16
Quốc tế -
Thứ Tư 10-7-2019
• Mexico
: Hãng tin
Reuters
hôm 8-7 cho biết các máy
quét X-quang cỡ lớn vừa được Mexico lắp đặt ở biên
giới nhằm phát hiện người di cư nấp trong khoang bí mật
trên xe tải để vào Mỹ. “Mục tiêu chiến lược của chúng
tôi là chấm dứt thủ đoạn của những tên tội phạm buôn
người” - Ngoại trưởng Mexico Marcelo Ebrard phát biểu
trong cuộc họp báo cùng ngày, đồng thời nhấn mạnh giới
chức nước này đã tăng cường các biện pháp an ninh ở
biên giới để ngăn chặn người vượt biên trái phép.
• Hong Kong
: Hôm 9-7, Trưởng đặc khu Hong Kong
Carrie Lam đã tuyên bố rút toàn bộ dự luật dẫn độ gây
tranh cãi thời gian qua, theo kênh
News Asia.
“Dự luật
đã chết” - vị lãnh đạo này tuyên bố trong một cuộc họp
báo. Bà nói rằng kế hoạch sửa đổi dự luật là một “thất bại
hoàn toàn” và kêu gọi mọi người bình tĩnh để chính phủ
của bà giải quyết vấn đề. Trong tháng qua, Hong Kong đã
liên tục chứng kiến các cuộc biểu tình bạo lực khi những
người biểu tình đụng độ với cảnh sát trên đường phố.
• Indonesia
: Giới chức Indonesia ngày 9-7 cho hay
nước này sẽ gửi trả lại hơn 210 tấn rác cho Úc do phát
hiện tám container ở TP Surabaya chứa vật liệu nguy
hiểm. Một ngày trước đó, hải quan tỉnh Đông Java cho
biết Bộ Môi trường Indonesia đề nghị “xuất khẩu lại”
những thứ rác nói trên. “Việc này nhằm bảo vệ người
dân và môi trường Indonesia, đặc biệt ở Đông Java khỏi
rác thải B3 (rác thải độc hại)”.
PHẠM KỲ
Thế giới 24 giờ
Liệu EU có thể ngăn chặn
chiến tranh Mỹ-Iran?
Lần đầu tiên trong lịch sử, số phận Iran dường như đang nằm trong tay Brussels khi chính sách
ngoại giao của khối này ngày càng xoay chuyển về phía khu vực Trung Đông.
VĨ CƯỜNG
H
ôm 8-7, tạp chí khí
tài
Defence Blog
dẫn
một nguồn tin quân
sự tin cậy cho biết đã phát
hiện đường bay của máy bay
trinh sát RC-135S Cobra Ball
thuộc không quân Mỹ trên
bầu trời vịnh Ba Tư. Hãng
tin
Reuters
cho rằng máy
bay này nhiều khả năng sẽ
được dùng để hỗ trợ đánh
chặn tên lửa Iran nếu chiến
tranh bùng phát.
Trước đó, hôm 7-7, Iran ra
tuyên bố chấn động về việc
phá vỡ giới hạn làm giàu
uranium. Phát ngôn viên Cơ
quan Năng lượng nguyên tử
nướcnàyBehrouzKamalvandi
tiết lộ các khâu chuẩn bị về
mặt kỹ thuật cho việc nâng
mức làmgiàu uraniumsẽ được
hoàn tất “trong vài tiếng đồng
hồ”. Vị này nhấn mạnh rằng:
“Mức độ làm giàu uranium
trên 3,67% sẽ khởi động”.
Theo nội dung của thỏa
thuận hạt nhân 2015 (JCPOA),
Iran cam kết khống chế mức
làm giàu uranium ở 3,67%
trong vòng 15 năm. Đổi lại,
Mỹ sẽ gỡ bỏ các cấm vận lên
nền kinh tế nước này. Đối với
các bên ký kết, đây là mốc đủ
để đảmbảoTehran không chế
tạo bom nguyên tử.
