6
Pháp luật
&
cuộc sống -
ThứHai 11-1-2021
Có thể xác nhận bằng một văn bản?
Theo một thẩm phán công tác tại TP.HCM (xin không nêu tên), khi luật
chuyển đổi giới tính chưa có thì những quy định về trình tự, thủ tục để công
nhậnhộ tịch củangười chuyểngiới chưa thể tiếnhành. Dovậy, người chuyển
giới yêu cầu cơ quan chức năng công nhận mình là nữ hiện còn gặp khó.
Tuy nhiên, việc ghi nhận thông tin nhân thân của người đã hoàn tất việc
chuyển giới không phải là điều không thể. Nếu BLDS đã ghi nhận nguyên
tắc chung thì cơ quan nhà nước có thể linh hoạt xác nhận bằng một loại
văn bản. Đó là tờ xác nhận thông tin nhân thân mới từ nam sang nữ sau
thời điểm có xác nhận của bệnh viện là đã chuyển giới thành công. Tờ giấy
này sẽ tạo điều kiện cho người chuyển giới nhanh chóng hòa nhập cộng
đồng và các quyền của họ ít bị ảnh hưởng trong cuộc sống hằng ngày.
Ông Bùi Thành Công sau
khi đã thay đổi ngoại
hình từ namthành nữ.
Ảnh: MINHVƯƠNG
Người chuyển
giới chưa thể đổi
đăng ký hộ tịch
BLDS đã có quy định về quyền chuyển đổi giới tính
và người chuyển giới được quyền thay đổi đăng ký
hộ tịch nhưng thực tế chưa thực hiện được vì thiếu
hướng dẫn.
MINHVƯƠNG
Ô
ngNguyễnDanh Tân (34 tuổi,
ngụ quận 3, TP.HCM) cho biết
để có được ngoại hình giống
như nữ giới, ông đã phải trải qua
nhiều cuộc phẫu thuật đau đớn và
nguy hiểm. Hiện nay bản thân còn
chịu nhiều di chứng về sức khỏe,
phải thường xuyên uống thuốc để
điều trị, trí nhớ hạn chế. Tuy nhiên,
khi ông đăng ký chuyển đổi giấy
tờ nhân thân từ nam sang nữ thì
chưa được chấp thuận, khiến gặp
nhiều khó khăn trong cuộc sống,
sinh hoạt.
Chuyện của hai người
chuyển giới
Ông Tân kể dù giấy khai sinh là
namnhưng đến khoảng tám tuổi, ông
đã nhận thức mình có xu hướng nữ
tính. Những trò chơi, thói quen sinh
hoạt của các bé trai cùng lứa tuổi
không thu hút ông. Trái lại, cách
ăn mặc, thói quen sinh hoạt điệu
đà của các bé gái lại làm ông chú ý.
“Một thời gian dài, tôi phải cắt
tóc ngắn, nói năng, đi lại, ăn mặc để
giống các bạn nam khác. Tuy nhiên,
khi buộc phải làm những điều trái
với sở thích, tính cách khiến tôi rất
khó chịu, bức bối” - ông Tân kể.
Năm2006, ông Tân giấu gia đình,
một mình sang Thái Lan thực hiện
phẫu thuật chuyển giới. Trái với dự
tính ca phẫu thuật sẽ được thực hiện
ở một bệnh viện lớn thì ông chỉ đủ
điều kiện làm ở một thẩm mỹ viện
thiếu những thiết bị hiện đại để đảm
bảo tính an toàn cao.
Như nhiều người trước khi phẫu
thuật, ông Tân cũng phải ký cam
Luật về chuyển đổi giới
tính chưa được ban hành
nên chưa có cơ sở pháp
lý để thực hiện việc thay
đổi giấy tờ hộ tịch theo
yêu cầu của ông Tân.
kết tự chịu trách nhiệm với bác
sĩ về trường hợp có thể gặp sự cố
trong khi phẫu thuật, thậm chí là
thiệt mạng. Tuy nhiên, mong muốn
trở thành một phụ nữ đã thôi thúc
ông làm tất cả để hình hài được
“biến hóa”.
Ông Tân kể: “Ca phẫu thuật
thành công nhưng mạng sống của
tôi chỉ còn lại một nửa. Suốt thời
gian hậu phẫu, tôi phải nằm lại
phòng mổ một mình vì không có
người thân, nửa tỉnh nửa mê, đau
đớn vô cùng”.
