11
Kinh tế -
Thứ Tư 22-4-2020
Kẻ cười, người khóc khi giá dầu
giảm về mức âm
Giá dầu thế giới đang giảm rất sâu vừa là thách thức nhưng cũng là cơ hội nếu biết tận dụng để tích trữ,
chờ kinh tế phục hồi sau dịch.
Tiêu điểm
PHƯƠNGMINH-ANHIỀN
K
hi giá dầu Mỹ rớt dưới
con số âm thì các công
ty liên quan đến khai
thác, chế biến, sản xuất dầu
Việt Nam (VN) có thể bị ảnh
hưởng tiêu cực.
Ngược lại, người tiêu dùng
và nhiềuđối tượngkhác hưởng
lợi. Tuy vậy, giá xăngVN khó
có thể giảmmạnh tương ứng
theo giá thế giới do chi phí,
thuế cao.
Lần đầu tiên
lịch sử giá dầu
dưới
0
USD/thùng
Lần đầu tiên trong lịch sử,
giá dầu Mỹ đã rớt giá chưa
từng thấy. Cụ thể, ngày 20-4,
giá dầu thôWTI của Mỹ giao
hàng tháng 5 rơi xuống mức
âm 37,63 USD/thùng, thậm
chí có thời điểm rớt xuống
mức âm 40,32 USD/thùng.
Theo chuyên gia kinh tế
Trần Thanh Hải, giá dầu âm
không có nghĩa là người bán
cho tiền người mua để lấy dầu.
“Hợp đồng tương lai yêu cầu
người mua lấy dầu vào tháng
5 nhưng không ai muốn lấy vì
không còn nơi để chứa dầu.
Các nhà giao dịch đã tháo
chạy khỏi hợp đồng tương
lai tháng 5 trước khi hết hạn
vào thứ Ba (21-4) để không
bị mắc kẹt từ việc nhận dầu
khi không có năng lực dự trữ
lưu kho. Do đó, giá dầu âm
được chốt để cân bằng trạng
thái mua và bán. Giá âm đây
là giá của hợp đồng tương lai
chứ không phải là giá dầu
âm” - ông Hải lý giải. Theo
ông Hải, nguyên nhân chính
khiến giá dầu lao dốc nằm ở
sức tiêu thụ giảm, vì trong
bối cảnh dịch bệnh khiến
các quốc gia phải cách ly xã
hội dẫn đến hàng trăm ngàn
máy bay nằm đất, mọi người
trên toàn cầu giảm đi lại bằng
xe hơi. Ngoài ra, do chuyển
sang giai đoạn mùa hè nên
hai khu vực tiêu thụ dầu lớn
nhất là châu Âu và Bắc Mỹ
đã giảm đi so với mùa đông.
“Điều này dẫn đến dầu được
mệnh danh là vàng đenmất đi
giá trị khi dầu đầy tràn khắp
nơi” - ông Hải nói.
Đồngquanđiểm,TSNguyễn
Trí Hiếu, chuyên gia kinh tế,
nhận định nhu cầu dầu hỏa
hiện tại xuống rất thấp do tình
hình sản xuất, kinh doanh thế
giới đình trệ. Những nước sử
dụng dầu hỏa nhiều như Mỹ,
Trung Quốc và các nước châu
Âu đang trong tình trạng kinh
doanh cầm chừng. Trong khi
đó, các ông lớn sản xuất dầu
trên thế giới vẫn cố khai thác
và bán để bổ sung ngân sách
đã khiến giá dầu vỡ vụn.
Tuy vậy, các chuyên gia có
chung nhận định đây là diễn
biến trong tình huống đặc
biệt và diễn ra trong một vài
thời điểm, không phản ánh
giá dầu thực chất.
Kẻ cười, người khóc
Theo ông Hải, với giá dầu
giảm như hiện nay thì VN,
một nước vừa xuất vừa nhập
dầu, sẽ có một bên được lợi
và bên kia bất lợi. Những
công ty nhập xăng dầu ở thời
điểm này về bán có thể được
lợi vì giá nhập rẻ và bán lại
giá rẻ cho người tiêu dùng.
Tuy nhiên, các công ty liên
quan đến khai thác, sản xuất
dầu trong nước gặp khá nhiều
bất lợi.
