5
và địa phương như đã nói rõ
trong Luật NSNN.
Trên thực tế, giai đoạn
2007-2010 có 11 địa phương
điều tiết NSĐP về NSTW,
đến giai đoạn 2016-2020 đã có
16 địa phương. Tuy tăng như
vậy nhưng số địa phương nhận
bổ sung cân đối từ NSTW vẫn
còn rất lớn.
. Nhưng thưa Phó Thủ tướng,
TP.HCM và Hà Nội nếu gộp lại
thì số thu gần tới 50% cả nước?
+ Chúng ta biết, Việt Nam
có 63 đơn vị hành chính cấp
tỉnh với những đặc điểm địa
lý, quy mô dân số khác nhau,
mức độ phát triển kinh tế và
khả năng thu NSNN cũng
khác nhau. Và như tôi nói, các
tỉnh nhận trợ cấp từ NSTW
hiện nay còn tương đối nhiều
do khả năng thu NSNN chưa
tương ứng.
Bạn đề cập tới Hà Nội và
TP.HCM thu NSNN xấp xỉ
50% tổng thu NSNN của cả
nước thì chúng ta cũng thấy
một hình ảnh rất sinh động: Số
thu một ngày của TP.HCM có
thể gấp gần hai lần số thu một
năm của tỉnh Bắc Kạn, nhưng
thực tế thì không chỉ Bắc Kạn
mà còn rất nhiều địa phương
thu không đủ chi. Chưa kể
những địa phương nghèo, các
đối tượng chính sách xã hội
đông, chi an sinh xã hội lớn, do
đó NSTW vẫn phải lo.
Hiện nay chúng ta đang kiên
trì mục tiêu mà Đảng, Nhà
nước đã xác định, đó là phát
triển kinh tế bền vững, đi đôi
với giải quyết tốt các vấn đề an
sinh xã hội, lấy ổn định kinh
tế vĩ mô, ổn định trật tự xã hội
làm nền tảng phát triển, tăng
cường xóa đói giảm nghèo.
Có thể thấy 63 tỉnh, thành
trong cả nước có sự khác biệt
quá lớn về thu chi ngân sách
nên phải có sự can thiệp, điều
tiết của NSNN, đặc biệt là vai
trò của NSTW.
Đương nhiên, điều chúng
ta luôn phấn đấu, hướng tới
là tăng số địa phương có điều
tiết về NSTW. Khi đó thì tỷ lệ
điều tiết cho ngân sách của các
địa phương như TP.HCM,
Hà Nội… sẽ tăng lên trong
các thời kỳ ổn định ngân sách
tới đây. Mà điều này thì các
địa phương khác đang nhận
cấp phát từ NSTW cũng phải
nỗ lực, cố gắng.
. Thưa Phó Thủ tướng, mỗi
điểm phần trăm tăng trưởng của
TP.HCM sẽ đóng góp 0,33 điểm
phần trăm tăng trưởng cả nước.
Nếu duy trì tỉ lệ điều tiết này,
e rằng sẽ ảnh hưởng đến sự phát
triển không chỉ của TP.HCM?
+ Khi tính toán, cân nhắc
tỷ lệ điều tiết, Chính phủ đã
đề xuất các cơ chế khác cho
các địa phương, tạm gọi là
“giàu”, ngoài định mức phân
bổ. Chẳng hạn như khi tính
định mức phân bổ chi thường
xuyên, bao giờ cũng ưu tiên
các địa phương có điều tiết
về NSTW được nhân thêm
hệ số từ 30% - 60% - 70%
so với các địa phương không
điều tiết về NSTW. Rồi Hà
Nội, TP.HCM còn được tính
thêm so với các tỉnh cùng có
điều tiết ngân sách về trung
ương. NSNN cũng dành ra
hàng chục nghìn tỷ đồng để
hỗ trợ, khuyến khích các địa
phương tăng tỷ lệ điều tiết về
NSTW. Như năm 2017 là
14.450 tỷ đồng.
Mặt khác, chúng ta cũng biết
rằng nhu cầu chi tiêu của các
địa phương là rất lớn, là vô cùng
với mong muốn hoàn thiện hệ
thống cơ sở hạ tầng, nâng cao
chất lượng đời sống người dân,
bảo vệ môi trường… Những
địa phương có thể tự chủ được
và điều tiết về NSTW có nhu
cầu chi tiêu thế nào thì các địa
phương khác cũng có nhu cầu
không kém. Với mục tiêu phát
triển bền vững, gắn với giải
quyết các vấn đề xã hội, bảo
đảm an ninh, trật tự xã hội…
thì NSTW phải hỗ trợ các địa
phương. Vì vậy, việc điều tiết
về NSTW sẽ được tính toán
để phù hợp nhất, bảo đảm thực
hiện các mục tiêu đã đề ra.
