7
Pháp luật
&
cuộc sống -
ThứBa13-7-2021
Ly hôn có bắt buộc hòa giải?
Văn bản của TAND Tối cao cũng giải đáp thắc mắc khi tiến hành hòa giải tranh
chấp về quyền nuôi con khi ly hôn hoặc thay đổi người trực tiếp nuôi con sau khi
ly hôn thì HGV có phải lấy ý kiến của con chưa thành niên từ đủ bảy tuổi trở lên
không, hòa giải vụ việc ly hôn có phải là thủ tục bắt buộc không?
Theo đó, LHGĐTTTA không quy định việc buộc phải lấy ý kiến của con chưa
thành niên trong quá trình HGV tiến hành hòa giải. Tuy nhiên, HGV có thể lấy ý
kiến của con chưa thành niên để hiểu được nguyện vọng của con, từ đó có phương
án hòa giải bảo vệ quyền và lợi ích chính đáng của trẻ em. Còn vấn đề hòa giải vụ
việc ly hôn theo LHGĐTTTA được tiến hành theo sự tự nguyện của các bên nên
không phải là thủ tục bắt buộc.
thì có được xem xét để hòa giải theo
LHGĐTTTA không, TAND Tối cao
giải đáp: Đối với những tranh chấp về
quyền sử dụng đất và tranh chấp ranh
giới thửa đất mà chưa qua thủ tục hòa
giải ở xã, phường thì không được hòa
giải theo LHGĐTTTA vì không thuộc
thẩm quyền giải quyết của tòa án.
Chi phí hòa giải, đối thoại
tại tòa
Chi phí hòa giải, đối thoại tại tòa án
do ngân sách nhà nước bảo đảm, trừ
một số trường hợp.
Cụ thể, đối với tranh chấp về kinh
doanh, thương mại có giá ngạch thì các
bên tranh chấp phải chịu chi phí theo
quy định tại khoản 1 Điều 3 của Nghị
định số 16/2021. Chi phí bao gồm chi
thù lao cho HGV, chi phí hành chính
phục vụ việc hòa giải (chi văn phòng
phẩm, nước uống, cước phí bưu chính,
viễn thông phục vụ trực tiếp việc hòa
giải). Ngoài ra, các bên còn phải chịu
các chi phí quy định tại khoản 2 Điều
3 của nghị định này.
Đối với vụ việc hòa giải, đối thoại
còn lại, các bên tham gia hòa giải, đối
thoại tại tòa án chỉ phải chịu chi phí
quy định tại khoản 2 Điều 3 của Nghị
định số 16/2021.
Đó là chi phí khi các bên tham gia
hòa giải, đối thoại thống nhất lựa chọn
địa điểm hòa giải, đối thoại ngoài trụ sở
tòa án bao gồm: Chi phí đi lại, phụ cấp
lưu trú, thuê phòng nghỉ của HGV; chi
phí thuê địa điểm và chi phí khác trực
tiếp phục vụ việc hòa giải, đối thoại
theo thực tế phát sinh.
Chi phí khi HGV xem xét hiện trạng
tài sản liên quan đến vụ việc dân sự,
khiếu kiện hành chính mà tài sản đó
nằm ngoài phạm vi địa giới hành chính
của tỉnh nơi tòa án có thẩm quyền giải
quyết vụ việc hòa giải, đối thoại có trụ
sở. Chi phí này gồm: Chi phí đi lại,
phụ cấp lưu trú, thuê phòng nghỉ của
HGV; chi phí thuê trang thiết bị, máy
móc hoặc chi thuê đơn vị, tổ chức có
chức năng để phục vụ xem xét hiện
trạng tài sản.
Chi phí phiên dịch tiếng nước ngoài
gồm: Chi phí thuê người biên dịch, thuê
người phiên dịch từ tiếng nước ngoài
sang tiếng Việt và ngược lại.•
PHONGHÀ
T
AND Tối cao vừa ban hành Văn
bản số 01/2021/GĐ-TANDTC giải
đáp một số vấn đề nghiệp vụ về
hòa giải, đối thoại tại tòa án. Trong đó,
nhiều đề nghị của các tòa án cấp dưới
đã được TANDTối cao giải đáp chi tiết.
