13
Đời sống xã hội -
ThứHai 8-7-2019
Cơ quan chủ quản không còn
can thiệp trực tiếp trường đại học
Nếu trường đại học có quy chế tổ chức và hoạt động hợp lý, có hội đồng trường và hiệu trưởng tốt,
hợp tác và giám sát lẫn nhau thì mọi vấn đề phát sinh sẽ được giải quyết.
HÀPHƯỢNG
ghi
T
ừ ngày 1-7-2019, Luật
Giáodục đại học (GDĐH)
(gọi tắt là Luật số 34) sửa
đổi, bổ sung chính thức có
hiệu lực. Những điều chỉnh
trong luật mới được đánh giá
là khá mạnh dạn nhằm gỡ
các nút thắt đối với lộ trình
tự chủ ĐH của Việt Nam.
BàNguyễnThị KimPhụng,
(ảnh)
Vụ trưởng Vụ GDĐH,
đã có một số chia sẻ rõ hơn về
những đổimới đáng chú ý này.
Quản lý thông qua
pháp luật
Trong Luật GDĐH 2012
hầu như không quy định về
“cơ quan chủ quản” ngoài một
quy định về “đại diện cơ quan
chủ quản cơ sở giáo dục ĐH”
là thành viên đương nhiên của
hội đồng trường (Điều 16).
Do vậy, Luật số 34 cũng hầu
như không quy định về “bỏ
cơ quan chủ quản”.
Tuy nhiên, với chủ trương
mở rộng phạm vi và nâng
cao hiệu quả của tự chủ ĐH
thì Luật số 34 giảm sự can
thiệp trực tiếp của cơ quan
nhà nước đến tổ chức và hoạt
động của cơ sở GDĐH (gọi
tắt là trường ĐH). Điều đó có
nghĩa là sẽ thay đổi phương
thức quản lý nhà nước từ chỗ
nhiều nội dung quản lý còn
sử dụng phương thức hành
chính trực tiếp, nay chuyển
sang phương thức quản lý
thông qua pháp luật với hệ
thống các tiêu chuẩn chất
lượng… để các trường được
phát huy tính năng động, sáng
tạo của mình cạnh tranh và
phát triển.
Thực tế cho thấy trường
ĐH, trong bất cứ mô hình
quản lý nào cũng đều phải
chịu sự quản lý của các cơ
quan có thẩm quyền của Nhà
nước về GDĐH. Trong luật,
mối quan hệ giữa nhà trường
với nhà nước được thể hiện
thông qua các quy định: Cơ
quan quản lý nhà nước ban
hành các chính sách, pháp
luật về GDĐH để thực hiện
thống nhất trong toàn quốc;
xây dựng cơ chế huy động,
quản lý, sử dụng các nguồn
lực để phát triển GDĐH, quy
hoạch mạng lưới, ban hành
các chuẩn chất lượng, tổ chức
kiểm định chất lượng, xây
dựng cơ sở dữ liệu quốc gia
về GDĐH; thanh tra, kiểm tra
và xử lý vi phạm pháp luật
về GDĐH; cử người tham
gia hội đồng trường để thực
hiện quyền đại diện của chủ
sở hữu, công nhận hội đồng
trường, chủ tịch hội đồng
trường, hiệu trưởng…
Bộ GD&ĐT là cơ quan đầu
mối giúp Chính phủ thực hiện
quản lý nhà nước về GDĐH;
bộ, cơ quan ngang bộ có trách
nhiệmnghiên cứu, dự báo nhu
cầu nhân lực của ngành, lĩnh
vực thuộc thẩm quyền quản
lý, làm căn cứ để xây dựng
kế hoạch đào tạo, phối hợp
với Bộ GD&ĐT thực hiện
quản lý nhà nước về GDĐH
trong phạm vi, nhiệm vụ và
quyền hạn của mình; UBND
cấp tỉnh thực hiện quản lý nhà
nước về GDĐH trên địa bàn,
kiểm tra việc chấp hành pháp
luật của cơ sở GDĐH tại địa
phương...
