5
Ở khía cạnh phục
hồi kinh tế, trước
hết các địa phương
cần tính đến chuyện
phục hồi nguồn
nhân lực lao động.
Thời sự -
ThứBa28-9-2021
ĐỖTHIỆN
M
ới đây, Ban chỉ đạo
quốc gia phòng chống
dịch COVID-19 và
hơn 10.000 xã, phường trên
cả nước đã thống nhất quan
điểm chuyển trạng thái từ
mục tiêu “không có COVID”
sang thích ứng an toàn, linh
hoạt và kiểm soát hiệu quả
dịch COVID-19. Ban chỉ
đạo cũng đang lấy ý kiến
cho dự thảo hướng dẫn tạm
thời về thích ứng an toàn,
linh hoạt, kiểm soát hiệu quả
dịch COVID-19.
Trao đổi với
Pháp Luật
TP.HCM
,TSTrươngMinhHuy
Vũ (ĐH Quốc gia TP.HCM)
nhận định: Bên cạnh việc
TP.HCM cần lên các phương
án và lộ trình để có thể mở
cửa trở lại thì liên kết giữa TP
với các tỉnh xung quanh như
ĐồngNai, BìnhDương, Long
An, Tây Ninh, Bà Rịa-Vũng
Tàu cũng rất quan trọng.
Khả năng mở cửa trở
lại của vùng TP.HCM
.
Phóng viên
:
Thưa ông,
đến nay thì khả năng mở cửa
trở lại của TP.HCM có thể
được hình dung như thế nào?
+ TS
Trương Minh Huy
Vũ
: Dựa trên đánh giá các
chỉ số về vaccine, dịch tễ và
hệ thống điều trị của TP cũng
như thí điểm tại một số địa
phương (như quận 7, huyện
Cần Giờ), tôi cho rằng TP
dù mở ở các mức độ nào thì
cũng cần thiết phân năm cụm
địa lý để kiểm soát: (i) Huyện
Cần Giờ; (ii) Khu Nam gồm
quận 7 và huyện Nhà Bè; (iii)
Khu Tây Bắc gồm huyện Củ
Chi và huyện Hóc Môn; (iv)
Khu Đông tại TP Thủ Đức
thì chọn ra một số khu vực
đủ điều kiện, ví dụ như khu
Thủ Thiêm, khu vực xung
quanh Khu công nghệ cao;
(v) Khu trung tâm thì có ba
quận là quận 5, quận 11 và
quận Phú Nhuận có thể cân
nhắc đạt cấp 3.
Với các khu công nghiệp,
chế xuất, Khu công nghệ cao:
Nếu nằm trong quận, huyện
ở cấp độ 3 thì có thể được
hoạt động mà không cần “ba
tại chỗ”. Nếu nằm ở khu vực
chưa đạt cấp độ 3 thì xem xét
phương án cần đảmbảo ít nhất
80% người lao động tại cơ sở
tiêm đủ liều vaccine. Lộ trình
này nhắm tới mục tiêu vừa an
toàn y tế vừa phục hồi sản
trong tháng 9-2021. Các địa
phương này phải liên kết để
kiểm soát dịch hiệu quả và
bền vững. Đó là “bàn đạp” để
TP mở rộng quy mô liên kết
vùng sang khu vực ĐBSCL,
khu vực Đông Nam bộ.
Liên kết phòng
chống dịch bệnh
. Có thể hình dung đâu là
nhữngnộidungtrọngtâmtrong
liên kết để phòng chống dịch
bệnh hiệu quả và bền vững?
+TPvà các tỉnh, thành xung
quanh phải hình thành các liên
kết về y tế và dịch tễ. Ở khía
cạnh này thì trọng tâm quan
trọng nhất là liên kết vaccine
và năng lực chữa trị. Vaccine
dành cho người từ 50 tuổi trở
lên (và đặc biệt là người từ 65
tuổi trở lên), có bệnh lý nền
sẽ là trọng tâm cực kỳ quan
trọng. Các tỉnh, thành có thể
vay mượn, hỗ trợ nhau về
vaccine và ưu tiên cho nhóm
này để đảm bảo lượng người
bị nhiễm, trở nặng, tử vong ở
mức thấp. Khi nguồn cung tốt
hơn sẽ ưu tiên cho người lao
động (i) ở vùng ranh giới các
địa phương; (ii) tham gia vào
các chuỗi cung ứng nguyên
liệu, hàng hóa; (iii) tham gia
vào các ngành, nghề dịch vụ,
du lịch…
Việc phối hợp để cải thiện
năng lực điều trị cũng rất quan
trọng. Khi mở cửa thì số ca
F0 có thể tăng. Các chuyên
gia y tế cho biết đa số F0 là
không có triệu chứng hoặc có
triệu chứng nhẹ, có thể điều
trị tại nhà theo hướng dẫn
TP.HCM, Đồng Nai, Bình Dương…
cùng mở cửa ra sao?
xuất. TP cũng cần đẩy mạnh
tiêm vaccine cho người từ
50 tuổi trở lên ở các quận,
huyện sắp đạt chỉ tiêu ở cấp
độ 3. Song song đó, rà soát
hệ thống chữa trị cấp cơ sở
để sẵn sàng cho trường hợp
sau mở cửa, số ca nhiễm tăng
(nhanh) trở lại.
