13
Sách
Cánh diều
có “sạn”,
giáo viên chủ động xoay trở
NGUYỄNQUYÊN-HÀPHƯỢNG
N
hững ngày vừa qua,
cuốn sách Tiếng Việt
1 - lớp 1 của bộ sách
Cánh diều
được phát hiện
có nhiều “sạn” gây xôn xao
dư luận. Trong thời gian chờ
động thái báo cáo từ Hội
đồng thẩm định, phương án
rà soát, xử lý từ Bộ GD&ĐT
và các đơn vị có liên quan,
nhiều giáo viên (GV) và ban
giám hiệu các trường đang
sử dụng bộ sách này đã có
sự điều chỉnh để học sinh
(HS) và phụ huynh yên tâm.
Cung cấp thêm
thông tin
Đang giảng dạy sách Tiếng
Việt 1 của bộ sách
Cánh diều
,
cô Phạm Ngọc Hoài Ngân,
tổ trưởng khối 1 của Trường
Tiểu học Mê Linh (quận 3,
TP.HCM), cho hay trong quá
trình dạy, sách có sử dụngmột
số từ mang tính địa phương,
GV có thể giải thích và cung
cấp thêm thông tin để các em
hiểu chứ không nhất thiết yêu
cầu các em phải đọc đúng
từ đó. Những từ ngữ lạ, GV
dành thời gian giải thích để
các em hiểu. GV là người có
quyền chủ động thay đổi từ
ngữ sao cho phù hợp với HS
chứ không nhất thiết phải sử
dụng câu chữ y nguyên như
trong sách.
“Những câu chuyện như
“Chuột út”,
“Hai con ngựa”
đang bị cho rằng không phù
hợp. Tuy nhiên, theo tôi tất
cả phụ thuộc vào cách giảng
dạy của GV. Nếu GV hướng
HS theo hướng tích cực thì sẽ
mang nghĩa tích cực và ngược
lại. Bởi tất cả đều mang tính
giáo dục” - cô Ngân nói thêm.
Là một trong những trường
tại quận 8 chọn lựa sáchTiếng
Việt của bộ sách
Cánh diều
,
bà Võ Thị Trúc Mai, Hiệu
trưởng Trường Tiểu học Trần
Nguyên Hãn, cho hay nhà
trường đã nghiên cứu rất kỹ
trong khâu chọn lựa sách giáo
khoa. Tuy nhiên, trong quá
trình thực hiện đã phát sinh
một số vấn đề như có nhiều
từ ngữ khó hiểu, kiến thức
nặng. Trước tình hình đó,
trường không gây áp lực đối
với HS lẫn phụ huynh. Những
phương ngữ sử dụng trong
sách mang tính vùng miền,
GV sẽ giải thích thêm để các
em hiểu. Những em nào tiếp
thu chậm, GV sẽ dành nhiều
thời gian để kèm cặp, đồng
thời phối hợp thêm với phụ
huynh để giúp các em theo
kịp chương trình.
Tại TrườngTiểu họcĐường
Lâm (thị xã Sơn Tây, TP Hà
Nội), các GV dạy bộ
Cánh
diều
đánh giá đây là bộ sách
hay, dễ dạy. Nếu GV chủ
động thiết kế nội dung bài
học phù hợp sẽ giúp cho
các em hứng thú hơn, tiếp
thu bài học chủ động hơn,
tránh nhàm chán.
“Những câu chuyện trong
sách đang được dư luận bàn
tán, tôi chưa đánh giá về
nội dung vì mỗi người có
một quan điểm khác nhau
nhưng tựu trung tôi thấy tác
giả phỏng lại câu chuyện có
thêmnhiều âm, vầnđể phục vụ
giảng dạy. Mỗi bộ sách khi ra
đời đều có ý hay, ý chưa phù
hợp, nếu GV định hướng tốt
thì vấn đề câu chuyện sẽ trở
nên nhỏ đi” - GVTrườngTiểu
học Đường Lâm, (thị xã Sơn
Tây, TP Hà Nội) nêu ý kiến.
Chọn ngữ liệu phù hợp
Ông Lê Thành Sơn, Hiệu
trưởngTrườngTiểu học Bông
Sao (quận 8, TP.HCM), cũng
cho biết thực hiện chương
trình giáo dục phổ thông
2018, trường chọn bộ sách
Cánh diều
(môn Tiếng Việt,
Mỹ thuật, Giáo dục thể chất).
