11
Kinh tế -
ThứBa29-6-2021
Khổ vì quá nhiều… kính chuyển
Ông PhạmXuân Hòe, Tổng thư ký Hiệp hội Cho thuê
tài chính, đánh giá rằng chất lượng soạn thảo văn bản
thấp, không đạt yêu cầu một phần là do chuyện “kính
chuyển” quá nhiều.
Cụ thể là phải qua sáu cái kính chuyểnmới đến người
soạn thảo. Bộ trưởngkínhchuyển thứ trưởng, thứ trưởng
kính chuyển vụ trưởng, vụ trưởng kính chuyển vụ phó,
vụ phó kính chuyển trưởng phòng, trưởng phòng kính
chuyểnphóphòng,phóphòngkínhchuyểnchuyênviên.
“Chuyên viên có khi mới ra trường được vài năm thì
làm sao đảm bảo được chất lượng văn bản? Chuyên
viên sẽ copy và dán tất cả những gì cũ vào” - ông Hòe
đặt vấn đề.
“Không có chế tài bộ trưởng”
Bà NguyễnMinhThảo, Viện Nghiên cứu quản lý kinh
tế Trung ương, khi bàn về vấn đề chế tài cho các thông
tư nếu phương hại đến lợi ích của DN cho rằng: Thông
tư được bộ trưởng ban hành nhưng không có chế tài
chobộ trưởng. Cơ chế khởi kiện yêu cầungười banhành
văn bản sai bồi thường cũng khó thực hiện.
“Một số DN chia sẻ nếu họ kiện Nhà nước thì họ sẽ
thua. Không hẳn là thua một vụ kiện mà thua cả một
quá trình. Bởi khi kinh doanh, DN phải làm việc với
nhiều cơ quan nhà nước” - ông Thảo nói.
Luật sư Trương Thanh Đức nói: Đúng là có tình
trạng thông tư có khác với luật, nghị định. Nhưng
riêng việc khác đã không chấp nhận được rồi, chưa
nói tới các quy định trái luật ở trong các thông tư.
Thông tư có hiệu lực như thế khiến cho luật không
sống được, mà là luật chết.
Theo luật sư Đức, Nhà nước phải tuân thủ chính điều
mình đặt ra trước khi yêu cầu công dân phải tuân thủ
luật. Bởi Hiến pháp năm 2013 đã nói quyền của công
dân chỉ có thể hạn chế bằng luật.
và xuất khẩu thủy sản Việt Nam
(VASEP) nói có những thông tư còn
quy định cả những vấn đề không có
trong luật. Chẳng hạn, có thông tư
quy định phải ghi mã số mã vạch
trên sản phẩm trong khi Luật Chất
lượng hàng hóa không quy định.
“Có thông tư của Bộ NN&PTNT
khiến cho tôm đông lạnh nếu xuất
khẩu thì do đơn vị an toàn thực
phẩm quản, nếu nhập khẩu thì lại
do một đơn vị về… kiểm dịch thú
y quản. Chúng tôi hay nói vui, tôm
động lạnh đi từ trái sang phải thì
một tên, đi từ phải sang trái lại tên
khác” - ông Nam dẫn chứng.
Bà Trần Ngọc Ánh, đại diện
Công ty Abbott, kể có thông tư quy
định về hóa chất, về các sản phẩm
tái chế…, các doanh nghiệp (DN)
được lấy ý kiến trước khi ban hành
nhưng thực tế thì cũng chỉ lấy ý kiến
hình thức thôi. Lấy ý kiến xong rồi
cứ ban hành, rồi lại khó thực hiện.
“Khi dự thảo cuối cùng và thông
tư ban hành rồi DN mới đùng một
cái phát hiện ra ý kiến không được
tiếp thu” - bà Ánh nói và đề nghị
có cơ chế để DN có thể biết được ý
kiến của mình được tiếp thu ra sao.
