12
        
        
          Nghệ sĩ đón tết trong viện
        
        
          dưỡng lão khang trang
        
        
          NGUYỄNTRÀ
        
        
          V
        
        
          iện dư ng lão nghệ s
        
        
          (quận8,TP.HCM) nh ng
        
        
          ngày cận tết tràn ngập
        
        
          tiếng cười, nắng xuyên qua
        
        
          tán cây ùa vào từng ô cửa,
        
        
          cây cối được cắt tỉa gọn gàng.
        
        
          Thành lập từ nh ng năm
        
        
          1997, nơi đây hiện là ngôi
        
        
          nhà của hơn 10 nghệ s gạo
        
        
          cội như Diệu Hiền, Ngọc
        
        
          Đáng, Thiên Kim…, nh ng
        
        
          pho tượng lịch sử sống của
        
        
          nhiều loại hình nghệ thuật sân
        
        
          khấu vàng son một thuở. Sau
        
        
          hơn hai tháng được gấp rút tu
        
        
          sửa, viện như khoác lên mình
        
        
          tấmáomới: khang trang, sạch
        
        
          sẽ hơn nhiều. Hiện tại, nơi
        
        
          đây vẫn là viện dư ng lão
        
        
          duy nhất trên c nước dành
        
        
          cho nghệ s .
        
        
          Niềm vui ngày cận tết
        
        
          Mới đây, lễ bàn giao công
        
        
          trình c i tạo khu dư ng lão
        
        
          nghệ s TP.HCM chính thức
        
        
          diễn ra trong không khí ấm
        
        
          áp, chân tình. Tham dự bu i
        
        
          lễ có gia đình cố nghệ s L
        
        
          Huỳnh, NSƯTTrịnhKimChi
        
        
          - Phó Chủ tịch Hội Sân khấu
        
        
          TP.HCM, đại diện mạnh
        
        
          thường quân cùng đông đ o
        
        
          anh em nghệ s .
        
        
          Ngồi dựa vào bức tường
        
        
          trắng s a còn thơm mùi vôi,
        
        
          nghệ s Ngọc Đáng, người
        
        
          lớn tu i nhất ở đây, mỉm
        
        
          cười: “Vậy là tết năm nay,
        
        
          mọi người có nhà mới rồi!”.
        
        
          Bà đang ngồi xem tivi cùng
        
        
          nghệ s Lệ Thẩm. Dưới kệ
        
        
          tivi la liệt sách, báo.
        
        
          Nghệ s Ngọc Đáng năm
        
        
          nay đã 94 tu i nhưng nhìn
        
        
          bước đi nhanh nh n, ánh
        
        
          mắt sáng và nụ cười rạng
        
        
          r trên gương m t, chẳng ai
        
        
          ngh bà đã bước vào tu i xưa
        
        
          nay hiếm. Lại nhớ cái thời
        
        
          Ngọc Đáng, Hùng Cường,
        
        
          Thanh Sang… làm mưa làm
        
        
          gió khắp Sài thành, họ diễn
        
        
          ở đâu là người ta ùn ùn kéo
        
        
          nhau tới, giành từng tấm vé,
        
        
          giẫm lên chân nhau mà đứng.
        
        
          Ở cái tu i này, khi con cái
        
        
          đã trưởng thành hết, bà chọn
        
        
          Viện dư ng lão nghệ s làm
        
        
          nơi ngơi nghỉ, được hát, được
        
        
          trò chuyện, cùng nhau ôn lại
        
        
          nh ng câu chuyện năm n o
        
        
          năm nào.
        
        
          “Vào đây, mỗi người một
        
        
          c nh. Bamươimấy tu i chồng
        
        
          mất, tôi ở góa một mình gồng
        
        
          gánh nuôi con. Giờ già rồi, vào
        
        
          đây có bạn bè đồng nghiệp,
        
        
          vui lắm. Chứ ở nhà, con cái
        
        
          đi làmhết trơn. G p lại nh ng
        
        
          người bạn bè đi hát chung, tâm
        
        
          sự, có người chuyện trò. Con
        
        
          cháu tôi vẫn vào đây thăm
        
        
          nom thường xuyên, lúc nào
        
        
          không vào được thì gọi điện
        
        
          thoại” - nghệ s Ngọc Đáng
        
        
          tâm tình.
        