Trước phản ánh của dư luận
trong thời gian qua về bộ sách
Cánh diều
, nhà trường xác
định sự thay đổi nào cũng
sẽ có những trở ngại, nhưng
muốn phát triển phải mạnh
dạn đổi mới.
“Chúng tôi giao quyền
chủ động cho GV trong việc
cân đối thời lượng giảng dạy
một chủ đề/nội dung giáo
dục theo điều kiện thực tế
Liên quan đến những “hạt sạn” trong sách Tiếng Việt lớp 1
- bộ
Cánh diều
được dư luận quan tâm nhiều ngày qua, chiều
12-10, trao đổi với báo chí, GS Mai Ngọc Chừ đã nói Hội đồng
thẩm định có vai trò xem xét, những cái gì sai bắt sửa, cái gì
không đúng bắt sửa nhưng nhiều khi hội đồng cũng phải tôn
trọng ý kiến của nhóm tác giả.
“Ví dụ như từ “nhá”, Hội đồng thẩm định đã đề nghị thay
nhưng nhóm tác giả họ cho rằng “nhai” là vần “ai”, vần này
chưa được học nên dùng từ “nhá”. Quan điểm của nhóm tác
giả sách Tiếng Việt là để dạy âm và vần nên rất khó cho việc
sử dụng từ ngữ và đảm bảo sử dụng nhiều yếu tố. Nhóm tác
giả đã thuyết minh như vậy nên hội đồng thấy phù hợp”- ông
Chừ cho biết.
Về trách nhiệm nếu để ra những “hạt sạn” trên, đại diện
Hội đồng thẩm định cho rằng nhóm tác giả phải chịu trách
nhiệm hoàn toàn về những “hạt sạn” về cuốn sách đó vì Hội
đồng thẩm định đã khuyến cáo rồi nhưng nhóm tác giả vẫn
giữ quan điểm của mình.
Tuy nhiên, theo bản trích “Biên bản thẩm định của Hội
đồng thẩm định quốc gia môn Tiếng Việt” của bộ
Cánh diều
(đăng trên trang sachcanhdieu.com), Hội đồng thẩm định
lại nhận định: Sách giáo khoa
Cánh diều
được biên soạn
công phu, cẩn thận trên cơ sở tuân thủ định hướng đổi mới
của chương trình giáo dục phổ thông. Ngữ liệu trong sách
được lựa chọn nhìn chung kỹ lưỡng, đảm bảo tỉ lệ cân đối,
hài hòa, một số ngữ liệu hay, hấp dẫn, phù hợp với trình độ
HS. Bộ sách có cách tiếp cận riêng, tận dụng tốt vai trò của
kênh chữ và đặc biệt là kênh hình nhằm hiện thực hóa các
yêu cầu cần đạt cho từng kỹ năng đọc, viết, nói và nghe mà
chương trình đề ra. Sách có nhiều điểmmới đáng trân trọng,
triển khai tốt việc tích hợp các kỹ năng đọc, viết, nói và nghe
trong một bài học, giúp HS không chỉ được phát triển kỹ
năng giao tiếp mà còn có cơ hội phát triển năng lực, phẩm
chất khác phù hợp với trình độ HS. Nội dung giáo dục về chủ
quyền quốc gia, quyền con người, quyền trẻ em, bình đẳng
giới... thể hiện hợp lý trong sách. Các thuật ngữ, số liệu, khái
niệm đảm bảo chính xác, khách quan, nhất quán, phù hợp
với trình độ HS…”.
Biên bản kết luận nhóm chủ biên đã làm việc nghiêm túc,
cẩn thận, cầu thị, chỉnh sửa theo sát các kết luận của Hội đồng
thẩmđịnh. Kết quả cuối cùng, 15/15 thành viên của Hội đồng
thẩm định đều đánh giá sách đạt.
Ngữ liệu sách giáo
khoa hiện không còn
là pháp lệnh, nếu nội
dung không phù hợp
với HS, tổ chuyên
môn có quyền đề
nghị với lãnh đạo
nhà trường chọn
ngữ liệu khác phù
hợp hơn.
Đời sống xã hội -
ThứNăm15-10-2020
Căn cứ vào điều kiện thực tế của trường, thực tế đối tượng học sinh lớp 1, giáo viên chủ động xây dựng
kế hoạch dạy học cho phù hợp.
