16
Quốc tế -
ThứSáu6-11-2020
Cơ hội tái đắc cử của ông Trump
chưa hết, dù gặp thế khó
Chiến lược trước mắt của ông Trump là giữ được ba bang chiến địa đang chiếmưu thế và giành được thêm
Arizona hay Nevada để đủ số phiếu đại cử tri cần thiết.
VĨ CƯỜNG
N
gày bầu cử Mỹ đã kết
thúc nhưng cuộc bầu
cử thì vẫn chưa ngã
ngũ vì chưa tìm ra người
chiến thắng chung cuộc do
nhiều bang vẫn chưa hoàn
tất công tác kiểm phiếu. Xu
hướng chung đến nay là ứng
viên đảng Dân chủ Joe Biden
đang dẫn trước ở một số bang
chiến địa, đương kim Tổng
thống Donald Trump đuổi
sát phía sau. Dù vậy, ông
Trump tuyên bố sẽ đem kết
quả lên Tòa án Tối cao để
kiểm phiếu lại với cáo buộc
ông Biden và phe Dân chủ
cố tình gian lận, cụ thể là can
thiệp vào số lượng phiếu bầu
gửi qua thư.
Ông Trump vẫn còn
cơ hội
Theo cập nhật của đài
Fox
News
đến tối 5-11 (giờ Việt
Nam), ông Biden giành được
số phiếu đại cử tri và số phiếu
phổ thông lần lượt là 264 và
hơn 72 triệu, so với của ông
Trump là 214 và gần 69 triệu.
So với ngày 4-11 (giờ Việt
Nam), ông Trump đột nhiên
để mất thế thượng phong ở
hai bang chiến địa quan trọng
làWisconsin (10 phiếu đại cử
tri) vàMichigan (16 phiếu đại
cử tri) dù trước đó vẫn đang
so kè sít sao với ông Biden,
khiến cơ hội tái đắc cử trở
nên khó khăn hơn.
Michigan xem như không
còn cơ hội nhưng ông Trump
vẫn cònhyvọnggiành lại được
Wisconsin (dù rất nhỏ) do
ông chỉ thua đối thủ khoảng
20.000 phiếu phổ thông ở
đây, trong khi vẫn còn ít nhất
36.000 phiếu bầu chưa được
kiểm xong. Ngoài ra, nhiều
khả năng chiến lược của Tổng
thống Trump cũng không yêu
cầu bằng mọi giá phải giữ
đượcWisconsin bởi bang này
có truyền thống bầu ứng viên
Dân chủ hơn 30 năm nay và
chỉ mới hóa đỏ một lần duy
nhất vào năm 2016 để bầu
cho ông Trump, theo chuyên
trang bầu cử Mỹ
270toWin
.
Cục diện bầu cử giờ gần
như phụ thuộc hoàn toàn
vào cử tri ở năm bang chiến
địa mà trung bình 20% phiếu
bầu vẫn chưa kiểm xong là
Pennsylvania (20 phiếu đại
cử tri), Nevada (sáu phiếu
đại cử tri), North Carolina (15
phiếu đại cử tri), Georgia (16
phiếu đại cử tri) và Arizona
(11 phiếu đại cử tri). Trừ ba
bang North Carolina, Georgia
và Pennsylvania là ôngTrump
đang dẫn trước thì hai bang
Nevada và Arizona nghiêng
về ông Biden nhưng cách biệt
ở Nevada là cực kỳ nhỏ, chỉ
hơn 7.600 phiếu. Với lý do
này, khó có thể nói ứng viên
Biden đã bước một chân vào
Nhà Trắng như giới truyền
thông cánh tả loan tin.
Hiện để nhanh chóng thu
hẹp khoảng cách ở lượng
phiếu đại cử tri, việc ông
Trump cần làm trước mắt
là giữ được Pennsylvania,
North Carolina và Georgia.
Nếu không xuất hiện diễn
biến bất ngờ thì đây có vẻ
sẽ là một nhiệm vụ khả thi,
bởi đây không chỉ là những
bang ông Trump đang chiếm
ưu thế mà còn dẫn trước với
mức cách biệt khá cao: hơn
76.000 phiếu phổ thông (đối
với North Carolina) và hơn
164.000 phiếu phổ thông (đối
với Pennsylvania).
