6
Pháp luật
&
cuộc sống -
Thứ Tư17-2-2021
Tháng4-2017, chủ tịchUBNDtỉnh
Bình Phước ra quyết định xử phạt
ông P. về hành vi buôn bán thuốc lá
lậu và áp dụng hình phạt bổ sung là
tịch thu chiếc xe tải nói trên. Tháng
9-2018, Công an huyện Hớn Quản
(Bình Phước) gửi thông báo cho
ngân hàng cho biết đã bán đấu giá
chiếc xe nêu trên và yêu cầu ngân
hàng loại chiếc xe ra khỏi diện tài
sản cầm cố thế chấp, để người trúng
đấu giá đăng ký sử dụng chiếc xe.
Không đồng ý, ngân hàng đã nhiều
lần làm văn bản yêu cầu cho nhận
lại xe để xử lý tài sản đảm bảo, thu
hồi nợ nhưng không nhận được phản
hồi. Sau đó, ngân hàng đã khởi kiện
vụ án hành chính, yêu cầu hủy một
phần quyết định của chủ tịch tỉnh
đồng thời yêu cầu nhận lại xe. Tuy
nhiên, ngày 21-8-2020, TAND tỉnh
Bình Phước đã đình chỉ vụ án với
lý do hết thời hiệu khởi kiện.
Tương tự, ngày 23-9-2020, TAND
tỉnh Kiên Giang đã xét xử sơ thẩm
vụ án hành chính và đã tuyên bác các
yêu cầu của một ngân hàng TMCP
về việc buộc trả lại cho ngân hàng
một chiếc ô tô là tài sản thế chấp.
Trước đó, tháng 10-2017, anh
NVS vay 471 triệu đồng tại ngân
hàng này, thế chấp một chiếc ô tô.
Đến tháng 3-2019, chủ tịch UBND
tỉnh Kiên Giang xử phạt anh S. về
hành vi vận chuyển thuốc lá lậu và
áp dụng biện pháp tịch thu phương
tiện vi phạm là chiếc ô tô.
Vụ khác, ngày 19-4-2019, ông
P. và bà M. bị chủ tịch UBND tỉnh
Sóc Trăng ra quyết định xử phạt
hành chính về hành vi vận chuyển
thuốc lá lậu, hình phạt bổ sung là
tịch thu chiếc ô tô.
Ông P., bà M. đã khởi kiện vụ án
hành chính và ngày 13-11-2019,
TAND tỉnh xử sơ thẩm đã tuyên
bác yêu cầu khởi kiện của hai ông
bà. Hai người kháng cáo nên ngày
22-7-2020, TAND Cấp cao tại
TP.HCMxử phúc thẩmnhưng tuyên
y án sơ thẩm.
Trong bản án phúc thẩm, về phần
chiếc ô tô bị tịch thu, HĐXX nhận
định: “Mặc dù phương tiện trên đã
thế chấp cho ngân hàng nhưng việc
áp dụng hình thức xử phạt bổ sung
tịch thu phương tiện là đúng và hết
sức cần thiết trong tình hình buôn
thuốc lá lậu hiện nay, có tác dụng
phòng ngừa chung và làm gương
cho người khác”.
Luật quy định sao?
Trong cả ba vụ án hành chính nêu
trên có điểm chung là cơ quan chức
năng căn cứ vào điểm b khoản 3
Điều 25 Nghị định 185/2013 (được
sửa đổi bởi khoản 22 Điều 1 Nghị
định 124/2015 quy định về xử phạt
vi phạm hành chính trong lĩnh vực
hàng lậu, hàng cấm…) để áp dụng
biện pháp tịch thu phương tiện.
Phía ngân hàng thì cho rằng các
cơ quan có thẩm quyền tịch thu
phương tiện đã xâm hại nghiêm
trọng đến quyền và lợi ích hợp pháp
của mình. Bởi lẽ khi cho khách
hàng vay, ngân hàng đã thực hiện
đủ các quy định của pháp luật như
ký hợp đồng thế chấp, đăng ký giao
dịch đảm bảo…
Hơn nữa, trong các hợp đồng tín
dụng khách hàng đã cam kết sử
dụng vốn vay đúng mục đích, đúng
theo quy định của pháp luật. Hành
vi buôn bán hàng cấm là hành vi vi
phạm của chủ phương tiện, không
phải lỗi đơn vị nhận thế chấp.
