16
Quốc tế -
ThứSáu4-12-2020
Tiêu điểm
ĐĂNGKHOA
T
heo số liệu từ trang web
thống kê
Worldometer
,
tính tới ngày 2-12, toàn
cầuđã cógần65 triệu ca nhiễm
COVID-19, trongđóđã cógần
1,5 triệungười khôngquakhỏi.
Điều đáng ngại là những tháng
ngày cuối năm 2020 này đại
dịch đang có chiều hướng xấu
đi khắp toàn cầu. Tại hầu khắp
các châu lục, số ca nhiễm, ca
tử vong những ngày này đều
tăng báo động, thậmchí có nơi
còn tăng nóng hơn cả lúc cao
điểm dịch nửa đầu năm nay.
Nóng nhất vẫn là Mỹ với hơn
14,3 triệu ca nhiễm, trong đó
tới gần 280.000 người không
qua khỏi. Hơn tháng nay Mỹ
liên tục phải ghi nhận kỷ lục
về số người nhiễm, người
chết ngày sau nhiều hơn ngày
trước,mỗi ngày hơn trămngàn
người nhập viện, hơn ngàn ca
tử vong, cá biệt có ngày lên tới
hơn 2.000 ca.
Ánh sáng vaccine
đã rõ
Hy vọng cho mọi người lúc
này là tiến trình phát triển, sản
xuất vaccine đang có rất nhiều
diễn biến tích cực. Có thể nói
saugầnmột nămgấp rút nỗ lực,
lúcnàycáchãngdượcđangđếm
từngngàyđể tungvaccine ra thị
trường.Nói nhưTổnggiámđốc
Tổ chứcY tế Thế giới (WHO)
TedrosAdhanomGhebreyesus,
“tia sáng cuối con đường hầm
dài, tối đang rõ dần”.
Cóthểnóiviệccóđượcvaccine
COVID-19 chỉ trongmột năm
là nỗ lực rất lớn của các công ty
công nghệ sinh học, các hãng
dượckhithôngthườngtiếntrình
nghiên cứu, thửnghiệm, chứng
nhận, sản xuất, phân phối một
loại vaccine mới phải mất cả
một thập niên hoặc hơn.
Thời điểm giữa tháng 11,
WHO ghi nhận có tới 48 ứng
viên vaccine đang thử nghiệm
lâmsàng trên người nhưng chỉ
11ứng viên nổi trội ở giai đoạn
thửnghiệmthứba.WHOcũng
xác định còn164dựánvaccine
nữa đang trong giai đoạn tiền
thử nghiệm lâm sàng.
Đài
CNN
ngày 3-12 dẫn lời một nguồn tin biết về quá trình
nhận chuyển giao quyền lực tại Mỹ cho biết đội ngũ chính
sách đối ngoại của Tổng thống đắc cử Mỹ Joe Biden sẽ sớm
tiếp cận với các lá thư đương kimTổng thống Mỹ Donald
Trump trao đổi với lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un. Những
thư từ này thuộc về chính phủ Mỹ chứ không thuộc về ông
Trump.
Chưa biết việc này có giúp gì ông Biden trong chính sách
sắp tới với Triều Tiên hay không khi theo
CNN
, một khi vào
Nhà Trắng ông sẽ phải đối mặt với cùng thách thức như ông
Trump và những người tiền nhiệm khác từng đối mặt: Chương
trình hạt nhân của Bình Nhưỡng.
Cómột số dấu hiệu từ đó giúp hình dung cách ông Biden tiếp
cận thách thức này, dựa vào các phát ngôn công khai, camkết gắn
bó với các liênminh đa phương, các lựa chọn nội các. Các cựu
quan chức từng làmviệc với ôngTony Blinken - người được ông
Biden chọn vào vị trí ngoại trưởng nói nhân vật này dường như
cởi mở với khả năng theo đuổi ngoại giao với TriềuTiên.
Nhiều nguồn tin biết về quá trình chuyển tiếp nhận định ông
Biden sẽ không vội mà sẽ chờ gặp các đồngminh, đối tác sau đó
mới bổ sung chính sách với TriềuTiên. Khả năng ông Biden sẽ có
cách tiếp cậnmang tính truyền thống hơn so với ôngTrump, song
hành cùng đồngminh, đối tác chứ khôngmột mình như người
tiền nhiệm. Vài tuần trước bầu cử, ông Biden có ra dấu rằng ông
đểmở khả năng gắn kết với TriềuTiên khi dùng cụm từ “ngoại
giao theo nguyên tắc”mô tả cách ông sẽ tiếp cận nước này.
Các chướng ngại mà ông Biden phải tính tới là sự cản trở từ
đảng Cộng hòa, từ Trung Quốc và từ bản thân Triều Tiên, theo
CNN
.