Không giới hạn số lượng
hòa giải viên tối thiểu
Văn bản giải đáp về việc xác định
chuyên gia, nhà chuyênmôn khác, người
có uy tín trong cộng đồng dân cư theo
Điều 10 Luật Hòa giải, đối thoại tại tòa
án (LHGĐTTTA).
Cụ thể, chuyên gia là những người
được đào tạo theo hướng chuyên sâu,
có kỹ năng thực hành công việc, có kinh
nghiệm thực tiễn, lý luận chuyên sâu về
một lĩnh vực cụ thể hoặc có hiểu biết vượt
trội so với mặt bằng kiến thức chung,
trình độ từ đại học trở lên. Chuyên gia
theo lĩnh vực như tâm lý học, thương
mại, tài chính, sở hữu trí tuệ...
Cạnh đó, theo Điều 4 Quyết định số
12/2018 của Thủ tướng Chính phủ về
tiêu chí lựa chọn, công nhận người có
uy tín và chính sách đối với người có
uy tín trong đồng bào dân tộc thiểu số
thì người có uy tín là người hiểu biết
về văn hóa truyền thống, phong tục, tập
quán dân tộc; có mối liên hệ chặt chẽ
và có ảnh hưởng trong dòng họ, dân tộc
và cộng đồng dân cư; được người dân
trong cộng đồng tôn trọng, tín nhiệm,
tin tưởng, nghe và làm theo.
Người có uy tín được lựa chọn từ các
đối tượng như già làng, trưởng thôn,
trưởng dòng họ hoặc những người
thường được đồng bào dân tộc thiểu
số mời thực hiện các nghi lễ cầu cúng
cho gia đình, dòng họ, bản làng; chức
sắc, chức việc trong các tôn giáo ở
vùng dân tộc thiểu số (Phật giáo, Hồi
giáo, Tin lành, Công giáo...); nhân sĩ,
trí thức, doanh nhân, nhà giáo, người
hành nghề chữa bệnh giỏi hoặc người
có điều kiện kinh tế thường giúp đỡ
và được đồng bào tín nhiệm là người
có uy tín.
Theo TAND Tối cao, tùy tình hình
thực tiễn tại địa phương, tòa án có thẩm
quyền tuyển chọn chuyên gia, nhà chuyên
môn khác, người có uy tín trong cộng
đồng dân cư đáp ứng các tiêu chuẩn quy
định tại khoản 1 Điều 10 LHGĐTTTA
để bổ nhiệm hòa giải viên.
Về số lượng hòa giải viên (HGV) tối
thiểu, theo TAND Tối cao, số lượng
HGV tại mỗi tòa án được định biên
tối đa trên cơ sở số lượng vụ việc dân
sự, hành chính được thụ lý của từng
tòa án nên không giới hạn số lượng
tối thiểu.
Về thắc mắc tranh chấp đất đai mà
chưa qua thủ tục hòa giải ở xã, phường
Hòa giải viên
(trái)
đang hòa giải cho cặp vợ chồng trong vụ ly hôn. Ảnh: T.AN
Tòa Tối cao giải đáp
về hòa giải, đối thoại
tại tòa
Trong văn bảnmới ban hành, TANDTối cao giải đáp nhiều thắcmắc của
các tòa án cấp dưới, đặc biệt là về hòa giải, đối thoại tại tòa án.
Đối với tranh chấp về quyền
sử dụng đất và tranh chấp
ranh giới thửa đất mà chưa
qua thủ tục hòa giải ở xã,
phường thì không được hòa
giải theo LHGĐTTTA vì
không thuộc thẩm quyền
giải quyết của tòa án.
Ủy ban thuakiệnvì
bồi thường cho em
nhiềuhơn cho chị
TAND Cấp cao tại TP.HCM vừa xử phúc thẩm
vụ kiện hành chính giữa người khởi kiện là bà Lê
Thị Thu Hoa và người bị kiện là UBND huyện
Bình Chánh (TP.HCM).
Theo hồ sơ, bà Hoa trình bày cha bà là chủ
sở hữu phần đất bị thu hồi có diện tích 547,1
m
2
tại ấp 4, xã Đa Phước. Năm 1995, ông cho
bà Hoa sử dụng vào mục đích làm cơ sở sản
xuất, kinh doanh.
