16
THỨHAI
23-10-2017
Quốc tế
Phân tích và Bình luận
Tiêu điểm
Catalonia:“Biệnpháphạtnhân”sẽphảntácdụng?
Tình hình cuộc khủng hoảng chính trị vùngCatalonia,
TâyBanNha thêm căng thẳng sau khi Thủ tướng
MarianoRajoy cươngquyết đòi giải tán chínhquyền khu
tự trị đứngđầu bởi Thủ hiếnCarlesPuigdemont.
Ngày 21-10,Madrid tuyênbốdùng điều 155 hiếnpháp
TâyBanNha - được ví von là“biện pháp hạt nhân” - sa
thải toànbộ chính phủ khu tự trị Catalonia và tiếnhành
bầu cửbất thường. Đáp lại, các lãnh đạo khu tự trị tuyên
bố sẽ bất tuânmệnh lệnh từ chínhquyền trungương.
ÔngPuigdemont chỉ trích quyết định củaThủ tướng
Rajoy là“đòn công kích tồi tệ nhất nhắm vàongười dân
Catalonia”, theo
Reuters
. Đây là lầnđầu tiên trong lịch
sử khoảng40năm của nền dân chủTâyBanNha, chính
quyền trungương kích hoạt điều khoảnhiến pháp cho
phép kiểm soát chính phủ địa phương.
Tuy nhiên, Thủ hiếnPuigdemont vẫn tiếp tục không ra
mặt tuyên bố sẽ thực hiện lời hứa hẹn chính thức tuyên bố
độc lập. Thay vào đó, nghị việnCatalonia trong tuần sau
sẽ nhóm họpmột phiên thảo luậnmới. Trong khi đó, chính
phủ của ôngRajoy vẫn cần sự chấp thuận của thượng
viện để áp đặt kiểm soát trực tiếp lên vùngCatalonia.
Theo
Reuters
, hiện ôngRajoy đã có được sựủng hộ của
đảngđối lập chínhởMadrid và nhà vuaTâyBanNha.
Một khi quyết định được thượng viện thông qua, chính
phủMadrid sẽ toàn quyền kiểm soát tài chính, cảnh sát
và truyền thôngCatalonia, đồng thời phong tỏa quyền lực
của chính quyềnđịa phương tối đa sáu tháng.
Ít nhất phải đến ngày 27-10 thì quyết định củaMadrid
mới có hiệu lực. Phe đòi độc lập choCatalonia cũng sẽ
có thêm thời gian. Chủ tịch nghị việnCataloniaCarme
Forecadell đã cáobuộc động thái củaMadrid là“đảo
chính”. Theo
Reuters
, việcCatalonia có chính thức tuyên
bố độc lậphay không sẽ được làm rõ nội trong hômnay
khi phiên thảo luận củanghị việnđịaphương kết thúc.
Thậm chí ôngPuigdemont có thể dùng biệnpháp chính trị
để giải thể nghị việnCatalonia, tổ chức bầu cử sớm trong
vònghai tháng tới, tậphợp thêmngười ủnghộ và tái đắc
cử lãnhđạo vùngmột lầnnữa theo đúng luật pháp.
Hãng tin
ABC
(Úc) nhận định sự cứng rắn củaMadrid
có thể phản tác dụng kể cả khi kíchhoạt điều 155hiến
phápTâyBanNha. Việc bắt giữhay sa thải các chính trị
giaCatalonia có thể thúc đẩy thêm cử tri tương lai đứng
về phíaphong trào đòi độc lập. Sựđối đầu thay cho đối
thoại sẽ khônggiải quyết được bấtmãn củahơn43% cử
tri Catalonia đi bầu đòi độc lậpngày 1-10.
TD
5
triệutrangtư liệuchínhphủcó
liênquanđếnvụám sátTổng
thốngJohnF.Kennedyđãđược
Cơquan lưu trữquốc giaMỹ
thu thậpsuốtnhiều thậpniên
qua, theo
TheNewYork Post
.
Hơn3.000 tài liệu sẽđượcgiải
mật lầnnày, cùngvới cácbản
hoànchỉnhcủahơn30.000 tài
liệutừngđượccôngbốnhưng
cóbôi xóa thông tin.
