14
Phóng sự - Chuyên đề -
ThứNăm29-11-2018
Tình hình phức tạp dần
Chị Yoselin Gutierrez đi cùng hai con nhỏ năm tuổi và hai tuổi từ
Honduras sang Mỹ. Tiếp xúc với các nhà báo, chị cố ngăn nước mắt khi
kể về câu chuyện đã vượt bao gian nan mới đến được biên giới với Mỹ
nhưng hy vọng được sangmiền đất hứa quá ít ỏi. Chị Gutierrez cũng như
nhiều người bắt đầu nghĩ tới khả năng chọn Tijuana, một trong những
TP bạo lực nhất Mexico là quê hương thứ hai của mình.
Nhưng chuyện này không dễ. Lo ngại đoàn người di cư sẽ ở lì lạiTijuana
một khi không sang được Mỹ, cuối tuần rồi bộ phận dân giàu có ở TP
này xuống đường phản đối, đòi chính phủ Mexico trục xuất họ về nước.
Mọi việc quá tầm tay, chính quyền TP Tijuana đề nghị chính phủ trung
ương Mexico cũng như cộng đồng quốc tế giúp đỡ. Tới lúc này, dù căng
thẳng nhưng chính phủMexico vẫn nói sẽ không gửi quân đội đến kiểm
soát biên giới.
Chuyện càng thêm phức tạp khi hiện ngoài đoàn người di cư đã tiếp
cận được biên giới Mexico với Mỹ còn có hai đoàn người di cư Trung Mỹ
khác cũng đang trên đường tiến về Mỹ.
THIÊNÂN
M
ột tháng rưỡi sau khi xuất
phát từ Honduras, đoàn
người di cư Trung Mỹ đã
đến TPTijuana thuộc bán đảo Baja
California (Mexico) giáp với Mỹ
vào tuần trước. Hơn 5.600 người
được chính quyền Tijuana tập
trung tại một sân vận động trong
khi chờ hai nước Mexico và Mỹ
bàn tính cách giải quyết. Trong số
này có hơn 1.700 trẻ vị thành niên
dưới 18 tuổi, 310 trẻ em dưới năm
tuổi. 85% người trong đoàn đến từ
Honduras, còn lại là từ Guatemala,
El Salvador, Nicaragua.
21 tuổi bồng hai con lội
bộ từ Honduras sang Mỹ
Đoàn người xuất phát từHonduras
từ ngày 13-10. Quy mô đoàn người
lớn dần khi kéo qua từng nước.
Mỗi ngày đoàn người thức dậy
tầm 3 giờ sáng, lúc trời còn mát
để đi. Ngày qua ngày trẻ em cũng
như người lớn lầm lũi đi bộ, đêm
ngủ trên mặt đất, thức ăn và quần
áo thì trông chờ người dân các địa
phương mang cho.
Trong đoàn người di cư có rất
nhiều gia đình mang theo con
nhỏ. Một người mẹ trẻ mới 21 tuổi
mang theo hai con gái hai tuổi và
bốn tuổi lội bộ hàng ngàn km từ
Honduras sang Guatemala, sang
Mexico mong đến Mỹ. Ban đầu
chị dùng dây thừng nịt hai đứa trẻ
vào mình để đi. Nhưng không được
bao lâu, chị phải thả con gái lớn
xuống vì quá mệt. Dù mệt mỏi rã
rời nhưng ba mẹ con chỉ đi bộ chứ
không dám bắt xe đi nhờ vì sợ rủi
ro. Đến được Mexico, con gái lớn
bốn tuổi của chị bị sốt, không đi
nổi, quỳ khóc giữa đường. Nhưng
người mẹ vẫn phải đưa con đi tiếp
vì sợ bị thụt lại phía sau, dễ bị nhà
chức trách Mexico trục xuất. May
mắn, tình cảnh đáng thương của ba
mẹ con chị được một nhóm nhà
báo đi theo đoàn người để đưa tin
thấy được và cho quá giang một
Người di cư leo rào biên giới ngănMexico-Mỹ
để vàoMỹ. Ảnh: CNN
Cảnh sátMexico chặn người di cư TrungMỹ
tiếp cận biên giới với Mỹ. Ảnh: CNN
chặng đường. Chưa rõ ba mẹ con
chị có đến được TP Tijuana cùng
đoàn người hay không.
Người mẹ Pamela Valle, 28 tuổi
cho biết không còn lựa chọn nào
khác phải mang cô con gái năm
tuổi ra đi vì không thể tìm được
việc làm ở Honduras. Thương con
chịu khổ nhưng chị Valle chỉ còn
cách ngày qua ngày động viên tinh
thần con, nói với con đây là một
chuyến du lịch.
Một gia đình ở bang Tabasco
(Mexico) quyết định gia nhập đoàn
người di cư vì các băng nhóm nơi
họ ở gây áp lực buộc họ làm chân
bán ma túy cho chúng. Sau vài
ngày lội bộ, cậu con trai Keneth,
10 tuổi bước đi đau đớn vì chân
đầy vết cắt và bỏng rộp. Hai anh
em sinh đôi 17 tuổi Jonny và Jordy
hy vọng “sẽ tìm được một nơi để
ở, kiếm được ít tiền, mua được căn
nhà cho gia đình cùng sống” và sẽ
được đi học lại nếu đến được Mỹ.