“Chẳng hạn, các công ty
lọc dầu Dung Quất, Nghi Sơn
lấy dầu từ các mỏ khai thác
tại VN vốn có giá thành khá
cao và khi lọc các sản phẩm
xăng dầu thì càng làm càng
lỗ vì không thể cạnh tranh lại
với hàng nhập khẩu” - ông
Hải dẫn chứng.
Ông Nguyễn Tiến Thỏa,
nguyên Cục trưởng Cục Quản
lý giá (Bộ Tài chính), Chủ
tịch Hội Thẩm định giá, nói
giá dầu xuống quá thấp như
vừa qua thì thị trường dầu khí
VN sẽ bị tác động rất lớn. Về
mặt tích cực, VN vẫn phải
nhập khẩu dầu thế giới, sẽ
giúp giảm chi phí việc nhập
khẩu xăng dầu. Cạnh đó, khi
giá dầu thế giới giảm thì VN
cũng phải giảm giá xăng dầu
trong nước, giúp người tiêu
dùng giảm chi phí tiêu dùng
xăng dầu.Về vĩ mô, giúp giảm
áp lực về kiểm soát lạm phát.
Tuy nhiên, ông Thỏa cho
rằng ngoài những yếu tố tích
cực thì giá dầu càng giảm,
nguồn thu của ngân sách nhà
nước giảm theo. Trong đó
bao gồm nguồn thu từ dầu
thô xuất khẩu, các loại thuế,
nguồn thu từ xăng dầu thành
phẩm bán ra trên thị trường
nội địa... Điều này gây nhiều
khó khăn cho ngành dầu khí
VN. Thậm chí kể cả những
người kinh doanh xăng dầu
cũng chịu ảnh hưởng vì lúc
mua vào giá cao, nay phải
bán ra giá thấp.
Có thể mua vào
lúc giá rẻ
TSNguyễnTríHiếu, chuyên
gia kinh tế, phân tích: Hiện
nay, những nhà sản xuất dầu
lớn trên thế giới đang chịu
thiệt hại vì tình trạng giá dầu
xuống thấp. VN là một nước
sản xuất dầu thô dù tỉ trọng
khá nhỏ bé trên thị trường
thế giới cũng trong tình trạng
như trên.
Vấn đề đặt ra là cần giảm
được sự thiệt hại đó, có thể
là đa dạng đầu ra nhưng với
tình hình dư cung cầu thì
khó có thể làm được chuyện
này. Yếu tố mấu chốt nhất
hiện nay là tính toán lại các
chi phí đầu vào để giảm giá
thành sản xuất.
Mặt khác, hiện nay giá
dầu vật chất thấp nhất chỉ
vào khoảng 10-15 USD/
thùng. Do vậy, đây cũng là
cơ hội để các công ty VN
nên mua vào. Với dầu sản
xuất trong nước kết hợp
dầu nhập giá rẻ sẽ giúp các
doanh nghiệp xăng dầu hòa
giá để quân bình.
Chia sẻ về giải phápứngphó
trong bối cảnh này, nguyên
Cục trưởng Cục Quản lý giá
(Bộ Tài chính) Nguyễn Tiến
Thỏa cho rằng ngành dầu
khí VN cần phải hết sức cân
nhắc. Nếu trong trường hợp
bất khả kháng, cần tính toán
những mỏ khai thác có năng
suất kém, giá thành cao cho
đóng cửa tạm thời.
Cạnh đó, cần điều chỉnh và
giảmcông suất khai thác, tăng
lượng trữ dầu. Ngành dầu khí
cần thương lượng với khách
hàng sử dụng nhiên liệu xăng
dầu và tự mình có chính sách
hỗ trợ khả năng tiếp nhận
của các khách hàng sử dụng
xăng dầu.