Ngoài ra, khoản 5Điều 323BLDS
2015 quy định một trong những
quyền của bên nhận thế chấp là
yêu cầu bên thế chấp hoặc người
thứ ba giữ tài sản thế chấp giao tài
sản đó cho mình để xử lý khi bên
thế chấp không thực hiện hoặc thực
hiện không đúng nghĩa vụ.
Cạnh đó, khoản 4 Điều 4 Nghị
định 163/2006 (được sửa đổi, bổ
HỮUĐĂNG-MINHCHUNG
M
ột số trường hợp khi xử lý vi
phạm hành chính, cơ quan
chức năng áp dụng biện
pháp tịch thu phương tiện vi phạm
là ô tô. Tuy nhiên, nếu phương tiện
bị tịch thu là tài sản đã được thế
chấp trong ngân hàng trước đó thì
có thể gặp rắc rối.
Đó là khi bên thế chấp không
thực hiện hoặc thực hiện không đầy
đủ nghĩa vụ thanh toán cho ngân
hàng thì ngân hàng không thể lấy
lại phương tiện vi phạm từ các cơ
quan chức năng để xử lý tài sản,
thu hồi nợ.
Tòa bác yêu cầu khởi kiện
của ngân hàng
Tháng 9-2016, một chi nhánh
ngân hàng tại TP.HCM cho ông
CHP vay 140 triệu đồng. Để đảm
bảo cho khoản vay, ông P. đã thế
chấp một chiếc xe tải đứng tên mình
cho ngân hàng. Hai bên đã đăng ký
giao dịch đảm bảo theo quy định.
Xe tang vật trongmột vụ buôn thuốc lá lậu bị Công an huyệnHócMôn, TP.HCMtịch thu. Ảnh: NGUYỄNTÂN
Bất cập xử lý
tài sản thế
chấp là tang
vật vi phạm
Ngân hàng khởi kiện hành chính đòi lại
xe là tài sản đã được thế chấp nhưng tòa
không chấp nhận vì nó đã được xử lý
trong vi phạmhành chính.
sung bởi Nghị định 11/2012) quy
định trong trường hợp giao dịch
đảm bảo được giao kết hợp pháp
và có giá trị pháp lý đối với người
thứ ba thì tòa án, cơ quan nhà nước
có thẩm quyền khác không được
kê biên tài sản đảm bảo để thực
hiện nghĩa vụ khác của bên đảm
bảo, trừ trường hợp pháp luật có
quy định khác.
Mặt khác, khoản 6 Điều 19 Nghị
định 166/2013 (quy định về cưỡng
chế thi hành quyết định xử phạt
hành chính) thì một trong những
loại tài sản không được kê biên đó
là tài sản đang được cầm cố, thế
chấp hợp pháp.
Trong khi đó, tại bản án của
TAND tỉnh Kiên Giang, tòa này
nhận định theo khoản 22 Điều 1
Nghị định 124/2015 (sửa đổi, bổ
sung một số điều của Nghị định
185/2013) quy định ngoài hình
thức xử phạt bằng tiền còn có
hình thức xử phạt bổ sung tịch thu
phương tiện dùng để vận chuyển
hàng cấm là thuốc lá điếu nhập
lậu trong trường hợp tang vật có
số lượng từ 500 bao trở lên.
Tòa còn viện dẫn khoản 15 Điều
1 Nghị định 97/2017 (sửa đổi, bổ
sungNghị định 81/2013). Đồng thời,
căn cứ vào khoản 6 Điều 12 Luật
Xử lý vi phạm hành chính để bác
yêu cầu của ngân hàng. Từ những
căn cứ trên, tòa xác định đối với
hành vi vận chuyển thuốc lá lậu
người có thẩm quyền có quyền xử
phạt và áp dụng hình thức tịch thu
phương tiện vi phạm.•
Vụ án hình sự: Hoàn trả tài sản đảm bảo
là vật chứng
Trong lĩnh vực hình sự, Điều 14 Nghị quyết 42/2017 của Quốc hội về
thí điểm xử lý nợ xấu của các tổ chức tín dụng quy định: Sau khi hoàn
tất thủ tục xác định chứng cứ và xét thấy không ảnh hưởng đến việc xử
lý vụ án và thi hành án, cơ quan tiến hành tố tụng có trách nhiệm hoàn
trả vật chứng trong vụ án hình sự là tài sản đảm bảo của khoản nợ xấu
theo đề nghị của bên nhận đảmbảo là tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân
hàng nước ngoài, tổ chức mua bán, xử lý nợ xấu.