Sử dụng hơi cay ở
khu vực biên giới
Cuối tuần rồi, một nhóm 500
người di cư kéo nhau về biên giới
Mỹ. Trong khi cảnh sát Mexico
đuổi theo sau thì nhân viên Cơ quan
Hải quan và Bảo vệ biên giới Mỹ
đã bắn hơi cay và
đạn cao su trấn áp
sau khi bị người
di cư némgạch đá
vào để tìm đường
tràn qua Mỹ. Hậu
quả người di cư
bị kẹt giữa cảnh
sát Mexico và lực
lượng biên phòng
Mỹ. Phía Mỹ, lực
lượng biên phòng
đã bắt 69 người vượt biên trái phép.
Bên Mexico đã bắt 39 người và
theo Bộ Nội địa nước này, những
người này sẽ bị đưa về nước, đồng
nghĩa giấc mơ Mỹ tan vỡ.
Rất nhiều người chọn cách
trèo qua hàng rào ngăn biên giới
Mexico-Mỹ, nằm phía đông cửa
khẩu San Ysidro ngăn TP Tijuana
với TP San Diego, bang California
(Mỹ). Việc này tiềm ẩn nhiều rủi
ro mà rõ nhất là bị lực lượng biên
phòng Mỹ tuần tra bắt giữ.
Nhà báo Kim Kyung-Hoon
người Hàn Quốc làm cho
Reuters
chi nhánh ở Nhật, sang Mexico từ
giữa tháng 11 để đưa tin về đoàn
người di cư. Có mặt ở biên giới
Mexico-Mỹ cuối tuần rồi, ông đã
chụp được bức ảnh gây xúc động.
Bức ảnh chụp cảnh một người mẹ
kéo hai con nhỏ chạy tránh hơi cay.
Hai đứa bé, một đứa đi chân trần,
đứa còn lại mang dép lê...
Một nhà báo
NBC News
sau
đó lần tìm người mẹ này và được
biết chị tên Maria Mesa, 39 tuổi,
đi cùng năm đứa con. Chị cho biết
một đứa con ba tuổi của chị - không
có trong ảnh - đã bất tỉnh sau khi
hít phải hơi cay.
Nước Mỹ vẫn cứng rắn!
Cảnh tượng thương tâm không
làm thay đổi quan điểm cứng rắn
của ông Trump về chuyện người di
cư. Ngày 24-11, sau sự việc này ông
Trump vẫn nói chuyện để con trẻ
dính hơi cay là lỗi người lớn di cư,
đồng thời đe dọa sẽ đóng cửa biên
giới lâu dài với Mexico nếu cần.
Ông Trump cũng đề nghị Mexico
chặn đoàn người di cư trước khi
họ đến biên giới với Mỹ và đề nghị
các nước Trung Mỹ có biện pháp
không để các đoàn người như thế
này thành hình.
Ông Trump ngày 9-11 ký một sắc
lệnh nhập cư cho phép BộAn ninh
nội địa từ chối nhận đơn xin tị nạn
của người di cưTrungMỹ, trừ những
người qua biên giới chính thức bằng
cách trình diện tại cửa khẩu. Sắc
lệnh này ngay trong ngày 9-11 đã
bị Liên đoàn Tự
do công dân Mỹ
kiện. Theo luật
Mỹ, người nhập
cư được phép xin
tị nạn dù có trình
diện tại các cửa
khẩu hay không.
Thời gian gần
đây Mỹ liên tục
đóng cửa cửa
khẩu SanYsridro.
Chuyện này rất hiếm xảy ra khi đây
là một trong những cửa khẩu bận
rộn nhất thế giới với hàng chục
ngàn người Mexico qua Mỹ mỗi
ngày để học và làm việc. Mỗi ngày
trung bình có khoảng 70.000 xe cộ
và 20.000 khách bộ hành qua lại
cửa khẩu này.
HiệnMỹ đang bàn với Mexico kế
hoạch giữ người di cư ở lại Mexico
trong thời gian Mỹ xem xét đơn xin
tị nạn của họ. Thường thì người nước
khác chỉ đệ đơn xin xét cho tị nạn
lên nhà chức trách Mỹ sau khi vào
Mỹ dù bằng đường hợp pháp hay
trái phép. Trong thời gian chờ xét
họ được phép trú lại trên đất Mỹ,
mà quá trình này có thể kéo dài đến
hai năm. Một điều nữa, cửa khẩu
San Ysidro chỉ có thể giải quyết
100 đề nghị xin tị nạn mỗi ngày.•
Người mẹMariaMesa và hai con nhỏ chạy tránh hơi cay do lực lượng biên phòngMỹ bắn ra ở khu vực biên giới
TP Tijuana (Mexico) và TP SanDiego (Mỹ). Ảnh: CNN
“Tôi không quan tâm
ông Donald Trump nói
gì. Tôi sẽ đi bằng cửa
chính nhưng nếu họ
không cho tôi vào, tôi sẽ
vào bằng mọi cách có
thể” - một người di cư
Honduras nói.
Nhọc nhằn đi tìm
giấc mơ Mỹ
Giấc mơMỹ của hàng ngàn người di cư TrungMỹ khả năng lớn
sẽ tan thànhmây khói khi chính phủMỹ kiên quyết dùng
biện pháp cứng rắn kiểm soát nhập cư.
