13
Đời sống xã hội -
ThứHai 15-11-2021
Nhanh chóng có giải pháp đồng bộ
nâng cao năng lực y tế cơ sở
Kết cấu tổ chức của y tếViệt Nam rất tốt, rất ưu việt với
một hệ thống y tế từ trung ương đến tỉnh, huyện, xã để
việc chăm sóc sức khỏe cho người dân len lỏi đến từng
ngõ ngách với nhiều chương trình chăm sóc sức khỏe
ban đầu, tiêmchủngmở rộng, chống suy dinh dưỡng…
Tuy nhiên, trong thời gian dài, chúng ta thường chỉ tập
trung phát triển y tế trung ương và tuyến tỉnh; còn tuyến
huyện, xã chưa được đầu tư đúng mức, đặc biệt TYT xã
gặp nhiều khó khăn. Đặc biệt, qua đợt dịch COVID-19
lần thứ tư này cho thấy rất rõ vai trò quan trọng của y tế
cơ sở. Do đó, việc đầu tư cho y tế cơ sở là việc cấp bách
nên làm mà không thể chờ đợi.
Cụ thể, về chế độ chính sách, thiết nghĩ cần có chế độ
đặc thù cho lực lượng nhân viên y tế cơ sở, dĩ nhiên sự
ưu tiên đó nằm trong khuôn khổ cho phép, công bằng
chứ không phải đòi hỏi quá mức. Chẳng hạn như có
thêm khoản phụ cấp; hỗ trợ kinh phí trong trường hợp
thi chuyên khoa 1, chuyên khoa 2, thạc sĩ; hỗ trợ học
phí cho con em; hỗ trợ bảo hiểm y tế cho phụ mẫu…
Về góc độ chuyên môn, chúng ta phải tạo điều kiện
cho cán bộ y tế phường, xã được học tập nhiều hơn.
Bên cạnh những đợt tập huấn, tôi cho rằng nên luân
chuyển nhân viên y tế từ trung ương, tỉnh, huyện vềTYT
xã, phường và ngược lại trong một khoảng thời gian cụ
thể như sáu tháng hoặc một năm, tùy theo tình hình
địa phương và ngược lại. Bởi y khoa là một ngành khoa
học thực hành, kinh nghiệm ở người bác sĩ là rất quan
trọng để quyết định việc chẩn đoán, điều trị. Do đó cần
phải tạo điều kiện cho nhân viên y tế xã lên tuyến trên
để trau dồi kinh nghiệm cá nhân, sau đó quay về phục
vụ cho địa phương.
Trên thực tế, việc chămsóc y tế ở xã là cần kinh nghiệm
nhất bởi ở TYT thường thiếu phương tiện chẩn đoán;
nhân viên y tế có kinh nghiệm lâm sàng càng nhiều
thì mới giảm thiểu tối đa sai sót trong chẩn đoán bệnh,
nâng cao chất lượng hệ thống y tế cơ sở, phục vụ người
dân tốt hơn.
Đại biểu Quốc hội
NGUYỄN TRI THỨC
,
Giám đốc BV Chợ Rẫy (TP.HCM)
LÊ THOA
ghi
biết tình trạng nhân viên ở
các TYT phường trên địa bàn
quận xin nghỉ việc đã xảy ra.
“Mỗi lần nhận đơn xin nghỉ
việc của nhân viên y tế ở các
trạm, tôi nặng trĩu trong lòng.
Biết bao người đã gắn bó với
TYT lâu năm, đã cùng đồng
nghiệp tham gia phòng chống
dịch COVID-19 bất kể ngày
giờ, bất kể gian nan, thậm chí
bị nhiễm bệnh… Tuy nhiên,
vì lý do nào đó, không ít nhân
TRẦNNGỌC
“T
r ạm Y t ế (TYT)
phường 5, quận 3,
TP.HCM trước đây
có bảy người. Hiện một nữ
bác sĩ đã chính thức nghỉ
việc, một nữ hộ sinh cũng
chuẩn bị nghỉ. Như vậy,
nhân sự của trạm sắp tới chỉ
còn năm người” - bà Vũ Thị
Mai Liên, Trạm trưởng TYT
phường 5, chia sẻ.
