4
Thời sự -
ThứNăm16-9-2021
ĐỖTHIỆN
L
iên quan đến vai trò của
công nghệ trong bình
thường mới,
Pháp Luật
TP.HCM
có trao đổi với hai
chuyên gia, là ông Bùi Quốc
Anh, Giámđốc Trung tâmDữ
liệu ĐH Quốc gia TP.HCM
và ông Lê Yên Thanh, nhà
sáng lập vàCEOcủa Phenikaa
MaaS Technology.
Công nghệ là yếu tố
quyết định
. Phóng viên
:
Khi TP.HCM
chuyển mục tiêu từ “zero-
COVID” sang sống chung
với virus SARS-CoV-2 một
cách an toàn thì công nghệ
đóng vai trò ra sao?
+ Ông
Bùi Quốc Anh:
Tôi nghĩ
rằngviệc
chuyểntừ
mục tiêu
“ z e r o -
COVID”
s a n g
“ q u ả n
trị COVID” là một thay đổi
tích cực, dũng cảmvà đột phá.
Trong bối cảnh đó, công nghệ
để quản trị cũng hoàn toàn
khác với trước đây. Tôi lấy
ví dụ mô hình quản trị như
sau: Giả sử hệ thống y tế có
thể chịu đựng được khoảng
5.000 ca mới/ngày (xấp xỉ số
ca nhiễm hằng ngày hiện nay
củaTP.HCM), đồng nghĩa tỉ lệ
nhiễmhằng ngày là p = 0,05%
(tương đương 5.000/10 triệu).
Tỉ lệ nói trên xấp xỉ xác suất
một người mới bị nhiễm, theo
phương pháp Monte-Carlo.
Với cách tiếp cận này, công
nghệ sẽ tiếp cận theo hướng
tối ưu hóa để giảm thiểu tỉ
lệ p này. Để giảm được tỉ
lệ p này có nhiều cách khác
nhau, không chỉ riêng cách
giãn cách tăng cường, vốn
gây ra nhiều tác động tiêu
chế được việc ápdụng các biện
pháp giãn cách diện rộng và
cực đoan. Cần nhấn mạnh lại
rằng cách tiếp cận là “quản trị
COVID”, chứ không nên lạm
dụng mệnh lệnh hành chính
là giãn cách mà là khoa học
quản trị dựa trên dữ liệu.
+ Ông
Lê Yên Thanh:
Saunhiều
t h á n g
giãncách
xã hội vì
đại dịch,
chúng ta
đã có rất
nhiều dữ
liệu và thông tin quý báu về đại
dịch cũng như cách mà biến
thể Delta vận hành. Chúng ta
cũng có rất nhiều bài học đã
được rút ra về triển khai công
nghệ. Do đó, tôi nghĩ TP hiện
nay đã có đủ nền tảng dữ liệu
và cần có những bước đi mới
về mặt công nghệ.
Thứ nhất, cần tổng hợp đủ
và chuẩn hóa dữ liệu vềmột hệ
thống tập trung. Thứ hai, cần
nghiên cứu những giải pháp
công nghệ hướng đến tất cả
đối tượng người dân có thể
tiếp cận được. Thứ ba, phân
tích những dữ liệu đã có để
đưa ra những mô hình cảnh
báo mới và chính xác hơn, có
những thước đo cụ thể hơn
về tình hình dịch bệnh, góp
phần vào việc đưa ra những
chính sách phù hợp.
Kết nối chính quyền,
doanh nghiệp, người
lao động, y tế
. Trong bình thường mới,
các DN và người lao động sẽ
cần tham chiếu vào “hệ thống
Doanh nghiệp
sản xuất an toàn
. Các DN
có thể kiểm ứng
dụng công nghệ để sản xuất
an toàn ra sao
?
+Ông
Bùi Quốc Anh
: Đặc
điểmcủaDNlàngười laođộng
làm việc theo nhóm, theo dây
chuyền. Do vậy, ngoài việc
quản trị xác suất nhiễm của cá
nhân người lao động thì còn
phải quản trị xác suất nhiễm
của nhómngười lao động làm
việc cùng nhóm/dây chuyền.
Nghĩa là quản trị theo nhóm
làm việc quy mô nhỏ (ví dụ
nămngười trở lại/nhóm, tương
đối xác suất nhiễm là 5p (ví
dụ p=0,03% thì 5p = 0,15%)).
Dĩ nhiên các nền tảng 5K và
vaccine luôn luôn đi kèm.