Ngày 20-11-2019, bà nhận được Quyết định
số 9841 của UBND huyện Bình Chánh về bồi
thường, hỗ trợ khi Nhà nước thu hồi đất để
xây dựng dự án đường cao tốc Bến Lức - Long
Thành. Kèm với quyết định trên là phiếu chiết
tính chi phí bồi thường, hỗ trợ của Ban bồi
thường giải phóng mặt bằng huyện với tổng số
tiền hơn 2,73 tỉ đồng.
Về phần bồi thường, hỗ trợ về tài sản gắn liền
với đất, bà đồng ý với số tiền gần 1,768 tỉ đồng.
Đây là tài sản trên đất, nếu tính theo quy định
của pháp luật hiện hành thì cũng không chênh
lệch quá nhiều.
Tuy nhiên, bà Hoa không đồng ý về đơn giá
bồi thường là 1,7 triệu đồng/m
2
. Theo phiếu
chiết tính, tổng số tiền bồi thường cho 547,1 m
2
đất thổ vườn nằm liền kề với thửa đất mặt tiền
(đất nông nghiệp) cùng chủ sử dụng trên quốc
lộ 50 chỉ hơn 966 triệu đồng. Giá này thấp
hơn rất nhiều lần so với giá thị trường đang
dao động 11-15 triệu đồng/m
2
. Giá bồi thường
là quá lỗi thời, không phù hợp với quy định
của pháp luật tại thời điểm ra quyết định bồi
thường, gây thiệt hại quá lớn cho bà.
Bà Hoa cũng nêu trường hợp của em ruột bà bị
thu hồi đất kế bên thì giá bồi thường có sự khác
xa. Cụ thể, em trai được bồi thường với hai mức
giá là 9,458 triệu đồng/m
2
và 5,018 triệu đồng/m
2
dù đất hai nhà giống nhau, kế bên nhau và cùng
được cha tặng cho lại.
Giá đất hiện nay dao động 15-30 triệu đồng/m
2
đối
với loại đất bà bị thu hồi. Tuy nhiên, bà chỉ
yêu cầu giá bồi thường 11,6 triệu đồng/m
2
. Từ
đó bà khởi kiện yêu cầu tòa hủy Quyết định số
9841 trên và buộc bồi thường tổng số tiền hơn
8,11 tỉ đồng.
Xử sơ thẩm, TAND huyện đã chấp nhận
yêu cầu khởi kiện. UBND huyện Bình Chánh
kháng cáo.
HĐXX phúc thẩm xét quyết định thu hồi
đất được ban hành năm 2014, phương án cũng
được phê duyệt năm 2014 nhưng đến năm 2019
UBND huyện Bình Chánh mới ban hành Quyết
định số 9841 là vi phạm trình tự, thủ tục về
việc thu hồi đất theo quy định tại Điều 39 Luật
Đất đai năm 2003 và các điều 30, 31 Nghị định
69/2009 của Chính phủ.
Về nội dung, bà Hoa sử dụng đất có nguồn
gốc là đất ở, đã được giao sử dụng ổn định,
lâu dài, không có tranh chấp nên đủ điều kiện
bồi thường, hỗ trợ theo loại đất ở diện tích
547,1 m
2
.
Quyết định số 9841 cần điều chỉnh về
đơn giá đất để tính bồi thường và có sai sót
khi xác định căn cứ tính bồi thường đối với
đất phi nông nghiệp (trừ đất ở) đối với hộ bà
Hoa. Đồng thời việc ban hành quyết định
nêu trên không đúng trình tự thủ tục theo quy
định của pháp luật nhưng lại chưa giải quyết
chính sách khi chậm chi trả tiền bồi thường
cho bà Hoa theo văn bản của UBND
TP.HCM.
Tòa sơ thẩm hủy Quyết định số 9841 trên là
có căn cứ, đúng pháp luật. Trong đơn kháng
cáo và trước phiên tòa phúc thẩm, người bị
kiện không xuất trình được chứng cứ mới nên
không có căn cứ để chấp nhận yêu cầu kháng
cáo. Từ đó, tòa quyết định bác kháng cáo, giữ
nguyên án sơ thẩm.
HOÀNG YẾN
