2
Thời sự -
ThứHai 11-1-2021
ĐẠI THẮNG
S
áng sớm 7-1, Quốc hội
Mỹ xác nhận ứng viên
DânchủJoeBiden là tổng
thống đắc cử. Tân tổng thống
Mỹ sẽ chính thức nắm quyền
ở Nhà Trắng sau lễ tuyên thệ
vào ngày 20-1 tới. Chia sẻ với
Pháp Luật TP.HCM
, ôngTrần
Thắng, một người có nhiều
năm làm việc và sinh sống
tại Mỹ, có theo dõi sát sao
chính trị Mỹ, cho rằng ông
Biden đã trở nên am tường
về Trung Quốc (TQ) và sẽ
tiếp tục cứng rắn với quốc gia
này, buộc Bắc Kinh tuân theo
luật chơi chung của thế giới.
Những ưu tiên
hàng đầu
.
Phóng viên
:
Thưa ông, có
thểhìnhdungnhiệmkỳmới của
đắc cử viên tổng thống - ông
Joe Biden sẽ diễn ra trong bối
cảnh nào?
+ Ông
Trần Thắng
: Ông
Joe Biden thắng cử nhiệm kỳ
2021-2024đốimặt với bối cảnh
nước Mỹ bị dịch COVID-19
hoành hành nặng nề và đang
bước vào giai đoạn tiêmchủng
vaccine.
Không
n h ữ n g
t h ế ,
chính trị
Mỹ xảy
ra nhiều
biến cố
chưa có
tiền lệ về bầu cử năm 2020,
đồng thời Washington vẫn
chưa có lối ra trước vấn đề
chiến tranh thương mại giữa
Mỹ - TQ ở mức cao.
Ưu tiên năm đầu tiên của
ông Biden chắc chắn sẽ tập
trung vào việc kiểm soát đại
Với tư cách là ứng viên tổng thống, ông Biden đã có lập
trường thẳng thắn đối với TQ về các vấn đề xảy ra ở khu tự trị
Tân Cương, Hong Kong và từng có lời chỉ trích đối với Chủ
tịch TQ Tập Cận Bình.
Có nhiều dấu hiệu cho thấy trong cạnh tranh Mỹ - Trung
dưới thời ông Biden mới thật sự bùng nổ. Thay vì chỉ tập trung
vào cuộc chiến tranh thương mại và đại dịch COVID-19 như
chính quyền ông Trump, ông Biden được dự đoán sẽ mở rộng
quy mô cạnh tranh sang các lĩnh vực quân sự, ngoại giao, công
nghệ và có lẽ thậm chí là ý thức hệ. Điều này sẽ có tác động
lớn đối với trật tự quốc tế.
Ông Biden - một người ủng hộ chủ nghĩa đa phương được
kỳ vọng sẽ xem xét lại các chiến lược lớn của chính quyền ông
Obama về thương mại. Chính quyền ông Biden sẽ tìm cách
khôi phục và tận dụng lợi thế so sánh quan trọng trong cuộc
cạnh tranh với Bắc Kinh: Mối quan hệ đối tác của Mỹ với các
đồng minh quan trọng - một điều mà TQ đang thiếu. Dưới thời
ông Trump, tư duy của người làm kinh doanh áp dụng trong
chính sách đối ngoại của ông đã cản trở Washington tạo lập
vị thế của mình với đối tác ở Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương
và gây mất lòng các đối tác chủ chốt.
Việc ông Biden áp dụng chủ nghĩa đa phương và phối hợp
với các đồng minh - thay vì tham gia các cuộc đối đầu một đối
một với Bắc Kinh có thể sẽ nâng cao sức ảnh hưởng của Mỹ.
Để thúc đẩy kinh tế và giảm phụ thuộc công nghệ TQ,
ông Biden sẽ làm việc với các đồng minh châu Âu và châu Á
nhằm gây áp lực lên Bắc Kinh. Ngoài ra, ông cũng có thể
Ông Joe Biden
(ảnh lớn)
được cho là sẽ thay đổi nhiều sai lầmdo chính quyền ông Trump tạo ra với đồngminh tại châuÁ
nhưng cũng tiếp tục chủ trương cứng rắn với TrungQuốc như người tiền nhiệm. Ảnh: NIKKEI ASIA/GETTY
ÔngBiden thúc đẩy các ưu thế chính sách thờiObama
Ông Biden hiểu TQ
hơn bất kỳ chính trị
gia nào ở Quốc hội
Mỹ, chắc chắn ông sẽ
có những chính sách
rất mạnh mẽ với TQ
trong nhiệm kỳ tổng
thống lần này.
Sự khác biệt của Tổng thốngBide
-Thái BìnhDương
Chính sách đối ngoại của Tổng
thống Joe Biden dự kiến sẽ có
nhiều thay đổi so với người tiền
nhiệmDonald Trump.
dịch COVID-19 có hiệu quả
cao nhất và giải quyết các vấn
đề xã hội chia rẽ nhằm tạo sự
thông cảm và đoàn kết trong
Hợp chủng quốc Hoa Kỳ - nơi
biểu tượng cho đa sắc tộc, đa
văn hóa và nền dân chủ.
. Dư luận rất quan tâm về
vấn đề đối ngoại. Liệu ông
Biden sẽ có những điều chỉnh
gì trong quan hệ với các nước?
+ Về đối ngoại, ông Biden
chắc chắn sẽ trở lại các hiệp
ước quốc tế mà lâu nay Mỹ
dẫn dắt thế giới như Tổ chức
Y tế Thế giới (WHO), Hiệp
định Paris về biến đổi khí
hậu. Mỹ vẫn là nhà tài trợ và
trợ giúp khoa học công nghệ
hàng đầu của thế giới cho các
nước nghèo và đang phát triển.
