7
Pháp luật
&
cuộc sống -
ThứHai 8-11-2021
PhạmQuốc
Dũng khi bị
bắt.
Ảnh: CACC
HOÀNGYẾN
C
ác bị hại của chủ đầu tư dự
án khu biệt thự du lịch Thanh
Bình (TPVũng Tàu) gửi nhiều
đơn kiến nghị đến các cơ quan tố
tụng về việc không đồng ý với
cáo buộc của VKS, cơ quan điều
tra (CQĐT).
Vừa lạm dụng
vừa lừa đảo?
VKSNDtỉnhBàRịa-VũngTàu truy
tố ông Phạm Quốc Dũng (nguyên
chủ tịchHĐTVCông tyTư vấnDịch
vụ Thương mại Thanh Bình) về tội
lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài
sản theo khoản 4 Điều 175 BLHS
(khung hình phạt 12-20 năm tù).
Cáo trạng nêu khoảng giai đoạn
2006-2009, Nguyễn Văn Tám (cựu
chủ tịch HĐTV, đã chết) và Dũng
đã trực tiếp ký hợp đồng chuyển
nhượng quyền sử dụng đất (QSDĐ)
tại khu A, ký các hợp đồng chuyển
nhượng QSDĐ, xây nhà thô tại khu
B, khu C của dự án cho khách hàng
và đã thu 95% giá trị tiền ghi trên
hợp đồng.
VKS xác định ông Dũng trực tiếp
chiếm đoạt của 49 khách hàng trên
205 tỉ đồng. Ngoài ra, bị can Dũng
còn chịu trách nhiệm liên đới trên
232 tỉ đồng mà ông Tám đã thu của
khách hàng.
Những người được cho là bị hại
cho rằng CQĐT, VKS đã xác định
sai tư cách tố tụng trong vụ án.
Đồng thời, họ cũng cho rằng không
thể tách vụ án vi phạm quy định về
hoạt động cho vay của ngân hàng
để xử lý riêng.
Theo họ, hành vi của ông Dũng
vừa cấu thành một phần tội lạm
dụng, một phần tội lừa đảo. Ngoài
giao dịch chuyển nhượng QSDĐ,
ôngDũng còn dùng giấy chứng nhận
QSDĐ của các lô đất đã chuyển
nhượng hoặc chưa đem thế chấp
vay tiền ngân hàng và không thanh
toán cả gốc lẫn lãi. CQĐT nói ông
Dũng chỉ phạm tội lạm dụng tín
nhiệm chiếm đoạt tài sản là chưa
đủ, chính xác.
Dùng lô đất công ty mình đã ký
hợp đồng chuyển nhượng trước
đem thế chấp vay hoặc bảo lãnh
cho các công ty khác vay tiền ngân
TAND TP Tuy Hòa, Phú Yên vừa tuyên phạt bị cáo Phí
Thúc Toàn (SN 2001, trú TP Tuy Hòa) sáu năm sáu tháng
tù về tội cướp giật tài sản, trộm cắp tài sản, lừa đảo chiếm
đoạt tài sản.
Theo hồ sơ, vào các đêm 29-12-2020 và 7-1-2021, tại
TP Tuy Hòa, Toàn đón taxi rồi giả vờ mượn điện thoại của
tài xế để gọi bạn đến đón. Sau đó, Toàn nói tài xế dừng xe
trước hẻm nhỏ rồi cầm điện thoại bỏ chạy vào hẻm. Bằng
cách này, Toàn chiếm đoạt được hai điện thoại của tài xế
taxi có tổng giá trị hơn 4,2 triệu đồng.
Rạng sáng 8-12-2020, Toàn đón taxi đến đường Duy
Tân, phường 4, TP Tuy Hòa và trộm luôn điện thoại của
tài xế (trị giá hơn 7,1 triệu đồng) để ở hộp đựng đồ giữa
hai ghế trước taxi.
Khi đến tiệm cắt tóc trên đường Phan Đăng Lưu,
phường 9, TP Tuy Hòa, Toàn cũng tranh thủ trộm điện
thoại iPhone trị giá hơn 3,1 triệu đồng.