Công việc ngập mặt,
đồng lương èo uột
“Lý do nghỉ việc nói chung
do áp lực công việc quá lớn,
ít có thời gian gần gũi con cái
và chăm lo gia đình…” - bà
Liên nói.
TYT phường 5, quận 3
phải đảm trách 19 chương
trình mục tiêu quốc gia như
sức khỏe sinh sản, sức khỏe
trẻ em, lao, tâm thần, da liễu,
HIV, người cao tuổi, khám
nghĩa vụ quân sự, vệ sinh môi
trường, sốt rét, nha học đường,
tiêm chủng mở rộng, truyền
thông sức khỏe, bệnh không
lây, khám bảo hiểm y tế…
“Chưa hết, trong hai năm qua
dịch COVID-19 bùng phát,
công việc tăng lên gấp đôi,
gấp ba: Lấy mẫu xét nghiệm
SARS-CoV-2, theo dõi và
điều trị ca bệnh COVID-19
trên địa bàn, nhập dữ liệu ca
bệnh… là những công việc
mà TYT phải đảm trách hằng
ngày” - bà Liên nói thêm.
Nhân sự của TYT phường
5, quận 3 đa phần là nữ và
đã có gia đình, chỉ một nam
duy nhất. “Là mẹ mà suốt 3-4
tháng không gần gũi con do
tập trung lấy mẫu xét nghiệm
SARS-CoV-2, khôngnấuđược
bữa cơm cho chồng do dành
thời gian quản lý và chăm sóc
ca bệnhCOVID-19. Chưa hết,
nhiều việc có tên cũng như
không tên liên quan hoạt động
phòng chống dịch COVID-19
cứ đeo đuổi hằng ngày khiến
nhân viên y tế của trạmkhông
có ngày nghỉ. Do không phải
ai cũng chịu được áp lực công
việc quá lớn nên chuyện nhân
viên các TYT nói chung xin
nghỉ là điều khó tránh” - bà
Liên trải lòng.
Công việc nhiều, thế nhưng
lương tháng mỗi nhân viên y
tế của trạm chỉ 6-7 triệu đồng.
“Số tiền đó sao đủ trang trải
cho ăn uống, quần áo, xăng
xe, thuốc thang, lễ nghĩa…
Nói gì thì nói, cũng phải
đồng cảm khi nhân viên của
các TYT nghỉ việc. Cho dù
việc này không ai muốn xảy
ra” - bà Liên bày tỏ.
Sợ hãi vì bị dọa đánh,
đập phá
Theo bà Nguyễn Thị Sang,
Trạm trưởng TYT xã Trung
Chánh (huyện Hóc Môn,
TP.HCM), trước đây trạm có
tám nhân viên. Sau đó có một
bác sĩ nghỉ hưu. “Đầu tháng
12-2021, một nam dược sĩ
cao đẳng của trạm chính thức
xin nghỉ việc. Như vậy, nhân
sự của TYT xã Trung Chánh
chỉ còn sáu người” - bà Sang
cho biết.
Cũng như các TYT khác,
công việc hằng ngày của TYT
xã Trung Chánh là đảm trách
19 chương trìnhmục tiêu quốc
gia, tham gia phòng chống
dịch COVID-19, quản lý và
điều trị F0… “Công việc bù
đầu bù cổ, nhiều tháng liền
không thể về thăm nhà do
chống dịchCOVID-19, lương
thấp… là lý do khiến không
ít nhân viên của các TYT xin
nghỉ việc. Tôi là trưởng TYT
nhưng lương mỗi tháng 6,7
triệuđồng, lươngcủanhânviên
còn ít hơn nên khó đảm bảo
cuộc sống” - bà Sang chia sẻ.
Hiện nhiều người trên địa
bàn xã Trung Chánh đã đi
làm lại. Bên cạnh đó, dịch
bệnh COVID-19 diễn biến
khó lường. Do vậy, khi có
người mắc bệnh COVID-19
thì những người làm chung,
sống trên địa bàn xã Trung
Chánh tới TYT xét nghiệm
nhanh. “Nhân lực ít, người đến
xét nghiệm đông nên không
tránh khỏi tình trạng chờ đợi.