. TP.HCMmở cửa trở lại thì
cũng cần đến sự phối hợp và
thống nhất với các tỉnh xung
quanh. Ông nhận xét thế nào
về việc này?
+ Về chuỗi liên kết vùng,
TP có thể mở cửa lưu thông
hàng hóa với ba tỉnh Đồng
Nai, Long An, Bình Dương
vì tỉ lệ phủ vaccine mũi 1
đã đảm bảo. Riêng với Tây
Ninh và Bà Rịa-Vũng Tàu thì
cần cân nhắc các quy định đi
kèm, bởi tỉ lệ tiêm vaccine (ở
nhómngười từ 50 tuổi trở lên)
còn rất thấp. Nếu để các tỉnh
này bùng dịch thì hệ thống y
tế của họ có thể sẽ quá tải và
khả năng tử vong cao.
Dựa vào số liệu thống kê
tình hình dịch bệnh và năng
lực hệ thống y tế, tình hình
tiêm chủng vaccine thì có thể
thấy rằng TP.HCM và đa số
tỉnh, thành xung quanh có thể
cơ bản kiểm soát dịch bệnh
của ngành y tế. Tuy nhiên,
các bệnh viện tầng 2 và tầng
3 cũng rất quan trọng, quyết
định tỉ lệ trở nặng và tử vong.
Vì thế, các địa phương có thể
liên kết với nhau để: (i) Chia
sẻ mô hình điều trị; (ii) điều
phối giường bệnh ở tầng 2, 3
để tránh tình trạng nơi thì thừa
giường bệnh, y bác sĩ, máy
thở ôxy, còn nơi thì quá tải.
Liên kết phục hồi
kinh tế
. Còn các trọng tâm trong
liên kết phục hồi kinh tế thì
sao, thưa ông?
+Ởkhía cạnh phục hồi kinh
tế, trước hết các địa phương
cần tính đến chuyện phục
hồi nguồn nhân lực lao động.
Tại hội nghị trực tuyến Thủ
tướng Chính phủ với cộng
đồng doanh nghiệp (DN)
hôm 26-9, một số đơn vị đã
chỉ ra khó khăn: Sau thời gian
giãn cách kéo dài, rất nhiều
người lao động về quê tránh
dịch đang gặp khó trong việc
TP.HCMvà đa số tỉnh, thành xung quanh có thể cơ bản kiểm soát dịch bệnh trong tháng 9-2021
và cần đến các liên kết để có thể cùngmở cửa trở lại.
trở lại. Có trường hợp DN
tuyển nhân sự mới nhưng ở
địa phương khác nên không
thể đến nhận việc. TP.HCM
và các tỉnh xung quanh đều
là những địa phương thu hút
lao động nhập cư và giữa các
địa phương này cũng có sự
đan xen lao động. Vì vậy phải
tính sớm cơ chế đi lại, ăn ở,
sinh hoạt, phòng chống dịch
cho người lao động thuận tiện
và an tâm quay lại sản xuất.
Trọng tâm thứ hai trong liên
kết vùng là cơ chế luồng xanh
lưu thông hàng hóa, nguyên
liệu, tiêu thụ sản phẩm. Ở
vùng TP.HCM, sự phân
công trong chuỗi cung ứng
là rất rõ. Có tỉnh thì chuyên
cung cấp nguyên liệu, có nơi
thì chuyên gia công, có địa
phương thì chuyên cung cấp
dịch vụ logistics, tài chính,
phân phối sản phẩm, xuất
nhập khẩu… Nếu không có
cơ chế luồng xanh thì chỉ cần
một địa phương phát sinh hay
gia tăng số ca F0, cả vùng sẽ
lúng túng, chuỗi cung ứng có
thể đứt gãy.
Cơ sở dữ liệu là chìa
khóa của liên kết vùng
. Để vận hành liên kết vùng
một cách khoa học và có cơ
sở rõ ràng, đâu là “sợi chỉ
đỏ” xuyên suốt?
