11
Kinh tế -
Thứ Tư 24-3-2021
Lấp khoảng trống pháp lý
thị trường thương mại điện tử
Việc quản lý hoạt động có yếu tố thươngmại điện tử trênmạng xã hội cần khác biệt với các loại hình
thươngmại điện tử khác.
CHÂNLUẬN-MINHANH
N
gày23-3, PhòngThương
mại và Công nghiệp
Việt Nam (VCCI) tổ
chức tọa đàm “Thương mại
điện tử (TMĐT) trên mạng
xã hội tại Việt Nam: Một
số vấn đề pháp lý”. Nhiều
ý kiến tại tọa đàm cho rằng
hiện nay có nhiều vấn đề
trong quản lý TMĐT trên
mạng xã hội mà một phần
do khoảng trống về pháp lý.
Phải tạo ra môi
trường cạnh tranh
công bằng
Ông Nguyễn Minh Đức,
Ban Pháp chế VCCI, trình
bày báo cáo cho hay: Thị
trường TMĐT ở Việt Nam
đang trong giai đoạn phát
triển nhanh. Từ xuất phát
điểm thấp 2,2 tỉ USD vào
năm 2013, quy mô thị trường
này đã lên đến khoảng 10,08
tỉ USD vào năm 2019.
Thị trường TMĐT ở Việt
Nam được dự đoán vẫn sẽ
tiếp tục tăng trưởng với tốc độ
cao trong thời gian tới. Theo
một báo cáo của Google và
Temasek, quy mô thị trường
này dự kiến đạt 23 tỉ USD
vào năm 2025.
Đặc biệt TMĐT trên mạng
xã hội đang phát triển nhanh,
tỉ lệ các doanh nghiệp kinh
doanh trên nền tảng này
cũng tăng so với các sàn
giao dịch TMĐT. Hiệu quả
kinh doanh qua mạng xã hội
được doanh nghiệp đánh giá
cao (40% cho biết hiệu quả
cao), lớn hơn rất nhiều so
với các hình thức kinh doanh
trực tuyến khác.
Thế nhưng hiện nay lại chưa
có quy định cụ thể về trình
tự, thủ tục để các nhà kinh
doanh tuân thủ. Quản lý thuế
đối với hoạt động TMĐT trên
mạng xã hội như với phương
tiện truyền thống cũng không
khả thi khi áp dụng với các
cá nhân, tổ chức kinh doanh
trong nước cũng như xuyên
biên giới…
Đề cập đến vấn đề này, ông
Nguyễn Văn Tuấn, đại diện
VCCorp, cho biết sắp tới sẽ
ra mắt mạng xã hội có chức
năng thanh toán và giao hàng.
Xu hướng phát triển mạng
xã hội là tất yếu và cần điều
chỉnh để nó phát triển minh
bạch, rõ ràng và kiểm soát
được nhưng không kìm hãm.
“Cần phải quản lý được
hàng hóa phục vụ và đăng
tải trên mạng Internet để đảm
bảo vấn đề quyền sở hữu trí
tuệ, tránh bán hàng giả, hàng
nhái. Đặc biệt phải quản lý
được vấnđề lừa đảo,mạodanh
để bán hàng. Đồng thời cần
quản lý thuế của người bán
hàng trên môi trường mạng
xã hội nhằm tạo ra sự cạnh
tranh công bằng” - ông Tuấn
đề nghị.
Cần có hình thức
quản lý phù hợp
ÔngĐậuAnhTuấn, Trưởng
ban Pháp chế VCCI, nhìn
nhận một trong những điểm
khác biệt nổi bật giữa mạng
xã hội và sàn TMĐT là cho
đến nay các mạng xã hội chưa
có chức năng đặt hàng trực
tuyến. Người mua và người
bán vẫn phải liên hệ trực tiếp
với nhau để hoàn thành giao
dịch. Trong khi đó các sàn
TMĐT có thể có chức năng
đặt hàng trực tuyến và cho
phép giao dịch được hoàn
tất trên môi trường mạng, từ
khâu đặt hàng đến khâu vận
chuyển và giao hàng.
“Trước thực tiễn này, đòi
hỏi pháp luật về TMĐT cần
có những quy định phù hợp để
quản lý hiệu quả cũng như tạo
điều kiện cho các hoạt động
này phát triển. Việc quản lý
hoạt động có yếu tố TMĐT
Phát hiện nhiều cá nhân
có doanh thu khủng
Trong thời gian qua, cơ quan thuế đã phát hiện nhiều
trường hợp có thu nhập khủng từ kinh doanh qua mạng
hoặc phát sinh doanh thu từYouTube cá nhân nhưng không
kê khai thuế.
Ví dụ tháng 1 vừa qua, Chi cục Thuế quận Hải Châu, TP
Đà Nẵng đã truy thu tiền thuế một cá nhân với số tiền hơn
23,5 tỉ đồng từ khoản thu nhập hơn 281 tỉ đồng nguồn thu
quảng cáo trên mạng Internet. Trước đó, Cục Thuế TP.HCM
truy thu thuế một cá nhân kênh YouTube có thu nhập 19
tỉ đồng từ năm 2016 đến 2018; một trường hợp khác thu
nhập 41 tỉ đồng từ Google, Facebook, YouTube…
Theo thông tin từ Bộ TT&TT, tính đến cuối năm 2020,
có khoảng 15.000 kênh YouTube bật nút kiếm tiền tại Việt
Nam. Tuy nhiên, chỉ 30% trong tổng số trên chịu sự quản lý
từ các công ty mạng của YouTube tại Việt Nam có kê khai
và nộp thuế đầy đủ.