Hé lộbí ẩnvụámsát
Tổng thốngKennedy
CáchồsơmậtcuốicùngvềvụámsátTổngthốngJohnF.Kennedysắpđược
chogiảimật,trễnhấtlàvàongày26-10.
TRUNGNHÂN
T
ổng thống Mỹ Donald
Trump ngày 21-10 (giờ
Mỹ) thôngbáo trênmạng
xã hội Twitter rằng ông đã
chophépnội trong tuầnnày
công khai những hồ sơmật
cuối cùng về vụ ám sát vào
ngày 22-10-1963 làm kinh
động nướcMỹ.
Hé lộ yếu tố tìnhbáo
Theo các chuyên gia, loạt
tài liệumật cuối cùngnày sẽ
hé lộ các chi tiết mới về tay
sát thủ Lee Harvey Oswald
mà chỉ có Cơ quan Tình
báo trung ương Mỹ (CIA)
có được. Nhà báo điều tra
GeraldPosner cho rằng loạt
tài liệugiảimật lầnnàysẽđề
cậpđếnnhữngchuyếnđicủa
Oswaldđến các đại sứquán
củaLiênXôvàMexicoCity
chỉ vài tuần trước khi thực
hiện vụ ám sát Tổng thống
KennedyởDallas.
“Vẫn còn nhiều điểm bí
ẩn về quá khứ của Oswald
mà chúng ta không rõ được
hắn tính toánnhữnggì.Một
trongnhững lỗhổngđóchính
làTPMexicoCity” -nhàbáo
Posner cho biết. Ông chính
là tácgiảcủaquyểnsách
Kết
thúc nghi án
(xuất bản năm
1993 và từng được đề cử
giải Pulitzer danh giá) phản
pháocác thuyếtâmmưuxoay
quanhvụám sátTổng thống
Kennedy.
Theo tờ
TheNewYorkPost
,
sát thủ Oswald đến các đại
sứquánLiênXôvàCuba tại
MexicoCity để xin visa trở
vềLiênXô,nơiOswald từng
sống từnăm1959đến1962.
Cả hai đại sứ quán này đều
được CIA theo dõi nhất cử
Tổng
thống
JohnF.
Kennedy
trênchiếc
Limousine
cùngđệ
nhấtphu
nhân
Jackie
không
lâutrước
khibị
Oswald
ámsát.
Ảnh:ABC
Theo luậtphápMỹ,Cơquan lưutrữquốcgiasẽbuộcphải
côngbố toànbộ tài liệumậtnày trễnhất làvàongày26-10
tớiđây,25nămsaukhiTổngthốngGeorgeH.W.Bushđặtbút
kýĐạo luậtvềtài liệuvụámsátTổngthốngJohnF.Kennedy.
ÔngTrumpcóquyền tiếp tụcbảomậtmộtphầnhoặc toàn
bộsốtài liệunàynếunhậnthấyanninhquốcgiabịđedọa.
Loạttài liệuđượcgiảimật
lầnnàysẽhé lộnhững
gìCIAbiếtvềsátthủLee
HarveyOswald.
nhất động. Nhà báo Posner
thậm chí còn cho rằng CIA
nắmgiữbăngghihìnhnhững
lần Oswald đến hai đại sứ
quán trên.
Nhữngmảnhghép
cuối cùng
Cơ quan lưu trữ quốc gia
trongnhiều thậpniênquađã
thu thập tất cả tài liệu chính
phủ liênquanđếnvụ ám sát
kinh động nướcMỹ. Đã có
88% tài liệuvềvụviệcđược
chogiảimật.Ngoài racòncó
11% tài liệu được giải mật
một phầnvớimột số chi tiết
nhạy cảm bị bôi xóa. Số tài
liệucuối cùngđượcgiảimật
trong tuần này chính là 1%
cuối cùngcủakho tư liệuđồ
sộvềcáichếtcủaTổng thống
JohnF.Kennedy.ÔngPosner
khẳng định loạt tài liệu sắp
tới chính là“mảnhghépcuối
cùng” của vụ án.
Nhiềunhànghiêncứucũng
mongngóngđợtgiảimậtnày
đểkiểmchứngnhữnglờitrăng
trốicủaE.HowardHunt-một
cựunhânviênCIA.ÔngHunt
trước lúc lâmchungđãkể lại
cho hai người con trai rằng
ông từng được báo trước về
âmmưu ám sát Tổng thống
Kennedy với những kẻ chủ
mưu là các điệp viên CIA
“trởmặt”. Tuy nhiên, nhiều
chuyêngianghiêncứuvềvụ
ámsát cho rằng lời trăng trối
củaHunt quámơ hồ.