+ Chúng ta không thể ra
quyết sách mà không có dữ
liệu rõ ràng. Các địa phương
cần dữ liệu dịch tễ, vaccine,
xét nghiệm, hoạt động kinh
tế làm cơ sở để thảo luận
và đặt ra các mục tiêu, yêu
cầu của việc liên kết vùng.
Vì thế, các địa phương phải
ngồi lại để thống nhất các tiêu
chí đánh giá và xác định rõ
các chỉ số đo lường hiệu quả
công việc (KPI) trong phòng
chống dịch và hoạt động sản
xuất. Tôi lấy ví dụ, các dữ liệu
về xét nghiệm, tiêm vaccine
của người lao động; dữ liệu
Lực lượng chức năng kiểmsoát phương tiện lưu thông qua chốt tại chân cầu Vĩnh Bình, TP ThủĐức,
TP.HCMđoạn giáp ranh tỉnh BìnhDương. Ảnh: HOÀNGGIANG
các nhóm DN tham gia vào
chuỗi cung ứng hàng hóa liên
tỉnh… cần được chia sẻ giữa
các địa phương để đảm bảo
hoạt động đi lại, vận chuyển
hàng hóa được thông suốt.
Haynhưdữ liệuvềcanhiễm,
trở nặng, tử vong, nguồn lực
quản lý dịch tễ, chữa trị (y bác
sĩ, ôxy, bộ kit xét nghiệm…)
nếu được chia sẻ, cập nhật thì
việc hỗ trợ, bọc lót giữa các
địa phương sẽ kịp thời. Hoặc
nếu các địa phương chia sẻ dữ
liệu quản lý dịch bệnh (tỉ lệ
phát sinh F0, xuất hiện biến
chủng mới…) thì khi một nơi
có dấu hiệu bùng dịch thì nơi
khác có phương án phản ứng.
. Yêu cầu về hệ thống dữ
liệu là như thế nào?
+ Tôi nghĩ dữ liệu phải mở,
kịp thời và minh bạch thì việc
liên kết chống dịch và phục
hồi kinh tế mới hiệu quả.
Điều đó có nghĩa không chỉ
chính quyền các địa phương
nắm dữ liệu mà cần thiết lập
một nền tảng dữ liệu mở để
các DN, cá nhân cũng có thể
tiếp cận dữ liệu để họ có giải
pháp thích ứng. Ví dụ, khi
tiếp cận dữ liệu thì bản thân
các DN có thể sáng tạo ra các
ứng dụng để phòng chống
dịch, áp dụng vào sản xuất,
kinh doanh.
Một tín hiệu đáng mừng
là thời gian qua, có thể thấy
TP.HCM đã khởi động nhiều
kế hoạch, dự án liên quan đến
việc xây dựng kho dữ liệu
dùng chung, chương trình
chuyển đổi số, kinh tế số…
Tất nhiên, đây là một thách
thức lớn và kết quả thì vẫn
còn cách khá xa so với mục
tiêu và kỳ vọng. Tuy nhiên,
TP cần phải kiên định và xem
đại dịch lần này là một cơ hội
để hướng tới một hệ thống dữ
liệu mở, có tính hiệu quả cao
phục vụ lại quá trình mở cửa
và phục hồi kinh tế.
. Xin cám ơn ông.•
Tôi nghĩ khi Chính phủ và chính quyền
các tỉnh cùng thống nhất chủ trương“thích
ứng an toàn, linh hoạt và kiểm soát hiệu quả
dịch COVID-19”thì cơ bản đã có cùng hướng
đi. Khi Chính phủ và Bộ Y tế có khung chính
sách, các địa phương thống nhất các vấn đề
chung thì cả vùng TP.HCM là một thực thể
thống nhất, cùng xây dựng kế hoạch liên kết
hai vấn đề: (i) Quản lý dịch tễ và hỗ trợ chữa
trị liên vùng; (ii) Phục hồi kinh tế (từ tổ chức
cho nông dân sản xuất, tổ chức thu mua
nông - lâm - thủy sản, vận chuyển đến nhà
máy, gia công, lắp ráp, tiêu thụ…).
Ngoài ra, TP.HCM là trung tâm của vùng,
nếu muốn liên kết với các địa phương khác
thì TP phải có chiến dịch tiêm chủng hiệu
quả, hệ thống điều trị mạnh, mô hình sản
xuất cho DN mạch lạc… Đó là động lực của
cả vùng. Các địa phương khác cũng phải
thực thi hiệu quả chính sách phòng chống
dịch và tổ chức sản xuất hiệu quả theo các
tiêu chí đã thống nhất với trung ương đã
đề ra.
TS
TRƯƠNG MINH HUY VŨ
Trung ương tạo cơ chế, địa phương phối hợp chính sách
