16
Quốc tế -
Thứ Tư 6-1-2021
Tiêu điểm
VĨ CƯỜNG
N
gày6-1(giờđịaphương),
Quốc hội (QH) Mỹ sẽ
họp lưỡng viện để kiểm
và xác nhận lần cuối phiếu
bầu đại cử tri trước khi chính
thức công bố tân tổng thống
nhiệm kỳ tới. Thông thường
thủ tục kiểm phiếu ở QH lâu
nay chủ yếu chỉ mang tính
hình thức, ít được chú ý. Tuy
nhiên, sự kiện lần này lại
được dư luận quan tâm bởi
Tổng thống Donald Trump
cùng một số đồng minh Cộng
hòa tuyên bố sẽ tiếp tục thách
thức kết quả bầu cử, bất chấp
chuỗi thất bại pháp lý thời
gian qua.
Không có cái gọi là
“đại cử tri thay thế”
Theo quy định của hiến
pháp Mỹ, Phó Tổng thống
MỹMike Pence, với vai trò là
chủ tịch Thượng viện, sẽ chủ
trì cuộc họp ngày 6-1. Trong
trường hợp ông Pence vắng
mặt chủ trì thì có thể ủy quyền
lại cho chủ tịch Thượng viện
tạm quyền là thượng nghị sĩ
Chuck Grassley.
Về quy trình kiểm phiếu,
QH sẽ đi lần lượt từng bang
theo thứ tự bảng chữ cái. Tới
bang nào thì trợ lý sẽ đưa cho
ông Pence để ông hô to lên,
sau đó toàn bộ nghị sĩ dự họp
tiến hành biểu quyết xem có
chấp nhận số phiếu đại cử tri
của bang đó không. Ở đây,
tờ
The New York Times
nhận
định sẽ xuất hiện một số kịch
bản một khi phe ông Trump
bắt đầu triển khai kế hoạch
thách thức kết quả bỏ phiếu.
Kịchbảnđầu tiên, ôngPence
thay vì kiểm phiếu đại cử tri
do chính quyền các bang gửi
lên sẽ chọn kiểm các “phiếu
bầu thay thế” của đảng Cộng
hòa. Cụ thể, vào ngày 14-12-
2020 khi đại cử tri các bang
bỏ phiếu thì chi bộ đảng Cộng
hòa ở một số bang (chủ yếu
là ở các bang chiến địa từng
Iran lại phát lệnh truynã, nhờ Interpol bắt ôngTrump
Lãnh đạo phe Cộng hòa ởHạ viện KevinMcCarthy
(trái)
cùngmột số thành viên Cộng hòa cấp cao
khác trongmột cuộc họp báo ởQHngày 28-12-2020. Ảnh: CNBC
Lo ngại biểu tình ngày kiểm phiếu,
Mỹ kích hoạt Vệ binh quốc gia
Đài
ABC News
ngày 5-1 đưa tin Bộ Quốc phòng Mỹ đã
chấp thuận yêu cầu của Thị trưởng thủ đôWashington, D.C.
Muriel Bowser về việc kích hoạt lực lượng Vệ binh quốc gia
nhằm hỗ trợ công tác giữ gìn an ninh trật tự ngày QH họp
kiểm phiếu đại cử tri.
Theo kế hoạch, khoảng 300 binh sĩ Vệ binh quốc gia được
điều động sẽ không mang theo vũ khí và chỉ làm nhiệm vụ
hỗ trợ lực lượng cảnh sát địa phương. Cơ quan Mật vụ Mỹ
(USSS) cũng sẽ cử nhân sự tham gia hỗ trợ cảnh sát trong
phạm vi xung quanh Nhà Trắng.
ABC News
cho biết hưởng ứng lời kêu gọi của Tổng thống
DonaldTrump, hàng chục ngàn người ủng hộ đang chuẩn bị
đổ dồn về thủ đô nhằm phản đối “gian lận bầu cử” và ngăn
QH công nhận ông Joe Biden là tân tổng thống. Trong số
những người dự định xuống đường có nhiều nhóm cực hữu
công khai tuyên bố sẽ mang theo vũ khí.
140
hạ nghị sĩ Cộng hòa dự kiến
sẽ đứng ra phản đối kết quả
bỏ phiếu đại cử tri ở một loạt
bang khác nhau vào ngày 6-1,
đài
CNN
dẫn lời hạ nghị sĩ của
bangVirginiaDenverRiggleman
khẳng định. Con số này thậm
chí sẽ còn cao hơn tùy vào tình
hình và diễn biến cuộc họp.