Làm rõ mối quan hệ
“3 thiết chế”
Luật GDĐH đã quy định:
Tổ chức đảng trong cơ sở
GDĐHđược thành lập và hoạt
động theo quy định của Điều
lệ Đảng Cộng sản Việt Nam,
trong khuôn khổ hiến pháp,
pháp luật; trong đó đảng lãnh
đạo bằng đường lối và nghị
quyết để các cá nhân, đơn vị
trong cơ sở GDĐH triển khai
thực hiện.
Hội đồng trường của trường
ĐH công lập là tổ chức quản
trị, thực hiện quyền đại diện
của chủ sở hữu và các bên
có lợi ích liên quan; có trách
nhiệm và quyền hạn trong
việc: Quyết định về mục tiêu
chiến lược, kế hoạch phát
triển trường; quyết định về
cơ cấu tổ chức, nhân sự chủ
chốt… Các quyết định của
hội đồng trường phải phù hợp
với pháp luật, nghị quyết của
Đảng và quy chế, quy định
của nhà trường.
Đối với hai thiết chế trên,
Nghị quyết 19 của Đảng
đã chủ trương bí thư đảng
ủy kiêm chủ tịch hội đồng
trường để thống nhất cơ chế
lãnh đạo và quản trị trong
trường ĐH công lập. Nội
dung này sẽ được tổ chức
Cần lưu ý, mặc dù
hiệu trưởng do hội
đồng trường quyết
định nhưng việc
bổ nhiệm này phải
tuân theo quy trình
bổ nhiệm cán bộ của
các đơn vị sự nghiệp
công lập.
TrườngĐHKinh tế TP.HCM làmột trong ba trường được Chính phủ cho phép triển khai thí điểm
mở rộng quyền tự chủ. Ảnh: HTD
đảng hướng dẫn thực hiện,
phù hợp với quy định của
Luật GDĐH.
Hiệu trưởng trường ĐH
công lập do hội đồng trường
lựa chọn, làm nhiệm vụ quản
lý trường ĐH trong nhiệm kỳ
của mình.
Như vậy, vị trí, vai trò,
chức năng, nhiệm vụ, quyền
hạn và mối quan hệ giữa ba
thiết chế lãnh đạo, quản trị,
quản lý trường ĐH đã được
luật quy định khá rõ. Đồng
thời luật cũng quy định các
trường phải cụ thể hóa về
tổ chức và hoạt động, mối
quan hệ của các thiết chế này
trong quy chế tổ chức và hoạt
động của nhà trường. Ví dụ,
về công tác cán bộ, luật quy
định: Quy chế tổ chức và hoạt
động của trường ĐH công
lập phải quy định về thủ tục
hội đồng trường quyết định
nhân sự hiệu trưởng, việc
quyết định chức danh quản
lý khác của trường ĐH trong
quy trình bổ nhiệm nhân sự
(Điều 16). Do vậy, thủ tục hội
đồng trường quyết định nhân
sự hiệu trưởng phải đặt trong
quy trình bổ nhiệm nhân sự
nói chung.
♦♦♦
Tự chủ ĐH là một quá
trình phát triển, cần có điều
kiện, thời gian để chuyển
đổi. Vì vậy, trong giai đoạn
đầu có thể sẽ không tránh
khỏi những vấn đề phát sinh
cần giải quyết. Ngay cả khi
có vấn đề ở trường này hay
trường khác thì chúng ta
cũng nên nhìn nhận sự việc
trong sự phát triển tổng thể
vì lợi ích chung của toàn hệ
thống, xem như đó là mặt tất
yếu của quá trình này để sau
khi giải quyết, cơ chế tự chủ
ĐH ngày càng hoàn thiện và
hiệu quả hơn.•
Chuyển vai giữa hiệu trưởng và
hội đồng trường
Theo Luật số 34, hội đồng trường là tổ chức quản trị,
thực hiện quyền đại diện của chủ sở hữu là nhà nước (đối
với trường công) hoặc nhà đầu tư (đối với trường tư) và các
bên có lợi ích liên quan.