Do vậy, tôi khuyến nghị DN
và cơ quan quản lý quản lý
thật chặt “hồ sơ từng người lao
động” và “hồ sơ từng nhóm
người lao động” bằng công
nghệ, bao gồm các thông tin
cá nhân cơ bản, thông tin cư
trú hiện tại, thông tin tiêm
vaccine, thông tin xét nghiệm
địnhkỳ, lịch sửđi lại của người
lao động…Việc áp dụng công
nghệnàocũngđượcnhưngDN
phải báo cáo dữ liệu nhanh,
chính xác cho cơ quan quản
lý trong thời gian thực hoặc
định kỳ hằng ngày.
+ Ông
Lê Yên Thanh:
Có
thể chia làmhai phần, đó là các
công nghệ giúp DN vận hành
từ xa, tức hệ thống hỗ trợ làm
việc trực tuyến; và các công
nghệ hỗ trợ phòng chống dịch
dành cho các nhân sự làmviệc
trực tiếp tại văn phòng, nhà
máy…Hiện tại, có rất nhiều
ứng dụng mà DN có thể tiếp
cận để sử dụng tùy vào bài
toán cụ thể nhưng từng DN
cũng cần có chiến lược để sử
dụng các công nghệ này theo
từng giai đoạn của dịch bệnh
để duy trì được khả năng sản
xuất và kinh doanh hiệu quả.
Tập trung quản lý
điểm đến
. DN rất quan tâm việc kiểm
soát vận chuyển hàng hóa,
nhu yếu phẩm, thực phẩm...
Vậy công nghệ cần giải quyết
vấn đề nào để đảm bảo đi lại
an toàn cho chuỗi cung ứng?
+Ông
BùiQuốcAnh:
Theo
tôi, kiểmsoát đi lại là xuất phát
từ tưduy“bóc táchvirus rakhỏi
cộng đồng”, nghĩa là chúng ta
cần phải chắc chắn người đi lại
hay tài xế phải “zero-COVID”
mớiđượcđi.Việcnàycóthểgây
ra nhiều tác dụng tiêu cực trong
duy trì chuỗi cung ứng, cũng
như khả năng cung cấp hàng
hóa cho người dân. Trong bối
cảnh mới, chúng ta phải chấp
nhận người đi lại hay tài xế có
thể nhiễmvớimột xác suất nào
đó.Vì vậy, cần ápdụng các giải
pháp quản trị như quản lý tại
nguồn, test ngẫu nhiên, quản
lý tại nơi đến thay vì phải kiểm
soát hết tất cả mọi người.
Khi đó, công nghệ đóng
một vai trò quan trọng và
hiệu quả hơn rất nhiều như
định danh phương tiện, định
danh người di chuyển, kiểm
tra nhanh, quét mã QR tự
động, quản lý rủi ro nhiễm,
thông báo tới những điểm/
người tiếp khi có rủi ro.
+Ông
LêYênThanh:
Điều
côngnghệcầnlàmlàsốhóagiấy
đi đường. Sẽ có ba yếu tố cần
được đặt lên hàng đầu khi triển
khai. Thứ nhất là cần đảm bảo
kiểm tra nhanh và yếu tố giãn
cách, tránh việc tiếp xúc giữa
người với người khi kiểm tra.
Hai là giải pháp cần đảm bảo
hướng đến mọi người dân đều
có thể tiếp cận. Thứ ba là cần
tập trungdữ liệuđầyđủđể tránh
tình trạng sai sót khi kiểm tra.
. Xin cám ơn hai ông.•
Yếu tố quyết định việc mở cửa
trở lại thành công ở TP.HCM
cực cho người dân, doanh
nghiệp (DN) và Chính phủ
khi kéo dài thời gian.
+Ông
LêYênThanh
:Trong
bối cảnh TP dần dần mở cửa
trở lại các dịch vụ và ngành
sản xuất, sẽ có rất nhiều công
việc và thông tin cần được xử
lý để giúp cho việcmở cửa trở
nên chắc chắn và an toàn. Vì
lẽ đó, công nghệ (mà cụ thể là
công nghệ thông tin) sẽ đóng
vai trò quyết định trong việc
mởcửa trở lại ởTP.Nếu chúng
ta có thể tự động hóa và triển
khai được diện rộng các quy
trình bằng công nghệ thông
tin, giúp người dân dễ dàng
hơn trong việc sống chung
với virus thì việc mở cửa trở
lại mới trở nên khả thi.
Sẽ có rất nhiềubài toánđược
đặt ra và thêm nhiều thách
thức mới cần phải giải quyết
và công nghệ thông tin sẽ là
chìa khóa cho các bài toán đó.
