16
Quốc tế -
ThứNăm15-7-2021
Chuyên gia lo ngại nguy cơ 1 người
nhiễm nhiều biến thể cùng lúc
Việc bệnh nhân nhiễm cùng lúc nhiều biến thể SARS-CoV-2 đang được giới khoa học điều tra. Nhiều ý kiến
lo ngại hiện tượng này sẽ dẫn tới sự hình thành các biến thể mới nguy hiểmhơn nữa.
VĨ CƯỜNG
G
iới chức y tế Bỉ mới
đây vừa phát hiện một
trường hợp bệnh nhân
tử vong sau khi nhiễm cùng
lúc hai biến thể của virus
SARS-CoV-2, theo hãng tin
Bloomberg
. Cụ thể, nạn nhân
là bà cụ 90 tuổi được nhập
viện khẩn cấp vào BV OLV
tại TPAalst sau khi có kết quả
xét nghiệm dương tính với
COVID-19. Dù mức ôxy ban
đầu vẫn tốt, song tình trạng
bệnh của bà chuyển biến xấu
nhanh chóng và bà cụ đã qua
đời năm ngày sau đó.
Khi phân tích kỹ hơn, các
nhân viên y tế đến nay mới
công bố kết quả phát hiện là
bà cụ đã nhiễm cả hai biến thể
Alpha (xuất phát từ Anh) và
Beta (xuất phát từ Nam Phi).
Hiện tượng hiếm gặp
cần điều tra thêm
Trả lời phỏng vấn của
Bloomberg
, chuyên gia
sinh học phân tử Anne
Vankeerberghen từ BVOLV
cho biết: “Cả hai biến thể trên
đều đang lây lan rộng tại Bỉ
ở thời điểm đó, vì thế nhiều
khả năng bà cụ đã bị lây hai
loại virus từ hai người khác
nhau. Đáng tiếc là chúng
tôi không biết bà ấy đã lây
nhiễm như thế nào”.
Chuyên gia này cũng chia
sẻ thêm là hiện rất khó để giới
nghiên cứu xác định rõ ràng
liệu hiện tượng nhiễmcùng lúc
nhiều biến thể khác nhau có
tác động gì lên tình trạng sức
khỏe bệnh nhân COVID-19
đang xấu đi nhanh chóng hay
không. Hơn nữa, việc nghiên
cứucáchiệntượngnhiễmnhiều
biến thể như vậy trên toàn cầu
“vẫn còn đang bị đánh giá
thấp” do hạn chế trong khả
năng xét nghiệm đối với từng
biến thể cũng như việc khoa
học hiện chưa tìm ra đượcmột
quy trình đơn giản để xác định
bệnhnhân cónhiễmnhiềubiến
thể hay không.
“Nâng cảnh báo về sự lây
lan và biến đổi khó lường
của virus là điều duy nhất
mà chúng ta có thể làm, bên
cạnh việc tuân thủ các quy
định y tế về đảm bảo an toàn,
giữ khoảng cách tối thiểu và
giữ gìn vệ sinh cá nhân” - bà
Vankeerberghen kết luận.
Trong khi đó, bình luận về
trường hợp ở Bỉ, TS virus
học Lawrence Young thuộc
ĐHWarwick (Anh) cho rằng
nghiên cứu của các chuyên gia
BVOLVcho thấy sự cần thiết
của việc phải tăng cường điều
tra các ca nhiễm nhiều biến
thể SARS-CoV-2 không chỉ ở
châu Âu mà còn trên toàn thế
giới. Cơ quan y tế các nước
cần phải nỗ lực rà soát lại các
ca tử vong thời gian qua cũng
nhưnhững ca bệnh nặngở thời
điểm hiện tại để tìm kiếm các
trường hợp như vậy.
“Việc khoanhvùng các bệnh
nhân nhiễm nhiều biến thể sẽ
giúp chúng ta hiểu thêm về
ảnh hưởng của nó đối với diễn
biến lâmsàng củaCOVID-19,
cũng như liệu điều này ảnh
hưởng ra sao đến hiệu quả
của việc tiêm chủng” - TS
Young nhận xét.
Nguy cơ từ các ca
nhiễm nhiều biến thể
T h e o t r a n g t i n
T h e
Conversation
, Brazil hồi tháng
1cũngđãbáocáovềhai trường
hợp nhiễm hai biến thể khác
nhau của virus SARS-CoV-2.