Trường hợp khác là ông Bùi
Thành Công (32 tuổi, quận Tân
Bình, TP.HCM). Thời điểm ông
phát hiện mình thuộc về giới nữ là
năm 10 tuổi khi ông bắt đầu cảm
thấy thích thú khi nhìn mẹ trang
điểm, mặc váy áo. Năm 2010, ông
Công cũng đi Thái Lan để thực hiện
phẫu thuật chuyển đổi hình dáng
bên ngoài. Ông ý thức được rằng
quyết định ấy là rất mạo hiểmnhưng
vì mong muốn nên ông quyết làm.
Mặc dù đã chuẩn bị tinh thần và
tìm hiểu thông tin về phẫu thuật
chuyển giới nhưng qua nhiều cuộc
phẫu thuật thể xác ông như chết
đi sống lại. Không may cho ông,
khi những vết thương bị nhiễm
trùng, ngoài việc điều trị những vết
thương chưa thành, ông còn phải
uống nhiều loại thuốc khác nữa.
“Tôi biết sức khỏe sau phẫu thuật
chuyển giới sẽ bị nhiều di chứng
nhưng nếu được chuyển đổi giới tính
trên giấy tờ thì chúng tôi sẽ được
an ủi phần nào” - ông Công nói.
Vướng vì chưa có luật về
chuyển đổi giới tính
Sau phẫu thuật, có được cơ thể
giống như nữ giới nhưng người
chuyển giới lại gặp vướng mắc vì
giấy tờ liên quan đến nhân thân của
mình vẫn là nam. Ông Tân kể về
một lần đi khám bệnh liên quan đến
“vùng kín”, phía bệnh viện bối rối
vì không biết xếp ông vào phòng
khám nam khoa hay phụ khoa.
Sau đó, ông Tân gửi đơn đến
Phòng Tư pháp quận 3, TP.HCM
yêu cầu giải quyết việc thay đổi
giới tính trên các giấy tờ nhân thân.
Trong đơn, ông trình bày đã thực
hiện hoàn tất việc phẫu thuật, cơ thể
đã giống nữ giới. Bệnh viện cũng
xác nhận điều này bằng văn bản.
Tuy nhiên, ngày 17-11-2020,
Phòng Tư pháp quận 3 trả lời bằng
văn bản cho rằng trường hợp của
ông là chuyển đổi giới tính nên
việc thực hiện thay đổi hộ tịch sẽ
được thực hiện theo quy định của
BLDS. Tuy nhiên, luật về chuyển
đổi giới tính chưa được ban hành
nên chưa có cơ sở pháp lý để công
nhận và thực hiện việc thay đổi hộ
tịch. Do đó cơ quan này từ chối
giải quyết yêu cầu của ông Tân.
Theo luật sư Đặng Đức Trí, Đoàn
Luật sư TP.HCM, BLDS 2015 đã
quy định quyền được chuyển đổi
giới tính và quyền được thay đổi
giấy tờ hộ tịch sau khi chuyển giới.
Cụ thể, Điều 37 BLDS 2015 (về
chuyển đổi giới tính) quy định:
Việc chuyển đổi giới tính được
thực hiện theo quy định của luật.
Cá nhân đã chuyển đổi giới tính có
quyền, nghĩa vụ đăng ký thay đổi
hộ tịch theo quy định về pháp luật
hộ tịch, có quyền nhân thân phù
hợp với giới tính đã được chuyển
đổi theo quy định của luật này và
các luật khác có liên quan.
Do vậy, cần xem lại việc từ chối
của Phòng Tư pháp quận 3 đối với
yêu cầu thay đổi giấy tờ nhân thân
của ông Tân. Với lý do này thì
không chỉ ông Tân mà rất nhiều
người đã phẫu thuật chuyển giới
không được giải quyết về vấn đề
nhân thân. Trong khi các vấn đề
sinh hoạt hằng ngày gắn với giấy
tờ liên quan đến nhân thân, tài sản,
quyền công dân lại rất cần thiết.