        
          Gắn bó với nơi đây gần 20
        
        
          năm, chứng kiến bao đ i thay
        
        
          của con người và c nh vật,
        
        
          bà xem nơi đây như ngôi nhà
        
        
          thứ hai của mình. Chỉ lên bức
        
        
          nh lưu niệm treo trên tường
        
        
          nhà, nh ng tấm nh đã ng
        
        
          màu k ức, bà b o ngày xưa
        
        
          ở đây đông lắm, ba mươi mấy
        
        
          người mà giờ “đi hết trơn, còn
        
        
          lại nhiêu đó”.
        
        
          Bà b o ngày xưa ở đây
        
        
          nghèo, đường đá l m ch m,
        
        
          mùa mưa đường ngập, sân
        
        
          ngập, phòng ốc theo thời
        
        
          gian cũng xuống cấp, bong
        
        
          tróc. “Nay trong ngoài đều
        
        
          sửa, nhà khang trang, sạch sẽ
        
        
          hơn nhiều. Năm nay mưa lớn
        
        
          chẳng sợ ngập n a, cây cối
        
        
          đã được cắt tỉa bớt um tùm,
        
        
          quang đãng hơn, chẳng còn
        
        
          nơm nớp lo mưa lớn cây tét
        
        
          cành, gãy đ . Đường từ ngoài
        
        
          hẻm vào cũng đã được nâng
        
        
          lên cao. Sớm chúng tôi dậy
        
        
          tập thể dục, đi vòng vòng
        
        
          trong khuôn viên. Tết năm
        
        
          nay chúng tôi có nhà mới
        
        
          rồi” - bà khoe.
        
        
          Nghệ sĩ Lý H ng:
        
        
          “Đã hoàn thành
        
        
          di nguyện của cha”
        
        
          Người được nhắc tới nhiều
        
        
          nhất trong nh ng câu chuyện
        
        
          của các nghệ s hôm nay là
        
        
          cố nghệ s L Huỳnh. Ông
        
        
          và gia đình là nh ng người
        
        
          thường xuyên tới thăm hỏi,
        
        
          trò chuyện, tâm tình cùng các
        
        
          nghệ s , đ c biệt là nh ng dịp
        
        
          tết đến, xuân về. Nh ng bức
        
        
          nh lưu niệm chụp cùng ông
        
        
          được mọi người run run mở
        
        
          lại cho nhau cùng xem. “Mới
        
        
          năm nào anh L Huỳnh còn
        
        
          ghé thăm tụi tui. Ảnh đến,
        
        
          tui còn ca cho nh nghe.
        
        
          Tết này không có nh, buồn
        
        
          quá” - nghệ s Diệu Hiền nói.
        
        
          “Ngày ba còn sống, năm
        
        
          nào chúng tôi cũng theo chân
        
        
          ba vào thăm, t ng quà các cô
        
        
          chú nghệ s . Theo thời gian,
        
        
          Thi công ngày đêm suốt hai tháng
        
        
          NSƯTTrịnhKimChi trầmngâmnhớ lại:“NgàyanhLýHuỳnh
        
        
          phải nhập viện, anh vẫn dặn gia đình qua xem, quyết luôn,
        
        
          làm sao để tu sửa viện nhanh cho các nghệ sĩ trong Viện
        
        
          dưỡng lão kịpđón tết. Một tậpđoànbất động sản hỗ trợ làm
        
        
          phòng ốc phía trong, cònphía ngoài là gia đình cố nghệ sĩ Lý
        
        
          Huỳnh làmhết: đường sá, bếp, kho…Quyết là làm, hai tháng
        
        
          liên tục thợ làm ngày, làm đêm để kịp hoàn thiện trước tết”.
        
        
          NSƯTTr nh Kim
        
        
          Chi l người phát
        
        
          đ ng kêu gọi hỗ trợ
        
        
          tu sửa Vi n dưỡng
        
        
          lão ngh sĩ. Chỉ trong
        
        
          thời gian ngắn, s
        
        
          tiền ch kêu gọi được
        
        
          đã hơn 1 tỉ đồng.
        