THIÊNÂN
Người tình nguyện thử nghiệm lâmsàng vaccine BNT162b2 của Pfizer/BioNTech tại Mỹ. Ảnh: AP
Thuyết âm mưu quanh đại dịch và vaccine
Tôi hứa với các bạn khi tới
phiênnhữngngườiítrủirođược
tiêmthì tôi sẽ tiêmvà có thể tôi
sẽ xuất hiện trên tivi khi tiêm
hay quay lại hình ảnh này để
mọi người biết là tôi tin tưởng
ởkhoahọc…NếuôngAnthony
Fauci (GiámđốcViện Các bệnh
dị ứng và truyềnnhiễmMỹ) nói
là vaccine an toàn, có thể tiêm,
bảo vệ khỏi COVID-19, tôi chắc
chắn sẽ tiêm.
Cựu tổng thống Mỹ
BARACK OBAMA
“Tia sáng cuối con
đường hầm dài, tối
đang rõ dần.”
VaccineCOVID-19: Chờvài ngàynữa!
Người dân thế giới đang nóng lòng dõi theo những cái tên vaccine COVID-19 với hy vọng chúng sẽ dập tắt
đại dịch.
Về giá, vaccine của AstraZeneca/Oxford được cho là rẻ nhất,
khoảng 2,5 euro (tầm70.000 đồng). Giá vaccine Sputnik-V của
Nga cho hai liều tiêm là 20 USD (gần 462.000 đồng), còn của
Pfizer là 39 USD (900.000 đồng) hay Moderna là 50-74 USD
(1,1-1,7 triệu đồng).
Về bảo quản, vaccine của AstraZeneca/Oxford cũng bảo
quản dễ dàng nhất, có thể trữ ở nhiệt độ tủ lạnh thông thường.
Còn vaccine của Moderna phải trữ ở -20 độ C, riêng của Pfizer/
BioNTech phải trữ ở -70 độ C.
Câu hỏi lớn nhất là vaccine có thể duy trì miễn dịch bao lâu
và có hiệu quả với các chủng virus biến đổi hay không. Đã có
nhiều trường hợp người nhiễm khỏi bệnh nhưng rồi sau đó
lại nhiễm thêm chủng khác.
Một vấn đề nữa là tình trạng phản đối tiêm vaccine. Đầu
tháng này Diễn đàn Kinh tế Thế giới công bố một khảo sát
thực hiện trên 15 nước cho thấy số người muốn tiêm vaccine
thời điểm tháng 8 là 77%, nay đã giảm còn 73%. Thăm dò của
Ipsos công bố tháng trước cho thấy ở Pháp chỉ 54%dânmuốn
tiêm vaccine, Mỹ là 64%.
Một nghiêncứucôngbố tháng trước trên tạp
chíRoyalSociety
Open Science
cho thấy tỉ lệ lớn dân nhiều nước tin vào thuyết
âm mưu rằng virus là do con người chủ động tạo ra gây đại
dịch để thực hiện các chiến dịch tiêm vaccine. Chẳng hạn ở
Mexico tỉ lệ này lên tới hơn 25%. Còn có thuyết âmmưu rằng
vaccine là bức bình phong để nhà chức trách cấy chip vào cơ
thể người dân để theo dõi họ. Chính WHO đã phải lên tiếng
cảnh báo về các giả thuyết sai lệch này.
Trong khi đó tổ chức Cảnh sát hình sự thế giới (Interpol)
cảnh báo nguy cơ tội phạmsẽ“thâmnhập và cản trở các chuỗi
cung ứng” COVID-19, trong đó có khả năng tuồn vaccine giả
vào. Ngày 2-12 Interpol đã báo động 194 nước thành viên về
nguy cơ này.
Hiện có khoảng 10 ứng viên
vaccineđangđượcngườidânthế
giớigửigắmhyvọng:BNT162b2
của hãng dược Pfizer (Mỹ) và
Công ty công nghệ sinh học
BioNTech(Đức),mRNA-1273
củaCông tycôngnghệ sinhhọc
Moderna (Mỹ),AZD1222 của
hãngdượcAstraZeneca vàĐH
Oxford (Anh), Sputnik-V của
ViệnNghiên cứu bệnh dịch và
vi trùng học Gamaleya (Nga),
EpiVacCorona của Trung tâm
Vector chuyên nghiên cứu về
virus và công nghệ sinh học
(Nga). Bên cạnh đó còn có
một số ứng viên vaccine từ các
hãngdượccủaTrungQuốcnhư
Sinovac, Sinopharm, CanSino.
Phương Tây
hành động nhanh
Diễnbiếnmới nhất và nhanh
nhất, bên cạnh đang đánh giá
vaccinecủaAstraZeneca/Oxford,
ngày 2-12 Anh thông báo đã
cấp phép sử dụng vaccine của
Pfizer/BioNTech, theohãng tin
Reuters
.Anhđặttới40triệuliều
vaccine Pfizer/BioNTech, đủ
tiêm cho 1/3 dân số, trong đó
800.000 liều đầu tiên sẽ được
phânphốitrongtuầnsau,ưutiên
tiêmcho người cao tuổi và các
nhân viên y tế. Anh hiện mỗi
ngày mất trung bình khoảng
450 người vì COVID-19.