Có người tới sau muốn được
lấy mẫu trước nhưng không
được đáp ứng liền lớn tiếng
và dọa đánh nhân viên y tế.
Thậm chí có người đòi san
bằngTYT…Trong hoàn cảnh
này, thử hỏi nhân viên y tế
nào không sợ” - bà Sang nói.
Chưa hết, trực tối luôn là
nỗi ámảnh của nhân viênTYT
xã Trung Chánh, nhất là nữ.
Không ít lần các ông say xỉn
bị tai nạn vào TYT sơ cứu,
băng bó. Do không làm chủ
bản thân, có ông lớn tiếng gây
chuyện, hù đánh nhân viên
y tế và dọa phá đồ đạc của
trạm. Nếu có chuyện không
may xảy ra trong ca trực thì
không ai có mặt để bảo vệ
nhân viên y tế cả.
“Vậy nên có cơ hội tìm
được công việc tốt hơn, ít áp
lực và thu nhập cao thì nhân
viên các TYT sẵn sàng nghỉ
việc. Điều này không thể trách
họ được”- bà Sang nói thêm.
Choànggánh thêmviệc
BSNguyễnThái, Giámđốc
Trung tâm Y tế quận 3, cho
Có cơ hội tìm được
công việc tốt hơn, ít
áp lực và thu nhập
cao thì nhân viên các
TYT sẵn sàng nghỉ
việc. Điều này không
thể trách họ được.
Hậu COVID-19, nhiều nhân viên
y tế phường, xã nghỉ việc, vì sao?
viên ở các TYT xin nghỉ việc.
Chúng tôi cố gắng vận động,
thuyết phục và có người ở lại.
Cũng không ít lần, chúng tôi
đau đáu phải ký quyết định
nghỉ việc vì có người nhất
quyết thôi làm” - BS Thái
cho biết thêm.
“Hai nhân viên của cácTYT
trên địa bàn huyện Hóc Môn
đã nghỉ việc, một nhân viên
khác cũng sẽ nghỉ cuối tháng
12-2021” - BS Nguyễn Văn
Trường, Giám đốc Trung tâm
Y tế huyện Hóc Môn, nói.
Nhân viên tại các TYT
bình thường đã thiếu, giờ có
người nghỉ việc thì nhân lực
càng thiếu hơn. “Khối lượng
công việc ởTYTkhông giảm,
buộc những nhân viên còn lại
phải choàng gánh công việc
của người đã nghỉ. Điều này
khiến nhân viên y tế đã vất vả
càng vất vả, áp lực hơn” - BS
Trường bày tỏ.•
Họ đã nói
Lo sợ có thêm
nhân viên trạm y tế
phường xin nghỉ
Hiện hai nhân viên của các
TYT phường thuộc quận Bình
Tân (TP.HCM) đã xin nghỉ việc
và bốn người đang xin. Nhân
lực các TYT đã thiếu, giờ càng
thiếu hơn.
Quận Bình Tân được Sở Y tế
TP.HCM bổ sung 10 TYT lưu
động. Nhân lực TYT lưu động
gồm bác sĩ và điều dưỡng của
các bệnh viện trên địa bàn
TP.HCM và lực lượng quân y.
Công việc chính củaTYT lưu
độnglàhỗtrợđịaphươngquản
lý và điều trị F0 trên địa bàn.
BS
TRƯƠNGĐÌNHNHẪN
,
Giámđốc
Trung tâmY tế quận Bình Tân (TP.HCM)
Công việc quá nhiều, bị hù dọa đánh và đập phá, thu nhập không tương xứng… là những nguyên do
khiến nhiều nhân viên các trạmy tế phường, xã ở TP.HCMxin nghỉ việc.
BSNguyễn Tri Thức.
Nhân viên TrạmY tế xã Trung Chánh (huyệnHócMôn, TP.HCM) lấymẫu xét nghiệmSARS-CoV-2
cho người dân trên địa bàn. Ảnh: TRẦNNGỌC