Đại diện một tập đoàn có nhánh
kinh doanh về giáo dục cũng cho
hay: Có thông tư của Bộ GD&ĐT
không quy định thời hạn hoạt động
của các cơ sở giáo dục tư thục, do
vậy các sở giáo dục ở các tỉnh cấp
phép hoạt động có thời hạn khác
nhau. Việc không thống nhất này
ảnh hưởng tới việc xin giấy phép
lao động cho người nước ngoài, chi
phí rất cao.
Phi lý thông tư có giá trị
cao hơn luật
Ông Đậu Anh Tuấn, Trưởng ban
Pháp chế, Phòng Thương mại và
Công nghiệp Việt Nam (VCCI),
nêu ra nghịch lý là có thông tư
hoặc văn bản hướng dẫn thậm chí
còn có hiệu lực cao hơn cả luật và
nghị định, dù trong hệ thống văn
bản quy phạm pháp luật, thông tư
được xếp ở vị trí cuối cùng. Còn
công văn, dĩ nhiên không nằm trong
hệ thống ấy. Nhưng cả thông tư và
công văn lại gây ra những phiền hà
cho DN rất nhiều.
Ông Tuấn dẫn chứng trong luật
quy định thông tư không được ban
hành điều kiện kinh doanh nhưng
thực tế tình trạng này vẫn còn.
Chẳng hạn, Thông tư 03/2018 của
Ngân hàng Nhà nước quy định về
điều kiện cấp giấy phép, tổ chức và
hoạt động của tổ chức tài chính vi
mô, thủ tục cấp các loại giấy phép
xuất khẩu trong hoạt động kinh
doanh vàng.
“Có tình trạng thông tưkhông thống
nhất với nghị định, như Thông tư
02/2021 của Bộ GTVT quy định về
việc lắp camera phải theo dõi được
khoang hành khách, trong khi Nghị
định 10/2020 lại không yêu cầu về
vấn đề này” - ông Tuấn dẫn chứng.
Có thông tư còn quy định thiếu rõ
CHÂNLUẬN
N
hững ngày vừa qua,
Pháp
Luật TP
.
HCM
và nhiều cơ
quan báo chí, chuyên gia đã
đề cập đến hướng dẫn thuế cho
thuê tài sản đối với hợp đồng thuê
nhà trong Thông tư 40/2021 của
Bộ Tài chính, có hiệu lực từ ngày
1-8 tới đây.
Suýt bị tận thu thuế oan
Vấn đề sẽ không có gì phải bàn nếu
một số ví dụ mà Thông tư 40/2021
nêu tuân thủ theo đúng quy định tại
Luật Thuế giá trị gia tăng (GTGT)
và Luật Thuế thu nhập cá nhân. Đó
là cá nhân, hộ kinh doanh có mức
doanh thu từ 100 triệu đồng/năm
trở xuống không phải nộp thuế thu
nhập cá nhân, thuế GTGT.
Thế nhưng thông tư lại đưa ra ví
dụ cho rằng cá nhân, hộ kinh doanh
có doanh thu cho thuê nhà dưới
100 triệu đồng/năm trở xuống vẫn
phải nộp thuế GTGT, thuế thu nhập
cá nhân. Quy định này có thể đẩy
hàng vạn người đang cho thuê nhà
vào tình trạng phải nộp thuế oan,
bị truy thu thuế oan.
Luật sư Trương Thanh Đức nhận
định: “Thông tư quy định như vậy
là trái luật, gây khó khăn, thiệt hại
cho người nộp thuế. Kiểu quy định
nắm đằng chuôi và tận thu, dễ do cơ
quan quản lý, khó cho người dân”.
Sau khi vấp phải ý kiến phản đối
từ nhiều phía, Tổng cục Thuế mấy
lần ban hành thông báo giải thích
rõ lại. Cuối cùng, Bộ Tài chính
phải phát thông báo khẳng định
rằng: Cho thuê nhà mà doanh thu
dưới 100 triệu đồng/năm thì không
phải nộp thuế.