Toàn còn vờ mượn rồi chiếm đoạt năm điện thoại (tổng
giá trị hơn 9,8 triệu đồng) của khách chơi game ở tiệm
Internet, trong đó có hai bị hại là người dưới 16 tuổi.
Ngoài ra, Toàn đến các tiệm tạp hóa hỏi mua thẻ cào
điện thoại rồi tráo thẻ đã sử dụng, chiếm đoạt tám thẻ tổng
giá trị gần 800.000 đồng.
SÔNG BA
Một góc nhìn khác
Một thẩm phán chuyên xử hình sự tại TP.HCM cho rằng hành vi của bị
can Phạm Quốc Dũng là tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản. Ông
dựa trên Bộ luật Dân sự để xác định giao dịch giữa khách hàng với Công
ty Thanh Bình được bắt đầu công chứng và kết thúc khi việc đăng bộ hoàn
tất. Còn giao dịch cho vay giữa công ty với ngân hàng luôn được đảm bảo
bằng tài sản thế chấp.
Trong vụ án này, sau khi ký hợp đồng chuyển nhượngQSDĐ và xây dựng
nhà thô với khách hàng, công ty đã không thực hiện theo thỏa thuận như
tách thửa, công chứng, sang tên trên các giấy chứng nhận QSDĐ. Công
ty lại đem thế chấp vay ngân hàng mà không thông báo cho ngân hàng,
khách hàng biết. Số tiền từ khách hàng và ngân hàng không được đầu
tư vào dự án như thỏa thuận dẫn đến không có khả năng thực hiện cam
kết với khách hàng. Đồng thời, nay không có khả năng thanh toán, giải
chấp các giấy chứng nhận QSDĐ đã thế chấp nên bị truy tố tội lạm dụng.
Ông cũng cho biết thêm việc phân biệt hai tội này cần căn cứ vào chủ
thể tội phạm, động cơ, mục đích của người phạm tội và điều kiện thực tế
để đánh giá. Thực tế, dấu hiệu dễ bị nhầm lẫn là thủ đoạn gian dối và hành
vi chiếm đoạt tài sản.
Theo đó, tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản luôn phải có hành vi gian dối,
hành vi này phải thực hiện trước thời điểm chuyển giao tài sản. Còn tội
lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản có thể có hoặc không có hành vi
gian dối. Nếu như có hành vi gian dối thì hành vi này luôn phải thực hiện
sau thời điểm chuyển giao tài sản.
Một lãnh đạo TAND
Cấp cao tại TP.HCM cho
biết theo luật định, việc
xác định tư cách bị hại
hay người liên quan là
do cơ quan tố tụng nên
người tham gia tố tụng
không có quyền từ chối
mình là bị hại hay người
liên quan.
Thanhniên cùng lúc phạm3 tội trộm, cướp, lừađảo
Chuyện lạ: Nhiềubị hại kiếnnghị
xin không làmbị hại
Từ giai đoạn điều tra đến khi hồ sơ qua đến tòa án để chuẩn bị xét xử, các bị hại đều không đồng ý
làmbị hại của vụ án.
hàng rồi không trả là hành vi lừa
đảo. Bị hại trong trường hợp này là
ngân hàng, chịu thiệt hại trực tiếp
bởi hành vi phạm tội gây ra. Thiệt
hại của ngân hàng có lỗi của các
cán bộ ngân hàng trong quá trình
thẩm định cho vay…
Ngoài ra, CQĐTchưa làm rõ được
các khoản tiền Công ty Thanh Bình
vay ngân hàng được lưu chuyển và
sử dụng thế nào, ở đâu, đồng thời
bỏ lọt tội phạm và nhiều đồng phạm
của ông Dũng trong vụ án.
CQĐT cũng chưa làm rõ số tiền
chiếm đoạt của ông Dũng và không
thể tách vụ án vi phạm về các hoạt
động cho vay tổ chức tín dụng để
xử lý riêng…
Ai mới là bị hại?