ở lớp mình, nhằm đảm bảo
chuyển tải được yêu cầu bài
học nhưng không quá tạo
áp lực cho HS (ví dụ, bài
có thời lượng ba tiết nhưng
nếu trình độ chung của lớp
không thể chuyển tải hết,
GV có thể chủ động tăng
thời lượng lên).
Ngữ liệu sách giáo khoa
hiện không còn là pháp
lệnh, nếu nội dung không
phù hợp với HS, tổ chuyên
môn có quyền đề nghị với
lãnh đạo nhà trường chọn
ngữ liệu khác phù hợp hơn
(với điều kiện là nguồn ngữ
liệu đó nằm trong danh mục
sách được Bộ Giáo dục, Sở
Giáo dục phê duyệt)” - ông
Sơn nói.
Theo ông Sơn, nhà trường
luôn chỉ đạo cho GV giảng
dạy trên cơ sở tình hình
thực tế của lớp mình, dạy
theo năng lực của trẻ, không
tạo áp lực để trẻ có thể tiếp
thu một cách thoải mái. GV
hỗ trợ, hướng dẫn HS hình
thành các kỹ năng cơ bản,
hỗ trợ các em hoàn thành
nhiệm vụ học tập.
Chú trọng dạy học phân
hóa theo từng đối tượng,
không đặt ra yêu cầu cần
đạt chung cho tất cả HS
trong lớp ở giai đoạn đầu
năm học để tránh gây áp
lực với một số em tiếp thu
bài chưa tốt, chưa nhớ bài.
GV phải nắm kỹ đặc điểm
của từng em để có biện pháp
giáo dục phù hợp.
Ông Dương Văn Dân,
Trưởng phòng GD&ĐT quận
8 (TP.HCM), cho biết trước
phản ánh của dư luận về việc
Tiêu điểm
Hôm nay, báo cáo
Thường vụ Quốc hội
về chất lượng sách
Cánh diều
Tiếp tục phiên họp thứ 49
của Ủy ban Thường vụ Quốc
hội, sáng 14-10, Chủ nhiệmỦy
ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh
niên, Thiếu niên và Nhi đồng
Phan Thanh Bình thông tin
hôm nay, 15-10, ủy ban sẽ có
báocáogửitớiThườngvụQuốc
hội về vấn đề của giáo dục và
đào tạo, trong đó có nội dung
dư luậnđangquan tâmvề sách
giáo khoa Tiếng Việt lớp 1 của
bộ sách
Cánh diều
.
“Cầnnhìnnhậnlạivấnđềsách
giáokhoa,đặcbiệtlàkhâuthẩm
định chương trình và sáchgiáo
khoanhưthếnào,việcchọnlựa,
thẩmđịnhđãchặtchẽchưa.Khi
đigiámsát,chúngtôinhậnthấy
Bộ GD&ĐT có quy trình rất đầy
đủ nhưng sao vẫn để xảy ra lỗi
trong sáchgiáo khoaTiếngViệt
1” - ông Bình nói và cho rằng
sách giáo khoa Tiếng Việt lớp
1 có nămbộ sách, trong đó bộ
sách
Cánh diều
có nhiều “sạn”.
ĐỨC MINH
xuất hiện “sạn” trong sách
giáo khoa, Phòng GD&ĐT
cũng đã chỉ đạo các trường
nếu thấy những ngữ liệu
nào không phù hợp, từ ngữ
khó hiểu có thể thay đổi,
điều chỉnh các ngữ liệu sao
cho hợp lý.
Liên quan đến vấn đề này,
trưởng Phòng GD&ĐT một
quận ngoại thành cũng cho
biết trong kế hoạch năm học
của SởGD&ĐTTP.HCMnêu
rõ giao quyền chủ động cho
GV. Do đó, Phòng GD&ĐT
cũng có hướng dẫn trong
quá trình triển khai, những
ngôn từ không phù hợp với
phương ngữ, GV có thể thay
thế và giải thích thêm để HS
hiểu. Ví dụ, khi dạy HS một
phương ngữ miền Bắc như
“cái bát”, GV phải đồng
thời giới thiệu từ có nghĩa
tương đương trong phương
ngữ miền Nam là “cái chén”,
vừa giúp HS mở rộng vốn
từ, vừa ghi nhớ kiến thức.•
Một tiết họcmôn tiếng Việt của học sinh lớp 1 Trường Tiểu học Triệu Thị Trinh (quận 10, TP.HCM).
Ảnh: NGUYỄNQUYÊN
Sách duy nhất được 100% phiếu “đạt” từ Hội đồng thẩm định