Bài toán khó
Nevada và Arizona
của ông Trump
Giải quyết xong ba bang
trên thì còn lại hai bang
Nevada và Arizona. Tới đây
mọi chuyện phức tạp hơn. Ở
Nevada, ông Trump đang bị
đối thủ dẫn trước tới khoảng
68.000 phiếu phổ thông.
Nhìn vào lịch sử thì bang
này từ năm 1952 chỉ bầu cho
ứng viên Dân chủ một lần
vào năm 1996, còn lại đều
chọn ứng viên Cộng hòa.
Tuy nhiên, vào năm 2020
thì dường như cử tri ở đây
đang sẵn sàng ngả xanh lần
nữa khi nhìn vào cuộc đua ở
Thượng viện, Hạ viện thì các
ứng viên Dân chủ đều đang
dẫn trước các đối thủ Cộng
hòa, nên nhiều khả năng cuộc
bầu cử tổng thống cũng sẽ
không ngoại lệ. Nhìn vào tỉ
lệ ủng hộ trước bầu cử thì vị
thế ông Trump so với ông
Biden tương đồng nhau, đều
đạt mức 48% theo khảo sát
do đài
NBC News
phối hợp
cùng ĐH Marist (Mỹ) công
bố ngày 2-11. Cũng cần lưu
ý, để có con số 48% thì ông
Trump đã bứt phá đáng kể
từ mức 30% hồi đầu tháng
10. Nhìn chung, kịch bản
ông Trump lội ngược dòng
ở Arizona sẽ phụ thuộc vào
việc cử tri ở đây có chọn bầu
theo truyền thống hay không.
Về phía bang Nevada, lợi
thế lớn nhất và có vẻ là duy
nhất của Tổng thống Trump
nằm ở mức cách biệt không
lớn, chỉ hơn 7.600 phiếu,
giữa ông và đối thủ Biden.
Ở Nevada, các đơn vị bầu
cử được phân bố trong 17
hạt. Ông Trump đang dẫn áp
đảo tại 15 hạt nhưng hai hạt
chiến lược dân cư tập trung
đông là Clark và Washoe lại
là thành trì của đảng Dân
chủ và đối thủ Biden đều
dẫn trước. Trong bốn kỳ bầu
cử tổng thống Mỹ gần nhất,
đảng Dân chủ luôn là người
thắng ở Nevada. Năm 2016,
bà Hillary Clinton thắng ông
Trump ở Nevada do giành
được hạt Clark.
Theo
Fox News
, các điểm
bỏ phiếu ở Nevada đã được
lệnh ngừng cập nhật số phiếu
đã kiểmđược để tập trung giải
quyết số phiếu còn tồn đọng
và sẽ cập nhật một lần vào
ngày 6-11 (giờ Việt Nam).
Trang Twitter chính thức của
chính quyền bang này cũng
tuyên bố đến nay đã kiểm
xong phiếu bầu qua thư của
ngày 2-11, phiếu bầu sớm
trực tiếp và phiếu bầu trực
tiếp trong ngày 3-11.
Đây có thể xem là một tin
vui cho Tổng thống Trump
vì sau khi kiểm xong một
lượng lớn phiếu bầu qua thư,
vốn đa số là từ cử tri ủng hộ
Nhân viên bầu cử làmviệc xuyên ngày đêmtại một phòng kiểmphiếu ở TP Atlanta, bangGeorgia
(Mỹ) ngày 4-11. Ảnh: GETTY IMAGES
Người ủng hộ Tổng thốngDonald Trump xuống đường biểu tình ở
TP Beverly Hills, bang California ngày 3-11. Ảnh: AFP
Kịch bản khủng hoảng đại cử tri đoàn
hậu bầu cử
Năm nay, đại cử tri đoàn sẽ tiến hành nhóm họp và bỏ
phiếu đại cử tri vào ngày 14-12.Thông thường, chính quyền
các bang sẽ xác nhận số lượng đại cử tri đoàn ở bang mình
và chia sẻ thông tin này với Quốc hội. Hai viện của Quốc
hội sau đó sẽ họp vào ngày 6-1 để kiểm phiếu và gọi tên
người chiến thắng.
Dù vậy, một số học giả đã vạch ra một kịch bản khá tiêu
cực, đó là có khả năng thống đốc và cơ quan lập pháp ở
một số bang có tranh chấp kết quả có thể đệ trình hai kết
quả bầu cử khác nhau. Trên thực tế, các bang chiến địa như
Pennsylvania, Michigan, Wisconsin và North Carolina đều
có thống đốc thuộc đảngDân chủ nhưng cơ quan lập pháp
do đảng Cộng hòa kiểm soát.