Ngày 14-12-2020
khi đại cử tri các
bang bỏ phiếu thì
chi bộ đảng Cộng
hòa một số bang
cũng tự đề cử một
nhóm đại cử tri
riêng để bỏ phiếu
cho ông Trump.
Quốc hộiMỹ sắpkiểmphiếu
đại cử tri, Cộnghòa tổng tấn công
Quốc hội Mỹ sắp họp kiểmvà xác nhận phiếu đại cử tri trong bối cảnh đảng Cộng hòa chuẩn bị sẵn
nhiều kế hoạch cho lần cuối cùng thách thức kết quả bầu cử.
bị ông Trump cáo buộc gian
lận phiếu) cũng tự đề cử một
nhóm đại cử tri riêng để bỏ
phiếu cho ông Trump và gửi
kết quả này lên QH. Dù vậy,
The New York Times
cho rằng
kịch bản trên khó xảy ra bởi
luật pháp Mỹ đã có quy định
rõ ràng về vấn đề này. Theo
Đạo luật kiểm phiếu đại cử
tri (Electoral CountAct) được
thông qua năm1877, phó tổng
thống và QH chỉ được kiểm
các phiếu đã có chữ ký xác
nhận của thống đốc bang.
Từ đó đến nay, chỉ có đúng
một trường hợp có liên quan
đến đạo luật này xảy ra trong
kỳ bầu cử tổng thống năm
1960 giữa ứng viên Cộng hòa
Richard Nixon và ứng viên
DânchủJohnF.Kennedy.Thời
điểm đó, kết quả kiểm phiếu
phổ thông ban đầu cho thấy
ông Nixon là người thắng ở
bang Hawaii, giành được ba
phiếu đại cử tri. Tuy nhiên,
do kết quả quá sít sao, chênh
lệch giữa hai ứng viên chỉ
khoảng 140 phiếu phổ thông
nên tòa án bang yêu cầu kiểm
phiếu lại. Tuy nhiên, thời
điểm kiểm phiếu lại rất cận
ngày QH nhóm họp nên hai
đảng tự tổ chức cho đại cử tri
bầu riêng, thống đốc bang ký
duyệt cho cả hai bên rồi gửi
đi cả hai kết quả. Sau khi kết
quả kiểm phiếu lại cho thấy
ông Kennedy mới là người
chiến thắng, QH chọn chấp
nhận phiếu đại cử tri của đảng
Dân chủ.
Đảng Cộng hòa lên
kế hoạch nộp đơn
khiếu nại
Đến kịch bản thứ hai, khi
QH tiến hành biểu quyết
chấp nhận phiếu đại cử tri
của từng bang thì các nghị
sĩ Cộng hòa sẽ đứng ra phản
đối bằng cách nộp văn bản
khiếu nại kết quả lên cho
ông Pence. Để văn bản này
có hiệu lực cần phải có chữ
ký của ít nhất một hạ nghị sĩ
và một thượng nghị sĩ. Tiếp
đó, Thượng viện và Hạ viện
sẽ tiến hành tranh luận riêng
trong khoảng 2-3 tiếng trước
khi biểu quyết tán thành hay
không tán thành khiếu nại.
Nếu hai viện cùng tán thành
thì phiếu của bang bị khiếu
nại sẽ bị bỏ qua, chờ giải
quyết sau.
Ngày 15-12-2020, hạ nghị
sĩ Cộng hòa Mo Brooks là
người đầu tiên công khai tuyên
bố sẽ nộp đơn khiếu nại. 15
ngày sau, thượng nghị sĩ Josh
Hawley tuyên bố sẽ tham gia
đơn khiếu nại của ôngBrooks.
Đến ngày 2-1, một nhóm 11
nghị sĩ Cộng hòa khác do
thượng nghị sĩ Ted Cruz dẫn
đầu “tiếp lửa”, cũng ra tuyên
bố chung sẽ khiếu nại kết
quả ở một số bang mà ông
Biden giành chiến thắng dù
không nói tên cụ thể và yêu
cầu Thượng viện lập một ủy
ban khẩn cấp để rà soát lại
phiếu của những bang này
trong vòng 10 ngày.