Công ty Chứng khoán SSI vừa công bố báo cáo về thị
trường tiền tệ thời gian gần đây. Theo đó, từ đầu tháng 3
đến nay, một số ngân hàng điều chỉnh tăng lãi suất tiền
gửi với khách hàng cá nhân 10-40 điểm cơ bản nhưng vẫn
giữ nguyên lãi suất tiền gửi với khách hàng tổ chức.
Vì vậy, dự báo lãi suất tiền gửi và cho vay sẽ vẫn ổn
định trong quý I, đầu quý II và có thể nhích tăng từ cuối
quý II năm nay khi các hoạt động kinh tế sôi động hơn
giúp tăng cầu tín dụng.
Về diễn biến trên thị trường ngoại hối, kỳ vọng phục
hồi mạnh của nền kinh tế Mỹ khiến đồng USD tăng
giá, trong khi hầu hết đồng tiền giảm giá so với USD.
Riêng tại Việt Nam, tỉ giá trung tâm tăng 11 VND, lên
mức 23.194 VND/USD khiến tỉ giá niêm yết của các
ngân hàng thương mại tăng thêm 20 VND, lên mức
22.950/23.160 VND/USD. Tỉ giá tự do bật tăng tới 150
VND ở chiều mua vào và 100 VND ở chiều bán ra, ở mức
23.900/23.930 VND/USD.
Tình hình xuất nhập khẩu trong nửa đầu tháng 3 vẫn
tích cực, cán cân thương mại tiếp tục hướng xuất siêu
ở mức 1,81 tỉ USD từ đầu năm tới nay. “Hiện cung cầu
ngoại tệ trong nước đang khá thuận lợi nên tỉ giá USD/
VND về dài hạn vẫn ổn định, tuy nhiên có thể dao động
trong ngắn hạn theo diễn biến của đồng USD trên thị
trường quốc tế” - SSI nhận định.
PM
trênmạng xã hội cần khác biệt
với các loại hình TMĐT khác
để phù hợp với bản chất của
hoạt động này và có tính khả
thi” - ông Tuấn nhấn mạnh.
Ông Tuấn cũng nhận xét do
thực tiễn hoạt động TMĐT
trên Internet phát triển quá
nhanh nên nhiều quy định đã
trở nên lạc hậu. Do vậy, pháp
luật về quản lýmạng xã hội và
TMĐT cần được điều chỉnh,
sửa đổi trong thời gian tới.
Ông Vũ Tú Thành, Phó
Giám đốc điều hành khu
vực, Hội đồng Kinh doanh
Mỹ -ASEAN (USABC), cho
rằng cần có nguyên tắc cân
bằng rủi ro và lợi ích đối với
TMĐT trên mạng xã hội, qua
đó không làm tăng tổng chi
phí tuân thủ của cả xã hội.
Nhà nước muốn siết chặt vì
các nền tảng mạng xã hội trên
TMĐT có những hiện tượng
như hàng nhái, hàng giả, lừa
đảo, trốn thuế…
Thị trường thươngmại điện tử tại Việt Namhiện tăng trưởng khá nhanh với 35,4 triệu người dùng.
Ảnh: HOÀNGGIANG
Các mạng xã hội
đang nổi lên là
một phương thức
giao dịch TMĐT
ngày càng phổ biến
nhưng lại chưa
được điều chỉnh.
Lãi suất tiền gửi tiết kiệm dự báo sẽ tăng trở lại
Tuy nhiên, không thể tăng
trách nhiệm cho các nền tảng
này mà cần có cách tiếp cận
khác hơn. Nếu ta tự trói chân
tay theo cách tăng thủ tục,
tăng hiệu lực pháp luật thì
chi phí bỏ ra rất lớn.
“ỞMỹ, người ta không đưa
ra các quy định như ở ta mà
sao TMĐT phát triển mạnh
thế. Cách đây vài tháng, Cục
Điều tra Liên bang (FBI) đã
phối hợp với Bộ Công anViệt
Nam bắt một số đối tượng
người Việt Nam bán khẩu
trang giả cho người mua bên
Mỹ, lừa được mấy trăm ngàn
USD. Pháp luật của Mỹ có
thể vươn ra khỏi biên giới
Mỹ để bắt kẻ lừa đảo” - ông
Thành dẫn chứng.
Ông Nguyễn Lâm Thanh,
đại diện Tik Tok, đồng tình
với ông Thành và cho rằng cả
nước đang bước vào thời kỳ
kinh tế số mà cái gì cũng có
quy định thì… luật và nghị
định, thông tư sẽ rất nhiều.
“Khi có các quy định như
vậy, các nền tảngmạng xã hội
cũng sẽ được trao quyền rất
nhiều. Chẳng hạn quyền từ
chối người bán, người mua,
thu thập thông tin về các giao
dịch đáng ngờ... Chúng tôi
không muốn đâu nhưng vì
pháp luật cho phép nên chúng
tôi buộc phải thu thập thông
tin của khách hàng. Cái này
là nguy hiểm cho quản lý nhà
nước chứ không phải hỗ trợ
Nhà nước” - ông Thanh nói.
Nhiều đại biểu khác cũng
cho rằng khung pháp lý quản
lý hoạt động TMĐT hiện vẫn
áp dụng chung cho cả mạng
xã hội và sàn giao dịchTMĐT
mà chưa tính đến những khác
biệt cơ bản. Do vậy, các cơ
quan nhà nước cần phân loại
quản lý hoạt động có yếu tố
TMĐT trên mạng xã hội theo
mức độ và tính chất hoạt động
chứ không nên gộp chung.•
Người dân đang giao dịch tại một ngân hàng. Ảnh: TL