Nhu cầu phát triển của
TP.HCM là rất lớn
. Thưa Phó Thủ tướng, dù
bị giảm tỷ lệ điều tiết ngân sách
nhưng TP.HCM vẫn rất nỗ lực
đóng góp lớn hơn cho sự phát
triển của cả nước. Tuy nhiên, với
TP.HCM, tỷ lệ điều tiết chỉ còn
18% dường như quá sâu?
+ TP.HCM là trung
tâm kinh tế lớn của cả
nước. Ngoài tỷ lệ điều tiết,
TP.HCM đã có nghị quyết
của Quốc hội về cơ chế
tài chính đặc thù. Chẳng
hạn như cơ chế về hỗ trợ
phát triển DN trên địa bàn
(cả DN trung ương và địa
phương); cơ chế đặc thù sắp
xếp lại đất đai, công sản trên
địa bàn, tối ưu hóa sử dụng
các nguồn lực này, giúp các
địa phương quy hoạch lại đô
thị khang trang, văn minh
hơn, hiện đại hơn...
Ngoài ra, cơ chế thưởng
vượt thu để đầu tư trở lại cho
TP.HCM (và cả Hà Nội)
cũng lớn hơn. Các khoản vay
đầu tư nước ngoài cũng dành
tỷ lệ lớn hơn cho TP.HCM
vay lại để xây dựng các công
trình hạ tầng lớn. Nhiều
công trình của trung ương
trên địa bàn; những công
trình lớn như các tuyến
đường cao tốc nối với các
địa bàn lân cận sân bay, cảng
biển… được NSTW đầu
tư cũng vào khoảng 6.000-
7.000 tỷ đồng/năm. Cho dù
TP.HCM không chi phối
nguồn lực này, nhưng vì
công trình xây dựng trên địa
bàn nên được tính vào tổng
đầu tư các công trình xã hội
của thành phố và đó cũng
là nguồn lực phát triển của
TP.HCM.
Dĩ nhiên, nhu cầu phát
triển của TP.HCM là rất lớn,
nhưng NSTW cũng đã hỗ trợ
lại thành phố để làm sao “số
thực chi” không phải chỉ là
18% như chúng ta vẫn thấy.
Trung ương và Chính phủ
cũng luôn ủng hộ việc cần có
cơ chế, chính sách thích hợp
để các đầu tàu kinh tế như Hà
Nội, TP.HCM,... có thể đóng
vai trò động lực, lan tỏa các địa
phương khác. Trong thời gian
tới, tỷ lệ điều tiết ngân sách,
dự toán thu NSNN hăng năm
của TP.HCM cũng cần phải
được quan tâm tính toán hợp
lý, thích hợp hơn.
Mặt khác, kế hoạch đầu tư
công trung hạn giai đoạn 2016-
2020, trung ương đã dự kiến
đầu tư từ nguồn vốn vay ODA
cho các dự án tàu điện ngầm,
chống ngập, xử lý môi trường
cho TP.HCM. Trong đó, vốn
cấp phát trên các hiệp định đã ký
là khoảng trên 3 tỷ USD từ nay
đến 2020, vốn cho vay lại gần
1 tỷ USD. Trung ương cũng
đã hỗ trợ thành phố 10.000 tỷ
đồng để xử lý chống ngập, hỗ
trợ khoảng 8.800 tỷ đồng đầu
tư hai bệnh viện tuyến cuối là
bệnh viện nhi và bệnh viện ung
bướu trên địa bàn thành phố…
.
Theo Phó Thủ tướng, đã đến
lúc chúng ta tính toán lại tỷ lệ
điều tiết ngân sách cho TP.HCM
chưa?
+ Năm 2020 là năm cuối
cùng trong giai đoạn ổn định
ngân sách 2017-2020. Luật
NSNN quy định rằng sau mỗi
thời kỳ ổn định ngân sách, các
địa phương phải tăng khả năng
tự cân đối, phát triển ngân sách
địa phương, thực hiện giảm
dần tỷ lệ bổ sung cân đối từ
ngân sách cấp trên so với tổng
chi ngân sách địa phương hoặc
tăng tỷ lệ % nộp về ngân sách
cấp trên đối với các khoản thu
phân chia giữa các cấp ngân
sách để tăng nguồn lực cho
ngân sách cấp trên thực hiện
các nhiệm vụ chi quốc gia và
phát triển đồng đều giữa các
địa phương.
