13
Ở
Sài Gòn có
những nơi mà khi
lên cao, ta bất ngờ
nhận ra sông Sài Gòn
như hiện ra trước mặt.
Lên càng cao, với tầm nhìn đủ
rộng, ta mới thấy những ngã
sông lớn và đẹp như trong phim
ở một xứ sở nào đó chứ không
phải của Sài Gòn.
Có phải vì thế mà những
người “nhà có điều kiện”
thường tranh thủ kiếm cho
mình một căn hộ chung cư
cao cấp nhin ra sông, hoặc
cất một biệt thự bên sông để
tận hưởng không gian thiên
nhiên thoáng đãng. Mặc dù
hằng ngày họ vẫn phải đi về
trên những con đường mịt mù
khói bụi và kẹt xe vẫn là một
thứ “đặc sản” chưa có “món
ngon” nào soán ngôi thay thế.
Nhưng nói về Sài Gòn, ở
những nơi rộng rãi mê ly ấy,
tôi có cảm giác mình hơi bị
choáng. Bởi xét cho cùng,
mình cũng chỉ là một gã nhà
quê lên phố, thấy nhà cao tầng
thì trật ót ra nhìn, thấy nơi xa
hoa thì lạc bước. Đâu có gì
đẹp bằng những không gian
thoáng rộng mà ở đó ta có thể
bao quát ánh nhìn từng hàng
cây, từng thảm cỏ và chiêm
ngưỡng từng đường nét của
kiến trúc. Nhưng những nơi
ấy mình chỉ trong vai người
khách tham quan. Những nơi
ấy không thuộc về mình.
Nơi mà mình thuộc về ấy
chính là những nơi chật hẹp.
Những con hẻm nhỏ. Những
quán cà phê tuềnh toàng.
Những quán bia vỉa hè huyên
náo. Và có cả những ngôi chợ
Sài Gòn còn giữ lại, tôi cũng
đã từng đến, nhưng tôi cũng
nhận ra nhiều cây bút đã thi
vị hóa Sài Gòn từ những ký
ức xa xăm và từ những sách
vở. Thời nào cũng vậy, ở đâu
cũng vậy, bên ngoài những
tòa nhà sang trọng là những
gánh hàng rong, lúp xúp vài
chiếc ghế bên nồi luộc hột vịt
lộn sôi ùng ục, hay một chiếc
xe bò bía, cá viên chiên, hoặc
thấy một ông già tay cầm cái
kéo xăm
xắp xăm xắp là biết gần đó có
bán gỏi đu đủ khô bò. Hoặc
khi bạn từ canô bước lên một
cầu cảng hoành tráng để bước
vào một khu biệt thự đẳng
cấp thì ngoái nhìn mép sông
bạn sẽ thấy những người lênh
đênh trên chiếc thuyền câu bé
xíu vất vả mưu sinh.
Sài Gòn có những quán cà
phê rộng lớn, nhưng cũng có
những quán cà phê nhỏ xíu,
nơi có thể đặt vài chiếc ghế
đẩu, mặt bàn là chiếc thùng
phuy cắt ngang hay bàn
chính là một chiếc ghế
đẩu khác. Nhưng
trong chật hẹp, con
người ta vẫn rộng rãi
với nhau, hào sảng
đến vô cùng. Nói
nữa sẽ bằng thừa,
nhưng đi nhiều nơi
tôi chưa thấy ở đâu con
người ta rộng mở và bao
dung như Sài Gòn. Chính
sự rộng mở nơi trái tim ấy
mà Sài Gòn chưa bao giờ
thấy chật. Và dường như ở
những nơi càng chật hẹp thì
con người ta càng rộng lòng
với nhau, càng thương yêu
nhau thật thà hơn.
•
vàmênhmông tìnhngười
Sài Gòn,
rộng-chật
Tôi chưa thấy ở đâu con
người ta rộng mở và bao
dung như Sài Gòn. Chính
sự rộng mở nơi trái tim ấy
mà Sài Gòn chưa bao giờ
thấy chật.
TRẦN NHÃ THỤY
nhỏ cũng thuộc về
ký ức. Nơi đó, những
bó hoa cắm trong xô nhựa,
những bó lá xông cột treo trên
bờ tường, con cá lóc quẫy trên
chiếc mâm nhôm, trứng gà
trứng vịt đựng trong chiếc rổ
nhựa lót rơm…
Những ai từng đến Sài
Gòn ngụ cư, từng ở trọ trong
những con hẻm sâu hút hút,
trong những căn phòng rộng
chừng mươi mét vuông, chắc
đều phải biết những hẻm chợ.
Có những người dần thoát
“kiếp nhà trọ” bằng cách mua
lại chính căn phòng trọ bé xíu
ấy và biến nó thành nhà. Đó
có thể là những ngôi nhà bé
nhất thế giới.
Cách đây chừng mươi năm, vợ
chồng người bạn tôi từng mua
một căn nhà ở Bình Chánh chỉ
có mười hai mét vuông, ngang
hai mét và dài sáu mét, gia cố
thêm một cái gác gỗ. Hai vợ
chồng, hai đứa con, hai chiếc xe
gắn máy. Ban ngày, nếu không
đi làm thì hai chiếc xe gắn máy
dựng ngoài hẻm trước nhà. Đến
tối, trước khi đi ngủ thì hai chiếc
xe gắn máy dắt vào nhà, xong
anh chồng lấy một tấm ván đặt
trên yên xe rồi nằm ngủ, ba mẹ
con ngủ trên gác. Vậy mà cái căn
nhà tí hon ấy, cách đây hai năm
họ bán lại được gần cả tỷ đồng.
Giờ thì họ rất hạnh phúc khi có
một căn hộ chung cư rộng sáu
mươi mét vuông.
Nhà chật quá nên có ràng
bánh tráng ở quê gửi vô để lâu
sợ mốc họ phải bắc ghế phơi
ngoài đường. Nhà mái tôn
chẳng có sân thượng nên ngày
Tết làm dưa kiệu, họ cũng bắc
ghế đặt cái mâm ngoài đường
mà phơi. Trong không gian
chật hẹp, đêm nằm nghe “nồng
nàn” mùi mồ hôi của chồng
của vợ, nghe tiếng con nói mớ
những giấc mơ bầu trời. Chao
ơi, mình cũng từng sống những
ngày dài chật hẹp như thế trong
thành phố rộng lớn này.
Cho nên nói tới Sài Gòn
là nói tới rộng và chật, giàu
và nghèo, sự bao dung tử tế
và cả những trả giá đắng cay.
Tôi không bao giờ
nhìn Sài Gòn một
màu. Đen hay
hồng, Sài Gòn
đều có cả.
Những nơi
đẹp nhất mà
Tình
SàiGòn
Ảnh: HOÀNGGIANG
