2
Thời sự -
Thứ Tư 27-5-2020
KỲ HỌP THỨ 9,
Đề xuất đáng chúý về thực hiệnđánhgiá tác độngmôi trường
Ngày 26-5, Quốc hội đã nghe Bộ trưởng Bộ TN&MT
Trần Hồng Hà trình bày tờ trình về dự án Luật Bảo vệ môi
trường (sửa đổi).
Theo bộ trưởng, dự thảo luật sau khi được tiếp thu,
hoàn thiện bao gồm 16 chương, 186 điều và có nhiều cải
cách mạnh mẽ. Trong đó, cắt giảm trên 40% thủ tục hành
chính, giảm thời gian thực hiện các thủ tục hành chính từ
20 đến 75 ngày. Đáng chú ý, dự luật đã thu hẹp khoảng
20% đối tượng phải thực hiện đánh giá tác động môi
trường (ĐTM), tích hợp các thủ tục hành chính vào giấy
phép môi trường (GPMT)...
Bộ trưởng nêu bất cập trong Luật Bảo vệ môi trường
2014 khi coi ĐTM như một công cụ quản lý môi trường
cho suốt vòng đời dự án, trong khi thực tế triển khai dự
án có nhiều thay đổi. Để khắc phục điều này, dự luật
chỉ coi ĐTM là công cụ ĐTM trong giai đoạn thực hiện
dự án. Khi dự án đi vào vận hành, việc quản lý về môi
trường được thay thế bằng công cụ GPMT, đăng ký môi
trường.
Theo đó, dự án đầu tư chỉ phải thực hiện các thủ tục
hành chính về môi trường theo một trong bốn trường
hợp sau: (1) Chỉ phải thực hiện ĐTM và không phải có
GPMT; (2) Phải thực hiện ĐTM và phải có GPMT; (3)
Không phải thực hiện ĐTM nhưng phải có GPMT; (4)
Không phải thực hiện ĐTM và GPMT…
Trình bày báo cáo thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban
KHCN&MT Phan Xuân Dũng cho biết đây là một trong
những đổi mới về phương thức, công cụ quản lý môi
trường trong dự thảo luật, thể hiện vai trò kiến tạo của
Nhà nước, trong đó có nội dung về cải cách thủ tục hành
chính.
Liên quan đến quy định về đối tượng phải có ĐTM,
cơ quan thẩm tra đề nghị cần phân định chi tiết hơn nữa
các nhóm dự án và trình tự, thủ tục cho từng nhóm dự án.
Đồng thời, phải thống nhất nội dung này với các quy định
trong Luật Đầu tư (sửa đổi), Luật Đầu tư công và Luật
PPP đang được trình Quốc hội tại kỳ họp này.
Về việc tích hợp nhiều nội dung cấp phép riêng lẻ vào
GPMT, cơ quan thẩm tra đề nghị cần quy định cụ thể trình
tự, thủ tục cấp, cấp đổi, điều chỉnh, đình chỉ hiệu lực một
phần, tước quyền sử dụng, thu hồi hoặc cấp lại GPMT...
TRỌNG PHÚ
Quốc hội bàn về tính chuyên nghiệp
của đại biểu
“Cho dù 100%đại biểuQuốc hội là chuyên tráchmà không chuyên nghiệp thì hoạt động của Quốc hội
cũng sẽ không đảmbảo được thực chất, thực quyền” - đại biểu LêThanh Vân.
CHÂNLUẬN
D
ù đã hết giờ họp buổi
sáng 26-5, vẫn còn
25 đại biểu Quốc hội
(ĐBQH) chưa được phát
biểu về dự luật sửa đổi, bổ
sung một số điều của Luật
Tổ chức QH. Cũng dễ hiểu
vì đó là những sửa đổi liên
quan trực tiếp đến chính các
ĐBQH và tổ chức, cách thức
vận hành của QH.
Chuyên trách hay
chuyên nghiệp?
18 ý kiến phát biểu và ba ý
kiến tranh luận đa số đều đồng
tìnhvới điểmmới trongdự luật
là nâng tỉ lệ ĐBQH chuyên
trách lên 40%, trong đó có 5%
dành cho các chuyên gia, cán
bộ, công chức sắp hoặc đã về
hưu có kinh nghiệm, trình độ.