EU khó chọn giữa
Iran và Mỹ
Cùng ngày, sau tuyên bố của
Tehran, bà Maja Kocijancic,
phát ngôn viên của đại diện
cấp cao phụ trách chính sách
chuyên gia an ninh và đối
ngoại của Liên minh châu
Âu (EU), nhấn mạnh EU
“hết sức quan ngại về tuyên
bố bắt đầu làm giàu uranium
trên mức giới hạn 3,67% của
Iran”. “Chúng tôi kêu gọi Iran
chấm dứt động thái làm phá
vỡ các camkết của thỏa thuận
hạt nhân, cũng như dừng và
hủy bỏ tất cả hành động trái
với các cam kết của nước
này” - phát ngôn viên Maja
Kocijancic tuyên bố.
Đối với EU, động thái mới
nhất củaTehran dường như đã
vượt quá sức chịu đựng của
khối này. Cách đáp trả duy
nhất của EU là tái áp đặt các
lệnh trừng phạt kinh tế lên
Iran. Bên cạnh đó, EU cũng
đang chịu sức ép từ phía chính
quyền Tổng thống Donald
Trump xung quanh vấn đề
đóng góp cho các hoạt động
quân sự chung. Nếu EU tiếp
tục đứng ngoài diễn biến
mới của cuộc xung đột với
Iran thì Washington sẽ thêm
phật ý và có thể tiến hành trả
đũa nhắm vào các mục tiêu
thương mại của EU.
Ngoài ra, EU phải hết sức
thận trọng trong giải quyết
các mâu thuẫn với Mỹ, bởi
khối này lâu nay vẫn phải
dựa vào khả năng đảm bảo
an ninh củaWashington trước
mối đe dọa từ Nga.
Mặt khác, theo nhận định
của chuyên gia về Iran thuộc
Viện Nghiên cứu đối ngoại
châu Âu European Council
on Foreign Relations, bà Ellie
Geranmayeh, nhiều dấu hiệu
cho thấy các quốc gia châu
Âu đang tìm mọi cách cứu
vãn JCPOA với Iran. Đối
với EU, việc Iran vẫn tiếp
tục tuân thủ thỏa thuận hạt
nhân thêm gần một năm sau
khi Mỹ đơn phương tuyên bố
rút khỏi chứng tỏ họ vẫn còn
hy vọng rằng sẽ có một cách
tiếp cận hòa bình với Iran hơn
là cấm vận. Tuy nhiên, thật
khôngmay là thời gian không
đứng về phía EU.
“Những nước châu Âu
đang cố tìm cách để giảm nhẹ
thiệt hại nhất có thể trước khi
thỏa thuận sụp đổ hoặc một
cuộc tấn công của liên quân
Mỹ-Israel xảy ra. Các hành
động của Iran cho đến hiện
tại đều rất có chủ đích và
tính toán” - bà Geranmayeh
nhận định.
Đồng quan điểm, tờ
The
Straits Times
cũng cho rằng
gầnđây Irancóđộng thái nhằm
Binh línhAnh trong vụ bắt giữ tàu chở dầuGrace 1 nghi chở dầu thô của Iran đến Syria. Ảnh: AP
Mỹ muốn trả đũa Iran để giữ “thể diện”
Tướng Gholam Reza Jalali, chỉ huy Lực lượng phòng vệ
dân sự Iran, ngày 7-7 tiết lộ một thông tin gây tranh cãi và
chưa được kiểm chứng liên quan đến phản ứng của Mỹ sau
khi Iran bắn rơi UAV Mỹ hôm 20-6.
“Sau khi chiếc UAV xâm nhập của họ bị bắn rơi, Mỹ đã
nói với chúng tôi thông qua kênh ngoại giao rằng họmuốn
một cuộc tấn công giới hạn nhắm vào vùng sa mạc không
quan trọng của chúng tôi để giữ thể diện và đề nghị chúng
tôi không đáp trả. Tuy nhiên, Iran tuyên bố sẽ xem bất cứ
hoạt động nào như vậy là lời tuyên chiến” - hãng tin
Mehr
News
trích lời tướng Jalali.Vị tướng cũng chỉ trích chính sách
thù địch của Mỹ trong khu vực và cho rằng dưới thời chính
quyền Tổng thống Donald Trump, số lượng phát ngôn gây
hấn với Iran đã gia tăng.