Hỗ trợ chính quyền
TP đưa ra quyết định
. Một trong những nhu cầu
quan trọng của chính quyền
TP là làm sao để có thể đưa ra
các quyết định về giãn cách xã
hội một cách khoa học. Chính
quyền TP cần làm gì để ứng
dụng công nghệ để ra quyết
định chính sách giãn cách?
+ Ông
Bùi Quốc Anh
: Để
“quản trị COVID” hiệu quả,
bài toán dữ liệu là cấp thiết
nhất. Dữ liệu cần đầy đủ,
nhanh và chính xác bao gồm:
Dữ liệu về dịch tễ, dữ liệu cá
nhân, dữ liệu nhóm cá nhân,
dữ liệu thông tin địa lý, dữ
liệu tiêm chủng, dữ liệu kinh
tế - xã hội... Các dữ liệu này
cần được cập nhật gần như
thời gian thực về một đầumối
duy nhất và cần lực lượng các
nhà khoa học dữ liệu khai phá,
phân tích và đưa ra thông tin
trong thời gian thực, từ đó để
đưa ra các quyết định tốt, hạn
hỗ trợ đánh giá an toàn sản
xuất” từ chính quyền TP. Khi
đó, công nghệ sẽ kết nối họ
như thế nào?
+
Ông
Bùi Quốc Anh
: Giả
sử chúng ta chấp nhận tỉ lệ
nhiễm mới tối đa nào đó cho
một đơn vị, DN, nhóm DN.
Khi đó, nếu chúng ta áp dụng
tiêu chuẩn đánh giá an toàn
sản xuất giống nhau cho mọi
DN thì không phải là phương
án tối ưu. Lý do là đặc thù sản
xuất của mỗi DN, mỗi nhóm
DN khác nhau là khác nhau,
từ đó dẫn đến tình trạng áp
đặt, can thiệp quá mức vào
hoạt động của DN.
Thay vì vậy, chúng ta đặt
chỉ số đo lường hiệu quả
công việc (KPI) trong phòng
chống dịch cho từng DN hoặc
nhóm DN và tự họ sẽ nghĩ ra
cách để tối ưu hóa KPI của
họ. Khi họ không đạt được
KPI, chính quyền mới can
thiệp. Khi đó chính quyền
dễ dàng quản trị hơn và đỡ
tốn kém nguồn lực hơn.
+
Ông
Lê Yên Thanh:
Quan trọng nhất là phải
xây dựng hệ thống này
theo phương châm hướng
về người lao động và DN.
TP cần có tính bao quát để
đáp ứng được đầy đủ tất cả
loại hình và tính chất DN
(vốn rất đa dạng tại TP).
Từ đó, TP sẽ có một thang
đánh giá chính xác nhất cho
từng loại hình DN. Đó sẽ là
một thách thức lớn khi xây
dựng hệ thống này nhưng tôi
tin rằng với dữ liệu đã có và
đội ngũ công nghệ thông tin
hiện nay thì TP có thể xây
dựng được.
Công nghệ và sự đi lại của người dân
Hãy tưởng tượnghệ thống cảnhbáo về dịchgiốngnhưhệ
thống giao thông thông minh thời gian thực, nghĩa là cho
phép người dân biết được chỗ nào đang kẹt xe trong thời
gian thực để người dân có thể tìm con đường khác để đi. Hệ
thống này được giải quyết bằng công nghệ thông tin địa
lý (GIS) cùng với hệ thống cảm biến. Các cảm biến cần cập
nhật các thông tin về ca nhiễm, vị trí nơi ở, mật độ dân cư...
trong vùng hẹp, các đặc tính kinh tế - xã hội... Các dữ liệu này
được cập nhật, phân tích trong thời gian thực và chia sẻ tới
mọi người dân, DN trong thời gian thực. Cái này có thể nói
là quyền phổ quát của người dân và DNnhằmnắmbắt được
thông tin dịch bệnh để ra quyết định chọn lựa.
Ông
BÙI QUỐC ANH
“Sẽ có rất nhiều bài
toán được đặt ra,
thêm nhiều thách
thức mới cần phải
giải quyết và công
nghệ thông tin sẽ là
chìa khóa cho các
bài toán đó.”
Ông
Lê Yên Thanh
TP.HCMcần xây dựng kịp thời hệ thống dữ liệu và áp dụng công nghệ để chủ trương sống chung
với virus SARS-CoV-2 có thể trở thành hiện thực.
Người dân quét mã QR qua chốt thông qua camera hạn chế tiếp xúc tại chốt trên đường Phạm Văn
Đồng, TP ThủĐức, TP.HCM. Ảnh: HOÀNGGIANG
