh
sát đối phó. Cảnh sát chống bạo động đã phải phong tỏa,
bảo vệ trụ sở cơ quan lập pháp Hong Kong. Cuộc biểu tình
nhìn chung diễn ra và kết thúc hòa bình sau tám tiếng nhưng
cũng có xảy ra một số trường hợp xung đột giữa người biểu
tình và cảnh sát.
Chính quyềnHong Kong nói luật dẫn độ là cần thiết để giải quyết các trường hợp có hành vi phạmtội
như Chan Tong-kai
(ảnh)
- người đã giết bạn gái ởĐài Loan rồi chạy về Hong Kong. Ảnh: SCMP
3
triệuUSDkimcươngbị đánh cắp vừa được cảnh sát Nga
tìm thấy sau khi triệt phá đường dây chuyên trộm kim
cương tại công ty khai thác đá quý Alrosa, một trong
những công ty đá quý hàng đầu thế giới. Theo
Reuters
ngày 10-6 dẫn thông báo của Ủy ban Điều tra Nga, ít
nhất ba nghi phạm, một trong số này là nhân viên của
Alrosa, đã bị bắt giữ. Nhà chức trách cho biết các đối
tượng bị bắt quả tang khi đang tìm cách trộm một
lượng kim cương trị giá hơn 22 triệu ruble (khoảng 8 tỉ
đồng) tại công ty. Điều tra sauđó cho thấy lượng lớn kim
cương, tiền mặt, nữ trang và nhiều đồng hồ nạm kim
cương đã được tìm thấy tại nhà nghi phạm.
VĨ CƯỜNG
bão trút xuống các tỉnh miền Trung và
miền Nam nước này. Được biết lũ lụt từ
hôm 10-6 đã quét sạch 10.800 ha hoa
màu, phá hủy hàng trăm ngôi nhà ở tỉnh
Giang Tây, khiến 1,4 triệu người bị ảnh
hưởng và gây thiệt hại kinh tế khoảng
382,41 triệu USD. Tại Quảng Tây, mưa
lũ gây sạt lở khiến 20.000 gia đình bị
cắt điện; cầu, đường và những cơ sở hạ
tầng khác bị hư hại nghiêm trọng. Nước
lũ được dự báo vẫn sẽ tiếp tục gia tăng
trong thời gian tới, theo
Reuters
.
l
Triều Tiên
:
The Wall Street Journal
hôm 11-6 dẫn lời nguồn tin nội bộ cho
biết ông Kim Jong-nam
(ảnh)
, anh Chủ
tịch CHDCND Triều
Tiên Kim Jong-un,
từng là người cung
cấp thông tin cho Cơ
quan tình báo trung
ương Mỹ (CIA) và
nhiều lần gặp điệp
viên của tổ chức này. Nguồn tin cũng
khẳng định ông này đã tới Malaysia hồi
tháng 2-2017 để gặp điệp viên CIA. Tuy
nhiên, cho đến nay CIA từ chối bình
luận về thông tin này.
VĨ CƯỜNG
rất quan trọng của luật, giúp
giữ vững công lý và đảm bảo
Hong Kong tuân thủ đầy đủ
các nghĩa vụ quốc tế liên quan
các tội phạm xuyên biên giới
và xuyên quốc gia”.
Hai yếu tố quan
trọng: Đài Loan,
TQ đại lục
Trước hết cần nói đến yếu
tốĐài Loan. Việc xúc tiến bàn
thảo dự luật dẫn độ bắt đầu
với vụ một thanh niên Hong
Kong tênChanTong-kai bị cáo
buộc giết bạn gái đang mang
thai khi cả hai đến Đài Bắc
(Đài Loan). Chan Tong-kai
chạy về Hong Kong để tránh
bị bắt, bị truy tố.
Dù bắt giữ Chan Tong-kai
nhưng theo luật Hong Kong,
tòa án ở đây không thể xét xử
những vụ án xảy ra bên ngoài
lãnh thổHongKong.Mặt khác,
các điều khoản trong sắc lệnh
tội phạm bỏ trốn hiện tại của
Hong Kong quy định đặc khu
này không được phép chuyển
giao nghi phạm, tội phạm với
chính quyền trung ương TQ
hay với bất kỳ lãnh thổ nào của
TQ (trong đó có Đài Loan).
Và vì thế, chính quyền Hong
Kong không thể dẫn độ Chan
Tong-kai sangĐàiLoan.Chính
quyềnHongKong nhận ra sắc
lệnh tội phạm bỏ trốn hiện tại
cần được cập nhật để bịt lỗ
hổng luật pháp này.
Tuy nhiên, thời điểm này
Đài Loan lại bước vào giai
đoạn tranh cử lãnh đạo và
đương kim lãnh đạoĐài Loan
Thái Anh Văn nói không với
dự luật dẫn độ - điều bà cho
là sẽ hủy hoại vị thế của Đài
Loan trong mối quan hệ rất
đặc thù với chính quyền Bắc
Kinh. Phức tạp hơn, cảnh sát
Đài Loan dù trước đó có nhờ
đến sự giúp đỡ của các đồng
nghiệpHongKongđểbắtChan
Tong-kai thì giờ lại không đề
nghị thêm bất kỳ điều gì liên
quan đến việc dẫn độ, xét xử
nghi phạm.
Yếu tố quan trọng thứ hai
là TQ đại lục. Chính quyền
Bắc Kinh bắt đầu với tâm thế
là bên ủng hộ thụ động dự
luật lần này, nếu không muốn
nói chỉ là một nhà quan sát.
Nhưng sau đó TQ đại lục bắt
đầu tham gia và ủng hộ mạnh
chiến dịch của bà Lâm nhằm
tìm đủ lá phiếu thông qua dự
luật tranh cãi này.
Điều gì tiếp theo
một khi dự luật
được thông qua?
Theo lời bà Lâm, dự luật
dẫn độ vẫn sẽ được đưa vào
bỏ phiếu trong tháng 6 như
dự kiến. Khả năng lớn dự
luật sẽ được thông qua vào
mùa hè này, vì chính quyền
Hong Kong có đủ sự ủng hộ
trong hội đồng lập pháp. Một
khi được thông qua, luật sẽ
cho phép chính quyền Hong
Kong dẫn độ các nghi phạm,
tội phạm sang các lãnh thổ
mà Hong Kong không có
thỏa thuận dẫn độ chính thức,
trong đó có TQ đại lục, Đài
Loan, Macau.
SCMP
nhận định việc dự
luật dẫn độ được giới thiệu
trong thời điểm này là không
phù hợp. Tuy nhiên, điều này
chưa quan trọng bằng việc dự
luật được thông qua mới chỉ
là bước khởi đầu của một tiến
trình dài đầy thách thức đối
với chính quyền Hong Kong.
Với TQ đại lục cũng không
dễ dàng. Giữa TQ và Mỹ
vẫn đang vướng cuộc chiến
thương mại căng thẳng, TQ
cũng cảm thấy bất tiện với
sự quan ngại và kháng cự từ
các doanh nghiệp, chính phủ
nước ngoài với dự luật dẫn
độ của Hong Kong.
Trước mắt, dù mới là dự
luật nhưng đã gặp phản đối
không chỉ nội bộ Hong Kong
mà còn cả từ phía Mỹ và
Liên minh châu Âu. Nhiều
nước lo ngại dự luật sẽ ảnh
hưởng đến danh tiếng là một
trung tâm tài chính quốc tế
của Hong Kong, đồng thời
cảnh báo những người nước
ngoài bị TQ truy nã sẽ né
Hong Kong vì sợ bị bắt dẫn
độ sang TQ.•