Năm 1887, Quốc hội Mỹ từng thông qua một đạo luật về
vấn đề này nêu rõ nếu thống đốc và cơ quan lập pháp bang
trình hai kết quả khác nhau thì Hạ viện và Thượng viện sẽ
biểu quyết để chọn một kết quả cuối cùng. Nếu cả hai viện
vẫn không thể tìm được tiếng nói chung thì đưa Tòa án Tối
cao giải quyết.
Cần lưu ý là hiện tại tất cả số
liệu có được về số phiếu bầu
ở các bang đều là giới truyền
thông Mỹ theo dõi chứ chưa
phải là số liệu chính thức. Số
liệu chính thức chỉ được các ủy
banbầu cử từngbang côngbố
sau khi hoàn tất tất cả thủ tục
hành chính liên quan.
Tiêu điểm
Cục diện bầu cử giờ
gần như phụ thuộc
hoàn toàn vào cử tri
ở năm bang chiến
địa mà trung bình
20% phiếu bầu vẫn
chưa kiểm xong
là Pennsylvania,
Nevada, North
Carolina, Georgia
và Arizona.
đảng Dân chủ nhưng ông vẫn
không bị dẫn trước quá xa.
Khả năng đấu tranh
pháp lý Trump - Biden
Tờ
The Washington Post
cho biết đội ngũ tranh cử
Tổng thống Trump từ ngày
4-11 đã nộp hàng loạt đơn
kiện lên tòa án tại các bang
Michigan, Pennsylvania và
Georgia vì cho rằng việc các
bang này tiếp tục kiểm phiếu
bầu qua thư sau ngày bầu
cử là phạm luật. Ông Trump
cũng tuyên bố sẽ đề nghị Tòa
án Tối cao can thiệp để ngăn
các bang tiếp tục kiểm phiếu
sau bầu cử.
Dù vậy, theo luật bầu cử
Mỹ, tất cả lá phiếu đều phải
được kiểm đếm và thực tế
là nhiều bang thường mất
nhiều ngày để hoàn thành
việc kiểm phiếu. Về việc này,
Tổng thống Trump hôm 4-11
tuyên bố: “Chúng tôi muốn
luật được sử dụng một cách
phù hợp. Vì vậy, chúng tôi
sẽ đến Tòa án Tối cao Mỹ.
Chúng tôi muốn tất cả các
cuộc bỏ phiếu dừng lại”.
Ngoài ra, Hiến pháp Mỹ
cũng nêu rõ để một trường
hợp tranh chấp kết quả bầu
cử được đưa lên Tòa án Tối
cao thì bên nguyên phải đưa
ra được bằng chứng chứng
minh rằng các quyền hiến
định của người dân bị vi
phạm. Điều này cũng từng
xảy ra trong cuộc bầu cử
năm 2000 khi kết quả bầu
cử giữa ứng viên Cộng hòa
George W. Bush và ứng viên
Dân chủ Al Gore gây tranh
cãi ở bang Florida. Tòa lúc
đó xử ông Bush chiến thắng
sau khi đi đến kết luận là có
sai phạm trong khâu kiểm
phiếu ở Florida.
Trả lời phỏng vấn của tạp
chí
Newsweek
, chuyên gia
pháp lý của đài France24
(Pháp) Douglas Herbert nhận
định trong trường hợp kết quả
chung cuộc quá sít sao, chêch
lệch 1-2 phiếu đại cử tri hoặc
hy hữu là bằng nhau thì Tòa
án Tối cao bắt buộc phải vào
cuộc giải quyết.
“Khả năng này là hoàn toàn
có cơ sở sau khi Thượng viện
phê chuẩn việc đề cử thẩm
phánAmy Coney Barrett vào
Tòa án Tối cao, đồng nghĩa
với việc phe bảo thủ hiện
nắm tới 6/9 ghế tại Tòa án
Tối cao. Ngoài ra, một thực
tế khác là đảng Cộng hòa đã
bắt đầu cuộc chiến pháp lý tại
nhiều bang nhằm ngăn chặn
bỏ phiếu sớm qua đường bưu
điện. Như tại Wisconsin, Tòa
án Tối cao mới đây đã từ chối
đề nghị gia hạn thời gian kiểm
phiếu đối với các phiếu bầu
gửi qua thư của đảng Dân
chủ” - ông Herbert nói.•