Mới đây nhất, ôngĐồngNgọc Ba,
Cục trưởng Cục Kiểm tra văn bản
quy phạm pháp luật (Bộ Tư pháp),
khẳng định rằng ví dụ trong Thông
tư 40 nêu trên là không thống nhất
với nội dung khác của chính thông
tư này, không phù hợp với quy định
của Luật Thuế GTGT, Luật Thuế
thu nhập cá nhân. Chính vì vậy, cơ
quan này đã có ý kiến và làm việc
với Tổng cục Thuế, Vụ Pháp chế
của Bộ Tài chính. Đồng thời xem
xét đề nghị Bộ Tài chính xử lý theo
quy định.
Như vậy, có thể coi câu chuyện
thuế cho thuê nhà ởThông tư40/2021
của Bộ Tài chính đã kết thúc có hậu.
Người cho thuê nhà không bị tận
thu, không bị gây khó.
Đùng một cái làm khổ
nhà kinh doanh
Nhưng không phải thông tư nào
cũng có kết thúc nhanh và có hậu
như vậy với những điều chưa phù
hợp. Ông Nguyễn Hoài Nam, Phó
Tổng thư ký Hiệp hội Chế biến
Một số quy định về thuế vẫn còn khó hiểu và khó áp dụng với người dân lẫnDN. Trong ảnh: Người dân làmthủ tục về thuế.
Ảnh: H.GIANG
Những thông tư trật chìa làm khổ
người kinh doanh
“Chúng tôi nhận được nhiều kêu cứu, kêu oan của doanh nghiệp trong việc áp dụng pháp luật,
công văn hướng dẫn không nhất quán” - đại diện VCCI.
ràng, tạo cách hiểu không nhất quán.
“Ví dụ, Thông tư 21/2018 của Bộ
GD&ĐT đưa ra định nghĩa về giáo
viên của trung tâm ngoại ngữ, trong
đó có sử dụng khái niệm người bản
ngữ nhưng không giải thích thêm về
khái niệm này nên không biết thực
hiện thế nào” - ông Tuấn cho hay.
10 năm không thấy
hồi âm
Cũng chính vì nhiều điều không
rõ ràng nên DN và địa phương còn
phải phát công văn lên hỏi các bộ,
ngành. Thời gian trả lời lâu và đôi
khi công văn trả lời còn làm cho tình
hình phức tạp hơn, khó hiểu hơn.
“VCCI nhận được nhiều kêu
cứu, kêu oan của DN trong áp
dụng pháp luật, công văn hướng
dẫn không nhất quán. Thậm chí
trong các thư phản ánh về VCCI,
có trường hợp DN nói đã gửi
công văn cho một bộ yêu cầu
giải đáp thắc mắc nhưng… 10
năm rồi không thấy trả lời. Chờ
đợi nhiều năm thành ra dự án
phải đình trệ và ách tắc không
được giải quyết. Nhiều nhà kinh
doanh rơi vào tình cảnh dở khóc
dở cười” - ông Tuấn nói.
Ông Nguyễn Hoài Nam đề nghị
cần phải có chế tài đối với các công
chức, cơ quan quản lý nhà nước nếu
ban hành thông tư, công văn sai với
luật hoặc làm chậm chễ quá trình
thi hành pháp luật, phương hại đến
quyền lợi của DN.
“Người dân, DN sai thì bị xử lý
kinh lắm nhưng chế tài cho cán bộ,
công chức mỗi khi làm sai thì rất
ít. Tôi chưa thấy ai bị kỷ luật trong
khi các quy định của pháp luật đã
có” - ông Nam nói.•
Có DN 10 năm liên tục
gửi rất nhiều công văn
tới bộ liên quan yêu cầu
giải đáp thắc mắc nhưng
vẫn không nhận được
phản hồi.
Tôm, cá đông lạnh cũng từng “khổ” vì các quy định
đá nhau. Ảnh: QH