Đến nay, phần lớn người
dânMỹ vẫn không tin vào
kết luận điều tra của chính
phủ rằng Oswald tự lên kế
hoạch ám sát tổng thống để
nổi tiếng.Một cuộckhảo sát
củahãngGallupvàonăm2013
cho thấy61%người thamgia
nghĩ vụ ám sát Kennedy là
một âmmưu chính trị. Tuy
nhiên, nhà báo Posner cho
rằng loạt tư liệu này cũng
sẽ không hé lộ âmmưu bất
ngờnàokhác. “Nếu tìnhbáo
Mỹcóbằngchứng trong tay,
thông tinđóđãbị rò rỉ từ lâu
rồi” - ôngnhận định.
n
311
trongsố465ghếtạiHạviệnNhậtBảnsẽthuộcvề liênminh
cầmquyềngiữađảngCôngminh (Komeito)vàđảngDân
chủ tựdo (LDP) củaThủ tướng ShinzoAbe, theo các dự
đoáncủađàiTBSvàkênhtruyềnhìnhTVTokyovềkếtquả
tổng tuyểncửNhậtBảnngày22-10.Với chiến thắnggiúp
kiểmsoáthơn2/3Hạviện,ôngAbecóthểthúcđẩythayđổi
“hiếnpháphòabình”củaNhậtBản, theo
JapanTimes
.
TD
TriềuTiênchỉ trích tổng thống
HànQuốc
Tờbáo
RodongSinmun
củaTriềuTiên vàongày
22-10đã chỉ tríchTổng thốngHànQuốcMoon Jae-
in
(ảnh)
chủ độngphối hợp vớiMỹ để khiêukhích
chínhphủBìnhNhưỡng. Các chỉ trích nàyđược đưa
ra không lâu sau cuộc tập trận bất ngờ củaMỹ gần
bánđảoTriềuTiên vừa chấm dứt trong tuần qua.
Tổng thốngMoonngày 11-10 đã nói rằngSeoul
sẽ ủng hộ việcWashington tăng sức ép lênBình
Nhưỡngbất chấp “có thể gia tăng thêm căng thẳng”,
theohãng tin
Yonhap
.
Trongmột diễnbiến khác,một nguồn tin tiết lộ
với hãng
Yonhap
rằngBìnhNhưỡng sẽ không quay
lại bànđàm phán sáubên về chương trìnhhạt nhân
trừ khi giải quyết được các vấn đề vớiMỹ. Nguồn
tin của
Yonhap
chobiếtVụ trưởngBắcMỹ của
BộNgoại giaoTriềuTiênChoeSon-hui đã đưa ra
khẳng định trên vàongày21-10 tạimột hội thảo
quốc tế ởMoscow. BàChoe cáobuộc chính sách thù
địch củaWashington đối với BìnhNhưỡngđã gây
ra tình hình căng thẳng trênbán đảoTriềuTiên hiện
nay.Một khi chính sách thùđịch nàyđược chấm
dứt, TriềuTiên sẽ tiếp tục phát triển chương trìnhhạt
nhânvà tên lửa.
“Mục tiêu cuối cùng của chúng tôi là đạt được thế
cânbằngvớiMỹ, vì vậy họ khôngdám bànvề bất
kỳ hànhđộng quân sựnào chống lại TriềuTiên” - bà
Choe nói. BàChoe thêm rằng khả năngvề vũkhí
hạt nhân là vấnđề “sống còn” đối với BìnhNhưỡng,
rằngnước nàykhông có kế hoạchđàm phánvới
Washington về tình trạnghạt nhân.
Theo hãng tinY
onhap
, hội thảoquốc tế tại
Moscowngày 21-10vừa qua thảo luậnvề vấnđề
phi hạt nhân hóa toàn cầu. Hội thảo có sự thamdự
của các nhà ngoại giao, cựu quan chức chínhphủ và
các chuyêngia thuộc các tổ chức phi chính phủđến
từkhoảng40quốc gia.
KIỆTANH