Tuy nhiên, những nghiên cứu
về các ca này đến nay chưa
được công bố trên tạp chí
khoa học quốc tế. Vào thời
điểm đó, giảng viên sinh học
phân tử Maitreyi Shivkumar
thuộc ĐHDeMontfort (Anh)
có bài viết cảnh báo rằng các
trường hợp nhiễm nhiều biến
thể sẽ làm gia tăng tốc độ đột
biến của virus SARS-CoV-2
gấp nhiều lần hiện tại.
“Điều này là do SARS-
CoV-2 trải qua những thay
đổi lớn trong trình tự di truyền
của chúng bằng một quá trình
gọi là tái tổ hợp. Khi hai virus
cùng họ hoặc hai biến thể của
một virus lây nhiễm vào cùng
một tế bào của cơ thể người,
chúng có thể hoánđổi phần lớn
bộ gen với nhau và tạo ra các
chuỗi gen hoàn toànmới” - bà
Shivkumar giải thích.
Trên thực tế, dịch cúm lợn
H1N1 cũng đã bùng phát theo
cơ chế nói trên. Lợn khi đó
đã đóng vai trò một “cỗ máy
trộn” khi nó có thể lây nhiễm
nhiều virus cúm cùng lúc, từ
cúm người, cúm gia cầm và
hai chủng cúm lợn sẵn có.
Các bộ gen này được trộn lại
và tái tổ hợp với nhau, cho ra
đời một biến thể virus cúm
lợn H1N1 với khả năng lây
sang người. Đối với SARS-
CoV-2, điều may mắn là bộ
gen của virus này khá ngắn,
dẫn tới khả năng nó tái tổ hợp
với các chủng virus khác sẽ
thấp hơn nhưng không phải
là không thể xảy ra.
Trong trường hợp bùng phát
một kịch bản như vậy, chính
con người sẽ trở thành những
Nhân viên y tế Bỉ tại một điểmxét nghiệmCOVID-19 ở BV Erasme, thủ đô Brussels hồi tháng 2.
Ảnh: REUTERS
Ngày 13-7 (giờ địa phương), Bộ
trưởng Quốc phòng Philippines Delfin
Lorenzana đã ra lệnh điều tra thông tin
hàng trăm tàu Trung Quốc đã xả chất
thải và nước thải xuống nhiều khu vực
Biển Đông, theo hãng tin
AFP
.
“Trong khi chúng tôi đang xác minh
và điều tra những chất thải được xả ra
môi trường, chúng tôi cho rằng những
hành động vô trách nhiệm như vậy, nếu
có sẽ gây tổn hại nghiêm trọng đến hệ
sinh thái biển trong khu vực. Bất chấp
các tranh chấp chủ quyền và xung đột
lợi ích trên Biển Đông, tất cả quốc gia
phải có trách nhiệm quản lý tài nguyên
thiên nhiên và môi trường chung” - ông
Lorenzana khẳng định.
Một ngày trước đó, công ty phân tích
hình ảnh vệ tinh Simularity (Mỹ) đã
công bố các hình ảnh vệ tinh thể hiện
mức độ thiệt hại môi trường do chất thải
chưa qua xử lý từ các tàu Trung Quốc
trong năm năm qua. Những chất thải
này bao gồm chất thải của con người
và nước thải sinh hoạt. Đồng sáng lập
Simularity - bà Liz Derr cảnh báo lượng
chất thải như vậy có thể làm tổn hại đến
môi trường các loài sinh vật biển sống
trong khu vực. Hiện Đại sứ quán Trung
Quốc tại Philippines vẫn chưa có phản
hồi khi được hỏi về các thông tin do
Simularity cung cấp.
PHẠM KỲ
Philippines điều tra thông tin tàu Trung Quốc xả thải xuống Biển Đông
Biến thể Lambda mới tiếp tục
hoành hành trên toàn cầu
Theohãng tin
Reuters
, vài thángqua hai biến thể SARS-
CoV-2 được nhắc tới nhiều nhất là Alpha và Delta (xuất
phát ởẤnĐộ). Mới đây,Tổ chứcY tếThế giới (WHO) đã lưu
ý thêm về biến thể mới là Lambda. Với tên mã khoa học
là C.37, biến thể Lambda lần đầu tiên được phát hiện ở
Peru vào tháng 12-2020. Kể từ đó, biến thể này đã lây lan
ra 30 quốc gia, bảy trong số đó thuộc khu vực Nam Mỹ.