Phảnứng trước tuyênbốphá
giới hạn làmgiàu uraniumcủa
Iran, phát ngôn viên Bộ Ngoại
giaoTrungQuốchôm8-7đãchỉ
trích “sự bắt nạt đơn phương”
(của Washington nhằm vào
Tehran) là một “khối u” và là
nguyên nhân của cuộc khủng
hoảng hạt nhân Iran.
Tiêu điểm
Iran đang đi theo
hướng hoàn toàn
khác, với các yếu
tố cực đoan trở nên
mạnh mẽ hơn vì
ảnh hưởng từ các
chính sách của
Tổng thống
Donald Trump.
2,2
tỉ USD là giá trị của hợp đồng khí tài mới mà Bộ Ngoại giao
Mỹ phê duyệt cho yêu cầumua của lãnh thổ Đài Loan hôm
8-7. Các vũ khí có trong hợp đồng bao gồm 100 xe tăng
M1A2T Abrams vàmột danh sách dài các thiết bị liên quan,
trong đó có tên lửa Stinger. Quốc hội Mỹ sẽ có 30 ngày để
quyết định có chặn thương vụhay không. Nếu khônggặp sự
phản đối từ Quốc hội Mỹ, hợp đồng sẽ được trình lên Tổng
thống Donald Trump ký phê duyệt. Cùng ngày, Bộ Ngoại
giao Trung Quốc lên tiếng phản đối kịch liệt và lên án việc
Mỹ đồng ý bán vũ khí cho Đài Loan.
PHẠM KỲ
lôi kéo EU đứng về phía mình
trongvấnđềmâu thuẫnvớiMỹ
trước khi EU bị Washington
thuyết phục. Tehran biết rằng
chỉ cần EU quyết định nhập
cuộc vớiWashington và tái áp
đặt trừng phạt, Iran chắc chắn
sẽ phải chịu khuất phục và
chịu ngồi vào bàn đàm phán
với các điều khoản không có
lợi cho họ.
Tờ báo này còn cho rằng
chínhquyềnTổngthốngHassan
Rouhani đang đặt cược vào
khả năng thuyết phục EU để
kinh tế Iran có thể cố gắng
tồn tại, chậm nhất là cho đến
cuối năm sau. Khi đó, khả
năng Mỹ đã có tổng thống
mới sau cuộc bầu cử 2020.
Ông Macron đưa
hy vọng hòa bình?
Tờ
The Washington Post
đánh giá hiện nay Tổng thống
Pháp Emmanuel Macron đã
dành rất nhiều công sức ổn
định tình hình ở Iran. Hôm
6-7, ông Macron đã trực tiếp
gọi điện thoại choTổng thống
Iran Hassan Rouhani gần một
tiếng đồng hồ để cam kết
với người đứng đầu Tehran
rằng châu Âu sẽ không bỏ
rơi JCPOA.
Trước mắt, cuộc hội đàm
giữa hai lãnh đạo nhiều khả
năng đã có tác dụng khi
Tehran tuyên bố sẽ dừng ở
mức làm giàu 4,5% uranium,
thấp hơn đáng kể so với mức
90% dùng để chế tạo vũ khí
hạt nhân.
Hồi đầu năm 2018, cũng
chính Tổng thống Macron đã
thuyết phục thành công Tổng
thống Trump tiếp tục tuân thủ
thỏa thuận 2015, mặc dù ông
chủ Nhà Trắng cuối cùng vẫn
quyết định rút khỏi JCPOA
vào cuối năm.
“Sự thật là chúng tôi đang
hy vọng bằng việc giữ vị thế
trung lập, chúng tôi có thể tác
động đến Iran để nước này
làm điều hợp lý nhất có thể
trong bối cảnh hiện tại. Iran
hiện đi theo hướng hoàn toàn
khác, với các yếu tố cực đoan
trở nên mạnh mẽ hơn vì ảnh
hưởng từ các chính sách của
Tổng thống Donald Trump.
Khả năng ngăn chặn chiến
tranh (Mỹ-Iran) của chúng
tôi đang biến mất” - chuyên
gia về chính sách đối ngoại
Pháp Dominique Moïsi, cựu
cố vấn cho chiến dịch tranh
cử củaTổng thống Emmanuel
Macron, chia sẻ.•