Phía ngân hàng thì cho
rằng các cơ quan có thẩm
quyền tịch thu phương
tiện đã xâm hại nghiêm
trọng đến quyền và lợi ích
hợp pháp của mình.
Quy định về phối hợp trong việc bắt, tạm giữ
Bộ Quốc phòng, Bộ Công an, VKSND Tối cao vừa ra
thông tư liên tịch quy định về phối hợp trong việc bắt, tạm
giữ và kiểm sát việc bắt, tạm giữ của cơ quan, người được
giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra của bộ
đội biên phòng (BĐBP), lực lượng cảnh sát biển (CSB).
Thông tư liên tịch này có hiệu lực từ ngày 9-3 tới.
Theo đó, đối với các vụ việc, vụ án không thuộc thẩm
quyền điều tra của BĐBP, CSB, khi phát hiện, tiếp nhận
người phạm tội quả tang, người đang bị truy nã, người
phạm tội tự thú, đầu thú thì cơ quan, người có thẩm
quyền của BĐBP, CSB phải lập biên bản bắt giữ người
phạm tội quả tang, người bị truy nã, lập biên bản tiếp
nhận người phạm tội tự thú, đầu thú, bảo vệ hiện trường
(nếu có), giải đến hoặc báo ngay cho cơ quan điều tra có
thẩm quyền.
Đối với vụ việc, vụ án thuộc thẩm quyền điều tra của cơ
quan có thẩm quyền của BĐBP, CSB, sau khi bắt người
phạm tội quả tang, bắt người đang bị truy nã thì cơ quan,
người có thẩm quyền của BĐBP, CSB ra quyết định tạm
giữ.
Quyết định tạm giữ và các tài liệu liên quan đến việc
bắt, tạm giữ phải được gửi cho VKSND có thẩm quyền để
kiểm sát, xét phê chuẩn.
VKSND kiểm sát việc cơ quan, người có thẩm quyền
của BĐBP, CSB bắt, tạm giữ người thực hiện hành vi có
dấu hiệu tội phạm trên địa bàn mình quản lý.
VKSND cấp huyện kiểm sát quản lý, thi hành tạm giữ
tại buồng tạm giữ thuộc đồn biên phòng đóng quân trên
địa bàn.
Cụ thể, VKS trực tiếp kiểm sát buồng tạm giữ, hồ sơ
tạm giữ, gặp hỏi người bị tạm giữ về việc tạm giữ, xác
minh, thu thập tài liệu để làm rõ vi phạm pháp luật trong
việc tạm giữ; tiếp nhận, giải quyết khiếu nại, tố cáo trong
thi hành tạm giữ.
VKS yêu cầu trưởng buồng tạm giữ thông báo tình hình
chấp hành pháp luật về thi hành tạm giữ, cung cấp hồ sơ,
tài liệu liên quan, tự kiểm tra và thông báo kết quả về thi
hành tạm giữ cho VKS, trả lời về vi phạm pháp luật trong
việc thi hành tạm giữ.
VKS kháng nghị, kiến nghị, yêu cầu đình chỉ việc thi
hành, sửa đổi hoặc bãi bỏ quyết định có vi phạm pháp luật
trong việc tạm giữ; quyết định trả tự do ngay cho người bị
tạm giữ không có căn cứ và trái pháp luật.
VKS khởi tố hoặc yêu cầu cơ quan điều tra khởi tố vụ
án hình sự hoặc thông báo cho cơ quan có thẩm quyền
xem xét, giải quyết theo quy định của pháp luật khi phát
hiện vụ việc có dấu hiệu tội phạm trong thi hành tạm giữ.
D.DUNG