Mỹ sẽ tăng cường ngoại
giao với các đồngminh truyền
thống như EU, Canada, Úc,
Nhật Bản và cùng nhau kiểm
soát TQ. Mỹ sẽ dỡ bỏ các
thuế quan về sắt thép đến từ
các nước đồng minh châu Âu
mà chính quyềnTrump đã ban
hành trong thời gian qua. Mỹ
sẽ thiết lập luật lệ thương mại
mới và cùngEU,Nhật Bảngây
áp lực, buộc TQ tuân thủ các
định chế kinh tế của thế giới.
Tiếp tục cứng rắn với
Trung Quốc
. Ông Biden có sự đồng
điệu nào trong chính sách
đối ngoại của ông Trump?
+ Chính quyền Biden đồng
quan điểm với chính quyền
Trump về việc TQ thách thức
Mỹ trở thành nhà lãnh đạo
chính trị và kinh tế của thế
giới trong thế kỷ 21. Tổng
thống Biden chỉ trích TQ
đánh cắp công nghệ từ công
ty Mỹ, không công bằng về
trợ giúp nhà nước cho công
ty TQ nhằm có lợi thế xuất
khẩu...
Mỹ sẽ đưa một số dự luật
cụ thể nhằm ngăn cản giao
thương với các công ty TQ
về công nghệ sản xuất chất
bán dẫn mà Mỹ đang nắm ưu
thế, từ đó kiềm chế công ty
TQ chậm đà phát triển. TQ
đã bị thiệt hại nặng trong thời
gian qua vì bị Mỹ ngăn cản và
nhận thấy muộn màng về lỗ
hổng này khi phát triển kinh
tế vươn ra thế giới. Ngoài ra,
Mỹ và EU đang cạnh tranh
với TQ về các sản phẩmmới
như pin, gốm công nghệ, thiết
bị LED mà những mặt hàng
này cả Mỹ và EU lệ thuộc
vào TQ.
. Ông Biden sẽ sớm chấm
dứt chiến tranh thương mại?
+ Các nhà kinh tế nhận
xét Mỹ sẽ không dỡ bỏ thuế
quan 370 tỉ USD hàng hóa
TQ vào Mỹ trong thời gian
gần dưới thời ông Biden. Nói
cách khác, chính quyền Biden
vẫn áp dụng chính sách của
ông Trump trong một khoảng
thời gian nào đó, có thể đến
thời điểmTQ tuân thủ những
luật lệ thương mại của Mỹ và
EU đưa ra. Mặc dù TQ đồng
ý mua 200 tỉ USD hàng hóa
Mỹ nhưng đến nay lượng
hàng hóa nhập từ Mỹ chỉ đạt
ở mức thấp.
Tuynhiên, đây cũng là quyết
định khó cho ông Biden vì
nếu giữ thuế quan như chính
quyền Trump áp dụng thì
chính nền kinh tế Mỹ cũng
sẽ chịu thiệt hại. Ông Biden
muốn giảm thuế quan hàng
TQ với điều kiện Bắc Kinh
phải tuân thủ các định chế
thương mại của thế giới và
thương thảo vấn đề biến đổi
khí hậu. Ông Biden xem vấn
đề biến đổi khí hậu toàn cầu
đặc biệt quan trọng và đề cử
cựu ngoại trưởng John Kerry
làm cố vấn và nằm trong Hội
đồng an ninh quốc gia.
CPTPP sẽ là
một trụ cột
. Trụ cột kinh tế ở châu Á -
TháiBìnhDươngcủaMỹ trong
việc chống lại ảnh hưởng của
TQ liệu có thay đổi?
+ Mặc dù Mỹ sáng lập ra
Hiệp định Đối tác xuyên Thái
Bình Dương (TPP) bao gồm
12 nước và không có TQ với
tổng số GDP toàn cầu là 40%
nhưng bị Tổng thống Trump
rút ra khỏi vào năm 2017.
Các nước thành viên còn lại
sau đó vẫn duy trì và đổi tên
thành Hiệp định Đối tác toàn
diện và tiến bộ xuyên Thái
Bình Dương (CPTPP). Các
nước này, tôi chắc rằng đều
hy vọng ông Biden sẽ quay
lại. Ðây cũng là một phương
cách mà Mỹ cùng các đồng
minh kiểm soát, gây áp lực
nhằm buộc TQ tuân thủ các
luật thương mại của thế giới.
Đây cũng là sự khác biệt
cơ bản giữa ông Biden so với
người tiền nhiệm. Ông Biden
chủ trương hướng ra ngoài và
cùng các đồng minh truyền
thống tạo sức mạnh gây áp
lực lên TQ, cổ vũ kinh tế toàn
cầu, trong khi ông Trump thì
thu mình trong nước Mỹ để
đương đầu với TQ.
Cần nhớ rằngHiệp địnhĐối
tác kinh tế toàn diện khu vực
(RCEP) bao gồm 15 nước, do
TQ dẫn dắt với tổng số GDP
toàn cầu là 30%vừa thành lập
trong tháng 11-2020 nhằm tạo
ảnh hưởng kinh tế của TQ lên
thế giới. Một khi hiệp định
CPTPP được kích hoạt trở
lại thì tính cạnh tranh khốc
liệt sẽ bùng nổ giữa hai hiệp
định “khủng” này.
. Có ý kiến cho rằng ông
Biden “có quan hệ thân cận”
với TQnênchínhsáchsẽkhông
cứng rắn. Ông nghĩ sao?
+ Với ông Biden, TQ là
một chặng đường dài. 20
năm trước chính ông Biden
là người ủng hộ TQ vào hệ
thống thương mại của thế
giới - WTO. Tuy nhiên,