        
          Đời sống xã hội -
        
        
          ThứBa26-1-2021
        
        
        
          viện đã xuống cấp nghiêm
        
        
          trọng. Nhà kho hư hỏng nhiều,
        
        
          bếp cũ nát, ph i sửa lại hết,
        
        
          đường là đường đất, cây cối
        
        
          um tùm, nhiều cây lớn già
        
        
          cỗi rất dễ x y ra gãy đ …Tu
        
        
          b lại viện cho khang trang,
        
        
          sạch sẽ là nguyện vọng của
        
        
          ba tôi lúc sinh thời. Ông ra
        
        
          đi khi tâm nguyện còn dang
        
        
          dở…” - diễn viên L Hùng,
        
        
          con trai của tài tử L Huỳnh,
        
        
          trầm ngâm nhớ lại. Anh cùng
        
        
          m và em gái L Hương đã
        
        
          góp 500 triệu đồng để cùng
        
        
          chung tay tu sửa Viện dư ng
        
        
          lão nghệ s theo di nguyện
        
        
          của cha lúc sinh thời. 
        
        
          Nghệ s L Hương ngh n
        
        
          ngào nhớ lại lời d n dò của
        
        
          người cha quá cố. Nay ước
        
        
          nguyện đã thành hiện thực,
        
        
          đường đi đã được nâng cấp,
        
        
          bếp đã sửa, phòng cho nhân
        
        
          viên cũng đã xây, lối đi xung
        
        
          quanh vườn cũng đã tr i bê
        
        
          tông sạch sẽ. Chỉ là người xưa
        
        
          đâu còn. “Ngày hôm nay, ước
        
        
          nguyện của ba con đã hoàn
        
        
          thành, con tin ba con ở trên
        
        
          thiên đàng sẽ mãn nguyện.
        
        
          Con và gia đình sẽ tiếp tục
        
        
          tới đây thăm hỏi, trò chuyện
        
        
          cùng các cô chú…” - nghệ s
        
        
          L Hương ngh n lời.
        
        
          NSƯTTrịnhKimChi chính
        
        
          là người phát động kêu gọi
        
        
          hỗ trợ tu sửa Viện dư ng lão
        
        
          nghệ s . Chỉ trong thời gian
        
        
          ngắn, số tiền chị kêu gọi được
        
        
          đã hơn 1 tỉ đồng. Công việc,
        
        
          lịch quay, lịch diễn liên tục
        
        
          nhưng chị vẫn tranh thủ thời
        
        
          gian và liên tục cập nhật thông
        
        
          tin, theo dõi tiến độ sửa ch a
        
        
          để kịp có ngôi nhà mới cho
        
        
          các nghệ s đón tết.•
        
        
          Ng i dựa vào
        
        
          bức tường
        
        
          trắng sữa còn
        
        
          thơmmùi
        
        
          vôi, nghệ sĩ
        
        
          Ngọc Đáng,
        
        
          người lớn
        
        
          tuổi nhất ở
        
        
          Viện dưỡng
        
        
          lão nghệ sĩ,
        
        
          mỉm cười:
        
        
          “Vậy là tết
        
        
          nămnay, mọi
        
        
          người có nhà
        
        
          mới r i!”.
        
        
          Tiêu điểm
        
        
          Nhập việnmà vẫn nặng
        
        
          lòng lo cho nghệ sĩ
        
        
          Tâm nguyện trước khi mất
        
        
          của cố nghệ sĩ Lý Huỳnh là
        
        
          được giúp đỡ các nghệ sĩ già
        
        
          yếu, bệnh tật những ngày cuối
        
        
          đời có nơi ở khang trang, thoải
        
        
          mái. Thậm chí ngày nhập viện
        
        
          trở lại, dù phải chống ch i với
        
        
          nhữngcơnđau,ôngvẫnđauđáu
        
        
          ước nguyệndangdở củamình.
        