“Ngành dầu khí cũng phải
nghiên cứu cách quản trị, cắt
giảm các chi phí ở mức cần
thiết có thể. Nhà nước nghiên
cứu thêm cơ chế về thu nộp
trong bối cảnh này, như giãn
các khoản thu nộp. Ngân hàng
xem xét lãi suất để giúp các
nhà kinh doanh vượt qua khó
khăn” - ông Thỏa đề xuất.•
Thu ngân sách có thể
giảm 18.600 tỉ đồng
Tại báo cáo gửi Thủ tướng
Chính phủ mới đây, Ủy ban
Quảnlývốnnhànướctạidoanh
nghiệpchohay:TrongquýI-2020,
doanh thu của Petrolimex ước
đạt 28.449 tỉ đồng, giảm1.706 tỉ
đồng so với cùng kỳ năm2019,
ước lỗ 572 tỉ đồng.
Cơ quan trên cũng cho rằng
nếu cả năm 2020, do tác động
từcuộc chiến thươngmại, giảm
giá dầu lửa, nguồn thu ngân
sách nhà nước từ dầu thô có
thể giảm từ 3.111 tỉ đồng đến
18.600 tỉ đồng, tùy theomứcđộ
phục hồi của giá dầu thế giới.
Tăng cường nhập
khẩu xăng dầu
Ngày 21-4, Hiệp hội Năng
lượngVNvừađềxuất, kiếnnghị
Thủ tướng Chính phủ và lãnh
đạo các bộ chỉ đạo các doanh
nghiệp sản xuất, kinh doanh
xăng dầu thực hiện các giải
pháp, tậndụng tối đadung tích
các kho, bể chứa xăngdầuhiện
có để tăng cường nhập khẩu
xăng dầu (dầu thô và các sản
phẩm xăng dầu).
Việc giá dầu giảm
thấp là thách thức
nhưng cũng là cơ
hội nếu biết tận
dụng để tích trữ
khi giá dầu sẽ tăng
trở lại sau khi dịch
bệnh COVID-19
được kiểm soát.
Giá dầu thế giới âmnhưng giá xăng khó giảmmạnh do gánh nhiều loại thuế, phí.
Trong ảnh: Khách hàngmua xăng tại TP.HCM. Ảnh: TÚUYÊN
Nhìn về giá xăng trong nước khi giá dầu lao dốc về dưới
âm, TS Nguyễn Trí Hiếu cho rằng người sử dụng xăng dầu kỳ
vọng giá tiếp tục xuống nhưng đừng nghĩ đến chuyện các
trạmxăng cung cấp xăngmiễn phí. Vì giá dầu âmkhông phản
ánh giá dầu thực chất.
VN vẫn phải nhập khẩu xăng theo giá thế giới và điều chỉnh
giá xăng nội địa. Trong khi chi phí và thuế xăng VN khá cao,
chiếm hơn nửa tỉ trọng giá xăng, trong đó nhiều nhất là thuế
bảo vệ môi trường 3.800 đồng/lít với xăng E5 và 4.000 đồng
với A95. Do vậy, giá xăng sẽ ở mức thấp trong kỳ điều chỉnh
sắp đến chứ không có chuyện sẽ chạy về bằng 0.
Lãnh đạo Vụ Thị trường trong nước (Bộ Công Thương) cho
biết do VN không nhập dầu thô để phục vụ bán lẻ mà nhập
dầu thành phẩm tham chiếu giá từ thị trường Singapore nên
không chịu tác động nhiều từ diễn biến tại Mỹ. Theo đó, giá
dầu thành phẩm tại thị trường Singapore chỉ giảmnhẹ xuống
mức khoảng 22-25 USD/thùng. Tuy vậy, xu hướng giảm giá
chung tất cả mặt hàng cũng sẽ tạo tác động tích cực đến giá
xăng dầu bán lẻ trong nước.
Ông Nguyên Quang Dung, Pho Tổng giam đôc Tập đoàn
Xăng dầu VN (Petrolimex), cũng cho rằng giá dầuWTI không
ảnh hưởng trực tiếpđến giá sản phẩmtại Singapore, vốn được
dùng làm thông số để tính giá cơ sở cho các kỳ điều hành giá
trong nước. Biến động tăng giảmcủa giá dầu thô (WTI/Brent)
và giá sản phẩm thường không tỉ lệ thuận mà phụ thuộc vào
cung cầu và thị trường.
Không có chuyện giá xăng sẽ 0 đồng/lít
Nhiều ngành như đánh bắt hải sản, vận tải…sẽ hưởng lợi
khi giá xăng dầu giảm. Ảnh: PM