Có thể nói hội đồng trường theo đúng tiêu chuẩn, thành
phần như luật quy định, thực hiện được chức năng, nhiệm
vụ được giao là hội đồng trường đủ năng lực. Quy định của
luật được xem như quy định khung với các tiêu chuẩn tối
thiểu để các trường thiết lập được hội đồng trường có đủ
năng lực quản trị cơ sở GDĐH.
Đối với các trường công lập, hiệu trưởng do hội đồng
trường quyết định và được cơ quan quản lý có thẩmquyền
công nhận.Theo Luật số 34, hiệu trưởng sẽ là người thực thi
các quyết định của hội đồng trường thay vì có toàn quyền
như trước đây.
Tuy nhiên, cũng cần lưu ý,mặc dùhiệu trưởngdohội đồng
trường quyết định nhưng việc bổ nhiệmnày phải tuân theo
quy trình bổ nhiệm cán bộ của các đơn vị sự nghiệp công
lập. Ngoài ra, ứng viên phải thỏa mãn các điều kiện khác
như cần lựa chọn người có tâm, tầm, tài để cùng hội đồng
trường xác định mục tiêu chiến lược phát triển trường, có
khả năng tổ chức thưc hiện các quyêt nghi cua hội đồng
trường… chứ không phải đơn giản chỉ là “người lam thuê”.
Việc bãi nhiệm hiệu trưởng của bất cứ hội đồng trường
nào, công hay tư cũng đều phải có căn cứ, theo thủ tục luật
định và quy chế tổ chức và hoạt động của từng trường.
Hơn 15.000 thí sinh “đua” thi đánh giá năng lực đợt 2
Sáng 7-7, hơn 15.000 thí sinh (TS) tại TP.HCM, Nha
Trang và Cần Thơ sẽ bắt đầu làm bài thi đánh giá năng
lực đợt 2 của ĐH Quốc gia TP.HCM tổ chức để giành suất
vào ĐH.
Tiến sĩ Nguyễn Quốc Chính, Giám đốc Trung tâm Khảo
thí và Đánh giá chất lượng đào tạo của ĐH Quốc gia
TP.HCM, cho biết trong số này có khoảng 50% các em đã
đăng ký thi đợt 1 và tiếp tục thi đợt 2. Số lượng TS đăng
ký thi đợt 2 gần nằm trong dự kiến của trung tâm. Các TS
đăng ký mới phần lớn là những em chưa nắm được thông
tin của kỳ thi đánh giá năng lực đợt 1 và các TS thuộc
vùng sâu, vùng xa. Do đó, ở đợt 2, ngoài khu vực thi tại
TP.HCM, ĐH Quốc gia TP.HCM đã tổ chức thêm điểm
thi tại Cần Thơ và Nha Trang nhằm tạo điều kiện cho TS
ở đồng bằng sông Cửu Long và khu vực miền Trung tham
gia kỳ thi này.
Tiến sĩ Chính cho biết tổng số điểm thi đợt này gồm 16
điểm, tại Cần Thơ có hơn 1.100 TS, Nha Trang hơn 1.600
TS, còn lại là tại TP.HCM với 12.300 em dự thi.
Được biết đến nay đã có khoảng 30 đơn vị đăng ký
dùng kết quả kỳ thi đánh giá năng lực của ĐH Quốc gia
TP.HCM để xét tuyển, gồm tám đơn vị thành viên với chỉ
tiêu lên đến 40% và hơn 20 đơn vị bên ngoài.
Như
Pháp Luật TP.HCM
đã thông tin, kỳ thi đợt 1 cuối
tháng 3 vừa qua có 33.102 TS dự thi, thang điểm 1.200.
Trong đó, điểm thi cao nhất là 1.078 điểm, điểm trung
bình là 674 điểm. Điểm thi thấp nhất là 248 điểm. Đặc
biệt, từ ngày 8 đến 14-7, TS muốn thay đổi nguyện vọng
đã đăng ký trước đó sẽ thực hiện điều chỉnh trong thời
gian này.
PHẠMANH