TSNguyễnVănTiến, PhóTrưởng
Khoa luật dân sự, Trường ĐH Luật
TP.HCM, cho rằng những người
muốn chuyển giới tự tìm kiếm để
thực hiện phẫu thuật chuyển giới là
xuất phát từ nhu cầu của bản thân
họ. Tuy nhiên, việc xác nhận lại
giới tính của họ trên giấy tờ hiện
là vấn đề khó dù Điều 37 BLDS
2015 đã “bật đèn xanh”.
Bởi lẽ cần phải có các quy định
cụ thể về việc thực hiện thủ tục
thay đổi giấy tờ nhân thân của họ,
trong khi BLDS chưa có hướng
dẫn mà chỉ có nguyên tắc chung.
Vì vậy phải có luật về chuyển đổi
giới tính để việc thay đổi đăng ký
hộ tịch cho người chuyển giới được
hướng dẫn cụ thể, rõ ràng. “Việc
những người chuyển giới chưa
thể đăng ký thay đổi hộ tịch hiện
nay cũng là điều dễ hiểu” - TS
Tiến nói.•
Theo dự kiến, ngày 22-1 tới, TAND TP Hà Nội sẽ mở
phiên tòa sơ thẩm vụ án vi phạm quy định về đầu tư
công trình xây dựng gây hậu quả nghiêm trọng xảy ra
tại dự án Nhà máy nhiên liệu sinh học Phú Thọ (dự án
ethanol Phú Thọ).
12 bị cáo hầu tòa gồm ông Đinh La Thăng (cựu chủ
tịch HĐQT PVN), Trịnh Xuân Thanh (cựu chủ tịch
HĐQT Tổng Công ty CP Xây lắp Dầu khí - PVC) và
nhiều cựu lãnh đạo, nhân viên của Công ty CP Hóa dầu
và nhiên liệu sinh học dầu khí (PVB). Phiên tòa diễn ra
trong vòng 10 ngày.
Theo cáo trạng, ngày 17-7-2007, HQĐT PVN có nghị
quyết giao tổng giám đốc PVN xây dựng đề án đầu tư
xây dựng nhà máy sản xuất ethanol nhiên liệu ở phía
Bắc. Tiếp đó, với vai trò chủ tịch tập đoàn, ông Đinh La
Thăng ký nghị quyết chấp thuận chủ trương đầu tư dự án
với phương thức thành lập công ty cổ phần làm chủ đầu
tư.
Tháng 9-2008, PVB phê duyệt hồ sơ mời sơ tuyển gói
thầu TK05 xây dựng nhà máy sản xuất ethanol nhiên
liệu. Lúc này, Trịnh Xuân Thanh ký văn bản gửi PVB đề
nghị hạ một số tiêu chí đánh giá về năng lực kỹ thuật,
năng lực tài chính, kinh nghiệm nhà thầu nhưng không
được chấp thuận.
Đáng chú ý, mặc dù biết PVC chưa từng thực hiện dự
án nào trong lĩnh vực ethanol nhưng ông Thăng đã chủ
trì nhiều cuộc họp để định hướng việc giao thầu cho
PVC theo như đề nghị của Thanh.
Dựa trên chỉ đạo này, Thanh quyết liệt yêu cầu thuộc
cấp gửi văn bản đề nghị PVN và PVB xin chỉ định thực
hiện dự án. Về phía mình, ông Thăng bút phê chỉ đạo
cấp dưới giải quyết theo chủ trương chung của tập đoàn.
Thực hiện chỉ đạo của ông Thăng, PVB không tổ chức
đấu thầu theo kế hoạch mà lập hồ sơ để chỉ định thầu
cho liên danh PVC/Alfa Laval/Delta-T.
Theo cáo trạng, quá trình thực hiện, PVB đánh giá liên
danh của PVC không đạt rất nhiều tiêu chí nhưng ông
Thăng vẫn chỉ đạo việc đồng ý chủ trương giao cho liên
danh thi công gói thầu.
VKS xác định tính đến ngày khởi tố vụ án, chủ đầu tư
đã sử dụng gần 1.500 tỉ đồng để thực hiện dự án, trong
đó PVB đã vay ngân hàng tổng số 754 tỉ đồng. Toàn bộ
số tiền lãi phát sinh mà PVB đã trả và còn phải trả cho
các ngân hàng từ khi dự án dừng thi công đến ngày khởi
tố là 543 tỉ đồng.
T.PHAN
TrịnhXuânThanhsắphầu tòa cùng ôngĐinhLaThăng