Thậm chí có ĐB còn đề nghị
nâng hẳn tỉ lệ ĐBQH chuyên
trách lên 50%.
Việc sửa đổi này, từ hai
năm nay, được kỳ vọng sẽ
nâng chất lượng lập pháp
của QH lên, từ đó QH sẽ có
thể cho ra đời những đạo luật
có chất lượng, sát thực tiễn
trong thời gian tới. Đặc biệt,
nhiều ĐB kỳ vọng quy định
dành tỉ lệ 5%ĐBQH chuyên
trách cho các chuyên gia sẽ
là một động lực thúc đẩy QH
đổi mới hơn nữa.
ĐB Nguyễn Quốc Hận
(Cà Mau) cho rằng các cán
bộ, công chức, viên chức có
kinh nghiệm, công tác lâu
năm, có năng lực, trí tuệ sắp
đến tuổi nghỉ hưu, còn khỏe
thì nên thu hút vào QH. Ông
Hận nói kinh nghiệm, trí tuệ
ấy cần phải được sử dụng
hiệu quả. Theo ĐB này, các
cán bộ này chín chắn hơn,
không ngại va chạm, dám
nói thẳng, nói thật.
“Với những đặc điểm nổi
trội nêu trên, theo tôi thì việc
thu hút các cán bộ này là hết
sức cần thiết. Tuy nhiên,
chúng ta cũng nên có giới
hạn số lượng, có cơ cấu lựa
chọn minh bạch, khoa học để
hạn chế thấp nhất mặt trái của
vấn đề” - ĐB Quốc Hận nói.
Còn ĐB Phan Thái Bình
(Quảng Nam) đề nghị: “Đề
án bầu cử QH sắp tới và trong
hướngdẫncủaỦybanThường
vụ QH cần phải quy định đảm
bảo tối thiểu phải được 40%
ĐBQH chuyên trách. Còn
nếu cao hơn đến 45%, 50%,
thậm chí trên 50% thì càng
tốt”. Ông Bình cũng đề nghị
phải rút kinh nghiệm nhiều
nhiệm kỳ QH vừa qua, tuy
luật quy định ĐBQH chuyên
trách phải tối thiểu 35%nhưng
không đạt được. “QH thực
hiện luật do mình ban hành
ra chưa nghiêm thì cũng cần
phải đánh giá lại” - ông Bình
đề nghị.
Nhưng theo ĐB Lê Thanh
Vân (Cà Mau), việc tăng tỉ
lệ ĐBQH là chuyên gia là
không đúng. Ông lý giải:
“ĐBQH là chính trị gia, phải
nắm chắc được nguyên lý
vận hành của các thiết chế
quyền lực nhà nước, các
nguyên lý vận hành của các
thể chế kinh tế, chính trị, xã
hội để khởi xướng chính sách
và thuyết phục chính sách.
Nếu ĐBQH là chuyên gia
am hiểu sâu vào từng lĩnh
vực cụ thể thì không đúng
nguyên lý tổ chức, vận hành
của thiết chế quyền lực cao
nhất đó là QH”.
Còn về mặt thực tiễn, ĐB
Bình nêu: Hội đồng Dân tộc,
các ủy ban của QH quá đông
thành viên. Thậm chí có ủy
ban hơn 40 ĐB nhưng họp
lúc nào cũng trên 20 là nhiều,
không bao giờ đủ 100%. Ông
Bình còn đề nghị phải chế tài
các ĐBQH nếu không thực
hiện nghiêm túc nhiệm vụ
của mình.
Có lẽ vì vậy mà ĐB Lê
Thanh Vân nói: “Cho dù
100%ĐBQH là chuyên trách
mà không chuyên nghiệp thì
hoạt động của QH cũng sẽ
không đảm bảo được thực
chất, thực quyền”.
Nhiều đại biểu còn
rất ngại… phát biểu
ĐB Nguyễn Thanh Thủy
nêu rằng: “Qua hai nhiệm kỳ
QH khóa XIII và khóa XIV,
tôi thấy từng ĐBQH, nhất là
ĐB nữ, ĐBQH chuyên trách
rất tâmhuyết, trách nhiệm, thể
hiện rõ bản lĩnh, kỹ năng cần
có của người ĐBQH, được cử
tri và nhân dân tin tưởng gửi
gắm tâm tư, nguyện vọng”.