Đến nay, mới chỉ có 16 địa
phương điều tiết về NSTW,
trong khi đó các nhiệm vụ quốc
gia là rất lớn. Khi ngày càng có
nhiều địa phương cân đối được
ngân sách thì đương nhiên tỷ lệ
điều tiết về NSTW của các địa
phương khác sẽ thay đổi, trong
đó có TP.HCM.
. Xin cam ơn Phó Thủ tướng.•
Tạo điều kiện để TP.HCMphát triển nhanh,
toàn diện, vững chắc
Chúng ta biết trong những năm trước và thời kỳ đầu
của công cuộc đổi mới, TP.HCM luôn là nơi thử nghiệm
các chính sách mới, thể chế mới. Lãnh đạo thành phố
luôn là những người đề xuất các sáng kiến đổi mới sự
lãnh đạo của Đảng, các sáng kiến đổi mới kinh tế và đi
đầu trong công cuộc hoàn thiện thể chế kinh tế kinh tế
thị trường định hướng XHCN.
Với truyền thống năng động như vậy, cá nhân tôi rất
hoan nghênh việc TP xây dựng đề án tỷ lệ điều tiết các
khoản thu phân chia giữa ngân sách trung ương và ngân
sách TP.HCM.
Nghị quyết 16 của Bộ Chính trị về phương hướng,
nhiệm vụ phát triển TP.HCM đến năm 2020 cũng xác
định: “Chính phủ chỉ đạo các bộ, ngành tiếp tục tháo gỡ
những khó khăn, vướng mắc, tạo thuận lợi để TP.HCM
thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ”... Cụ thể là xem xét để
tăng ty lệ điều tiết cho ngân sách TP.HCM đối với các
nguồn thu có sự phân chia giữa trung ương và thành
phố, thực hiện từ năm 2015. Trong khi chưa tăng ty
lệ điều tiết thì hằng năm trung ương đã xem xét tăng
nguồn kinh phí hỗ trợ các chương trình mục tiêu và
tăng hỗ trợ từ nguồn thu xuất nhập khẩu trên địa
bàn. Đồng thời ưu tiên các nguồn tài chính để
thực hiện các dự án phát triển giao thông vận
tải đã được Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ
phê duyệt, tạo điều kiện để TP.HCM phát triển
nhanh, toàn diện, vững chắc, thực hiện tốt vai
trò trung tâm đối với vùng và cả nước.
Trong những năm qua, chúng ta đã triển
khai tốt những nội dung của Nghị quyết
16. Ngay cả Nghị quyết 54/2017 của Quốc
hội cũng là một cú hích cần thiết để
TP.HCM có điều kiện phát triển hơn, lan tỏa cho
cả nước.
Tôi vẫn mong r ng TP.HCM tiếp tục triển khai mạnh
mẽ và nhanh hơn nữa những cơ chế mà Quốc hội đã
nói rõ trong Nghị quyết 54. B ng các chương trình, kế
hoạch và đề án cụ thể, TP.HCM cũng cần đẩy nhanh
hơn nữa quá trình thoái vốn, cổ phần hóa doanh nghiệp
nhà nước, sắp xếp lại, nâng cao hiệu quả các đơn vị
sự nghiệp công lập để tận dụng và sử dụng hiệu quả
nguồn lực như Nghị quyết 54 đã mở ra.
Phó Thủ tướng
Vương Đình Huệ
Nhiều tổ chức quốc tế, các
quốc gia khác, nhất là các
đối tác phát triển đều thừa
nhận, đánh giá cao và khẳng
định Việt Nam là một điểm
sáng về tăng trưởng và
phát triển toàn diện.
Phát triển các đặc sản
gắn với thương hiệu
từng vùngmiền được
Phó Thủ tướng rất quan
tâm trong chỉ đạo đối với
các địa phương, khi cơ
cấu lại nền sản xuất với
nông nghiệp. Trong ảnh:
Phó Thủ tướng Vương
ĐìnhHuệ thămmô hình
trồng bưởi củaHTX
PhươngĐông, huyện
KimBôi, tỉnhHòa Bình.
Ảnh : TL