Ngày 14-6, Lambda chính thức được WHO liệt kê là
“biến thể cần quan tâm” do tốc độ lây lan đáng lo ngại
của nó. Đến ngày 23-6, Cơ quan Y tế công cộng Anh đã
phân loại Lambda là “biến thể đang được điều tra”, sau
khi phát hiện sáu công dân nước này nhiễm biến thể
Lambda vì đi du lịch nước ngoài.
188,6
triệubệnhnhânCOVID-19 trên
toàn cầu được ghi nhận đến
ngày 14-7, theo trang thống
kê
Worldometers
.Trong số này,
hơn4triệungườiđãtửvongcòn
172,4 triệu người đã hồi phục.
Tiêu điểm
33
tháng tù là bản án tòa thượng thẩm hạt Clark,
bangWashington (Mỹ) dành cho một người
đàn ông gốc Việt tên Viet Tan Nguyen (35 tuổi)
vì hành vi cướp tài sản, tờ
The Columbian
ngày
13-7 đưa tin. Cụ thể, người này hồi tháng 5 bị
bắt vì tội cướp một ngân hàng ở hạt Clark, nhận
thêm hai tội hành hung và âm mưu trộm tiền
một sòng bạc cũng ở hạt Clark.
PHẠM KỲ
SARS-CoV-2mới(khôngrõtên).
Bà Shivkumar cũng nhắc
lại là hiện chưa có bằng chứng
cho thấyviệc nhiễmnhiềubiến
thểSARS-CoV-2khác nhau sẽ
khiến cho tình trạng bệnh nặng
hơn. Tuy nhiên, kịch bản xấu
nhất vẫn là virus sau khi tái tổ
hợp có thể sinh ra những biến
thểmới với khảnăng lâynhiễm
nhanhhơn,mạnhhơn,chốnglại
hệmiễn dịch và kháng thể của
con người. Thậm chí biến thể
mới có thể quay lại lây nhiễm
trên chính những bệnh nhân
COVID-19 đã khỏi bệnh. Một
nguy cơ khác là biến thể mới
có thể kháng các loại vaccine
mà con người đang phát triển
và triển khai.
“Do đó, nhiệm vụ cấp bách
trong đại dịchCOVID-19 hiện
tại là: (1) triển khai nhanh nhất
có thể các loại vaccine chống
mọi loại biến thểSARS-CoV-2
đang lưu hành; (2) giới khoa
học dồn sức nghiên cứu ramột
loại siêu vaccine chỉ cần một
liều tiêm duy nhất để chống
lại tất cả biến thể của virus
SARS-CoV-2. Dĩ nhiên là
nói thì bao giờ cũng dễ hơn
làm nhưng tôi vẫn cho rằng
đó là cách duy nhất để chặn
dứt điểm đại dịch, không cho
nó tái bùng phát trong tương
lai” - chuyên gia Maitreyi
Shivkumar kết luận.•
“cỗ máy trộn” cho gen của
virus. Một khi số lượng biến
thể SARS-CoV-2 ngày càng
nhiều, tỉ lệ thuận với số lượng
bệnh nhân trên toàn cầu, số
người nhiễm cùng lúc nhiều
biến thể của virus được phát
hiện trong thời gian tới cũng
sẽ tăng lên bởi các biến thể
virus ngày càng có nhiều điều
kiện tiếp xúc với cơ thể người.
Bằng chứng về quá trình tái
tổ hợp của virus SARS-CoV-2
đãđượctìmthấycảtrongphòng
thí nghiệm lẫn trên bệnh nhân
COVID-19.Đơncử,cácchuyên
gia tại phòng thí nghiệm quốc
giaLosAlamos (Mỹ) hồi tháng
2 đã phát hiện biến thể Alpha
tái tổ hợp với biến thể Epsilon
(xuất phát từ bang California
của Mỹ) để tạo ra một biến thể
Một khi số lượng
các biến thể SARS-
CoV-2 ngày càng
nhiều thì số người
nhiễm cùng lúc
nhiều biến thể của
virus được phát hiện
trong thời gian tới
cũng sẽ tăng lên bởi
các biến thể virus
ngày càng có nhiều
điều kiện tiếp xúc với
cơ thể người.