Tuy nhiên, theo bà Thủy,
500 ĐBQH chủ yếu vẫn là
ĐB kiêm nhiệm, chọn theo
cơ cấu đại diện. Do vậy, vai
trò của QH, chất lượng của
từng ĐBQH vẫn chưa thực sự
đảm bảo, chưa phát huy đúng
tầm, đúng trọng trách củaQH,
cơ quan quyền lực nhà nước
cao nhất của nhân dân.
“Thực tế cho thấy vẫn còn
không ít ĐBQH trúng cử
nhưng suốt trong quá trình
hoạt động nhiệm kỳ QH vẫn
còn ngán ngại phát biểu thảo
luận tại tổ và nghị trường.
Hoặc có ĐB phát biểu nhưng
nội dung chuẩn bị chưa chu
đáo, phát biểu chưa đúng
trọng tâm, chưa đúng tầm
của một ĐBQH, chưa thể
hiện đúng tâm tư, nguyện
vọng chính đáng của cử tri
và nhân dân” - bà Thủy nói.
Theo ĐB Lê Thanh Vân,
hạt nhân hoạt động của QH
chính là ĐBQH. “Để QHhoạt
động thực chất, thực quyền thì
phải tăng cường năng lực cho
ĐBQH. Trước hết là năng lực
pháp lý, thứ hai là các điều
kiện đảm bảo cho hoạt động
của ĐBQH” - ông Vân nói.
Theo ôngVân, năng lực lập
pháp của ĐBQH là đáng chú
ý nhất. Năng lực đó bao gồm
quyền trình dự án luật, quyền
sáng kiến pháp luật. Nếu hai
quyền này không được đảm
bảo thì quyền khởi xướng
chính sách chắc chắn chỉ có
thiên về duy nhất Chính phủ.
“Lúc đóQHsẽ không cònnắm
giữ được vai trò chủ đạo, đó
là cơ quan duy nhất có quyền
lập hiến, lập pháp” - ông Vân
phát biểu.•
Đại biểuQuốc hội Lê Thanh Vân cho rằng tính chuyên nghiệp của đại biểu là yếu tố quan trọng nhất
đểQuốc hội hoạt động thực chất, thực quyền. Ảnh: Quochoi.vn
“Đề án bầu cử QH
sắp tới và trong
hướng dẫn của Ủy
ban Thường vụ
QH cần phải quy
định đảm bảo tối
thiểu phải được
40% ĐBQH chuyên
trách. Còn nếu cao
hơn đến 45%, 50%,
thậm chí trên 50%
thì càng tốt.”
ĐB
Phan Thái Bình
(Quảng Nam)
Hạn chế tối đa việc chuyển ĐBQH
đi nơi khác trong nhiệm kỳ
Mỗi ĐBứng cửởmột địa bàn và cử tri bầu raĐBđó. Nhưng
sau này vì công tác cán bộ thì ĐB đó không còn làm ở đó
nữa. Cử tri nói tôi bầu ra ĐB đó vì lý do này, vì lý do khác. Vì
niềmtin cử tri tínnhiệmbầumột ĐBnhưngĐBđó lại chuyển
sangmột địa bànmới, mà địa bànmới thì cử tri ở đó không
bầu ra ĐB đó. Tôi nghĩ nên chăng phải có quy định ĐBQH
khi đã được bầu rồi thì làm ở đâu cũng được.
Tôi thấy công tác cán bộ là một công việc cần thiết, tuy
nhiên đã bầu rồi thì nên hạn chế tối đa việc chuyển ĐB đi
chỗ khác trong nhiệm kỳ của QH.
ĐB
NGUYỄN SỸ CƯƠNG
(Ninh Thuận)
ĐBQH chuyên trách phải đáp ứng
rất nhiều tiêu chuẩn
ĐBQH chuyên trách ngoài những tiêu chuẩn chung thì
còn phải đáp ứng các điều kiện, tiêu chuẩn đối với từng
chức danh và các chức danh này được quy định rất cụ thể
trong các văn bản chỉ đạo của Đảng và hướng dẫn của Ủy
ban Thường vụ QH.
Xin phép QH cho tiếp tục nghiên cứu để quy định cụ thể
vấn đề này trong các văn bản dưới luật vì đây là những vấn
đề rất chi tiết, rất khó để có thể quy định cụ thể trong luật.
Ông
HOÀNG THANH TÙNG
,
Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của QH