Theo các chuyên gia pháp lý,
việc xác định sai tư cách tham gia
tố tụng của các cá nhân, tổ chức
trong vụ án sẽ dẫn đến việc xác
định sai tội danh.
Nhận định về việc định tội trong
vụ án, luật sư Vũ Phi Long (nguyên
Phó Chánh Tòa Hình sự TAND
TP.HCM) cho biết chưa phù hợp và
có phần “lợi” cho phía ngân hàng.
Cụ thể, xác định khách hàng là bị
hại, là người bị chiếm đoạt tiền thì
nhà, đất đang thế chấp trả lại cho
ngân hàng.
Theo luật sư Long, hành vi của bị
can Dũng có dấu hiệu gian dối, che
giấu việc đã chuyển nhượng QSDĐ
rồi mang tài sản này đi cầm ở ngân
hàng của tội lừa đảo chiếm đoạt tiền
của ngân hàng. Còn các khách hàng
mua dự án chỉ là người liên quan.
Luật sư cho rằng cần phải xác định
đúng tội, đúng bị hại thì mới có thể
giải quyết thỏa đáng quyền lợi các
bên trong vụ án này. Ông Long đưa
ra quan điểm bị hại của vụ án phải
là ngân hàng, còn các khách hàng
chỉ là bên liên quan.
Một lãnh đạo TAND Cấp cao
tại TP.HCM không bình luận về
tội danh. Vị này cho biết theo luật
định, việc xác định tư cách bị hại
hay người liên quan là do cơ quan
tố tụng nên người tham gia tố tụng
không có quyền từ chối mình là
bị hại hay người liên quan. Tuy
nhiên, trong các quá trình tố tụng,
người tham gia có thể kiến nghị cơ
quan tố tụng coi lại việc xác định
tư cách mình có đúng hay không.
Thực tiễn nhiều vụ án cho thấy
sau khi xét xử hủy án về điều tra,
xét xử lại, có sự thay đổi tội danh
cũng như tư cách tham gia tố tụng
của không ít người.
Đi sâu vào vụ án, luật sư Hà Ngọc
Tuyền, Đoàn Luật sưTP.HCM, phân
tích một thửa đất mà phát sinh hai
giao dịch là có dấu hiệu hành vi
phạm tội. Vì vậy cần phải xem xét
thời điểm xác lập các hợp đồng thì
mới xác định đúng tội danh.
Công ty Thanh Bình khi đươc
UBND tinh câp giây chưng nhân
QSDĐ tưng lô riêng le le ra phai
thưc hiên nghĩa vu là làm thu tuc
sang tên giây chưng nhân QSDĐ
cho tưng khách hàng như đã camkêt
nhưng lai mang tài san đã chuyên
nhương đi thê châp ngân hàng đê
bao lãnh cho công ty khác vay
tiên. Viêc thê châp này thê hiên rõ
dâu hiêu lưa đao. Hai công ty này
đã lưa dôi ngân hàng hoăc có sư
câu kêt vơi cán bô ngân hàng đê
che giâu thông tin các thưa đât đã
chuyên nhương nhăm chiêm đoat
tiên của ngân hàng.
Ngay tư khi ký hơp đông thê châp,
hơp đông vay, họ đã có ý chiêm đoat
tiên nên cô tình lưa dôi, che đây
thông tin, dùng tài san đã chuyên
nhương cho ngươi khác đê thê châp
vay tiên ngân hàng rôi chiêm đoat.
Hơp đông thê châp, hơp đông tín
dung bi vô hiêu do lưa dôi ngay tư
thơi điêm giao kêt hơp đông. Đây
là hành vi pham tôi lưa đao chiêm
đoat tài san. Vì vậy, xác định bị can
Dung lamdung tín nhiêmchiêmđoat
tài san là chưa đúng vơi tính chât
hành vi pham tôi và khả năng bo
lot tôi pham cua nhiêu đông pham.
Theo luật sư này, hành vi của ông
Dũng và những người liên quan nếu
có là lưa đao chiêm đoat tài san và
bị hại trong vu án là ngân hàng chư
không phai các khách hàng nhân
chuyên nhương đât nên dư án cua
Công ty Thanh Bình.•