        
          B Tr nT Ngađ i di n chon nnhândioxinra tòa t i Pháp
        
        
          Ngày 25-1, Tòa đại hình Evry (Pháp) mở phiên tranh tụng
        
        
          gi a các luật sư (LS) đại diện cho bà Trần Tố Nga và các LS
        
        
          của 14 công ty hóa chất Mỹ đã s n xuất chất độc da cam/
        
        
          dioxin trong cuộc chiến tranh tại Việt Nam (VN).
        
        
          Suốt 10 năm qua, bà Trần Tố Nga, một nạn nhân chất độc
        
        
          da cam, đơn thương độc mã đối m t với 26 công ty hùng
        
        
          mạnh, thông qua một thiết chế luật pháp quốc tế, đòi công l
        
        
          cho mình.
        
        
          Cho đến nay, sự kiên trì của bà đã nhận được kết qu xứng
        
        
          đáng khi ngày 25-1, Tòa đại hình Evry (Pháp) mở phiên
        
        
          tranh tụng gi a các LS đại diện cho bà Trần Tố Nga và các
        
        
          LS của 14 công ty hóa chất Mỹ đã s n xuất và thương mại
        
        
          hóa chất độc da cam/dioxin trong cuộc chiến tranh tại VN.
        
        
          Để có được kết qu như ngày hôm nay, b n thân bà Trần
        
        
          Tố Nga đã ph i rất kiên định vào con đường của mình.
        
        
          Tháng 5-2009, bà đứng ra làm chứng tại Tòa án lương tâm
        
        
          quốc tế vì nạn nhân da cam/dioxin VN ở Paris. Sau đó, bà
        
        
          nhận được sự đồng hành của LS William Bourdon và cộng
        
        
          sự, nhà văn André Bouny - Chủ tịch Ủy ban quốc tế ủng hộ
        
        
          nạn nhân da cam/dioxin VN, bà quyết định đứng ra kiện các
        
        
          công ty hóa chất Mỹ.
        
        
          Tháng 5-2013, Tòa đại hình ở Evry (Pháp) đã chấp thuận
        
        
          đơn của bà Tố Nga kiện 26 công ty hóa chất Mỹ.
        
        
          Tháng 4-2014, tòa án ở Evry mở phiên đầu tiên với danh
        
        
          sách hầu tòa của 19 công ty hóa chất Mỹ từng s n xuất chất
        
        
          hóa học sử dụng trong chiến tranh VN, điều mà họ không
        
        
          chịu làm trong các vụ trước đó. Trong hơn sáu năm qua đã có
        
        
          19 phiên tòa thủ tục.
        
        
          Từ tháng 4-2016 đến tháng 7-2017, bà cùng nh ng LS của
        
        
          mình tr i qua tám phiên tòa.
        
        
          Tháng 6-2020, tòa án ở Evry ra thông báo về vụ kiện
        
        
          của bà Trần Tố Nga và yêu cầu kết thúc các phiên thủ tục
        
        
          vào ngày 28-9-2020 để ngày 12-10-2020 tiến hành phiên
        
        
          tranh tụng.
        
        
          Tháng 9-2020, khi thẩm phán quyết định mở phiên tranh
        
        
          tụng vào ngày 12-12-2020 thì ngay tức khắc phía các công
        
        
          ty Mỹ yêu cầu dời phiên tòa với l do vì đại dịch. Cuối cùng,
        
        
          Tòa đại hình Evry đã bất ngờ quyết định dời phiên tòa đến
        
        
          ngày 25-1-2021.
        
        
          Bà Nga cho biết b n thân bà hội đủ các điều kiện để khởi
        
        
          kiện các công ty hóa chất Mỹ theo luật của nước Pháp trên đất
        
        
          Pháp: Bà là nạn nhân da cam và bà có quốc tịch Pháp.
        
        
          
            PV
          
        
        
          Các nghệ sĩ
        
        
          chụp ảnh
        
        
          lưu niệm
        
        
          trong lễ b n
        
        
          giao công
        
        
          trình cải tạo
        
        
          khu dưỡng
        
        
          lão nghệ sĩ.
        
        
          Ảnh:
        
        
          NGUYỄN
        
        
          TRÀ
        
        
          Ngôi nh chung của các lão nghệ sĩ khang trang, sạch sẽ
        
        
          sau quá trình cải tạo. Ảnh: NGUYỄNTRÀ