The New York Times
cho
biết trên thực tế, việc thành
lập ủy ban để giải quyết tranh
chấp phiếu bầu đã từng có tiền
lệ. Cụ thể, trong cuộc bầu cử
tổng thống năm1876 giữa ứng
viên Cộng hòa Rutherford
Hayes và ứng viên Dân chủ
Samuel Tilden, ông Tilden
giành được 184 phiếu đại cử
tri, thiếu đúng một phiếu để
giành chiến thắng theo quy
định thời đó, trong khi ông
Hayes chỉ giành được 165
phiếu. Tranh chấp sau đó xuất
hiện khi cả hai ứng viên đều
tuyên bố chiến thắng ở ba
bang Florida, Louisiana và
South Carolina, tương đương
20 phiếu đại cử tri. QH khi
đó giải quyết bằng cách lập
ra một ủy ban gồm nghị sĩ từ
hai đảng và các thẩm phán từ
Tòa án Tối cao để rà soát lại.
Cuối cùng, ủy ban kết luận
ôngHayes mới là người chiến
thắng và trao toàn bộ 20 phiếu
đại cử tri cho ông.
Cơ hội thành công
của đảng Cộng hòa?
Hiện chưa rõ QH sẽ phản
ứng ra sao trước các đơn khiếu
nại từ các nghị sĩ đảng Cộng
hòa, tuy nhiên trong bối cảnh
hiện tại thì khả năng thành
công của đảng này được đánh
giá là khá thấp. Trước hết,
đảng Dân chủ hiện vẫn đang
kiểm soát Hạ viện nên chắc
chắn cơ quan này sẽ không
tán thành bất kỳ đề nghị nào
của phe Cộng hòa. Về phía
Thượng viện, lãnh đạo phe
Cộng hòa ở đây là thượng
nghị sĩ Mitch McConnell
đã chính thức gửi lời chúc
mừng tới tổng thống tân cử
Joe Biden và từ tháng 12 đã
nhiều lần kêu gọi các đồng
nghiệp trong đảng không nên
có bất kỳ động thái thách
thức kết quả bầu cử nào nữa
vì vừa không đem lại lợi ích
gì, vừa ảnh hưởng đến hình
ảnh của đảng.
Hơnnữa, việcTòaánTối cao
Mỹ trước đó đã bác bỏ vụ kiện
bốn bang Georgia, Michigan,
Pennsylvania vàWisconsin do
tổng chưởng lýbangTexas dẫn
đầuvớisựthamgiacủacáctổng
chưởng lý từ17bangkháccùng
126 hạ nghị sĩ Cộng hòa cũng
có thểxemlàđòn trímạngđánh
vào mọi ý định hay kế hoạch
thách thức của phe ông Trump
trở về sau. Nếu một nỗ lực với
quymô lớn như thế còn không
thể thành công thì đảng Cộng
hòa thực sự khó có thể trông
mong vào kế hoạch khiếu nại
ở QH sắp tới.•
Phát biểu trong cuộc họp báo ngày 5-1, phát ngôn viên
Bộ Tư pháp Iran Gholamhossein Esmaili cho biết đã tiếp
tục phát lệnh truy nã và gửi đơn lên tổ chức Cảnh sát
hình sự quốc tế (Interpol) yêu cầu bắt giữ Tổng thống Mỹ
Donald Trump cùng với 47 quan chức khác của Mỹ bị cho
là có liên quan đến vụ sát hại tướng Qassem Soleimani
một năm trước.
“Nhà nước Cộng hòa Hồi giáo Iran rất nghiêm túc theo
đuổi vụ việc, trừng phạt những kẻ ra lệnh và thực hiện tội
ác này” - tờ
The National
(Anh) dẫn lời ông Esmaili cho
hay.
Đây là lần thứ hai Iran yêu cầu Interpol ban hành lệnh
truy nã ông Trump cùng hàng chục quan chức Lầu Năm
Góc, Bộ tư lệnh trung tâm Mỹ đóng tại vùng Vịnh. Hồi
tháng 6, Tổng công tố Iran Ali Alghasi-Mehr đã ban hành
lệnh truy nã tương tự, cáo buộc ông Trump và giới chức
Mỹ phạm tội giết người và khủng bố. Tuy nhiên, Interpol
thời điểm đó đã bác đề nghị của Iran với lý do muốn duy
trì tính trung lập chính trị. Điều lệ hoạt động của Interpol
cũng cấm tổ chức này tham gia các hoạt động mang tính
chất chính trị, quân sự, tôn giáo hoặc chủng tộc.
Cùng ngày, phát biểu tại lễ tưởng niệm một năm ngày
tướng Soleimani bị sát hại, Bộ trưởng Tư pháp Iran
Ebrahim Raisi tuyên bố ông Trump là mục tiêu hàng đầu
của ngành tư pháp nước này và sẽ không được miễn trừ
bất kỳ tội danh nào bất chấp địa vị chính trị của ông ra
sao.
PHẠM KỲ