Cơ quan y khoa châu Âu
(EMA), chịu trách nhiệmgiám
sátviệcchứngnhậnthuốcởEU,
thôngbáovớihãngtin
AFP
rằng
mình sẽ họp vụ chứng nhận
vaccine của Pfizer/BioNTech
vàongày29-12. Pháp,TâyBan
Nha,Ý-cácnướcbịdịchhoành
hành nặng ở châu Âu đều đã
sẵn sàng kế hoạch phân phối.
WHO cũng cho biết đang cân
nhắc chứng nhận đưa vaccine
này vào sử dụng khẩn cấp.
BênkiaĐạiTâyDương,Cục
Quảnlýthựcphẩmvàdượcphẩm
Mỹ (FDA) có lịch họp bàn về
đơn xin cấp phép của Pfizer/
BioNTech vào ngày 10-12 và
củaModerna một tuần sau đó.
Giám đốc điều hành Moderna
- ôngStéphaneBancel cho biết
hãng có sẵn hàng triệu liều,
chỉ chờ FDA gật đầu là bấm
nút phân phối. Các chiến dịch
tiêmphòngởMỹcó thểbắt đầu
trong tháng 12 này.
Đầu tuần này, Moderna cho
biết ngoài xincấpphép sửdụng
khẩn cấp ở Mỹ thì hãng này
còn đang làm thủ tục để đưa
vaccine của mình sang các thị
trườngLiênminhchâuÂu(EU),
Canada, Thụy Sĩ, Anh, Israel,
Singapore.
Nga, Trung Quốc
cũng khẩn trương
Tại Nga, hai loại vaccine
(Sputnik-V được chứng nhận
hồi tháng 8, EpiVacCorona
được chứng nhận giữa tháng
10) đã được đưa vào sử dụng,
thậm chí trước khi hoàn thành
giaiđoạnthửnghiệmcuốicùng.
Theo đài
RT
, ngày 2-12 Tổng
thống Nga Valadimir Putin đã
lệnh bắt đầu tiêm chủng quy
mô lớn cho dân vào cuối tuần
sau. Các đối tượng được tiêm
đầu tiên là nhân viên y tế và
giáo viên.
RT
cũng cho biết từ tháng
1-2021 Nga sẽ bắt đầu phân
phối vaccine Sputnik-V cho
các nước đặt mua và sẽ tung
tổng cộng hơn một tỉ liều
vaccine Sputnik-V trong năm
2021. Vaccine EpiVacCorona
dự kiến sẽ được tung ra trong
tháng 12 này.
Đề cậpđến cácdiễnbiếnkhả
quan ở phươngTây, báo
South
China Morning Post
đặt câu
hỏi liệu có phải Trung Quốc
đã thua trong cuộc đua vaccine
COVID-19.
Theonhànghiêncứuytếtoàn
cầu cấp cao Huang Yanzhong
tại tổ chức phi đảng phái Hội
đồngQuan hệ đối ngoại (Mỹ),
lý do Trung Quốc bị chậm lại
là vì tốc độ thu thập dữ liệu thử
nghiệm của các nước phương
Tâynhanhhơn, dokhuvựcnày
độ lây lan lớn và lượng người
nhiễmnhiềuhơn.Càngnhiềuca
nhiễmthì tốcđộ thu thậpdữ liệu
thử nghiệmcàng nhanh. Trong
khi đó các khu vực mà Trung
Quốc thử nghiệm vaccine của
mình ít ca nhiễm hơn.
Chẳng hạn, ngày 11-11,
một ngày sau khi Pfizer/
BioNTech tuyên bố vaccine
của mình hoàn tất thử nghiệm
với hiệu quả 95% thì hãng
Sinopharm mới thông báo
rằng tiến trình thử nghiệm
lâm sàng của mình (thực
hiệnởCácTiểuvươngquốc
Ả Rập thống nhất) “sẽ kết
thúc sớm”. Tuần trước, hãng
Sinovac thông báo vaccine của
mình thử nghiệm (ở Brazil) đã
thu thập đủ dữ liệu và sẽ có
tuyên bố về mức độ hiệu quả
trong tuần này.
Ông Huang cho rằng Trung
Quốc sẽ chịu phần nào áp lực
khi các nước phương Tây liên
tiếp ra thông báo tích cực về
vaccine, đặc biệt khi Trung
Quốcngay từđầuđãkhôngche
giấu thamvọng trở thành nước
đứng đầu về phát triển vaccine
COVID-19.•
PhíaôngBidensắp tiếp cận các lá thư củaôngTrump, ôngKim
